Zapis stenograficzny

– posiedzenie Komisji Regulaminowej, Etyki i Spraw Senatorskich (45.)

w dniu 8 czerwca 2022 r.

Porządek obrad:

1. Rozpatrzenie sprawozdania z wydatków budżetowych biur senatorskich X kadencji Senatu RP za okres od 1 stycznia 2021 r. do 31 grudnia 2021 r.

(Początek posiedzenia o godzinie 9 minut 00)

(Posiedzeniu przewodniczy przewodniczący Sławomir Rybicki)

Przewodniczący Sławomir Rybicki:

Dzień dobry.

Witam serdecznie wszystkich państwa na czterdziestym piątym posiedzeniu Komisji Regulaminowej, Etyki i Spraw Senatorskich.

W planie, w porządku posiedzenia, jest 1 punkt. Zgodnie z Regulaminem Senatu, ale też z długoletnią tradycją parlamentarną, komisja regulaminowa co roku rozpatruje sprawozdanie z wydatków budżetowych biur senatorskich za okres poprzedniego roku. Tak też będzie w dniu dzisiejszym. Będziemy rozmawiać o wydatkach budżetowych biur senatorskich za okres od 1 stycznia 2021 r. do 31 grudnia 2021 r.

Czy są uwagi do porządku? Nie ma. Dziękuję bardzo.

Witam na posiedzeniu komisji wszystkich państwa senatorów, ale także panią Annę Marię Białkowską, dyrektora Biura Spraw Senatorskich, oraz dyrektora Biura Finansowego, panią Agnieszkę Szlązak. Dzień dobry.

Punkt 1. porządku obrad: rozpatrzenie sprawozdania z wydatków budżetowych biur senatorskich X kadencji Senatu RP za okres od 1 stycznia 2021 r. do 31 grudnia 2021 r.

Nie przedłużając, proponuję, aby pani dyrektor przedstawiła – choć jest to oczywiście zawarte w dostępnych materiałach – informacje zbiorcze i indywidualne o wydatkach i biur, i senatorów. Myślę, że w sposób skondensowany udzieli nam pani dyrektor takiej informacji.

Proszę bardzo.

Dyrektor Biura Spraw Senatorskich w Kancelarii Senatu Anna Maria Białkowska:

Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!

Wysoka Komisja otrzymała dane dotyczące indywidualnych i zbiorczych sprawozdań z wydatków budżetowych biur senatorskich za rok 2021. Sprawozdania te obejmują środki wypłacane senatorom co miesiąc z przeznaczeniem na bieżące funkcjonowanie biura, środki wypłacane senatorom raz na rok z przeznaczeniem na pokrycie kosztów opinii, ekspertyz i tłumaczeń oraz środki przekazywane senatorom na wypłatę pracownikom biur senatorskich dodatkowego wynagrodzenia rocznego i nagród za wieloletnią pracę. Sposób wykorzystania ryczałtu na pokrycie kosztów związanych z funkcjonowaniem biura senatorskiego determinowany jest ustawowymi zadaniami biura senatorskiego i ustawowymi obowiązkami senatora.

Senatorowie tworzą biura senatorskie i poselsko-senatorskie w celu obsługi swojej działalności w terenie na podstawie art. 23 ust. 1 ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora. Na pokrycie kosztów związanych z funkcjonowaniem biur senatorowi przysługuje ryczałt na zasadach i w wysokościach określonych wspólnie przez marszałka Sejmu i Senatu. Środki te nie mogą być wykorzystywane na inne cele niż określone w poprzednim zdaniu. To jest art. 23 ust. 3 ustawy. Warunki organizacyjno-techniczne tworzenia, funkcjonowania i znoszenia biur określa marszałek Senatu na podstawie ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora – art. 23 ust. 11.

