Z prac komisji senackich

Komisja Praw Człowieka, Praworządności i Petycji rozpatrzyła 8 petycji. Podczas posiedzenia senatorowie postanowili nie podejmować prac nad petycją w sprawie podjęcia inicjatywy ustawodawczej w celu przyznania prawa do pobierania 2 świadczeń emerytalnych z systemu powszechnego i zaopatrzenia emerytalnego funkcjonariuszy służb mundurowych (P10-23/20). Treść petycjiprzedstawiła Wanda Wójtowicz z Działu Petycji i Korespondencji w Biurze Analiz, Dokumentacji i Korespondencji Kancelarii Senatu. Jak poinformowała, była to petycja zbiorowa, wniesiona przez osobę fizyczną. Autor petycji występował w imieniu swoim oraz 12 emerytów i rencistów Państwowej Straży Pożarnej. Postulował zmianę niesprawiedliwych społecznie, jego zdaniem, przepisów odnoszących się do funkcjonariuszy służb mundurowych, którzy wstąpili do służby przed 2 stycznia 1999 r. i mają wypracowane 2 świadczenia emerytalne: pracownicze i mundurowe, a pobierać mogą tylko jedno z nich, ponieważ ich zbieg wymusza wypłatę tylko jednego z nich: wyższego lub wybranego przez zainteresowanego. Jak wskazał autor petycji, brak uprawnień do pobierania 2 świadczeń emerytalnych wynika z art. 95 ust. 1 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz art. 7 ustawy z 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji (…) oraz ich rodzin. Autor petycji pytał, „jak można wytłumaczyć fakt, z którego wynika, że za lata służby nie można otrzymywać żadnego świadczenia mundurowego, ponieważ wymuszono na emerycie zgodę na pobieranie świadczenia z innego systemu emerytalnego, tylko za lata zatrudnienia i jeszcze do tego za inny okres niż okres służby”. W opinii autora petycji „logiczne byłoby określenie pojęcia zbiegu prawa do emerytury ZUS i mundurowej tylko wówczas, kiedy w obu świadczeniach uwzględniono by ten sam okres pracy i służby, wówczas taki stan faktyczny można dopiero uzasadniać wypłacaniem świadczenia wyższego lub wybranego”.  

W trakcie dyskusji naczelnik wydziału w Departamencie Ubezpieczeń Społecznych Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej Zbigniew Wasiak poinformował, że resort nie przychyla się do postulatu zawartego w rozpatrywanej petycji. Z argumentami autora petycji nie zgodzili się także senatorowie. Senator Michał Seweryński zgłosił wniosek o niepodejmowanie dalszych prac nad omawianą petycją, przyjęty następnie w wyniku głosowania.

Prace zakończono również nad petycją w sprawie podjęcia inicjatywy ustawodawczej dotyczącej zmiany: ustawy z 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy, w zakresie ustalania przez sąd opieki nad dzieckiem oraz pierwszeństwa adopcyjnego; możliwości wydania na posiedzeniu niejawnym postanowienia o kontaktach z dzieckiem na czas procesu oraz zakazu reklamy zabawek w mediach mediów w okresach: listopad – grudzień oraz maj – czerwiec, a także wykorzystywania psychologii dziecięcej w handlu (P10-20/19-1, P10-20/19-2, P10-20/19-3). Treść petycji przedstawiła Monika Ruszczyk z Działu Petycji i Korespondencji. Jak poinformowała, była to petycja indywidualna, wniesiona przez Renatę Sutor.  W trakcie dyskusji przewodniczący komisji senator Aleksander Pociej zgłosił wniosek o niepodejmowanie dalszych prac nad rozpatrywaną petycją, przyjęty następnie w wyniku głosowania.

Komisja będzie natomiast kontynuować prace nad petycją w sprawie podjęcia inicjatywy ustawodawczej dotyczącej zmiany art. 9 ustawy z 6 listopada 2008 r. o zmianie ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw w celu umożliwienia osobom pełnoletnim ustalenia ojcostwa w sposób polubowny bez potrzeby wnoszenia pozwu (P10-02/20). Senatorowie wystąpią też o opinię zewnętrzną w tej sprawie oraz opinię podmiotów właściwych. Podczas posiedzenia treść petycjiprzedstawił Maciej Kowalski  z Działu Petycji i Korespondencji. Była to petycja indywidualna, wniesiona przez Sebastiana Adamowicza. Postulował on zmianę art. 9 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Zdaniem wnioskodawcy rozwiązania zawarte w kodeksie utrudniają ustalenie ojcostwa. W trakcie dyskusji przewodniczący komisji senator Aleksander Pociej zgłosił wniosek o podjęcie prac legislacyjnych nad rozpatrywaną petycją i wystąpienie do Ministerstwa Sprawiedliwości o opinię, a także zlecenie przygotowania w przedmiocie petycji opinii zewnętrznej.

