Z prac komisji senackich

Podczas posiedzenia Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji rozpatrzono informację prokuratora generalnego o łącznej liczbie osób, wobec których w 2012 r. został skierowany wniosek o zarządzenie kontroli i utrwalania rozmów lub wniosek o zarządzenie kontroli operacyjnej. Z zaprezentowanych przez zastępczynię prokuratora generalnego Marzenę Kowalską danych wynika, że w porównaniu z 2011 r. w 2012 r. zmniejszyła się liczba wniosków o stosowanie przez służby kontroli operacyjnej. W 2012 r. wszystkie uprawnione organy skierowały wnioski o zarządzenie kontroli i utrwalanie rozmów lub wnioski o zarządzenie kontroli operacyjnej łącznie wobec 4206 osób. Wobec 3956 osób sąd zarządził podjęcie takich działań, odmówił wobec 25 osób, a prokurator nie wyraził zgody na kontrolę operacyjną wobec 225 osób. W 2012 r. Policja wnioskowała natomiast o zarządzenie kontroli operacyjnej wobec 3451 osób. Sąd zarządził ją wobec 3258 osób, odmówił wobec 11, a prokurator nie wyraził zgody na wnioski dotyczące 182 osób.

W trakcie dyskusji senatorowie uznali, że przedstawione im dane nie dostarczają wyczerpującej wiedzy na temat stosowania kontroli operacyjnej i utrwalania rozmów. Zdaniem senatorów, roczne sprawozdanie prokuratora generalnego powinno być bardziej szczegółowe, a w szczególności zawierać dokładną informację na temat dalszego postępowania z zebranymi przez służby materiałami, które okazały się nieprzydatne lub nie znalazły zastosowania procesowego. Odpowiadając, prokurator Marzena Kowalska przypomniała, że rozszerzenie informacji zawartej w sprawozdaniu prokuratora generalnego wymagałoby nowelizacji art. 10ea ustawy o prokuraturze.

Tego samego dnia Komisja Praw Człowieka, Praworządności i Petycji rozpatrzyła ustawę o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego. Nowelizację, uchwaloną na podstawie projektu poselskiego popartego przez rząd, omówili poseł sprawozdawca Borys Budka i wiceminister sprawiedliwości Jacek Gołaczyński. Głównym jej celem jest przeciwdziałanie zagrożeniom związanym z funkcjonowaniem tzw. e-sądu, w szczególności zapobieganie sytuacjom, w których tytuł wykonawczy wydawany przez ten sąd może się stać podstawą egzekucji przeciw osobie niebędącej dłużnikiem. Nowela przewiduje obowiązek podania już w pozwie numeru PESEL lub NIP dłużnika, co umożliwi jego identyfikację. Ma to także pozwolić na unikanie sytuacji doręczania pozwanemu nakazu na nieaktualny adres oraz wydawania nakazów wobec osób nieżyjących. Zgodnie z innym przepisem strona lub jej pełnomocnik, który w złej wierze lub wskutek niezachowania należytej staranności oznaczył nieprawidłowy adres pozwanego, będzie mógł być ukarany grzywną. Ponadto nowela przewiduje możliwość dochodzenia w e-sądzie wyłącznie roszczeń powstałych do 3 lat przed wniesieniem sprawy. Wcześniejsze roszczenia mogłyby być dochodzone w trybie tradycyjnym. Postanowiono również, że komornik będzie miał obowiązek pouczania dłużnika o możliwości wniesienia odwołania, jeśli egzekucja ma być prowadzona na podstawie tytułu wykonawczego opartego na wyroku zaocznym, o którym dłużnik mógł nie wiedzieć.

Podczas obrad senatorowie zapoznali się z opinią Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu, które przedstawiło uwagi do ustawy i zaproponowało poprawkę o charakterze techniczno-legislacyjnym.

W trakcie dyskusji odniesiono się przede wszystkim do obaw wyrażanych w trakcie prac legislacyjnych przez przedstawicieli zawodów prawniczych, którzy zwracali m.in. uwagę, że wprowadzenie obowiązku wskazania w pozwie numeru PESEL przeciwnika procesowego może spowodować poważne utrudnienia dla osób dochodzących swoich roszczeń na drodze sądowej. Poprawkę zaproponowaną przez senackie biuro legislacyjne formalnie zgłosił senator Michał Seweryński. W wyniku głosowania została ona zaakceptowana przez komisję.