Z prac komisji senackich

Podczas obrad Komisji Spraw Emigracji i Łączności z Polakami za Granicą rozmawiano o sytuacji osób polskiego pochodzenia mieszkających na Syberii. Przed przystąpieniem do dyskusji przewodniczący komisji senator Andrzej Person poinformował, że 24 kwietnia 2013 r. w Senacie nastąpi uroczyste otwarcie wystawy „Podróż do Wierszyny – Sybiracy”, przygotowanej z inicjatywy Grupy M-D-M, m.in. przez obecną na posiedzeniu redaktor Edytę Poźniak z Informacyjnej Agencji Radiowej. Jak przypomniał senator, Wierszyna to polska wieś położona 140 km od Irkucka, którą zamieszkuje około 500 osób, potomków dobrowolnych emigrantów sprzed 100 lat z regionu Zagłębia Dąbrowskiego, Małopolski i Kielecczyzny. We wsi znajduje się kościół oraz Dom Polski, wyremontowany przez Stowarzyszenie „Wspólnota Polska” ze środków Senatu. W 2010 r., w 100-lecie założenia Wierszyny, wieś odwiedziła delegacja Senatu pod przewodnictwem marszałka Bogdana Borusewicza.

Następnie goście z Wierszyny: prezes Stowarzyszenia Kultury Polskiej „Wisła” Galina Janaszek, nauczycielka języka polskiego w miejscowej szkole podstawowej Ludmiła Wiżentas i ks. Karol Lipiński poinformowali o sytuacji osób polskiego pochodzenia mieszkających w Wierszynie. Omówiono najważniejsze problemy lokalnej społeczności polskiej i jej potrzeby, takie, jak nauczanie języka polskiego, dofinansowanie działalności muzeum, brak Internetu, sieci komórkowej, wodociągu, a także występujące we wsi bezrobocie.

Zdaniem dyrektora programu Religia TV ks. Kazimierza Sowy, Wierszynie najbardziej szkodzi traktowanie jej jak skansenu. Mieszkańcom potrzebne są bardzo konkretne udogodnienia cywilizacyjne, przede wszystkim wodociąg. Ksiądz Kazimierz Sowa podkreślił także znaczenie nauczania języka polskiego na Syberii. Jak stwierdził, oferta państwa polskiego w tym zakresie powinna być aktywniej rozszerzana i obejmować także coraz bardziej nią zainteresowanych Rosjan. Zwrócił również uwagę, że warto byłoby udokumentować wkład polskich naukowców w rozwój Syberii.

Pomysł budowy wodociągu poparli senatorowie. Zaapelowali także o dofinansowanie innych działań, zarówno pedagogicznych, edukacyjnych, jak i szkoleniowych, umożliwiających mieszkańcom kontakt ze światem. Pytano również o sytuację młodzieży w Wierszynie.

Prezes Stowarzyszenia Kultury Polskiej „Wisła” Galina Janaszek i ks. Karol Lipiński zgodzili się, że w Wierszynie są potrzebne różnorodne inwestycje, ale będą one miały sens jedynie wtedy, gdy nie staną się jednorazowe. Przywołali przykład wybudowanego przez państwo polskie muzeum, którym obecnie nikt się nie opiekuje, ponieważ na jego utrzymanie nie przekazano nawet minimalnego dofinansowania. Finansowanie jest niezwykle potrzebne, chociażby dlatego, że Wierszyna staje się coraz bardziej znana i coraz częściej odwiedzają ją liczni goście i turyści.

Zastępca dyrektora Departamentu Współpracy z Polonią i Polakami za Granicą w Ministerstwie Spraw Zagranicznych Jacek Junosza-Kisielewski zadeklarował pomoc resortu w sfinansowaniu kosztów utrzymania muzeum w Wierszynie.

Odpowiadając na pytanie senatorów dotyczące sytuacji młodzieży w Wierszynie, Ludmiła Wiżentas poinformowała, że największym problemem jest brak kadr i infrastruktury umożliwiającej kultywowanie kultury i języka polskiego. W tym zakresie potrzebne jest wsparcie państwa polskiego i skierowanie do Wierszyny, chociażby w okresie wakacyjnym, animatorów kultury i wolontariuszy.

Do kwestii nauczania języka polskiego na Syberii odniosła się naczelnik w Departamencie Współpracy Międzynarodowej w Ministerstwie Edukacji Narodowej Beata Pietrzyk. Jak zaznaczyła, zadania nauczyciela języka polskiego, wysyłanego do środowisk polskich za granicą przez resort edukacji, nie ograniczają się do pracy w szkole. W rzeczywistości jest on animatorem i propagatorem polskości w miejscowym środowisku.

Dyrektor Biura Uznawalności Wykształcenia i Wymiany Międzynarodowej w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego Bogusław Szymański poinformował, że w 2013 r. resort wydelegował do ośrodków akademickich za granicą ponad 100 lektorów, w tym 7 na Syberię. Dyrektor przedstawił także skierowaną do osób polskiego pochodzenia ofertę resortu, dotyczącą stypendiów na studia w Polsce i na letnie kursy języka polskiego.