Z prac komisji senackich

Komisje: Kultury i Środków Przekazu, Gospodarki Narodowej oraz Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej zaproponowały 56 poprawek do ustawy o zmianie ustaw regulujących warunki dostępu do wykonywania niektórych zawodów.

Podczas posiedzenia nowelizację, uchwaloną przez Sejm z inicjatywy rządu, przedstawił zastępca dyrektora Departamentu Wykonania Orzeczeń i Probacji w Ministerstwie Sprawiedliwości Zbigniew Białek. Jak przypomniał, stanowi ona trzecią transzę deregulacji i przewiduje ułatwienie dostępu do wykonywania 100 zawodów regulowanych, m.in. poprzez ograniczenie lub likwidację obowiązujących obecnie wymogów, np. certyfikatów czy licencji. Ułatwienia będą polegać na ograniczeniu praktyk zawodowych, możliwości samokształcenia, obniżeniu maksymalnych opłat za egzaminy zawodowe, a także w wypadku określonej praktyki zawodowej możliwości zwolnienia z egzaminu pisemnego. Proponowanerozwiązania zmierzają do likwidacji niektórych biurokratycznych obowiązków i uelastycznienia warunków zatrudnienia. Nowela dotyczy profesji związanych z ochroną przeciwpożarową (np. inżynier pożarnictwa), rynkiem kapitałowym i towarowym, rzeczoznawstwem w zakresie jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych, a także zawodów rzecznika patentowego, tłumacza przysięgłego, muzealnika, profesji z dziedziny konserwacji zabytków oraz zawodów geologicznych i górniczych. Zwiększenie dostępu do tych zawodów ma spowodować wzrost konkurencji, a w efekcie obniżkę cen, wyższą jakość i większą dostępność usług. Deregulacja ma też zmniejszyć obciążenia związane z prowadzeniem działalności gospodarczej i przynieść nowe miejsca pracy. Z regulowanym dostępem do zawodów wiążą się negatywne konsekwencje dla rynku pracy i konsumentów. Bariery w dostępie do zawodu ograniczają liczbę osób go wykonujących, czyli zmniejszają konkurencję między nimi. Powoduje to zmniejszenie presji na obniżanie cen i ograniczenie innowacyjności. Po wejściu w życie rozpatrywanej ustawy zawodów objętych deregulacją będzie już 247. W poprzednich 2 transzach zderegulowano: w 2013 r. – 51 profesji, a w 2014 r. ułatwiono dostęp do kolejnych 96 zawodów.

Wśród uwag zgłoszonychw trakcie dyskusji najwięcej dotyczyło spraw związanych z profesją rzeczników patentowych, muzealników i rzeczoznawców do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych. Wyrażano wątpliwości, czy ich deregulacja przyniesie pozytywny efekt. Zastanawiano się też, czy obniżenie kwalifikacji i wymogów dla wykonujących te zawody nie pogorszy jakości świadczonych usług.

Wskazywano m.in. na konieczność odstąpienia od zmiany zaproponowanej w nowelizacji ustawy – Prawo własności przemysłowej, zgodnie z którą pełnomocnikiem strony w postępowaniu przed Urzędem Patentowym RP będzie mógł być nie tylko rzecznik patentowy, ale także adwokat lub radca prawny. Jak podkreślano, sprawy o znaki towarowe przed tym urzędem są specjalistyczne i często mają charakter techniczny, więc dopuszczenie do nich dużej grupy adwokatów i radców prawnych niesie duże ryzyko dla przedsiębiorców. Wątpliwości wzbudziły też zapisy o rzeczoznawcach do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych. Zwrócono uwagę, że proponowane zmiany mają niewiele wspólnego z zadeklarowanym celem deregulacyjnym, ponieważ nie tyle ułatwiają wykonywanie zawodu, co wprowadzają nowe ograniczenia i regulacje.

Podczas posiedzenia senatorowie zapoznali się także z opinią Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu. Wskazało ono na nieścisłości w sformułowaniu niektórych przepisów ustawy i przedstawiło kilkadziesiąt uwag mających na celu legislacyjne i merytoryczne dopracowanie poszczególnych rozwiązań ustawowych. Zaproponowało m.in. nowe brzmienie art. 13 dotyczącego ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami oraz wydłużenie vacatio legis tego artykułu w celu zapobieżenia wzajemnemu wykluczaniu się przepisów deregulacyjnych i przepisów ustawy o ochronie zabytków znowelizowanej 15 maja 2015 r. Poprawki te przejął senator Stanisław Jurcewicz.

Senator Janusz Sepioł zgłosił poprawkę polegającą na skreśleniu przepisów ustawy o ochronie przeciwpożarowej w części dotyczącej rzeczoznawców do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych.

W wyniku kolejnych głosowań poprawki zgłoszone przez senatora Stanisława Jurcewicza zostały przyjęte jednomyślnie. Poprawka senatora Janusza Sepioła nie uzyskała natomiast akceptacji komisji.