Legislacja

W nocy z 27 na 28 lipca 2023 r zakończył się drugi dzień 65. posiedzenia Senatu.

Izba podjęła uchwałę w 600. rocznicę nadania praw miejskich Łodzi (inicjatywa grupy senatorów), w której Senat zauważa niezwykłe znaczenie tego miasta i docenia wkład jego mieszkańców w rozwój Polski. Senatorowie podkreślają, że w różnych okresach historycznych – zarówno Łodzi przemysłowej opisanej przez Władysława Reymonta w powieści „Ziemia obiecana”, jak i bezpośrednio po II wojnie światowej, kiedy Łódź pełniła rolę nieformalnej stolicy Polski, miasto odciskało istotne piętno na całym kraju.

Senatorowie wprowadzili 16 poprawek do ustawy o zmianie ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw. Zdecydowali, że reprezentant dziecka będzie przekazywał określone informacje także rodzicowi zastępczemu. Doprecyzowali też przepis dotyczący obowiązkowego uczestnictwa w szkoleniach przez sędziów orzekających w sprawach z zakresu prawa rodzinnego i opiekuńczego, rozszerzyli przepis zobowiązujący sędziów do szkoleń w sprawach dzieci, m.in. przez określenie minimalnego czasu takich szkoleń oraz uszczelnienie systemu kontroli nad instytucjami zobowiązanymi do wdrożenia standardów ochrony osób małoletnich. Kolejna zmiana ma na celu doprecyzowanie rodzaju placówek, które będą miały obowiązek wprowadzenia standardów ochrony małoletnich. Senatorowie zdecydowali także, że obowiązek wprowadzenia standardów ochrony małoletnich będą miały także podmioty prowadzące inne miejsca zakwaterowania zbiorowego. Wprowadzili przepis dotyczący wynagradzania ekspertów  za pracę związaną z przeprowadzaniem analizy zdarzeń, na skutek których małoletni poniósł śmierć lub doznał ciężkiego uszczerbku na zdrowiu. Senatorowie rozszerzyli skład Zespołu do Spaw Ochrony Małoletnich przy ministrze sprawiedliwości rozszerzono o przedstawiciela Krajowej Rady Kuratorów. Inna zmiana przesuwa na 31 grudnia 2026 r. termin wejścia w życie pierwszego krajowego planu przeciwdziałania przestępczości przeciwko wolności seksualnej i obyczajności na szkodę małoletnich.

Senat postanowił o wniesieniu do Sejmu  projektu nowelizacji o przeciwdziałaniu przemocy domowej. Izbę w dalszych pracach nad tą inicjatywą ustawodawczą będzie reprezentował senator Ryszard Majer. Z wnioskiem o podjęcie tej inicjatywy wystąpiła Komisja Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej, która podczas rozpatrywania nowelizacji kodeksu rodzinnego dostrzegła potrzebę wprowadzenia zmian legislacyjnych wykraczających poza materię tej ustawy i przedstawiła projekt ustawy o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu przemocy domowej. Przewiduje on, że w razie podejrzenia przemocy domowej wobec dziecka kurator sądowy i pracownik socjalny będą uprawnieni do uzgodnienia doraźnego terminu konsultacji z lekarzem podstawowej opieki zdrowotnej lub psychologiem, wyznaczonego nie później niż w ciągu 3 dni roboczych od daty zgłoszenia. W wyznaczonym terminie i miejscu rodzic lub opiekun prawny będą zobowiązani do stawienia się z dzieckiem. Po konsultacji lekarz lub psycholog niezwłocznie wydadzą zaświadczenie, w którym przedstawią jej wyniki, szczególnie dotyczące okoliczności zgłaszanych przez kuratora sądowego albo pracownika socjalnego. Jeżeli rodzic lub prawny opiekun nie stawią się z dzieckiem w wyznaczonym terminie, kurator sądowy albo pracownik socjalny niezwłocznie zawiadomią o tym sąd opiekuńczy i prokuratora.

