Legislacja

Komisja Zdrowia opowiedziała się za wprowadzeniem poprawek do nowelizacji ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi. Zgodnie z ustawą na szczepienie przeciw COVID-19 obok lekarzy będą mogli także kwalifikować przedstawiciele innych zawodów medycznych, którzy zostaną określeni w rozporządzeniu ministra zdrowia. Senatorowie uznali, że ze względu na bezpieczeństwo zdrowotne szczepionych osób należy to zrobić już na poziomie ustawy. Przyjęte przez Komisję Zdrowia poprawki, zgłoszone przez przewodniczącą senator Beatę Małecką-Liberę, doprecyzowują te zapisy i szczegółowo określają osoby, które będą mogły przeprowadzić badanie kwalifikacyjne w celu wykluczenia przeciwwskazań do wykonania szczepienia przeciw COVID-19. W zaproponowanej zmianie obok lekarza wskazano lekarza dentystę, felczera, pielęgniarkę, położną, ratownika medycznego, fizjoterapeutę i diagnostę laboratoryjnego. „Zapisujemy to w ustawie i nie dajemy możliwości dostępu innym osobom” – uzasadniała zasadność takiej poprawki senator Beata Małecka-Libera. Kolejna poprawka, której potrzebę wprowadzenia zasygnalizowało senackie biuro legislacyjne, zmienia tytuł ustawy, tak by uwzględnić w nim zmianę z art. 2 nowelizacji, dokonaną w ustawie o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Komisja Zdrowia postanowiła także doprecyzować terminy, przedłużonego w tym artykule okresu obowiązywania aktualnych wykazów świadczeniodawców zakwalifikowanych do systemu podstawowego szpitalnego zabezpieczenia świadczeń opieki zdrowotnej, tzw. sieci szpitali z przesunięciem terminu kolejnej kwalifikacji na 1 października 2021 r. Zgodnie z tą poprawką stary wykaz będzie obowiązywać do 31 grudnia 2021 r., a nowy wejdzie w życie od 1 stycznia 2022 r. i będzie obowiązywać przez 4 lata.

W trakcie dyskusji na potrzebę wprowadzenia zmian w nowelizacji wskazywali senatorowie Alicja Chybicka, Beata Małecka-Libera i Wojciech Konieczny. Jak mówili, szczepieni muszą mieć pewność, że nad ich bezpieczeństwem czuwają osoby właściwie przygotowane i w pełni kompetentne. W ocenie senatorów takich gwarancji nie daje zapis zawarty w ustawie rozszerzającej krąg osób upoważnionych do kwalifikowania do szczepień przeciw COVID-19, uchwalonej przez Sejm. Dlatego należy wskazać w niej precyzyjnie konkretne zawody medyczne. Zdaniem senatora Wojciecha Koniecznego jest to szczególnie ważne w obecnej sytuacji, kiedy na skutek zawirowania informacyjnego wokół jednej ze szczepionek nastąpiło zachwianie społecznego zaufania do szczepień.

Podczas posiedzenia Komisja Zdrowia poparła także apel do ministra zdrowia wystosowany przez Śląski Uniwersytet Medyczny i Śląską Izbę Lekarską o zagwarantowanie obowiązkowych badań ultrasonograficznych piersi kobietom w 1. trymestrze ciąży.

Komisja Ustawodawcza oraz Komisja Praw Człowieka, Praworządności i Petycji  opowiedziały się za przyjęciem z poprawkami ustawy o zmianie ustawy o Sądzie Najwyższym.

Jedna z poprawek wydłuża termin na składanie skargi nadzwyczajnej z pięciu do sześciu lat. Kolejne poprawki usuwają z treści ustawy wszystkie punkty, które nie dotyczą samej skargi nadzwyczajnej.