Komisja praw człowieka zakończyła prace nad petycją w sprawie podjęcia inicjatywy ustawodawczej dotyczącej zmiany art. 2 ust. 3 ustawy z 10 czerwca 1994 r. o zagospodarowaniu nieruchomości Skarbu Państwa przejętych od wojsk Federacji Rosyjskiej, w celu uaktualnienia występujących w ustawie odesłań do przepisów innych ustaw (P10-03/20). Treść petycjiprzedstawiła Marzena Krysiak z Działu Petycji i Korespondencji.Jak poinformowała, była to petycja indywidualana, wniesiona przez sebastiana Adamowicza. Postulował on zmianę brzmienia art. 2 ust. 3 ustawy o zagospodarowaniu nieruchomości Skarbu Państwa przejętych od wojsk Federacji Rosyjskiej z powodu wejścia w życie ustawy z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami. Zdaniem autora petycji proponowana zmiana poprawi przejrzystość prawa. Komisja postanowiła zakończyć prace nad rozpatrywana petycją i przesłać informację o zawartym w niej postulacie do Rządowego Centrum Legislacji, celem rozważenia możliwości jego ujęcia w przyszłych pracach nad zmianami ustawy o zagospodarowaniu nieruchomości Skarbu Państwa przejętych od wojsk Federacji Rosyjskiej. Wniosek w tej sprawie zgłosił senator Aleksander Pociej.

Senatorowie zakończyli też prace nad petycją w sprawie podjęcia inicjatywy ustawodawczej dotyczącej zmiany ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy, w celu zapewnienia ochrony praw pracowniczych ojca w okresie ciąży matki jego dziecka i po urodzeniu się dziecka (P10-08/20). Treść petycjiprzedstawiła Marzena Krysiak z Działu Petycji i Korespondencji. Jak poinformowała, była to petycja indywidualna, wniesiona przez osobę fizyczną. Dotyczyła zmiany art. 177 § 1 kodeksu pracy. Chodziło o objęcie ochroną przed zwolnieniem z pracy ojca dziecka, w okresie jego narodzin (np. od 6 miesiąca ciąży matki jego dziecka do 3 miesiąca po urodzeniu się dziecka albo przez całą ciążę). Przyjęcie tej propozycji spowodowałoby konieczność zmiany art. 45, 47, 50, 57, 177 § 4 kodeksu pracy oraz innych ustaw. W uzasadnieniu autor petycji podkreślił, że zaproponowane przez niego „nowatorskie” rozwiązanie mogłoby wpłynąć na wyrównanie sytuacji kobiet i mężczyzn na rynku pracy, a także na zwiększenie poczucia odpowiedzialności ojców za dzieci. W trakcie dyskusji przewodniczący komisji senator Aleksander Pociej zgłosił wniosek o niepodejmowanie dalszych prac nad rozpatrywaną petycją, do wniosku przychylił się również senator Robert Mamątow. W wyniku głosowania komisja przyjęła przedstawiony wniosek.

Komisja praw człowieka będzie natomiast kontynuować prace nad petycją w sprawie podjęcia inicjatywy ustawodawczej dotyczącej zmiany ustawy z 16 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego, w zakresie: uchylenia art. 505²⁸-505³⁹ o elektronicznym postępowaniu upominawczym; zmiany art. 129 § 2 w celu umożliwienia poświadczania dokumentów za zgodność z oryginałem przez adwokata, radcę prawnego, rzecznika patentowego lub radcę Prokuratorii Generalnej, który nie występuje jako pełnomocnik strony postępowania; wprowadzenia zakazu przesłuchiwania pełnomocników stron postępowania w charakterze świadka (P10-09/20). Treść petycjiprzedstawił Maciej Kowalski z Działu Petycji i Korespondencji. Jak poinformował, była to petycja indywidualna, wniesiona przez Renatę Sutor. Zdaniem autorki petycji przepisy o elektronicznym postępowaniu upominawczym przedłużają postępowanie i w związku z tym powinny zostać w całości uchylone. Wnioskodawczyni postulowała ponadto wprowadzenie do kodeksu postępowania cywilnego regulacji, które pozwolą nie występującym w sprawie adwokatom, radcom prawnym, rzecznikom patentowym i radcom Prokuratorii Generalnej na poświadczanie zgodności dokumentów z ich oryginałem. Autorka petycji postulowała też wprowadzenie bezwzględnego zakazu przesłuchiwania pełnomocników stron jako świadków. Podczas obrad senatorowie wsłuchali opinii pełnomocnika prezesa Naczelnej Rady Adwokackiej (NRA) Karola Pachnika, który odniósł się do zgłoszonych postulatów. Jak stwierdził, nie widzi potrzeby wprowadzania radykalnej zmiany w kodeksie postępowania cywilnego, dotyczącej wykreślenia przepisów o e-sądzie. Wskazał ponadto, że przepisy o elektronicznym postępowaniu upominawczym co do zasady skracają postępowanie, a nie wydłużają, jak zostało to podniesione w uzasadnieniu petycji. Przedstawiciel NRA poparł natomiast postulat dotyczący poświadczania dokumentów m.in. przez adwokatów i radców prawnych, którzy nie są pełnomocnikami stron w sprawie. Jak zauważył, prace nad tym postulatem zasługują na uwzględnienie, oczywiście po uzyskaniu pozytywnego stanowiska samorządu notarialnego. Karol Pachnik poparł też postulat dotyczący zakazu przesłuchiwania pełnomocników stron postępowania w charakterze świadka i zwrócił się o kontynuowanie prac w tym zakresie.