Z poprawkami przyjęto ustawę o delegowaniu kierowców w transporcie drogowym. Mają one na celu m.in. wprowadzenie obowiązku rejestracji w systemie monitorowania drogowego i kolejowego przewozu towarów oraz obrotu paliwami opałowymi „SENT” również przewozów kabotażowych rzeczy wykonywanych przez przewoźników spoza Unii Europejskiej, a także przez przewoźników mających siedzibę na terytorium innego niż Polska państwa członkowskiego Unii Europejskiej.

Ustawy omówione przez Senat drugiego dnia obrad.

Ustawa o Centralnej Informacji Emerytalnej (projekt rządowy) tworzy Centralną Informację Emerytalną (CIE), dzięki której użytkownicy będą mieli dostęp np. do informacji poglądowej o stanie oszczędności emerytalnych i wysokości przyszłych świadczeń. W jednym miejscu będą prezentowane informacje o stanie kont w filarze publicznym – ZUS i KRUS, prywatnym filarze pracowniczym – Pracownicze Plany Kapitałowe (PPK), w Pracowniczych Programach Emerytalnych (PPE), a także w prywatnym filarze indywidualnym – IKE, IKZE i OFE. Informacje z CIE będzie można uzyskać za pośrednictwem domeny gov.pl albo poprzez aplikację mobilną. Za gromadzenie, porządkowanie i organizowanie informacji emerytalnych i usług elektronicznych w ramach CIE, za ochronę przed nieuprawnionym dostępem do danych w CIE i ich integralność oraz zapewnienie podmiotom obowiązanym dostępu do systemu odpowiedzialny będzie Polski Fundusz Rozwoju (PFR). PFR umożliwi także integrację CIE i systemów teleinformatycznych ZUS i KRUS oraz podmiotów obowiązanych.

Ustawa o zmianie ustawy o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych oraz niektórych innych ustaw (projekt rządowy) wydłuża z 2 do 3 miesięcy termin ogłaszania kolejnego obwieszczenia refundacyjnego. Zgodnie z nowelą pacjent od dnia realizacji recepty może otrzymać maksymalnie ilość produktu leczniczego, środka spożywczego specjalnego przeznaczenia żywieniowego lub wyrobu medycznego niezbędną mu na 120 dni stosowania, czyli okres wyliczony na podstawie wskazanego na recepcie sposobu dawkowania. Konkretny wykaz leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych minister zdrowia będzie ogłaszał w obwieszeniu – oddzielnie dla osób przed ukończeniem 18 lat i oddzielnie dla pacjentów po 65. roku życia.

Ustawa o szczególnej opiece geriatrycznej (projekt prezydencki) ma zapewnić szczególną opiekę geriatryczną osobom, które ukończyły 75 lat dzięki przemodelowaniu w stronę podejścia środowiskowego, w którym świadczenia medyczne realizowane są w pobliżu miejsca zamieszkania seniora. W ustawie wskazano cele szczególnej opieki geriatrycznej, m.in. zachowanie możliwie największej sprawności funkcjonalnej i samodzielności seniorów; zapewnienie określonych świadczeń opieki zdrowotnej i wsparcia psychologicznego pacjentom, a także zagwarantowanie działań profilaktycznych i promocji zdrowia. W skład systemu szczególnej opieki geriatrycznej będą wchodziły: szpitalne oddziały geriatryczne, wskazane w wojewódzkim planie działania szczególnej opieki geriatrycznej nowo tworzone placówki – centra zdrowia 75+ i podstawowa opieka zdrowotna. Dla zapewnienia odpowiedniej jakości udzielanych świadczeń ustawa określa minimalne standardy łącznej liczby łóżek w oddziałach geriatrycznych oraz minimalnej i maksymalnej liczby osób zamieszkujących obszar działania centrum. Wprowadza też rozwiązania umożliwiające w ciągu 5 lat od wejścia w życie ustawy stosowanie niższej normy łącznej liczby łóżek w oddziałach geriatrycznych ujętych w wojewódzkim planie, zatrudnianie edukatorów zdrowotnych, którzy nie spełniają wymogu ukończenia szkolenia, określonego w ustawie, w ciągu 3 lat. Ostateczny termin utworzenia centrum przez powiaty, gdy wynika to z wojewódzkiego planu, albo zawarcia porozumienia z innym powiatem na utworzenie centrum to nie później niż 5 lat od wejścia w życie ustawy.