Prezydencka nowelizacja ustawy o Sądzie Najwyższym wydłuża o dwa lata termin na wnoszenie skarg nadzwyczajnych przez Prokuratora Generalnego oraz Rzecznika Praw Obywatelskich od prawomocnych orzeczeń zapadłych po wejściu w życie Konstytucji z 1997 r. Wprowadza ona dodatkowe regulacje dotyczące wyboru prezesów poszczególnych izb Sądu Najwyższego. Jeśli wybór nie zostałby dokonany za pierwszym razem, na następnym posiedzeniu byłaby wymagana obecność co najmniej połowy członków zgromadzenia izby, a na kolejnym - jednej trzeciej członków. Jeśli kandydaci na prezesa SN nie zostaliby wybrani zgodnie z zasadami ustawowymi,  ustawa wprowadza możliwość tymczasowego powierzenia wykonywania obowiązków prezesa izby SN sędziemu wskazanemu przez prezydenta. Inne zmiany wprowadzane w ustawie dotyczą wydłużenia o rok - do końca 2022 r. - kadencji ławników SN. Zgodnie z ustawą, I Prezes SN ma także wykonywać obowiązki związane z wyznaczaniem składów orzekających oraz określeniem kolejności rozpoznawania spraw w przypadku zagadnień prawnych skierowanych do SN przez Prokuratora Generalnego, Rzecznika Praw Obywatelskich, Rzecznika Praw Dziecka, Prokuratorię Generalną i Rzecznika Finansowego.

Zdaniem profesora Marka Chmaja, przewodniczącego Zespołu Doradców ds. kontroli konstytucyjności prawa przy Marszałku Senatu, przygotowana z inicjatywy Prezydenta RP nowelizacja ustawy narusza Konstytucję w swoich zapisach, a przecież Prezydent RP jest organem, który powinien stać na straży ustawy zasadniczej. Przewodniczący Komisji Ustawodawczej senator Krzysztof Kwiatkowski wyraził zakłopotanie, że słuszny projekt dotyczący skargi nadzwyczajnej został wykorzystany do przedstawienia projektu, który „wchodzi  w kolizję z zasadami konstytucyjnymi i zasadami prawidłowej legislacji”. Przewodniczący Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji senator Aleksander Pociej był zdania, że samo wydłużenie terminu na złożenie skargi nie jest wystarczające i że Kancelaria Prezydenta RP „powinna włączyć się do walki o fundusze dla Rzecznika Praw Obywatelskich”.

Senatorowie z komisji: Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej, Regulaminowej, Etyki i Spraw Senatorskich oraz Ustawodawczej przyjęli projekt ustawy o zmianie ustawy o pracowniczych planach kapitałowych, przygotowanego z inicjatywy grupy senatorów.

Projektowana nowela przewiduje usunięcie luki prawnej, polegającej na wyeliminowaniu spod działania ustawy o pracowniczych planach kapitałowych podmiotów zatrudniających, jakimi są przewodniczący klubów lub kół parlamentarnych, posłowie i senatorowie. Z ustawy o pracowniczych planach kapitałowych wynika bowiem, że jej przepisów nie stosuje się do pracowników biur poselskich, senatorskich oraz biur klubów i kół, wobec czego nie mogą od 1 stycznia 2021 r. przystąpić do pracowniczych planów kapitałowych.

W projektowanej nowelizacji senatorowie proponują, aby ci zatrudniający (przewodniczący klubów lub kół parlamentarnych, posłowie i senatorowie) zawarli umowy o prowadzenie pracowniczych planów kapitałowych w terminie 45. dnia miesiąca od dnia wejścia w życie ustawy, a umowy o zarządzanie pracowniczymi planami kapitałowymi − nie później niż 10 dni roboczych przed upływem tego terminu. Autopoprawkę dotyczącą tych terminów zgłosił senator Marek Borowski, a senatorowie poparli ją w wyniku głosowania.

W trakcie dyskusji senator Jan Maria Jackowski zastanawiał się, czy rozwiązaniem nie byłoby, aby pracownicy biur senatorskich i poselskich byli zatrudniani przez kancelarie: Senatu i Sejmu.

Komisja Ustawodawcza przyjęła projekt uchwały w 40. rocznicę wydarzeń marcowych w Bydgoszczy, przygotowany przez grupę senatorów.

