Marszałek i Prezydium

Borusewicz: Już niebawem ustawowe zasady składania petycji

Zapewne już w 2015 r. wejdzie w życie, przygotowana z inicjatywy Senatu, ustawa regulująca zasady składania przez obywateli petycji. Jak powiedział PAP marszałek Senatu Bogdan Borusewicz, Senat, który już dziś rozpatruje petycje, przygotował na ich podstawie 20 projektów ustaw.

Uchwalona niedawno przez Sejm ustawa o petycjach zakłada, że każdy będzie mógł wystąpić z petycją do urzędu, także w formie elektronicznej, a ten w ciągu trzech miesięcy powinien ją rozpatrzyć.

O prawie składania petycji mówi art. 63 konstytucji. Obecnie nie ma jednak osobnej ustawy dotyczącej petycji.

"W art. 63 konstytucji jest mowa o petycjach i jest wskazanie, że zasady składania petycji powinna regulować ustawa. Niestety od 1997 roku, czyli od wejścia w życie konstytucji, takiej ustawy nie udało się uchwalić" - powiedział PAP marszałek Senatu Bogdan Borusewicz. "Ten zapis był pusty, więc zdecydowaliśmy się go wypełnić, i to w taki sposób, by możliwość zgłaszania petycji była realna" - dodał.

Prace nad tym projektem toczyły się już w poprzedniej kadencji, od 2009 roku, wtedy jednak nie udało się go uchwalić. W obecnej kadencji prace rozpoczęto od nowa i dopiero po trzech latach zakończono.

Zdaniem marszałka Senatu, nie potrafiono tak długo uporać się z uregulowaniem tej sprawy, bo trudno było rozróżnić petycję od skargi. "Prawnicy długo w tej sprawie nie mieli jasności" - podkreślił Borusewicz. W końcu przyjęto interpretację - dodał - że skarga dotyczy spraw indywidualnych skarżącego, natomiast petycja powinna dotyczyć spraw publicznych.

"My w Senacie, nie czekając na tę ustawę, rozpoczęliśmy już jakiś czas temu przyjmowanie petycji. Komisja Praw Człowieka i Praworządności otrzymała nowe uprawnienia i zajmuje się także petycjami. Sprawdziliśmy, czy da się rozróżnić petycję od skargi i okazało się to możliwe" - podkreślił Borusewicz. "Na podstawie petycji w Senacie powstało już 20 projektów ustaw" - dodał.

W myśl zapisów ustawy, petycje będzie można wnosić w interesie publicznym, we własnej sprawie lub podmiotu trzeciego za jego zgodą. Będzie to mogła zrobić osoba fizyczna, ale także m.in. związki zawodowe, związki pracodawców, stowarzyszenia, samorządy społeczne i zawodowe oraz fundacje.

Borusewicz podkreślił, że to zasadnicza różnica na korzyść choćby w stosunku do obywatelskiej inicjatywy ustawodawczej, gdzie potrzebne jest 100 tys. podpisów.

Petycje można będzie składać do wszystkich organów władzy publicznej oraz do organizacji i instytucji społecznych, które wykonują zadania zlecone z zakresu administracji publicznej. W petycji będzie można żądać ustanowienia albo zmiany przepisów, podjęcia decyzji albo określonego działania. Na rozpatrzenie petycji organy władzy będą miały maksymalnie trzy miesiące.

Ustawa dopuszcza, oprócz pisemnej formy petycji, także składanie jej drogą elektroniczną. Urzędy, organizacje, instytucje będą musiały zamieszczać na swych stronach internetowych aktualizowane informacje o składanych do nich petycjach, a także ich skany.

Według Borusewicza ustawa, która na następnym posiedzeniu, na początku sierpnia, jeszcze raz będzie rozpatrywana przez Senat, zapewne trafi potem bezpośrednio do podpisu prezydenta. Będzie więc mogła wejść w życie 1 stycznia 2015 roku. Wyjątkiem będą przepisy o składaniu petycji samorządom - te zaczną obowiązywać po rocznym vacatio legis. (PAP)