Aktualności

„W udanym bilansie 30-lecia wolnej Polski obecny stan naszego społeczeństwa każe zadać pytanie, w jaki sposób jest ono edukowane do bycia społeczeństwem wolnym, demokratycznym, otwartym na różne poglądy i umiejącym sobie poradzić w XXI w.” – mówił wicemarszałek Michał Kamiński, otwierając w Senacie 14 października 2021 r. debatę „Dokąd zmierza polska edukacja”, poświęconą kierunkom zmian w polskiej oświacie. Jak podkreślił, należy się zastanowić, w jaki sposób szkoła ma przygotować obywatela, aby walczył o to, co obywatelskie.

O szkole marzeń mówił prezes PSL Władysław Kosiniak-Kamysz. „Szkoła musi uczyć prawdy, musi też uczyć przedmiotów, takich jak podstawy ekonomii i prawa oraz ekologia, które dają szansę na sprawne wejście w dorosłe życie i poruszanie się w coraz bardziej skomplikowanym świecie” – wyliczał. Kolejne wyzwanie to szkoła niezależna i wolna, czyli taka, w której samorząd decyduje o jakości nauczania. Należy ponadto wprowadzić 5-godzinną naukę języka angielskiego od I klasy szkoły podstawowej i zorganizować dla wszystkich uczniów ciepły, dobrze zbilansowany posiłek. 

Prezes Związku Nauczycielstwa Polskiego (ZNP) Sławomir Broniarz podkreślał, że edukacji nie można uważać za problem tylko resortu edukacji. To, co się dzieje w sferze edukacji, dotyczy całego społeczeństwa. Jego zdaniem, niestety, od wielu lat widoczna jest dewastacja systemu edukacji. Prezes ZNP ocenił, że szkoła obecna jest wsteczna programowo, nie uczy krytycznego myślenia, nie wyposaża w uniwersalną wiedzę, przydatną w przyszłości, nie daje na nią perspektyw. Narasta dysproporcja w dostępie do dobrej edukacji, co skutkuje nierównościami społecznymi. „Dokąd ta szkoła zmierza? Co zrobić, żeby edukacja stała się wartością, którą będziemy mogli traktować jako szansę na przyszłość dla dzieci i młodzieży? Jeśli nie znajdziemy odpowiedzi na te pytania, koszty będą głównie ponosić rodzice i uczniowie” – powiedział.

„Uczniowie są najważniejsi, by w przyszłości mogli brać czynny udział w społecznym podziale ról” – mówił prezes Stowarzyszenia im. Tadeusza MazowieckiegoWłodzimierz Magdziarz. „Współczesna szkoła musi odpowiedzieć sobie na podstawowe pytania: gdzie, jak i czego uczyć” – podkreślał. Jego zdaniem potrzebny jest system edukacji, w którym uczniowie mogliby rozpoznać swoje możliwości i talenty, a nauczyciele – je rozpoznać i rozwijać. Na bazie tego, co już mamy, trzeba go doskonalić z wykorzystaniem interakcji różnych środowisk.

O tym, że współczesna szkoła nie uczy samodzielnego i analitycznego myślenia, nie rozwija w nich ciekawości, nie przygotowuje do poruszania się w świecie nauki, mówił matematyk, wykładowca uniwersytecki Robert Drachal. Postulował zmiany w tym zakresie, a także m.in. interdyscyplinarność czy zmniejszenie liczby uczniów w klasach.

Dla Łukasza Ługowskiego, założyciela Młodzieżowego Ośrodka Socjoterapii „Kąt”, praktyczne zmiany systemu edukacji powinny się zacząć od likwidacji średniej szkolnej, oceny z zachowania i egzaminów maturalnych, których przeprowadzanie na miesiąc wyłącza szkołę z normalnego funkcjonowania. Jak podkreślał, oświata nie znosi rewolucji, najlepiej byłoby ją zmieniać ewolucyjnie, rozkładając to na wiele lat.

Taką samą opinię wyraził inicjator akcji „Nie dla chaosu w szkole”, nauczyciel historiiArtur Sierawski, który postulował też m.in. przywrócenie autonomii polskim szkołom.

Podsumowując debatę, wicemarszałek Senatu I kadencji Andrzej Wielowieyski powiedział, że zmiany w polskiej edukacji powinny być ukierunkowane na to, aby uczniowie mogli aktywnie i samodzielnie zdobywać wiedzę, a nauczyciele tylko ich inspirowali i im w tym pomagali, by rozwijali swoje umiejętności zespołowo, tworząc w przyszłości kapitał społeczny. Podkreślał, że system polskiej edukacji musi odpowiadać na wyzwania współczesności, dotyczące klimatu, obrony i rozwoju wolnego świata, praworządności i wolności obywateli w wolnych krajach.