Zgodnie z §15 zarządzenia nr 16 marszałka Senatu z dnia 7 listopada 2019 r. senatorowie do dnia 31 stycznia każdego roku przekazują do Kancelarii Senatu sprawozdanie z wydatkowania środków finansowych oraz informację o odsetkach z tytułu oprocentowania otrzymanych środków na rachunku bankowym. Środki niewykorzystane w danym roku na cele, o których była mowa wcześniej, zwiększają środki, jakie mogą być wydatkowane na te cele w latach następnych. Dopiero na koniec kadencji lub po wygaśnięciu mandatu w trakcie trwania kadencji senator zwraca do Kancelarii Senatu środki finansowe niewydatkowane z otrzymanych ryczałtów na pokrycie kosztów związanych z funkcjonowaniem biura senatorskiego.

Senatorowie otrzymywali w ubiegłym roku, w roku 2021, 15 tysięcy 200 zł miesięcznie do dnia 30 czerwca, ale 1 lipca ta kwota wzrosła do 17 tysięcy 200 zł. Raz w roku kalendarzowym wypłacane są senatorom środki w wysokości 3 tysięcy zł z przeznaczeniem na opinie, ekspertyzy i tłumaczenia. Z kolei środki na dodatkowe wynagrodzenia roczne i nagrody jubileuszowe wypłacane są na podstawie odrębnych przepisów i na wniosek senatora. Wydatki poniesione na wymienione cele muszą zostać rozliczone przez państwa senatorów w sprawozdaniach rocznych.

Dodam jeszcze, że senator, który ma orzeczenie o stopniu niepełnosprawności w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych może wystąpić do marszałka Senatu z wnioskiem o podwyższenie kwoty ryczałtu o nie więcej niż 50% na podstawie kosztów związanych z funkcjonowaniem biura senatorskiego lub poselsko-senatorskiego. W obecnej kadencji 2 senatorów korzysta z takiej możliwości.

Sprawozdania z wydatków poniesionych na funkcjonowanie biura senatorskiego za rok 2021 senatorowie składali do Kancelarii Senatu terminowo od dnia 10 stycznia do dnia 31 stycznia bieżącego roku. Ponadto 3 senatorów złożyło korektę sprawozdania za 2021 r. Korekty te wpłynęły do kancelarii w okresie od 10 lutego 2022 r. do 10 marca 2022 r. na podstawie §17 zarządzenia marszałka Senatu nr 16 z 7 listopada 2019 r.

W sprawozdaniach za 2021 r. wydatki na biura senatorskie zostały ujęte w podziale na 25 grup. Największą grupę wydatków, 41,54%, stanowiły wynagrodzenia wraz z pochodnymi pracowników biur senatorskich. Drugim wydatkiem o istotnym udziale procentowym, 15,15%, były przejazdy senatorów samochodem w związku z pełnieniem mandatu. Trzecią pozycję stanowiły wydatki związane z utrzymaniem lokalu, obejmujące czynsz, opłaty za media, podatki i inne opłaty lokalne – 12,71%.

Wysoka Komisja otrzymała takie zbiorcze sprawozdanie, podsumowujące sprawozdania indywidualne. Analiza złożonych sprawozdań ujawniła pewne nieprawidłowości. Najczęściej występujące problemy przy sporządzaniu sprawozdania i rozliczaniu otrzymanych środków za 2021 r. dotyczą nieprawidłowego ujęcia otrzymanych środków finansowych, wysokości środków niewydatkowanych w poprzednich okresach sprawozdawczych, wysokości środków wydatkowanych w poprzednich okresach sprawozdawczych, niewłaściwego zakwalifikowania wydatków i przyporządkowania ich do poszczególnych kategorii w sprawozdaniu.

