Legislacja

Wieczorem 29 września 2020 r. zakończył się pierwszy dzień 16. posiedzenia Senatu.

Porządek obrad został rozszerzony o punkt: drugie czytanie projektu uchwały w 45-lecie ruchu Uniwersytetów Trzeciego Wieku w Polsce.

Marszałek Senatu zapowiedział, że ustawa o zmianie ustawy o ochronie zwierząt oraz niektórych innych ustaw zostanie rozpatrzona podczas tego posiedzenia, 13 października 2020 r., po przygotowaniu sprawozdań przez komisje senackie.

Izba w obecności przewodniczącej prezydium Obywatelskiego Parlamentu Seniorów Krystyny Lewkowicz podjęła uchwałę w 45-lecie ruchu Uniwersytetów Trzeciego Wieku w Polsce (inicjatywa grupy senatorów). Podkreślono w niej, że środowisko Uniwersytetów Trzeciego Wieku było inicjatorem rozwoju polityki senioralnej w Polsce, współtworzonej z rządem, Sejmem i Senatem oraz organami samorządu terytorialnego, a także zorganizowanej aktywności reprezentacji osób starszych w środowisku lokalnym, a także na poziomie regionalnym i krajowym. Senat, przekonany o szczególnej roli Uniwersytetów Trzeciego Wieku we współczesnej Polsce i ich znaczeniu dla edukacji i aktywności społecznej osób starszych, oddaje w nim hołd profesor Halinie Szwarc – inicjatorce i założycielce pierwszego Uniwersytetu Trzeciego Wieku – i składa podziękowania wszystkim osobom współtworzącym ruch Uniwersytetów Trzeciego Wieku w Polsce.

Senat rozpatrzył:

Ustawę o zmianie ustawy o transporcie kolejowym (projekt rządowy) mającą na celu m.in. dalszy rozwój tego sektora. Wprowadza do prawa krajowego przepisy unijne stanowiące tzw. filar techniczny IV Pakietu Kolejowego w zakresie działalności jednostek notyfikowanych na podstawie dyrektywy unijnej w sprawie interoperacyjności systemu kolei. Nowela zobowiązuje też prezesa Urzędu Transportu Kolejowego do poboru opłat za wydanie m.in. autoryzacji i certyfikatów bezpieczeństwa, a także do wydawania zezwoleń na dopuszczenie urządzeń przytorowych do eksploatacji czy pojazdów kolejowych do obrotu.

Nowelizację ustawy o systemie powiadamiania ratunkowego (projekt rządowy), która ma umożliwić awans zawodowy pracownikom Centrów Powiadamiania Ratunkowego (CPR), żeby zatrzymać tych najbardziej zaangażowanych i doświadczonych. Operatorzy numerów alarmowych zostaną ponadto objęci ochroną przysługującą funkcjonariuszom publicznym, aby zapobiegać sytuacjom, w których dokonujący zgłoszeń bezkarnie im grożą. Ustawa przewiduje również powstanie Krajowego Centrum Monitorowania Systemu Powiadamiania Ratunkowego, mającego zajmować się m.in. utrzymaniem i rozwojem systemu teleinformatycznego CPR, nadzorem nad przestrzeganiem procedur obsługi zgłoszeń alarmowych, opracowywaniem kryteriów oceny pracy CPR i ich pracowników, przygotowywaniem i prowadzeniem szkoleń.

Ustawę o zmianie ustawy o Radzie Mediów Narodowych (projekt poselski) wprowadzającą procedurę związaną z powołaniem przez prezydenta RP członka Rady w razie wygaśnięcia członkostwa przed upływem kadencji. Zgodnie z nią prezydent wyznaczałby termin na zgłoszenie kandydata nie później niż 14 dni od dnia wydania postanowienia w sprawie stwierdzenia wygaśnięcia członkostwa w radzie. Jeżeli 1 miejsce w radzie, przeznaczone dla osób powoływanych przez prezydenta, zostanie wolne, prawo zgłoszenia po 1 kandydacie na to miejsce przysługiwałoby kolejno 2 najliczniejszym klubom opozycyjnym.

Ustawę o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania społeczno-gospodarczym skutkom COVID-19 (projekt rządowy) przewiduje ona m.in. podwyższenie o 1 mld 850 mln zł kapitału zakładowego PLK SA z wykorzystaniem Funduszu Kolejowego. Zakłada również dokapitalizowanie obligacjami o wartości nie więcej niż 1 mld zł portów morskich o podstawowym znaczeniu dla gospodarki narodowej, w tym 150 mln euro dla Zarządu Morskiego Portu Gdynia. Przewiduje także przekazanie dodatkowych środków do Funduszu Dróg Samorządowych, obniżenie od 2021 r. akcyzy od paliw silnikowych i podwyższenie opłaty paliwowej. Nowela zakłada także skorelowanie stawek VAT ze stanem finansów publicznych, czyli z ogólną kondycją gospodarki w związku ze stanem epidemii. Umożliwia też wydłużenie o kolejny rok realizowania wydatków budżetowych zaplanowanych na 2020 r. Nowe przepisy przewidują ponadto, że powrót do stawek VAT w wysokości 22% i 7%, planowany w 2021 r., zostanie odroczony.

Ustawę o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn (projekt poselski), która poszerza krąg uprawnionych do zwolnienia z podatku od spadków i darowizn m.in. o wychowanków rodzin zastępczych i rodzinnych domów dziecka. Zgodnie z uzasadnieniem dzieci w zastępczej opiece rodzinnej czy rodzinnym domu dziecka w większości są wychowywane przez całe swoje dzieciństwo, w wielu wypadkach swoich opiekunów uważają za prawdziwych rodziców, a opiekunowie podopiecznych ‒ za własne dzieci.

