Z prac komisji senackich

Podczas wspólnego posiedzenia Komisji Gospodarki Narodowej oraz Komisji Rodziny i Polityki Społecznej rozpatrzono wniosek dotyczący dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie poprawy równowagi płci wśród dyrektorów niewykonawczych spółek, których akcje są notowane na giełdzie i odnośnych środków - COM(2012)614.

Wniosek, przyjęty przez Komisję Europejską, przedstawiła pełnomocnik rządu ds. równego traktowania Agnieszka Kozłowska-Rajewicz. Jak wyjaśniła, projekt dyrektywy dotyczy obowiązkowego zwiększenia do 40% zatrudnienia kobiet w zarządach i radach nadzorczych spółek giełdowych, zatrudniających co najmniej 250 pracowników i mających obrót roczny co najmniej w wysokości 50 mln euro. Zgodnie z najważniejszym zapisem dyrektywy, państwa członkowskie powinny zapewnić obecność osób należących do płci niedostatecznie reprezentowanej w radzie nadzorczej - najczęściej są to kobiety - do poziomu co najmniej 40% jej składu. Celem dyrektywy jest uzyskanie równowagi w udziale kobiet i mężczyzn w organach zarządczych spółek. Minister zgodziła się z opinią, według której istniejące stereotypy dotyczące płci, a nie kwalifikacje, decydują nadal o niskiej liczbie kobiet zatrudnianych na najwyższych stanowiskach w przedsiębiorstwach. Powołując się na badania na temat działalności firm, zwróciła uwagę, że firmy zarządzane zarówno przez mężczyzn, jak i kobiety, osiągają lepsze wyniki ekonomiczne niż te, w których istnieje duża dysproporcja płci w składzie zarządów.

Jak poinformowała Agnieszka Kozłowska-Rajewicz, rząd uważa, że 40-procentowy udział kobiet we władzach spółek to zbyt ambitny cel. W opinii rządu, aby osiągać podstawowe cele dyrektywy, wystarczający byłby udział 30-procentowy. Rząd opowiada się za ograniczeniem sankcji proponowanych w dyrektywie jedynie do kwestii niewprowadzenia przez państwo członkowskie mechanizmu usuwania dysproporcji. Minister dodała, że rząd nie zajmował się oceną subsydiarności projektu dyrektywy.

Podczas posiedzenia opinię na temat zgodności projektu dyrektywy z zasadą subsydiarności (pomocniczości) przedstawiła Magdalena Słok-Wódkowska z Biura Spraw Międzynarodowych i Unii Europejskiej Kancelarii Senatu. Jej zdaniem, projekt dyrektywy jest niezgodny z tą zasadą. Oznacza to, że cel dyrektywy - zwiększenie liczby kobiet zajmujących najwyższe stanowiska w spółkach - może być osiągnięty przez państwa członkowskie bez wprowadzania dyrektywy na poziomie unijnym.

W trakcie dyskusji przeciwko projektowi dyrektywy wypowiedział się senator Stanisław Iwan. Uznał go za niepotrzebny, a przesłanki proponowanych regulacji określił jako ideologiczne. Podobne opinie wyrażali m.in. senatorowie: Jan Filip Libicki, Jan Michalski i Wiesław Dobkowski. Przeciwnego zdania był senator Mieczysław Augustyn.

Ostatecznie połączone komisje przyjęły opinię, że projekt dyrektywy jest niezgodny z zasadą pomocniczości i nie poparły rozpatrywanego wniosku. Komisje uznały, że projektowana dyrektywa ma w istocie zastąpić państwa członkowskie w przyjęciu regulacji w sytuacji, gdy nie zdecydowały się one na przyjęcie pozytywnych środków prawnych promujących zrównoważone zatrudnienie płci. W opinii komisji, projektowana dyrektywa jedynie fragmentarycznie reguluje proces rekrutacji i nie przyczyni się do usunięcia barier w realizacji swobód rynku wewnętrznego.