Z prac komisji senackich

Senatorowie z Komisji Zdrowia debatowali na temat bezpieczeństwa lekowego w świetle nowelizacji ustawy refundacyjnej. Omówiono też możliwości wdrożenia opieki farmaceutycznej w aptekach.

Podczas posiedzenia wiceminister zdrowia Maciej Miłkowski poinformował, że do końca sierpnia 2021 r. będą trwały konsultacje rządowego projektu dużej nowelizacji ustawy refundacyjnej, która poza niewielkimi zmianami nie była zasadniczo nowelizowana od jej wejścia w życie w 2013 r. Projekt, wraz z ewentualnymi zmianami wynikającymi z konsultacji ze środowiskami m.in. farmaceutów, firm farmaceutycznych i pacjentów, ma trafić do parlamentu na początku 2022 r. Projekt zakłada m.in. podniesienie opłaty zryczałtowanej za leki z 3,20 do 5,60 zł, a także powiązanie tej opłaty z wysokością płacy minimalnej. Jak powiedział wiceminister zdrowia Maciej Miłkowski, pacjenci sygnalizują, że jest to bardzo istotny wzrost, z drugiej jednak strony, takie są oczekiwania branży lekowej. Budżet na refundację miałby pozostać na poziomie 17% planu finansowego Narodowego Funduszu Zdrowia. Zwrócił uwagę, że zgodnie z projektowanymi zmianami listy leków refundowanych miałyby być publikowane co 3, a nie jak obecnie co 2 miesiące. W ocenie wiceministra jest to realizacja postulatu farmaceutów, którzy co 2 miesiące zmuszeni są do zmian cen leków. Zapowiedział otwartość na dialog w sprawie zmian w ustawie refundacyjnej ze wszystkimi zainteresowanymi nią stronami.

W trakcie dyskusji senatorowie podkreślali, że zmiany w ustawie refundacyjnej nie mogą uderzyć w pacjentów. Wiceprzewodnicząca komisji senator Alicja Chybicka zaznaczyła, że od 40 lat jako onkolog walczy o wpisanie na listę leków dla dzieci chorych na raka. Niestety, nigdy przepisy nie były sformułowane tak, by najważniejszy był pacjent. „Nie mogę już słuchać, jak przelicza się ludzkie życie na pieniądze i nie mogę znieść tego, że drogi lek nie trafia na listę i dziecko umiera” – mówiła.  Senator Agnieszka Gorgoń-Komor zauważyła, że jako lekarz na co dzień pracujący z pacjentami widzi, jak w praktyce wygląda refundacja: na listę trafiają leki najtańsze, a nie te droższe dla np. pacjentów kardio- czy onkologicznych. „To są śmieszne ruchy, powinniśmy doganiać Europę w standardach leczenia” – przekonywała senator, podkreślając jednocześnie, że Komisja Zdrowia kieruje się przede wszystkim dobrem pacjenta, a nie dobrem procedur, rządzących czy polityków.

Z kolei obecni na posiedzeniu przedstawiciele organizacji skupiających farmaceutów i firmy farmaceutyczne zwracali uwagę na zagrożenia, jakie nowe rozwiązania mogą przynieść dla rynku farmaceutycznego w Polsce. Jak podkreślał wiceprezes Naczelnej Rady Aptekarskiej Michał Byliniak, kolejny sukces Ministerstwa Zdrowia w negocjacjach cenowych z koncernem farmaceutycznym oznacza dla aptek obniżenie ich zysków. W jego przekonaniu polityka refundacyjna powinna być prowadzona w taki sposób, by aptekom opłacało się sprzedawać leki refundowane. Bogna Cichowska ze Związku Producentów Innowacyjnych Firm Farmaceutycznych Infarma oceniła, że rozwiązania proponowane przez resort zdrowia mają na celu wprowadzenie barier utrudniających refundację i wprowadzanie nowych leków na rynek. Prezes Polskiego Związku Pracowników Przemysłu Farmaceutycznego Krzysztof Kopeć zauważył, że bezpieczeństwo lekowe państwa stanowi integralną część całego systemu bezpieczeństwa, zwłaszcza w obliczu czekającej nas 4. fali pandemii koronawirusa.  Poinformował, że branża farmaceutyczna będzie rozmawiać na ten temat z premierem Mateuszem Morawieckim.

W ocenie przewodniczącej Komisji Zdrowia senator Beaty Małeckiej- Libery zarówno dla pacjentów, jak i producentów leków najważniejsze są stabilność i przewidywalność. Dlatego, jej zdaniem, konieczne jest opracowanie strategii bezpieczeństwa lekowego i strategii zdrowia publicznego. Zapowiedziała też, że komisja będzie monitorować prace nad nowelizacją ustawy refundacyjnej.

Zarówno senatorowie, jak i zaproszeni goście – przedstawiciele resortu zdrowia i środowisk farmaceutycznych – pozytywnie ocenili możliwość wdrożenia opieki farmaceutycznej w aptekach.  Zgodzono się, jak najszybciej należy wprowadzić rozwiązania, które spowodują, że pacjent w drobnych sprawach zamiast iść do lekarza, będzie mógł zgłosić się do farmaceuty. Jak podkreślano, dzięki zmianom w prawie farmaceuci prowadzą już w aptekach szczepienia przeciwko COVID-19. Wiceminister zdrowia Maciej Miłkowski zapowiedział, że resort planuje wdrożyć roczny program pilotażowy, dotyczący opieki farmaceutów nad pacjentami, którzy zażywają zbyt wiele leków przepisywanych przez różnych lekarzy. Wiceprezes Naczelnej Rady Aptekarskiej Michał Byliniak zauważył, że farmaceuci mogliby także szczepić przeciwko grypie czy diagnozować proste dolegliwości, by odciążyć lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej.  W aptekach można by także prowadzić szeroką  profilaktykę walki z otyłością, paleniem papierosów czy wykrywaniem ryzyka nowotworów. „Ze strony farmaceutów jest ogromna chęć i wola, by się w takie działania włączyć” – zadeklarował, zwracając jednocześnie uwagę, że do wyjaśnienia pozostaje kwestia finansowania takich usług. Jak dodał Marcin Piskorski ze Związku Pracodawców Aptecznych, tak jak w krajach Europy Zachodniej, tak w Polsce farmaceuci mogliby przeprowadzać badania kontrolne czy przesiewowe, prowadzić naukę obsługi sprzętu medycznego, jego wynajem, a także dowozić pacjentom leki do domu. Za opieką farmaceutyczną w aptekach opowiedział się również Stanisław Maćkowiak z Federacji Pacjentów Polskich, zwracając jednocześnie uwagę, że w dobie pandemii taka usługa jak dowóz leków do domu ułatwiłaby życie pacjentom z niepełnosprawnościami i obłożnie chorym. Zauważył też, że przy drobnych dolegliwościach pacjenci leczą się sami, a dzięki opiece farmaceuty nie byliby pozbawieni profesjonalnej porady.

W ocenie przewodniczącej komisji senator Beaty Małeckiej-Libery wdrożenie opieki farmaceutycznej pozwoli na odciążenie lekarzy i wyręczy ich w takich kwestiach jak profilaktyka czy promocja zdrowia. Senator Alicja Chybicka zwróciła uwagę na profesjonalizm farmaceutów, Jej zdaniem mogą oni wspomóc lekarzy pracujących w szpitalach, którzy często nie mają czasu na szczegółowe rozmowy z pacjentami. Apelowała do wiceministra Macieja Miłkowskiego o szybkie uruchomienie opieki farmaceutycznej w aptekach.