Marszałek i Prezydium

Marszałek Bogdan Borusewicz otworzył 17 października 2012 roku w Senacie  wystawę "Enigma. Odszyfrować zwycięstwo", poświęconą dokonaniom polskich matematyków Mariana Rejewskiego, Jerzego Różyckiego i Henryka Zygalskiego w dziedzinie kryptologii, którzy przyczynili się do zwycięstwa aliantów w II wojnie światowej.

Wśród zaproszonych gości znalazły się m.in. Janina Sylwestrzak, córka Mariana Rejewskiego i Ewa Wodzińska, bratanica Jerzego Różyckiego.

Zasługi polskich kryptologów przez lata pomijano, a sukces "złamania" Enigmy przypisywano wywiadowi brytyjskiemu. Znaczenie dzieła polskich matematyków najlepiej podsumował Irving John Good, który jedno z twierdzeń sformułowanych przez Mariana Rejewskiego nazwał twierdzeniem, które wygrało II wojnę światową.

Intencją wystawy jest przede wszystkim przywrócenie polskim matematykom należnego im miejsca w historii. Na kilkunastu planszach zaprezentowano prace nad maszyną szyfrującą Enigma w Niemczech, działalność Biura Szyfrów Wojska Polskiego i angielskiego ośrodka w Bletchley Park, a także losy szefa polskiego biura szyfrów płk Gwidona Langera, jego zastępcy ppłk Maksymiliana Ciężkiego oraz kryptologów Mariana Rejewskiego, Jerzego Różyckiego i Henryka Zygalskiego.

Ekspozycja umożliwia porównanie powojennych losów kryptologów angielskich i polskich. Dla większości alianckich uczestników historii "złamania" Enigmy koniec wojny nie oznaczał przerwania kariery zawodowej. Z polskiej ekipy Jerzy Różycki zginął jeszcze w czasie wojny. Gwidon Langer i Maksymilian Ciężki zmarli w ubóstwie w Wielkiej Brytanii wkrótce po zakończeniu wojny. Henryk Zygalski, który został na emigracji w Wielkiej Brytanii, musiał ponownie ukończyć studia, aby móc uczyć matematyki w szkołach średnich. Marian Rejewski wrócił do Polski i zdołał uniknąć prześladowań poważniejszych niż zwolnienia z kolejnych miejsc pracy. Nigdy nie powrócił do kryptologii ani do akademickiej kariery matematycznej.

Na wystawie można także zobaczyć egzemplarz Enigmy, wykonany przez uczniów Publicznego Gimnazjum im. Mariana Rejewskiegow Białych Błotach.

Ekspozycja w angielskiej wersji językowej "Enigma. Decipher Victory" prezentowana była m.in. w Parlamencie Europejskim, a także w kilku muzeach we Francji, Belgii, Holandii, Włoszech i Wielkiej Brytanii. Wystawę przygotowano z inicjatywy marszałka województwa wielkopolskiego Marka Woźniaka.

W tym samym dniu Senat podjął uchwałę w sprawie uczczenia pamięci polskich kryptologów Mariana Rejewskiego, Jerzego Różyckiego, Henryka Zygalskiego i ich wkładu w zwycięstwo nad faszyzmem.