Z prac komisji senackich

Podczas posiedzenia Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi, poświęconego dofinansowywaniu programów rolnośrodowiskowych, wiceminister rolnictwa Zofia Szalczyk poinformowała, że nowe zasady ich realizacji w ramach tzw. II filara wspólnej polityki rolnej wejdą w życie od 2015 r. Oznacza to, że w 2014 r. będą obowiązywały dotychczasowe przepisy i nastąpi kontynuacja działań, realizowanych w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007–2013. Unijny projekt programu rolnośrodowiskowego, który będzie wdrażany od 2015 r., przewiduje, że zostaną z niego wyodrębnione dwa działania: rolnictwo ekologiczne i Natura 2000. Jak podkreśliła wiceminister, program rolnośrodowiskowo-klimatyczny będzie działaniem w ramach II filara wspólnej polityki rolnej na lata 2014–2020, który musi być realizowany przez każdy kraj członkowski. W opinii wiceminister Zofii Szalczyk, realizacja programów rolnośrodowiskowych ma promować przede wszystkim produkcję opartą na metodach zgodnych z wymogami ochrony środowiska i przyczynić się do zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich z zachowaniem bioróżnorodności, a także do uwzględniania na terenach wiejskich zmian klimatycznych. Jak mówiła, zakłada się, że nowy program rolnośrodowiskowy będzie ukierunkowany na zachowanie ekstensywnie wykorzystywanych trwałych użytków zielonych, przede wszystkim na ochronę cennych siedlisk przyrodniczych i zagrożonych gatunków roślin i zwierząt, a także na ochronę różnorodności krajobrazu i zagrożonych zasobów genetycznych roślin i zwierząt, zrównoważone gospodarowanie nawozami i środkami ochrony roślin, a także na działania przyczyniające się do ochrony gleb i wód. Nowe przepisy unijne przewidują, że dopłaty rolnośrodowiskowo-klimatyczne będą przyznawane corocznie w formie zryczałtowanej (tak jak obecnie) rolnikom, którzy dobrowolnie podejmą zobowiązania rolnośrodowiskowe. Wiceminister rolnictwa podkreśliła, że stanowią one rekompensatę utraconego dochodu i dodatkowo poniesionych kosztów, a także kosztów ponoszonych w związku ze stosowaniem takiego rodzaju gospodarowania. Projekt rozporządzenia w tej sprawie przewiduje, że dopłaty roczne będą na poziomie limitów obowiązujących w PROW na lata 2007–2013: 900 euro na ha na specjalne uprawy wieloletnie, 600 euro na ha na uprawy jednoroczne, 450 euro na ha na inne użytkowanie gruntów, 200 euro na ha (na tzw. dużą jednostkę przeliczeniową) na lokalne rasy zwierząt gospodarskich, których hodowla jest zagrożona. Jak wyjaśniła Zofia Szalczyk, są to kwoty maksymalne, a każdy kraj członkowski ustali wysokość wypłacanego wsparcia na podstawie własnych analiz. Dlatego nie oznacza to, że w Polsce będą obowiązywały stawki maksymalne. Wiceminister zwróciła także uwagę, że w przyszłej perspektywie finansowej rolnictwo ekologiczne będzie działaniem odrębnym (obecnie jest jednym z pakietów programu rolnośrodowiskowego), a dopłaty do tego typu gospodarowania będą udzielane co roku. Ich wysokość będzie taka sama jak w wypadku programów rolnośrodowiskowych, czyli maksymalna stawka wyniesie 900 euro/ha, w Polsce te stawki także zostaną ustalone na podstawie wewnętrznych analiz. Dopłaty do działania Natura 200 maksymalnie mogą wynieść: przez pierwszych pięć lat – 500 euro/ha, a przez kolejne lata – 200 euro/ha.

Podczas posiedzenia wiceminister Zofia Szalczyk poinformowała również, że od początku realizacji PROW (2004–2013) do 15 marca 2013 r. w naszym kraju zrealizowano płatności rolnośrodowiskowe na kwotę ponad 6 mld zł, otrzymało je około 148,5 tys. beneficjentów. Na zobowiązania podjęte w ramach PROW na lata 2007–2013 wydano 3,5 mld zł dla 114,1 tys. rolników, a zobowiązania PROW z lat 2004–2006, które przeszły w ciężar budżetu PROW 2007–2013 wyniosły około 2,6 mld zł dla 71,5 tys. osób. Wysokość zobowiązań na następne lata (2014–2020) szacowana jest natomiast na 570 mln euro.