W projektowanej uchwale czytamy, że 40 lat temu w Bydgoszczy, podczas sesji Wojewódzkiej Rady Narodowej, 19 marca 1981 r., doszło do napaści milicji na zaproszonych przedstawicieli bydgoskiego Międzyzakładowego Komitetu Założycielskiego NSZZ „Solidarność”. Wśród nich znajdowali się także przedstawiciele nieuznawanego przez władze komunistyczne Komitetu Założycielskiego NSZZ „Solidarność” Rolników Indywidualnych.

Po brutalnej akcji Milicji Obywatelskiej, zwłaszcza dotkliwym pobiciu Michała Bartoszcze, Mariusza Łabentowicza i Jana Rulewskiego, wydarzenia bydgoskie szybko nabrały wymiaru ogólnopolskiego, a wobec pobitych podjęto akcję dyskredytującą. Społeczeństwo polskie, wielokrotnie doświadczane w minionych latach kryzysami żywnościowymi, z całą mocą stanęło w obronie działaczy związkowych pobitych przez funkcjonariuszy reżimu komunistycznego. Dało temu wyraz w strajku ostrzegawczym, największym w historii powojennej Polski.

Celem ówczesnych protestów było zwrócenie uwagi władz komunistycznych na problem wyżywienia narodu. W tamtym czasie wprowadzono kartki żywnościowe na mięso, co było ostatecznym dowodem bankructwa polityki gospodarczej, w tym rolnej, rządów PRL. Polityka ta, posługująca się różnymi metodami kolektywizacji rolnictwa, spowodowała, że rolnicza Polska była wielkim importerem żywności. Rolnicy w Polsce, przy wsparciu NSZZ „Solidarność” i Kościoła katolickiego, powiedzieli: „dość” tej degradacji i w całym kraju domagali się gwarancji autentycznej własności gospodarstwa rodzinnego oraz zachowania tradycji i kultury wsi polskiej.

„Czterdzieści lat po pamiętnych wydarzeniach bydgoskiego marca Senat Rzeczypospolitej Polskiej, uznając ówczesną postawę powszechnego, bezprecedensowego oporu przeciwko komunistycznej władzy, składa hołd i wyraża wdzięczność wszystkim jego uczestnikom” − czytamy w projekcie uchwały.

Komisja Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej rozpatrzyła następujące wnioski: dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenie (UE) 2018/1862 w sprawie utworzenia, funkcjonowania i użytkowania Systemu Informacyjnego Schengen (SIS) w dziedzinie współpracy policyjnej i współpracy wymiarów sprawiedliwości w sprawach karnych w odniesieniu do wprowadzania wpisów przez Europol – COM(2020) 791, dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenie (UE) 2016/794 w odniesieniu do współpracy Europolu z podmiotami prywatnymi, przetwarzania danych osobowych przez Europol w celu wspierania postępowań przygotowawczych oraz roli Europolu w zakresie badań naukowych i innowacji – COM(2020) 796, dotyczący dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie środków na rzecz wysokiego wspólnego poziomu cyberbezpieczeństwa na terytorium Unii, uchylającej dyrektywę (UE) 2016/1148 – COM(2020) 823, dotyczący dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w  sprawie odporności podmiotów krytycznych – COM(2020) 829, dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego pobrexitową rezerwę dostosowawczą – COM(2020) 854, dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie wytycznych dotyczących transeuropejskiej infrastruktury energetycznej i uchylającego rozporządzenie (UE) nr 347/2013 – COM(2020) 824. Komisja przyjęła także bez uwag akty ustawodawcze: COM(2020) 712, COM(2021) 028, COM(2021) 034, COM(2021) 036, COM(2021) 037, COM(2021) 054, COM(2021) 071. Senatorowie zdecydowali, żeby wystąpić o stanowisko rządu do projektu aktu nieustawodawczego JOIN(2020) 018. Zdecydowano, aby nie występować o stanowisko rządu do projektów aktów nie ustawodawczych: COM(2020) 835 oraz COM(2021) 31, COM(2021) 41, COM(2021) 47, COM(2021) 53, COM(2021) 63, COM(2021) 64, COM(2021) 68, COM(2021) 74.

