Z prac komisji senackich

Senatorowie z Komisji Środowiska rozpatrzyli „Informację o stanie lasów oraz o realizacji Krajowego programu zwiększania lesistości w 2011 roku”. Dokument przedstawił i omówił podsekretarz stanu w Ministerstwie Środowiska Piotr Woźniak. Jak przypomniał, Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe działa na podstawie ustawy o lasach i aktów wykonawczych do niej. W 2011 r. w wyniku realizacji krajowego programu zwiększania lesistości, a także zmian w ewidencji gruntów powierzchnia leśna wzrosła o 22 tys. ha w stosunku do 2010 r., na koniec 2011 r. lesistość wynosiła 29,2%. Od 2006 r. obserwuje się znaczny spadek dynamiki zalesiania. Zjawisko to ma charakter długookresowy i jest spowodowane licznymi ograniczeniami w realizacji krajowego programu zwiększania lesistości. Należą do nich przede wszystkim zmiany społeczno-gospodarcze, związane z przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej, które spowodowały znaczny spadek zainteresowania zalesieniami i podaży gruntów do zalesienia. Kolejne ograniczenie to wyłączenia z zalesień gruntów położonych na obszarach Natura 2000 do czasu opracowania planów zarządzania tymi terenami, co wynika z implementacji przepisów unijnych. Ponadto z zalesiania wykluczono trwałe użytki zielone (łąki i pastwiska). Na podstawie danych obrazujących utrzymywanie się spadku powierzchni zalesień i inne uwarunkowania małego rocznego przyrostu powierzchni leśnej można wysnuć wniosek, że jedynie kontynuacja przeklasyfikowywania znacznych powierzchni gruntów na leśne umożliwi osiągnięcie w 2020 r. lesistości na poziomie 30%, czyli realizację zasadniczego celu krajowego programu zwiększania lesistości. Pozyskanie drewna z lasów zarządzanych przez Lasy Państwowe odbywa się z zachowaniem równowagi w ekosystemach leśnych w granicach zapewniających trwałość lasów i zwiększanie ich zasobów. Sprzedaż drewna stanowi ponad 80% przychodów nadleśnictw, w 2011 r. osiągnęławartość około 88%. W 2012 r. Lasy Państwowe pozyskały ponad 32 mln m³ grubizny netto.

W trakcie dyskusji senator Wojciech Skurkiewicz poruszył m.in. kwestię wpływu programu Natura 2000 na ograniczenie zalesiania. Wiceminister Piotr Woźniak i dyrektor generalny Lasów Państwowych Adam Wasiak stwierdzili, że obecnie brak szczegółowych analiz tego problemu, ale wydaje się, że jest on stosunkowo niewielki. Przewodnicząca Komisji Środowiska senator Jadwiga Rotnicka zwróciła uwagę na możliwość współpracy Agencji Nieruchomości Rolnych i Lasów Państwowych w celu pozyskania terenów pod zalesianie. Jak stwierdził wiceminister środowiska, w obecnej sytuacji prawnej nie ma możliwości podjęcia współpracy w tej sprawie przez te dwie instytucje. Senator Stanisław Gorczyca poruszył kwestię rosnących zagrożeń dla lasów. Chodzi m.in. o ataki owadów, grzybów i rozszerzanie się chorób infekcyjnych. Poważny problem stanowią też szkody wynikające z coraz większej liczebności zwierzyny łownej i chronionej. Wiceminister Piotr Woźniak poinformował, że obecnie prowadzone są analizy liczebności zwierząt leśnych i jeszcze w 2013 r. ich wyniki będą konsultowane z zainteresowanymi środowiskami. Dyrektor Adam Wasiak zapewnił, że Lasy Państwowe dysponują bogatym zapleczem naukowym, dzięki któremu na bieżąco monitorowane są zagrożenia ze strony owadów i chorób drzewostanu, a w miarę potrzeby wykonuje się odpowiednie zabiegi prewencyjne. Senator Stanisław Hodorowicz podniósł kwestię średniego wieku drzewostanu w polskich lasach w porównaniu z innymi państwami. Jak poinformował dyrektor generalny Lasów Państwowych, średni wiek drzewostanu w naszym kraju wynosi 53–57 lat. Mieści się w przedziale zalecanym przez naukowców, jest także zbliżony do wieku drzewostanu w Niemczech i innych krajach o porównywalnym klimacie. Senator Andrzej Kobiak mówił o dużych szkodach wyrządzanych lasom przez bobry. Zdaniem senatora, populacja bobrów jest na tyle duża, że należałoby się zastanowić nad jej zmniejszeniem.

W drugiej części posiedzenia Komisja Środowiska zapoznała się z informacją na temat funkcjonowania parków narodowych i ich aktualnych problemów finansowych. Jak mówiła przewodnicząca komisji senator Jadwiga Rotnicka, temat podjęto ze względu na zastrzeżenia co do sposobu finansowania parków narodowych i wynagradzania pracowników, zgłaszane przez działające tam związki zawodowe. Stanowisko Związku Leśników Polskich Parków Narodowych przedstawił jego przewodniczący Piotr Kozłowski. Związkowcy oczekują od Ministerstwa Środowiska i rządu pilnego wprowadzenia szeregu zmian, m.in. likwidacji blokady wynagrodzeń, zwiększenia jeszcze w 2013 r. wysokości środków finansowych z rezerwy budżetu państwa i przeznaczenia ich na podwyżki wynagrodzeń dla pracowników parków narodowych, połączenia Lasów Państwowych i parków narodowych, ujednolicenia systemu wynagradzania, zrekompensowania parkom narodowym położonym w górach wydatków na GOPR i TOPR, a także zlikwidowania dużych dysproporcji finansowych między poszczególnymi parkami narodowymi. Odpowiadając na te postulaty, wiceminister środowiska Piotr Woźniak podkreślił, że w lutym 2013 r. został podpisany układ zbiorowy pracy, który daje dyrektorom parków narodowych dużą swobodę w zarządzaniu zasobami ludzkimi i gospodarowaniu środkami. Niestety, narzucony limit wynagrodzeń obejmuje całą sferę budżetową i dlatego obecnie należy szukać rozwiązań w ramach środków przyznanych z budżetu państwa i wypracowanych przez parki narodowe. Wiceminister odniósł się także do propozycji połączenia Lasów Państwowych z parkami narodowymi. Jego zdaniem, byłoby to trudne, przede wszystkim ze względu na różne cele tych podmiotów.

Podsumowując dyskusję, senator Jadwiga Rotnicka zapewniła, że Komisja Środowiska z zainteresowaniem będzie śledzić sytuację w parkach narodowych i w miarę swoich kompetencji pomagać w rozwiązywaniu pojawiających się tam problemów.