Z prac komisji senackich

Podczas wspólnego posiedzenia Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji oraz Komisji Ustawodawczej rozpatrzono w pierwszym czytaniu projekt ustawy o zmianie ustawy o księgach wieczystych i hipotece i wniesiono o wprowadzenie do niego poprawek. W imieniu wnioskodawców, Komisji Ustawodawczej, projekt przedstawił senator Bohdan Paszkowski. Jak przypomniał, wykonuje on wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 10 lipca 2012 r., dotyczący ustawy z 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (sygn. akt P 15/12). Projekt zmierza do wprowadzenia ochrony wierzyciela, którego wierzytelność została zabezpieczona hipotekąna części ułamkowej nieruchomości, w sytuacji gdy następnie dochodzi do zniesienia współwłasności. W obecnym stanie prawnym po ogłoszeniu wyroku trybunału hipoteka taka wygasa. Zaproponowano, by w wypadku zniesienia współwłasności dotychczasowa hipoteka obciążała jedynie nowo powstałą nieruchomość tego z współwłaścicieli, który na podstawie dotychczasowej hipoteki był zobowiązany, czyli był dłużnikiem hipotecznym. W opinii projektodawców, proponowana regulacja spowoduje, że wierzytelnośćna części ułamkowej nieruchomości będzie miała bardziej skuteczne i „wiarygodne” zabezpieczenie. Przedmiot projektu nie jest objęty prawem Unii Europejskiej.

Podczas obrad przedstawiony projekt poparł w imieniu Ministerstwa Sprawiedliwości wiceminister Jacek Gołaczyński. W swoim wystąpieniu zwrócił uwagę na problemy występujące w sytuacji, gdy hipoteka obciąża udział we współwłasności. Jak stwierdził, przy rozstrzyganiu tych kwestii należy wyważyć interes wierzyciela hipotecznego i interes tych współwłaścicieli nieruchomości, którzy nie byli obciążeni hipoteką, ponieważ tylko jeden ze współwłaścicieli obciążył swój udział. Zdaniem wiceministra, nie można do ingerować w prawo własności. Uznał, że rozwiązanie zaproponowane w dodawanym ust. 1⁴ jest w tej sytuacji optymalne i w podobnym stopniu chroni interesy wierzyciela i poszczególnych współwłaścicieli nieruchomości.

Przedstawiciel Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu Marek Jarentowski, mając na uwadze stanowisko pierwszego prezesa Sądu Najwyższego i uwzględniając uwagi Krajowej Rady Sądownictwa, zaproponował nowe brzmienie ustępów 1² i 1³ w art. 76, zmierzające do ujednolicenia postępowania w wypadku spłaty i dopłaty. W trakcie dyskusji senator Bohdan Paszkowski zgłosił poprawki realizujące postulat zawarty w opinii przedstawionej przez Sąd Najwyższy. O wprowadzenie zmiany ograniczającej stosowanie ust. 1⁴ w art. 76 jedynie do postanowień umów i ugód sądowych wniósł senator Andrzej Matusiewicz. Proponowane poprawki poparł wiceminister sprawiedliwości. Następnie w wyniku głosowania uzyskały one aprobatę połączonych komisji.