Marszałek i Prezydium

Marszałek Senatu Bogdan Borusewicz wziął udział 16 stycznia 2013 r. w Pałacu Prezydenckim w inauguracji obchodów 150. rocznicy powstania styczniowego. Senat  w ubiegłym roku podjął uchwałę ustanawiającą rok 2013 Rokiem Powstania Styczniowego.
Inaugurując obchody prezydent Bronisław Komorowski  podkreślił,  że powstanie styczniowe, tak jak wszystkie ruchy powstańcze, miało na celu odbudowę państwa polskiego, wiązało się z ambicją nowoczesnego, dobrego państwa polskiego. Zaznaczył, że sens obchodów 150. rocznicy powstania styczniowego widzi w tym,  aby stała się ona okazją do refleksji o historii, dniu dzisiejszym i przyszłości Polski. Zdaniem prezydenta obchody  rocznicy powstania nie powinny być wikłane w bieżące spory polityczne, powinny być okazją do budowania zrozumienia dla wspólnoty losów wykraczających poza granice państwa polskiego.
Marszałek Senatu przypomniał, że Senat uznał za ważne pielęgnowanie pamięci o tamtych wydarzeniach i  podjął uchwałę, ustanawiającą rok 2013 rokiem powstania styczniowego. Dodał, że podobną uchwałę podjął Sejmas Republiki Litewskiej.  W uzasadnieniu do projektu tej uchwały napisano: „ Powstanie  z 1863  r. miało ogromny wpływ na historie i dalsze losy trzech narodów: Litwinów, Polaków i Białorusinów” – przypomniał marszałek. Zdaniem B. Borusewicza obie uchwały - polska i litewska - wyrażają wspólne chęci uczczenia tej rocznicy, umocowanej w historycznej pamięci obu narodów. „Żywa pamięć tamtych wydarzeń, świadomość wspólnej historii i losów tych  narodów są niezbędne w budowaniu współczesnych, wzajemnych relacji” – powiedział marszałek.   
Podczas uroczystości zostały zaprezentowane dwie monety okolicznościowe upamiętniające 150. rocznicę Powstania Styczniowego – srebrna dziesięciozłotówka oraz 2 zł ze stopu Nordic Gold., które Narodowy Bank Polski wprowadza do obiegu.  Zostały także przedstawione informacje i pokazane niektóre eksponaty ze specjalnej, rocznicowej wystawy organizowanej w Muzeum Wojska Polskiego. Wystawę będzie można oglądać od 23 stycznia 2013 r.
Powstanie styczniowe, największy zryw niepodległościowy XIX wieku, rozpoczęło się 22 stycznia 1863 r. Manifestem Tymczasowego Rządu Narodowego. Objęło tereny  zaboru rosyjskiego i miało charakter wojny partyzanckiej. Według historyków podczas powstania doszło do ponad tysiąca starć. Pierwszym przywódcą powstania był Ludwik Mierosławski, później dyktatorami powstania byli: Marian Langiewicz i Romuald Traugutt. Mimo początkowych sukcesów powstanie zakończyło się klęską powstańców, z których kilkadziesiąt tysięcy zostało zabitych w walkach, blisko 1 tys. straconych. Po zakończeniu powstania Polaków dotknęły liczne represje; za udział w powstaniu władze carskie skazały na  zesłanie ok. 38 tysięcy osób, ok. 10. tys. wyemigrowało.