Z prac komisji senackich

Podczas swojego posiedzenia Komisja Budżetu i Finansów Publicznych rozpatrzyła ustawę o zmianie ustawy o podatku rolnym i postanowiła zaproponować wprowadzenie do niej jednej poprawki.Nowelizację omówił wiceminister finansów Maciej Grabowski. Jak stwierdził, jej celem jest zmiana sposobu obliczania średniej ceny żyta, która stanowi jeden ze wskaźników ustalania stawki podatku rolnego. W obecnym stanie prawnym ustawa przewiduje, że wysokość średniej stawki ceny żyta jest ustalana na podstawie średnich cen żyta za 3 kwartały. Rozpatrywana nowelizacja przewiduje, że średnia cena żyta będzie ustalana na podstawie średnich cen żyta z 11 kwartałów.

Przedstawiając uwagi do nowelizacji, Michał Gil z Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu przypomniał, że ustawa wchodzi w życie 1 października 2013 r. i przestaną wówczas obowiązywać dotychczasowe zasady ustalania ceny żyta. Jak dodał, jednocześnie – na mocy art. 2 – nowy sposób obliczania wartości żyta ma być stosowany dopiero od 1 stycznia 2014 r. Dlatego powstaje luka prawna uniemożliwiająca ustalenie wymiaru podatku rolnego w IV kwartale 2013 r. Aby ją wyeliminować, należy wprowadzić poprawkę do rozpatrywanej nowelizacji.

Wiceminister finansów Maciej Grabowski wyjaśnił, że prezes Głównego Urzędu Statystycznego ogłosi w komunikacie średnią cenę żyta za 11 kwartałów, a rady gmin ustalą ostateczną stawkę w trybie uchwały. Podkreślił, że nie widzi żadnego problemu w związku z tym, że nowela ustawy o podatku rolnym jest wprowadzana w trakcie roku podatkowego. Jak poinformował, rolnicy będą płacili ten podatek według dotychczasowych zasad do końca 2013 r.

Senator Henryk Cioch zwrócił się do przedstawiciela resortu rolnictwa o wyjaśnienie pojęć: hektar przeliczeniowy gruntów gospodarstw rolnych i hektar pozostałych gruntów, a także, jakie czynniki mają wpływ na wysokość podatku rolnego. Zaapelował, aby przy uchwalaniu nowej ustawy o podatku rolnym, znacznie ją unowocześnić.

Wiceminister rolnictwa i rozwoju wsi Kazimierz Plocke wyjaśnił, że pojęcie hektara przeliczeniowego występuje w nomenklaturze podatkowej w ustawie o podatku rolnym. Omówił jednocześnie dane dotyczące klas i wskaźników gruntów, a także przyczyny zmian ceny żyta. Jak stwierdził, w ostatnich latach ceny żyta stabilizują się, ale nadal utrzymują się na wysokim poziomie.

Senator Grzegorz Bierecki interesował się kierunkiem ewentualnych zmian w podatku rolnym i pytał o symulacje w tej sprawie. Powołał się na komunikat Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, opublikowany w biuletynie „Rynek Zbóż”, który mówi o spadku cen żyta w skali roku o 12,3%. Jak dodał, jego zdaniem, wskaźniki zaproponowane w ustawie wydają się dość „egzotycznym” sposobem wyliczania zobowiązania podatkowego. Interesował się także, ilu płatników podatku rolnego rzeczywiście uprawia żyto i czy rząd pracuje nad wprowadzeniem innych parametrów w celu ustalania wysokości podatku rolnego.

Senator Kazimierz Kleina zwrócił uwagę na kwestię wpływu zmian ustawowych na kondycję finansową samorządów gminnych. Senator zauważył, że wysokość podatku gruntowego jest różna w różnych gminach. Odnosząc się do problemu poruszonego przez senatora Kazimierza Kleinę, wiceminister Maciej Grabowski stwierdził, że gminy zachowują się w tej sprawie racjonalnie. Zapewnił, że projekt nowelizacji był konsultowany i był przedmiotem obrad Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego oraz uzyskał pozytywną opinię.

Mechanizm ustalania podatku rolnego wyjaśnił senator Leszek Czarnobaj. Jak mówił, na podstawie przelicznika ustalana jest stawka bazowa dla całego kraju, gminy natomiast, znając uwarunkowania i zasobność rolników na swoim terenie oraz jakość gruntów, ustalają odpowiednią uchwałą wysokość podatku rolnego dla całej gminy.

Odnosząc się do kwestii powierzchni upraw żyta, wiceminister rolnictwa Kazimierz Plocke przypomniał, że żyto stanowiło w Polsce 30% ogółu zasiewów. Dlatego uwzględniono je jako najbardziej popularne zboże do ustalenia wskaźnika, na podstawie którego oblicza się wysokość podatku rolnego. Zdaniem wiceministra, wymaga to jednak innego podejścia, ponieważ ceny wynikają z różnych uwarunkowań rynkowych w poszczególnych regionach. Dlatego na potrzeby podatkowe będzie stosowana jedna stawka, która będzie określana przez prezesa Głównego Urzędu Statystycznego.