Ustawę o zmianie ustawy o cudzoziemcach oraz niektórych innych ustaw (projekt rządowy) przewidującą zmiany związane z modyfikacją europejskiego kodeksu wizowego i wejściem Polski do programu ruchu bezwizowego z USA. Dostosowuje polskie prawo do zmian wprowadzonych rozporządzeniem PE i Rady Unii Europejskiej, m.in. reguluje postępowania w sprawie wydawania, cofania i unieważniania wiz. Ustala sposoby składania wniosku o wydanie i szczególne terminy wydania wizy krajowej przez konsula. Zmienia  także przepisy określające zawartość formularza wniosku o wydanie wizy krajowej. Nowela wprowadza również odpowiednie środki, pozwalające na wykonanie obowiązku wynikającego z przystąpienia Polski do programu ruchu bezwizowego z USA, sprawdzanie pod względem karalności wszystkich polskich urzędników imigracyjnych bez względu na poziom dostępu do informacji niejawnych lub wrażliwych. Ustawa zawiera też zmiany w zakresie podróżnego ubezpieczenia medycznego, którego posiadanie przez cudzoziemca stanowi jeden z wymogów uzyskania wizy krajowej.

Ustawę o zmianie ustawy o wspieraniu termomodernizacji i remontów oraz niektórych innych ustaw (projekt rządowy), ma ona udoskonalić działanie programów antysmogowych „Czyste powietrze” i „Stop smog”. Przewiduje zmniejszenie z 2 do 1% lub 20 budynków minimalnej liczby budynków jednorodzinnych, która umożliwi samorządom wnoszenie o środki z programu, a także zmniejszenie z 50 do 30% wymaganej redukcji zapotrzebowania na ciepło grzewcze, liczonego łącznie dla wszystkich przedsięwzięć niskoemisyjnych gminy. Takie inwestycje zostaną rozszerzone m.in. o przyłączenie budynku do sieci elektroenergetycznej, modernizację istniejącego przyłącza ciepłowniczego, gazowego lub elektroenergetycznego. Nowelizacja zakłada powstanie Funduszu Ekologicznego Poręczeń i Gwarancji, z którego będą udzielane gwarancje lub poręczenia spłaty kredytów i pożyczek na projekty ekologiczne, a także utworzenie Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków, służącej do identyfikowania źródeł niskiej emisji z budynków. Dla samorządów będzie to ogólnodostępne narzędzie inwentaryzacji budynków.

Tego dnia odbyła się dyskusja nad sprawozdaniem Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji z działalności w 2019 r. wraz z informacją o podstawowych problemach radiofonii i telewizji w 2019 r. oraz informacją o działalności Rady Mediów Narodowych w 2019 r.

W związku z nieobecnością przewodniczącego Rady Mediów Narodowych Krzysztofa Czabańskiego zebrał się Konwent Seniorów. Ustalono, że marszałek Senatu zwróci się pisemnie do przewodniczącego Krzysztofa Czabańskiego o wyjaśnienie powodu jego nieobecności na posiedzeniu Senatu.

„Media publiczne powinny być traktowane jako element polskiej racji stany. Taki kraj, jak Polska powinien mieć suwerenną, profesjonalną, obiektywną, transparentną, o najwyższych standardach grupę mediów polskich. Niestety, tak nie jest” – powiedział podczas dyskusji senator Bogdan Zdrojewski. Odnosząc się do sprawozdania Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji i informacji Rady Mediów Narodowych, ocenił, że obie instytucje „słabo realizowały swoje zadania w 2019 r.”. „Chociaż KRRiT powinna chronić media publiczne, to de facto jest radą likwidującą media publiczne” – ocenił. Senator Bogdan Zdrojewski opowiedział się też za likwidacją Rady Mediów Narodowych i przywróceniem KRRiT kompetencji w zakresie polityki kadrowej w mediach publicznych. Na niewypełnianie przez KRRiT i RMN swoich obowiązków konstytucyjnych i ustawowych zwrócił też uwagę wicemarszałek Bogdan Borusewicz. Zdaniem senator Barbary Borys-Damięckiej obecnie media publiczne w Polsce nie pełnią swojej prospołecznej roli, lecz służą rządowi. „Taki stan rzeczy będzie trwał dopóty, dopóki media publiczne będą dotowane olbrzymimi sumami” – przekonywała. „Nie jestem zaniepokojony stanem mediów publicznych i prywatnych oraz stanem wolności medialnej w Polsce” – mówił senator Michał Seweryński. „W tej Izbie powinniśmy robić wszystko, aby ład medialny w Polsce był lepszy” – dodał. W jego ocenie media publiczne nie są takie dobre, jak same uważają, ani takie złe, jak twierdzi opozycja.

Odnosząc się do krytycznych głosów w debacie, przewodniczący KRRiT Witold Kołodziejski zaznaczył, że dotyczyły one tylko niektórych zadań rady. Podkreślił, że podstawowym zadaniem rady jest dbałość o wolność słowa i jego zdaniem rada dobrze je wypełnia. Przewodniczący KRRiT apelował też, aby przykładano taką samą miarę do mediów publicznych, jak i prywatnych.

Senatorowie zapoznali się też z informacją o działalności Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w okresie od 1 stycznia 2019 r. do 31 grudnia 2019 r., którą przedstawił prezes IPN Jarosław Szarek.