Z prac komisji senackich

Komisje: Środowiska, Gospodarki Narodowej i Innowacyjności oraz Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej rozpatrzyły dokument „Ocena funkcjonowania ustawy z dnia 19 lipca 2019 r. o przeciwdziałaniu marnowaniu żywności”. Z informacji przedstawionej przez dyrektor Magdę Gosk z Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska wynika, że ustawa spełniła swój cel, jakim było przeciwdziałanie negatywnym skutkom społecznym, środowiskowym i gospodarczym wynikającym z marnowania żywności. Jest on realizowany m.in. poprzez przekazywanie produktów spożywczych na cele charytatywne. Jak podkreśliła dyrektor Magda Gosk, jest to jeden z najbardziej efektywnych sposobów ograniczania zjawiska ich marnotrawienia. Obecnie można zauważyć, że dzięki ustawie nastąpiło zmniejszenie skali marnowanej żywności, zwiększyła się też skala pomocy udzielanej potrzebującym przez organizacje pozarządowe. Mimo to nadal jednak w 2020 r. zmarnowano niemal 50 tys. ton żywności, podczas gdy organizacjom pożytku publicznego przekazano około 18,5 tys. ton.

W dokumencie przedstawionym Senatowi znalazły się także propozycje poprawy obecnie obowiązujących w tym zakresie rozwiązań prawnych, m.in. doprecyzowania definicji marnowania żywności, bo jak mówiła dyrektor Magda Gosk wiele podmiotów ma problem z precyzyjnym określeniem, że  żywność przeterminowana nie jest żywnością marnowaną. Nie ma też sankcji za brak kampanii edukacyjno-promocyjnych i ten obowiązek ustawowy, jak zauważyła, nie był realizowany. W ocenie głównego inspektora ochrony środowiska zmiany dotyczące m.in. definicji sprzedawcy żywności czy określenia przychodów ze sprzedaży żywności mogłyby wpłynąć na lepsze stosowanie ustawy i zmniejszanie ilości marnowanych produktów.

Prezes Zarządu Federacji Polskich Banków Żywności Beata Ciepła zwróciła uwagę, że stale wzrasta liczba sklepów zaangażowanych w przekazywanie żywności na rzecz organizacji charytatywnych, nadal jednak tylko 40% żywności niewykorzystanej w sklepach trafia do potrzebujących. W jej przekonaniu konieczne są intensywne działania edukacyjne. Należałoby także rozważyć objęcie ustawą także producentów żywności.

Współtwórca ustawy, były senator Mieczysław Augustyn, który kieruje bankami żywności w Poznaniu i w Pile, ocenił, że „żywność marnuje się w głowach”. „Nie ma świadomości, co czynimy, wyrzucając żywność czy to w sklepie, u rolnika, w przetwórstwie czy w domu” – podkreślił, uznając za ważne działania edukacyjne w tym zakresie. Zaapelował, by zastanowić się nad wprowadzeniem obciążeń podatkowych dla tych, którzy mimo ustawy w dalszym ciągu wolą przekazywać żywność do utylizacji niż dla potrzebujących.  

W trakcie dyskusji senator Władysław Komarnicki przypomniał, że w Senacie IX kadencji praca nad tą ustawą połączyła wszystkie środowiska, bez względu na przynależność polityczną. Jak ocenił przewodniczący Komisji Środowiska senator Zdzisław Pupa, w celu zapewnienia lepszego funkcjonowania ustawy o przeciwdziałaniu marnowaniu żywności konieczna jest jej nowelizacja i zaapelował do rządu o przygotowanie stosownego projektu.