W 2021 r. zostało zaplanowanych do przeprowadzenia 30 kontroli dotyczących dowodów księgowych i innej dokumentacji finansowej biur senatorskich. W okresie od marca do grudnia 2021 r. Biuro Spraw Senatorskich przeprowadziło kontrolę dokumentacji finansowej 28 biur senatorskich. Do najczęstszych błędów i trudności z tym związanych należały niewłaściwe ujęcie wydatków niezwiązanych z pełnieniem mandatu senatora, ujęcie w wydatkach zapłaconych odsetek z tytułu nieterminowych opłat i kosztów upomnień, niewłaściwe zakwalifikowanie wydatków do poszczególnych kategorii w sprawozdaniu. Dotąd 24 biura zostały poproszone o złożenie korekty – to były drobne uchybienia – a 1 kontrola nadal trwa.

Biuro Spraw Senatorskich deklaruje swoją pomoc w każdej sprawie związanej z rozliczeniem ryczałtów na pokrycie kosztów prowadzenia biur senatorskich. Czynimy to przez cały rok, systematycznie o wszystkim informując i prosząc dyrektorów biur o składanie poszczególnych dokumentów.

Dziękuję. Jeśli mam odpowiedzieć na jakieś pytania, to jestem gotowa.

Przewodniczący Sławomir Rybicki:

Dziękuję, Pani Dyrektor.

Czy pani dyrektor Szlązak chciałaby również zająć stanowisko w tej sprawie?

(Dyrektor Biura Finansowego w Kancelarii Senatu Agnieszka Szlązak: Nie.)

Dziękuję bardzo.

Wobec tego otwieram dyskusję.

Czy ktoś z państwa senatorów miałby pytania do pani dyrektor?

Ja mam jedno szczegółowe pytanie. No, co do tych ogólnych kwestii, to wydaje mi się, że senatorowie wypełniają dokumenty zgodnie ze swoją najlepszą wiedzą, kierując się dobrą wolą. Te księgowe kwestie są często skomplikowane, ale wiem, że kancelaria ze swej strony stara się być w kontakcie z naszymi pracownikami i ich na bieżąco instruować. Co do stopnia szczegółowości tych kwestii i tzw. biurokracji, to pewnie każdy z nas ma wyrobione zdanie. Dobrze byłoby te procedury, oczywiście z poszanowaniem prawa i przepisów, upraszczać, no ale to jest zawsze pewien proces.

Ja mam pytanie do pani dyrektor Białkowskiej. Czy wobec coraz częściej pojawiających się w naszych biurach, i to niezależnie od opcji politycznej, alarmów związanych z informacjami o podłożonych ładunkach czy też wobec pojawiających się gróźb wysyłanych drogą mailową bądź w inny sposób… Oczywiście senatorowie zgłaszają te kwestie do właściwych organów, ale czy wobec tego zjawiska, które się powtarza i występuje coraz częściej, kancelaria podjęła już jakieś działania, aby wyposażyć biura… czy też stworzyć możliwości, aby w biurach zainstalowane zostały jakiegoś rodzaju zabezpieczenia, jakiegoś rodzaju alarm służący do powiadamiania organów w tym zakresie? Bo to jest poważna sprawa. No, odpukać, na razie nic poważnego się nie wydarzyło, ale my nie zawsze jesteśmy w biurach. Są tam pracownicy, często kobiety. No, po prostu pytam o tę kwestię w trosce o nasze bezpieczeństwo, bezpieczeństwo naszych biur.

(Dyrektor Biura Spraw Senatorskich w Kancelarii Senatu Anna Maria Białkowska: Panie Przewodniczący…)

Pan marszałek Karczewski. Bardzo proszę.