W trakcie dyskusji wicemarszałek Bogdan Borusewicz poparł postulaty petycji dotyczące zmiany art. 129 § 2 k.p.c., a także postulat wprowadzenia zakazu przesłuchiwania pełnomocników stron postępowania jako świadków. Wicemarszałek Gabriela Morawska–Stanecka zwróciła uwagę, że art. 129 § 2 k.p.c. przysparza wielu problemów w praktyce adwokackiej, w szczególności wtedy, kiedy sądy wzywają strony postępowania do przedstawienia dokumentu poświadczonego notarialnie. W jej opinii adwokat jako osoba wykonująca zawód zaufania publicznego powinien mieć prawo do poświadczania dokumentów. Senator Robert Mamątow zaproponował zwrócenie się o opinię do Ministerstwa Sprawiedliwości; tę propozycję poparł senator Michał Seweryński, który wskazał też na problem doręczeń nakazów, wydanych w elektronicznym postępowaniu upominawczym. Ostatecznie komisja, na wniosek senatorów Bogdana Borusewicza i Roberta Mamątowa,  postanowiła podjąć dalsze prace legislacyjne nad rozpatrywaną petycją i wystąpić o opinie na temat postulatów petycyjnych do Ministerstwa Sprawiedliwości i samorządów zawodowych w niej wskazanych.

Senatorowie zakończyli natomiast prace nad petycją w sprawie podjęcia inicjatywy ustawodawczej dotyczącej zmiany ustawy z 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny, w celu wprowadzenia nowych rodzajów kontratypu (P10-10/20). Treść petycji przedstawiła Monika Ruszczyk z Działu Petycji i Korespondencji. Jak poinformowała, była to petycja indywidualna, wniesiona przez Renatę Sutor. Autorka petycji postulowała wprowadzenie do k.k. kontratypu błędu co do braku obowiązku udzielania pomocy przy przestępstwach z zaniechania, jeżeli z okoliczności sprawy wynika, że dana osoba nie udzieliła pomocy potrzebującemu, będąc przekonana, że taka pomoc nie jest konieczna. Jak wskazano w petycji, konieczne jest wprowadzenie dodatkowo, przy przestępstwach ujawnienia informacji objętych klauzulą poufności, kontratypu ujawnienia wskazanych informacji „w obronie własnej”, tj. w razie zagrożenia odpowiedzialnością karną lub cywilną. W trakcie dyskusji senatorowie nie podzielili argumentów zawartych w rozpatrywanej petycji. Przewodniczący komisji senator Aleksander Pociej zgłosił wniosek o niepodejmowanie dalszych prac nad tym dokumentem, poparty następnie w wyniku głosowania.

Komisja praw człowieka nie będzie też kontynuować prac nad petycją w sprawie podjęcia inicjatywy ustawodawczej dotyczącej zmiany ustawy z 25 listopada 2004 r. o zawodzie tłumacza przysięgłego, celem aktualizacji przepisu ustawy (P10-12/20), a także nad petycją w sprawie podjęcia inicjatywy ustawodawczej dotyczącej zmiany art. 28 ustawy z 25 listopada 2004 r. o zawodzie tłumacza przysięgłego oraz niektórych innych ustaw, w celu usunięcia odwołań do nieistniejącej od 2015 r. instytucji powoda cywilnego (P10-18/20, P10-18/20-uzup.). Treść obu petycji przedstawiła Marzena Krysiak z Działu Petycji i Korespondencji. Chodzi o zmianę brzmienia art. 28 poprzez usunięcie w zdaniu drugim tego przepisu zwrotu „powodzie cywilnym”, ponieważ instytucja powoda cywilnego nie funkcjonuje od 2015 r. Autor petycji wskazał ponadto na potrzebę przeprowadzenia analogicznych zmian w przepisach następujących ustaw: z 15 grudnia 2016 r. o Prokuratorii Generalnej Rzeczpospolitej Polskiej, z 19 kwietnia 1991 r. o izbach aptekarskich, z 17 maja 1989 r. – Prawo geodezyjne i kartograficzne, z 2 grudnia 2009 r. o izbach lekarskich, z 27 lipca 2001 r. o diagnostyce laboratoryjnej, z 21 grudnia 1990 r. o zawodzie lekarza weterynarii i izbach lekarsko-weterynaryjnych oraz z 1 lipca 2011 r. o samorządzie pielęgniarek i położnych. Skutkiem postulowanych zmian byłaby poprawa przejrzystości prawa. W trakcie dyskusji przewodniczący komisji senator Aleksander Pociej zgłosił wniosek o niepodejmowanie dalszych prac nad rozpatrywaną petycją i przekazanie informacji na temat postulatów zawartych w rozpatrywanej petycji do Rządowego Centrum Legislacji. W wyniku głosowania komisja przyjęła przedstawiony wniosek.