Komisja Zdrowia wysłuchała informacji Ministra Zdrowia na temat efektywności, dostępności i jakości systemu ochrony zdrowia w Krajowym Planie Odbudowy. Przewodnicząca Komisji Zdrowia Beata Małecka-Libera podkreśliła, że kwota przeznaczona na ochronę zdrowia w Krajowym Planie Odbudowy w obecnej sytuacji tego sektora nie jest zadowalająca. Jej zdaniem brakuje wieloletniej strategii dla ochrony zdrowia i wyznaczenia jasnych celów, by lepiej zrozumieć sens proponowanego podziału tych pieniędzy.

Krajowy Plan Odbudowy (KPO) to gigantyczna szansa stojąca przed sektorem ochrony zdrowia – powiedział wiceminister zdrowia Sławomir Gadomski. Podkreślił, że do systemu w perspektywie 5–6 lat trafi ponad 30 mld zł. W poprzedniej perspektywie unijnej było to 13 mld zł. Zaznaczył, że będzie to wielkie wyzwanie dla beneficjentów – instytucji ochrony zdrowia, by zagospodarować te środki.  Podkreślił, że w samym KPO na ochronę zdrowia przeznaczono środki w wysokości 4,3 mld euro, tj. 21 mld zł. Wiceminister zaznaczył, że  pieniądze z KPO  to fundusz interwencyjny, który ma służyć odbudowie systemu ochrony zdrowia po pandemii poprzez jego rozwój.

Wiceminister poinformował, że w ramach pieniędzy z KPO resort zaplanował wsparcie kilku obszarów. Najważniejszy to zwiększenie liczebności kadry medycznej i rozwój potencjału kształcenia w Polsce. Zaznaczył, że już zostały zwiększone limity przyjęć na kierunki lekarskie  i pielęgniarskie. Dodał jednak, że rektorzy uczelni medycznych sygnalizują, że nie są w stanie zwiększyć możliwości przyjęć na studia bo brakuje odpowiedniego potencjału infrastrukturalnego, naukowego, klinicznego. Wobec tego pieniądze zostaną przeznaczone na rozwój tego potencjału - m.in. na sale dydaktyczne, akademiki, nowe uczelnie, a także zwiększenie potencjału klinicznego.

Drugi obszar, który do tej pory nie znajdował źródeł finansowania, to wsparcie zaplecza naukowego w dziedzinie nauk medycznych i rozwoju badań naukowych. „Jesteśmy przekonani, że możemy zwiększyć badania niekomercyjne. Dyskutujemy z Komisją Europejską, by z tych pieniędzy można było wspierać inwestycję w startupy medyczne. Chcielibyśmy stworzyć fundusz inwestycyjny, który inwestowałby w sektor biotechnologii” – powiedział wiceminister. 

Trzeci obszar wsparcia  to rozwój nowoczesnych technologii i infrastruktury,m.in. podmiotów ponadregionalnych w związku z planowaną reformą sektora szpitalnego, działaniami restrukturyzacyjnymi, ich przeprofilowaniem. Chodzi m.in. o to, by niewykorzystane łóżka zabiegowe w szpitalach przeprofilować na te potrzebne w opiece długoterminowej.

Senatorowie pytali, dlaczego ze środków KPO nie ma koła ratunkowego w postaci zwiększenia finansowania realizowanych świadczeń medycznych. Minister odpowiadał, że Komisja Europejska postawiła warunek, że pieniądze z tego funduszu nie mogą być przeznaczone na finansowanie bieżących wydatków. Przypomniał, że na ten cel ochrona zdrowia ma „koło ratunkowe” w postaci funduszu covidowego. Senatorowie zgodzili się z wiceministrem, że badania naukowe kuleją, ale rozwiązywanie tego problemu należałoby zacząć od ustawy o badaniach. Senatorowie pytali także o kwestię pożyczek w ramach KPO. Wiceminister poinformował, że trwają jedynie rozmowy w sprawie bezzwrotnej pomocy.