Senator Stanisław Karczewski:

Ja przepraszam, że przerywam pani dyrektor, ale chciałbym podobne pytanie zadać, a właściwie je jeszcze rozszerzyć. No, tu jest kwestia alarmu, kwestia zabezpieczeń, ale jest również kwestia monitoringu. Ja myślę bardzo poważnie o tym, żeby założyć w biurze monitoring, bo zdarzały się również akty… Co prawda nie były one bardzo drastyczne, ale się zdarzały. No, taki monitoring to również rozstrzyga. Można przejrzeć monitoring i sprawdzić, czy faktycznie ten ładunek został podłożony. Teraz dostajemy masę takich sygnałów. No, właściwie prawie codziennie dostajemy maile z pogróżkami, z groźbami, takimi wręcz bardzo drastycznymi, bardzo groźnymi w swojej treści. Takie zabezpieczenie monitoringu byłoby dla nas bardzo korzystne. Ja niezależnie od tego, co pani dyrektor odpowie, tak czy inaczej to zastosuję, założę u siebie monitoring, bo on bardzo wiele kwestii rozstrzyga. To dotyczy nawet dyrektorów szkół, którzy w dniu, kiedy była matura, również dostawali informacje o tym, że został podłożony ładunek. No, przejrzenie monitoringu, bardzo dokładne przejrzenie przez policję, umożliwiało rozpoczęcie normalnego funkcjonowania, czyli przeprowadzenie matury. To nas zabezpiecza, prawda? U mnie jest monitoring częściowy, ale to jest monitoring, który założyło miasto. No, on nie obejmuje całego mojego biura, więc myślę, że dobrze byłoby… To jest jedna kwestia.

A już na marginesie, tak żeby nie zabierać drugi raz głosu, zadam takie pytanie. Kiedyś, dosyć dawno temu, miałem do czynienia… To moja piąta kadencja. W którejś kadencji miałem do czynienia z taką sytuacją, że po zakończeniu kadencji – pani dyrektor będzie to pamiętała – 2 senatorów w ogóle nie było rozliczanych, w ogóle się nie rozliczyło. No, był gigantyczny problem. Czy teraz są takie sytuacje? Państwo prowadzicie te kontrole, ten monitoring. Bardzo dobrze, bo to też jest pewna prewencja, to też chroni nas przed takimi właśnie zdarzeniami. Ale czy zdarzają się takie sytuacje, że po prostu senatorowie się nie rozliczają? Mam nadzieję, że nie ma takich sytuacji, ale postanowiłem zapytać, by mieć pewność, że już się to nie zdarza. Dziękuję.

Przewodniczący Sławomir Rybicki:

Dziękuję.

Bardzo proszę, Pani Dyrektor.

Dyrektor Biura Spraw Senatorskich w Kancelarii Senatu Anna Maria Białkowska:

Wysoka Komisjo! Panie Przewodniczący!

Najpierw odpowiem na pytania pana przewodniczącego. Tak, w ostatnim czasie nasiliły się niestety pogróżki w stosunku do państwa senatorów, ale też obecnych na miejscu pracowników biur. Pojawiają się np. informacje o podłożeniu bomby albo pogróżki niewarte cytowania, treści niewarte cytowania. Tak więc za pośrednictwem pana ministra kancelaria wysłała do państwa informację, jaką drogę należy przejść. Chodzi o treść zawiadomienia, treść wniosku, który należy niezwłocznie złożyć na policji, jeśli doszło do podłożenia bomby. Jeśli pojawiają się pogróżki bądź też inne niechlubne, tak jak powiedziałam, stwierdzenia czy…

(Głos z sali: …działania.)

…działania, to też dostaliście państwo wzory druków i informację o kolejnych krokach, jakie należy poczynić. Ewentualnie można przesyłać takie pogróżki do Kancelarii Senatu, do Biura Spraw Senatorskich. My za pośrednictwem pana ministra prześlemy je do właściwej prokuratury, położonej we właściwym regionie. To tyle.

A jeśli chodzi o zabezpieczenie czy monitoring, to wprowadzone zostały przepisy umożliwiające państwu senatorom korzystanie z tych środków. Można to robić chociażby na podstawie §12 zarządzenia nr 16 z 7 listopada 2019 r. Możecie państwo zakładać monitoringi ze środków na biuro, na remonty. Kancelaria zwraca miesięcznie do 200 zł za obsługę tego monitoringu. To już w ubiegłej kadencji było…

(Senator Stanisław Karczewski: Nie zwiększono tego?)

