Z prac komisji senackich

„Skok na kasę Narodowego Funduszu Zdrowia” – to tytuł posiedzenia Komisji Zdrowia, podczas którego rozmawiano o zmianach planowanych w finansowaniu ochrony zdrowia. Zakładają one objęcie przez Narodowy Fundusz Zdrowia finansowania m.in. świadczeń wysokospecjalistycznych oraz leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych dla osób powyżej 75. roku życia, a także leków dla kobiet w ciąży. Z NFZ byłyby też finansowane zadania zespołów ratownictwa medycznego i zakup szczepionek wykorzystywanych do szczepień obowiązkowych w ramach programu szczepień ochronnych. Podsumowując dyskusję, przewodnicząca komisji senator Beata Małecka-Libera stwierdziła, że tytuł posiedzenia jest szokujący, ale niestety, prawdziwy. Wykazała to – jej zdaniem – spokojna i merytoryczna debata, w której udział wzięli senatorowie, przedstawiciele resortu zdrowia, NFZ, organizacji pacjenckich i pracodawców. Senator z dużym niepokojem przyjęła informację, że projekt ustawy o zmianie ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty oraz niektórych innych ustaw, przygotowany przez Ministerstwo Zdrowia, zawierający omawiane rozwiązania, nie zostanie poddany konsultacjom społecznym. Uczestnicy posiedzenia wskazywali, że wpłynie on w negatywny sposób na finansowanie ochrony zdrowia i spowoduje poważne konsekwencje dla pacjentów w postaci ograniczenia dostępu do świadczeń. Chodzi m.in. o pacjentów onkologicznych, z hemofilią czy chorych na aids, a przecież przez lata finansowania z budżetu resortu zdrowia dedykowanych dla nich programów udało się wypracować szybką i sprawną ich obsługę.

Podczas debaty podnoszono, że zmiany proponowane przez Ministerstwo Zdrowia w ustawie daleko wykraczają poza jej tytuł i stanowią legislacyjną „wrzutkę”. W ocenie senator Beaty Małeckiej-Libery powinny one być szeroko konsultowane z zainteresowanymi środowiskami i umieszczone w odrębnej ustawie dotyczącej finansowania ochrony zdrowia. W ocenie uczestników posiedzenia, jeśli dojdzie do ich przyjęcia, w trudnej sytuacji związanej m.in. z długiem zdrowotnym może nastąpić dramatyczny spadek liczby wykonywanych świadczeń. Wejście w życie nowych przepisów może też trwale ograniczyć poziom środków pozostających w dyspozycji NFZ na wzrost dostępności świadczeń i nowe technologie. Zwracano uwagę, że jeżeli wraz z nowymi zadaniami do kasy NFZ nie zostaną przesunięte środki na ich realizację, wówczas będą musiały być finansowane ze środków zagwarantowanych na realizację innych potrzeb zdrowotnych. Wszystko to w połączeniu z postępującą inflacją i spadkiem siły nabywczej pieniądza, który jest w kasie NFZ, może prowadzić do ograniczenia dostępu do świadczeń.

Z tymi zarzutami nie zgodził się wiceminister zdrowia Maciej Miłkowski. W jego ocenie proponowane rozwiązania służą porządkowaniu spraw związanych z finansowaniem ochrony zdrowia i skupieniu ich w jednym miejscu. Chodzi o przeniesienie wydatków na ten cel z budżetu państwa do budżetu NFZ. Dzięki temu zarządzanie nimi będzie przejrzyste i transparentne, będzie też jeden dysponent środków. Jak zapewnił, nie doprowadzi to do zachwiania stabilności finansowej NFZ. Zdaniem wiceministra zdrowia chodzi o optymalizację wydatkowania środków publicznych na cele ochrony zdrowia, usprawnienie systemu i jasny podział zakresu obowiązków. Według niego to główne cele planowanych zmian dotyczących finansowania ochrony zdrowia. „Nieważne, kto rządzi, jaka opcja, zakres musi być jasny i jednolity, tak by nie było wielu źródeł finansowania, wielu źródeł odpowiedzialnych za te same zadania” – zaznaczył Maciej Miłkowski.

„Myślę, że chyba pierwszy raz w historii parlamentu mamy sytuację, że minister zdrowia sam składa projekt ustawy, na mocy której zmniejsza sobie liczbę środków finansowych, przesuwając zadania z budżetu MZ do NFZ” – mówiła senator Beata Małecka-Libera. „Nie mielibyśmy nic przeciwko temu, by uporządkować niektóre zadania i przesunąć je do NFZ pod warunkiem, że byłyby one przesuwane ze środkami finansowymi. Sytuacja jest natomiast taka, że w NFZ pieniędzy jest za mało, gdyż mamy dług zdrowotny, rosnące kolejki do świadczeń i problem ze wczesną diagnostyką” – wskazywała. W tej sytuacji, jak oceniła przewodnicząca Komisji Zdrowia, finansowanie z tych samych środków dodatkowych zadań wydaje się niemożliwe. „Skok na kasę to mało. Według mnie, to po prostu zamach na zdrowie społeczeństwa” – stwierdziła. Narodowy Fundusz Zdrowia będzie miał więcej zadań a mniej pieniędzy na ich finansowanie. Oznacza to załamanie systemu ochrony zdrowia i radykalne pogorszenie sytuacji zdrowotnej Polaków, spowodowane coraz bardziej ograniczonym dostępem do leczenia. Senator przypomniała m.in., że 2 lata pandemii Covid-19 spowodowały zaciągnięcie tzw. długu zdrowotnego, wynikające z braku profilaktyki i wczesnego diagnozowania. Do lekarzy zgłaszają się obecnie chorzy w zaawansowanym stadium choroby, a to wymaga znacznie wyższych nakładów na ich leczenie. Z kolei związane z kryzysem nergetycznym obniżenie norm opałowych spowoduje zwiększenie zanieczyszczenia powietrza, które już od dawna jest przyczyną zgonów 50 tys. Polaków rocznie.

Wiceprzewodniczący Komisji Zdrowia senator Wojciech Konieczny uznał planowane przez resort zmiany w finansowaniu ochrony zdrowia za klęskę. Pacjenci płacący wyższą składkę zdrowotną z powodu wyższych wynagrodzeń i niskiego bezrobocia zamiast poprawy odczują pogorszenie warunków leczenia, wydłużą się kolejki do specjalistów i czas oczekiwania na zabiegi i operacje. Przypomniał też, że obecnie w związku z coraz wyższymi kosztami funkcjonowania szpitale zadłużają się na potęgę. Zdaniem senatora to, co może się wydarzyć, jest szokujące. Według senatora nie do pomyślenia w cywilizowanych krajach jest, aby minister zdrowia był największym sojusznikiem ministra finansów.