Z prac komisji senackich

Odbyło się wspólne posiedzenie Komisji Gospodarki Narodowej, Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej    oraz    Komisji Ustawodawczej zwołane w celu przeprowadzenia pierwszego czytania projektu ustawy o zmianie ustawy o gospodarce nieruchomościami.
W imieniu wnioskodawcy – Komisji Ustawodawczej – projekt omówiła senator Helena Hatka. Jak przypomniała, zmierza on do wykonania wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 19 maja 2011 r., dotyczącego niezgodności z konstytucją art. 216 ust. 1 przedmiotowej ustawy w zakresie, w jakim pomija art. 47 ust. 1 ustawy o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości jako podstawę nabycia na rzecz Skarbu Państwa nieruchomości, do której stosuje się odpowiednio przepisy rozdziału 6 działu III ustawy o gospodarce nieruchomościami.
Przepisy rozdziału 6 działu III ustawy o gospodarce nieruchomościami przewidują, że poprzedni właściciel lub jego spadkobierca mogą żądać zwrotu wywłaszczonej nieruchomości lub jej części, jeżeli stała się ona zbędna na cel określony w decyzji o wywłaszczeniu. Określają też szczegółowe zasady i tryb postępowania w tym zakresie.
Zakwestionowany przez trybunał art. 216 ust. 1 przewiduje, że powyższe przepisy stosuje się także odpowiednio do nieruchomości przejętych lub nabytych na rzecz Skarbu Państwa na podstawie dawnych ustaw regulujących gospodarkę nieruchomościami. Przy czym przepisy te precyzyjnie przewidują, że regulacje rozdziału 6 działu III stosuje się do nieruchomości przejętych lub nabytych na rzecz Skarbu Państwa na podstawie wyraźnie wskazanych przepisów określonych ustaw. Zamknięty katalog pomija natomiast kolejną podstawę wywłaszczenia, uzasadniającą żądanie przez byłego właściciela zwrotu wywłaszczonej nieruchomości, jeżeli stała się ona zbędna na cel określony w decyzji o wywłaszczeniu na podstawie art. 47 ustawy o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości. Artykuł 47 pozwalał na wywłaszczenie nieruchomości już uprzednio zajętej i wykorzystywanej w jakimś celu bez uprzedniego przeniesienia własności tej nieruchomości. Proceduralnie mogło to nastąpić w trybie decyzji administracyjnej lub w drodze umownej.
Podczas posiedzenia senacką inicjatywę poparł podsekretarz stanu w Ministerstwie Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej Piotr Styczeń. Jak zauważył jednocześnie, nie obejmuje ona wszystkich wypadków. Zdaniem wiceministra, zasadne byłoby rozszerzenie rozpatrywanego projektu tak, aby właściciel lub jego spadkobierca mógł żądać zwrotu wywłaszczonej nieruchomości lub jej części również na rzecz gminy. Takie rozwiązania przywróciłyby prawo równości wszystkich podmiotów wywłaszczonych.
Przedstawiciel Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu wyjaśnił, że trybunał nie sugerował potrzeby rozszerzania nowelizacji o zmiany w innych ustawach.
W trakcie dyskusji senatorowie pytali m.in. o konsultacje w sprawie procedowanego projektu, podkreślali konieczność tworzenia prawa, które nie będzie prowadziło do kolejnych nierówności podmiotów. Pytali również o regulacje dotyczące zwrotu nieruchomości warszawskich, przejętych na podstawie dekretu Bieruta.
Przewodniczący obradom senator Piotr Zientarski zaproponował, aby na bieżącym posiedzeniu przyjąć rozpatrywany projekt ustawy bez poprawek, a niezbędne poprawki zgłosić w trakcie drugiego czytania. Senatorowie zaakceptowali propozycję przewodniczącego i w wyniku głosowania przyjęli projekt bez poprawek 21 głosami za, przy 2 głosach wstrzymujących się. Do przedstawienia sprawozdania komisji na posiedzeniu Senatu została wybrana senator Helena Hatka.