Nie zwiększono. Te środki pozostały niezwiększone.

(Senator Stanisław Karczewski: …Zwiększyć.)

Te 200 zł miesięcznie możecie państwo wykorzystywać na te działania.

(Senator Stanisław Karczewski: Na sam monitoring?)

Monitoring, tak. Mówię o miesięcznej opłacie za monitoring. Ewentualnie, tak jak mówiłam, mogą to być środki na remont i wyposażenie. No, można korzystać z tych środków przeznaczonych na biuro.

Co się tyczy, Panie Marszałku, pana kolejnego pytania, to nie, nie ma takich zdarzeń, żeby senatorowie nie rozliczali się ze środków, z ryczałtów przeznaczonych na biuro. Systematycznie służymy pomocą. Nie traktujemy tego jako kontroli. Biuro Spraw Senatorskich uznaje to za niezbędną pomoc w zakresie uzupełniania dokumentacji dotyczącej środków przeznaczonych ryczałtowo na prowadzenie biur senatorskich.

Dyrektor Biura Finansowego w Kancelarii Senatu Agnieszka Szlązak:

Ja tylko dopowiem, jeżeli pan pozwoli, Panie Przewodniczący. Otóż właśnie w związku z tym, że w poprzedniej kadencji, tak jak pan marszałek, pan senator powiedział, był takie przypadki, został wprowadzony mechanizm, zgodnie z którym jeżeli senator nie złoży w terminie sprawozdania, środki przekazywane na bieżącą działalność biura są wstrzymywane do momentu złożenia przez senatora sprawozdania za poprzedni okres sprawozdawczy. Tak że ten mechanizm spowodował, że senatorowie rzeczywiście rozliczają się w terminie.

Przewodniczący Sławomir Rybicki:

Dziękuję za tę odpowiedź.

(Dyrektor Biura Spraw Senatorskich w Kancelarii Senatu Anna Maria Białkowska: Jeśli jeszcze mogę, Panie Przewodniczący…)

Ja przy okazji zapytam jeszcze raz, żeby senatorowie, którzy się tym interesują, nie mieli wątpliwości. Instalacja systemu monitoringu jest możliwa, ale w ramach środków, jakie senator otrzymuje na działalność i prowadzenie biura.

Dyrektor Biura Spraw Senatorskich w Kancelarii Senatu Anna Maria Białkowska:

Tak.

(Przewodniczący Sławomir Rybicki: Dziękuję.)

Jest możliwa.

A wracając jeszcze do tego, co pani dyrektor podkreśliła… Nie było takiej potrzeby. Państwo senatorowie rozliczają się w terminie, regularnie. Nie potrzeba żadnych interwencji co do składania sprawozdań. Dziękuję.

Przewodniczący Sławomir Rybicki:

Dziękuję bardzo.

Czy są jeszcze głosy w dyskusji? Czy któryś z senatorów obradujących z nami zdalnie wyraża chęć zabrania głosu? Nie.

Dziękuję.

Szanowni Państwo, to sprawozdanie nie wymaga jakiejś szczególnej uchwały komisji. Komisja po prostu przyjmuje je do wiadomości sprawozdanie i nie zgłasza uwag.

Czy po informacjach, jakie usłyszeliśmy od pani dyrektor, mogę przyjąć, że komisja przyjęła sprawozdanie do wiadomości? Czy są jakieś uwagi do tego sprawozdania? Nie ma.

A więc uznaję, że komisja przyjęła do wiadomości sprawozdanie z wydatków budżetowych biur senatorskich X kadencji Senatu za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2021 r. i nie zgłasza do niego uwag.

Dziękuję bardzo.

Zamykam posiedzenie Komisji Regulaminowej, Etyki i Spraw Senatorskich.

(Koniec posiedzenia o godzinie 9 minut 19)