Z prac komisji senackich

Podczas posiedzenia Komisji Spraw Emigracji i Łączności z Polakami za Granicą senator Robert Dowhan przedstawił sprawozdanie ze swojego udziału w XVIII Walnym Zjeździe Związku Polaków we Włoszech, który odbył się 16 marca 2013 r. w Rzymie. W zjeździe uczestniczyło ponad 20 delegatów reprezentujących kilkanaście organizacji członkowskich, a także ambasador RP w Republice Włoskiej Wojciech Ponikiewski, posłanka Ligia Krajewska, konsul generalny RP w Mediolanie Jerzy Adamczyk i dyrektor Departamentu Współpracy z Polonią i Polakami za Granicą w Ministerstwie Spraw Zagranicznych Barbara Tuge-Erecińska. Delegaci wybrali ponownie dotychczasowy zarząd Związku Polaków we Włoszech, na czele z prezes Joanną Heymann-Salvadé.

Senator Robert Dowhan przekazał opinię delegatów na temat przeniesienia do budżetu resortu spraw zagranicznych środków przeznaczonych na współpracę z Polonią i Polakami za granicą, pozostających do 2012 r. w gestii Senatu. Jak powiedział, delegaci wyrażali z tego powodu rozczarowanie, negatywnie oceniono także niepowołanie Polonijnej Rady Konsultacyjnej przy marszałku Senatu. Podczas zjazdu krytykowano Ministerstwo Spraw Zagranicznych za brak komunikacji, nieudzielanie odpowiedzi na zapytania i uwagi środowisk polonijnych.

W drugiej części posiedzenia Komisja Spraw Emigracji i Łączności z Polakami za Granicą zapoznała się z działalnością Unii Stowarzyszeń Włosko-Polskich i sytuacją organizacji polonijnych we Włoszech. Jak poinformował prezes unii Robert Jan Małecki, szacuje się, że we Włoszech mieszka około 150–200 tys. Polaków i jest zarejestrowanych 40 organizacji polonijnych, z których aktywnie działa około 30. Do 2011 r. Związek Polaków we Włoszech był jedynym reprezentantem środowiska polonijnego w tym kraju. Obecnie należy do niego zaledwie 11 organizacji. Przez wiele lat prezesem związku był Mieczysław Rasiej, niezwykle zaangażowany działacz polonijny, otwarty na potrzeby nowej emigracji zarobkowej. Zdaniem Roberta Jana Małeckiego, po śmierci Mieczysława Rasieja w 2007 r. nowe władze zaczęły w niedemokratyczny sposób zarządzać związkiem. W rezultacie, z powodu łamania statutu przez zarząd, w 2011 r. ze związku wystąpiło 5 organizacji. Organizacje te, reprezentujące przede wszystkim młodą Polonię, utworzyły Unię Stowarzyszeń Polsko-Włoskich z siedzibą w Padwie. Jej najważniejszym celem jest współdziałanie organizacji polsko-włoskich, a także współpraca z ośrodkami polonijnymi na świecie. Unii zależy na promowaniu pozytywnego wizerunku Polski i Polaków we Włoszech oraz na popularyzowaniu wiedzy o polskiej kulturze i historii. Realizowane są różnorodne przedsięwzięcia kulturalne i edukacyjne. Prezes Robert Jan Małecki zaprezentował wydawany przez organizacje dwutygodnik „Nowy Świat”. Niestety, pismo nie otrzymało w 2013 r. dofinansowania w konkursie Ministerstwie Spraw Zagranicznych i jego wydawanie stoi obecnie pod znakiem zapytania. Na zakończenie prezes Unii Stowarzyszeń Włosko-Polskich poinformował, że skierował pismo do prezesa Związku Polaków we Włoszech z prośbą o zaproszenie go w charakterze obserwatora na XVIII Walny Zjazd, nie otrzymał jednak żadnej odpowiedzi. Podkreślił jednocześnie, że organizacje wchodzące w skład Unii dokładają starań, by środowisko polonijne we Włoszech się zjednoczyło. Zwrócił się do senatorów o pomoc w tej sprawie.

W trakcie dyskusji do zarzutów wobec Ministerstwa Spraw Zagranicznych ustosunkowała się wicedyrektor Departamentu Współpracy z Polonią i Polakami za Granicą w tym resorcie Regina Jurkowska. Podkreśliła, że pracownicy departamentu odpowiadają na wszystkie listy i zapytania. Zwróciła uwagę, że wszelkie problemy, z jakimi borykają się organizacje polonijne, warto zgłaszać placówkom konsularnym.

Prezes Zarządu Fundacji „Semper Polonia” Marek Hauszyld uznał za niezrozumiałą decyzję ministerstwa o nieprzyznaniu dofinansowania dla dwutygodnika „Nowy Świat”. Jak przypomniał, formuła wydawnictwa została w ostatnim czasie zmodernizowana.

Senator Barbara Borys-Damięcka zaproponowała podjęcie przez komisję próby mediacji mającej na celu nawiązanie współpracy przez Związek Polaków we Włoszech i Unię Organizacji Polsko-Włoskich. Dyrektor Gabinetu Marszałka Senatu Artur Kozłowski zadeklarował pomoc w organizacji na forum komisji spotkania władz obu organizacji lub, w razie potrzeby, również środowisk polonijnych z innych krajów. Senator Marek Konopka zaproponował, by w spotkaniu uczestniczyli także liderzy środowisk polonijnych w krajach, w których dobrze układa się współpraca między organizacjami, np. w Rumunii czy Rosji. Senator Stanisław Gogacz przypomniał, że Polonia włoska była przez wiele lat uznawana za wzór dobrej współpracy środowisk polonijnych. Przewodniczący komisji senator Andrzej Person poparł propozycję senator Barbary Borys-Damięckiej, by komisja podjęła się roli mediatora w środowisku polonijnym we Włoszech. Jednocześnie zasugerował, by koordynacji tego przedsięwzięcia podjęła się senator Barbara Borys-Damięcka.

Na zakończenie senator Andrzej Person poinformował, że na posiedzeniu Senatu 24 i 25 kwietnia 2013 r. zostanie przeprowadzona debata polonijna z udziałem ministra spraw zagranicznych Radosława Sikorskiego.