Z prac komisji senackich

Komisja Ustawodawcza rozpatrzyła 4 wyroki Trybunału Konstytucyjnego: z 8 czerwca 2011 r. (sygn. akt K 3/09), dotyczącego ustawy o stosunku państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej; z 5 lipca 2011 r. (sygn. akt P 14/10), dotyczącego ustawy o postępowaniu kompensacyjnym w podmiotach o szczególnym znaczeniu dla polskiego przemysłu stoczniowego; z 15 listopada 2011 r. (sygn. akt P 29/10), dotyczącego ustawy – Prawo celne; z 18 października 2011 r. (sygn. akt SK 2/10), dotyczącego ustawy o kontroli skarbowej. W wypadku orzeczenia dotyczącego ustawy – Prawo celne komisja zdecydowała o podjęciu inicjatywy ustawodawczej, mającej na celu wykonanie tego orzeczenia. Pozostałe wyroki nie wymagają realizacji.
Wyrok omówił Marek Jarentowski z Biura Legislacyjnego. Jak wyjaśnił, Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 93 ust. 2 prawa celnego w zakresie, w jakim dotyczy stawki opłaty za przechowanie w depozycie organu celnego towarów zajętych na podstawie art. 30 ust. 1 prawa celnego (zajęte w celu ustalenia sytuacji towarów), jest niezgodny z art. 2 i art. 92 ust. 1 konstytucji. Ustawodawca, przekazując do regulacji podustawowej określenie stawek opłaty, nie uwzględnił, że oprócz typowej sytuacji, gdy opłata jest pobierana za „usługę” przechowania towaru na wniosek zainteresowanej osoby, występuje też taka, gdy towar zostaje zajęty przymusowo w celu uregulowania jego sytuacji. W tym wypadku pobierana opłata nie stanowi ekwiwalentu za określoną usługę, ale przybiera postać daniny publicznej. W wypadku takiej opłaty wymogiem wynikającym z zasady wyłączności ustawowej w dziedzinie prawa daninowego jest uregulowanie w ustawie istotnych elementów konstrukcji daniny (odnośnie do danin publicznych o charakterze niepodatkowym określenie w ustawie co najmniej dolnych i górnych granic opłaty). Trybunał Konstytucyjny stwierdził ponadto, że ustawodawca nie upoważnił ministra właściwego do spraw finansów publicznych do określenia w rozporządzeniu minimalnej stawki opłaty za przechowanie towaru w depozycie prowadzonym przez organ celny, nie wskazał też wytycznych innych niż uwzględnienie charakteru czynności, za które opłaty mają być pobierane.
W świetle tego wyroku górne i dolne stawki opłaty wymierzanej w takiej sytuacji muszą wynikać z ustawy, a ponieważ od 25 listopada 2011 r. nie ma podstawy prawnej do wyznaczania opłaty minimalnej za przechowanie towaru niewspólnotowego w depozycie prowadzonym przez organ celny, to podjęcie inicjatywy jest konieczne.
W wyniku dyskusji, w której udział wzięli senatorowie: Bohdan Paszkowski, Piotr Wach i Grażyna Sztark oraz przedstawiciel biura legislacyjnego, zastępca przewodniczącego komisji przestawił wniosek o podjęcie inicjatywy ustawodawczej, mającej na celu wykonanie tego wyroku. Komisja jednomyślnie, 5 głosami, przyjęła ten wniosek. Do reprezentowania komisji w dalszych pracach nad tym projektem ustawy został upoważniony senator Piotr Wach.