Ustawa o zmianie ustawy o uprawnieniach do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego (projekt komisyjny) umożliwia osobom niezdolnym do samodzielnej egzystencji zakup biletów miesięcznych imiennych, które uprawniają do przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego kolejowego w pociągach osobowych i autobusowego z ulgą 49%. 

Ustawa o rewitalizacji rzeki Odry (projekt rządowy) zawiera 3 komponenty: inwestycje, ułatwienia inwestycyjne i obszar kontrolno-sankcyjny. Inwestycje mają dotyczyć obszaru środowiska i działań przeciwpowodziowych, przeciwsuszowych i związanych z oczyszczaniem ścieków. W ustawie wskazano na konieczność budowy, rozbudowy bądź modernizacji 123 oczyszczalni ścieków i wykonania 259 zadań związanych z modernizacją lub budową nowej sieci kanalizacyjnej. Finansowanie jest zapewnione z programów unijnych. Ustawa zakłada też ułatwienia w realizacji inwestycji: przyspieszenie wydawania decyzji i zmniejszenie obciążeń administracyjnych. Dla inwestycji na Odrze będzie można stosować przepisy specustawy przeciwpowodziowej, która skraca terminy na uzyskanie m.in. pozwolenia na budowę. Ustawa powołuje Inspekcję Wodną, która będzie miała uprawnienia do czopowania nielegalnych przepustów, doraźnych kontroli, zawieszania pozwoleń wodnoprawnych, jeśli dany podmiot nie będzie spełniał warunków w nich określonych. Łamiących przepisy czekają też wyższe kary. Za wykroczenia związane z gospodarką wodną grzywny wzrosną z 500 zł do 1 tys.–7,5 tys. zł. Wprowadzone zostaną też kary administracyjne w wysokości od 5 tys. do 1 mln zł za zaniedbania dotyczące gospodarki wodnej, które zagrażają życiu lub zdrowiu ludzi i bezpieczeństwu środowiska. W ciągu 1,5 roku od wejścia w życie specustawy nastąpi dodatkowy przegląd pozwoleń wodnoprawnych i zintegrowanych na wprowadzanie ścieków do wód. Będzie można też cofnąć lub ograniczyć pozwolenie wodnoprawne bez odszkodowania, gdy dalsze korzystanie z wód na warunkach ustalonych w pozwoleniu zagraża życiu lub zdrowiu ludzkiemu bądź może wyrządzić poważne szkody w środowisku. Duże zakłady przemysłowe, w tym kopalnie, będą zobowiązane do przeprowadzenia niezbędnych inwestycji ograniczających zrzut zasolonej wody.

Ustawa o zmianie ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko oraz niektórych innych ustaw (projekt rządowy) ma usprawnić proces inwestycyjny z jednoczesnym poszanowaniem aspektów środowiskowych. Wdraża przepis dyrektywy unijnej w sprawie oceny skutków niektórych przedsięwzięć publicznych i prywatnych na środowisko. Zgodnie z nim państwo członkowskie w wyjątkowych okolicznościach może zwolnić daną inwestycję ze stosowania przepisów dyrektywy, co oznacza brak konieczności uzyskania decyzji środowiskowej, przeprowadzenie uproszczonej oceny środowiskowej na etapie decyzji inwestycyjnej. Wyeliminowane zostaną zbędne czynności związane z dalszym postępowaniem, gdy już na jego wstępnym etapie zostanie stwierdzona niezgodność z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego. Do katalogu inwestycji strategicznych dodane zostaną: linie tramwajowe i metro, tereny lotnisk użytku publicznego, a także związane z wydobywaniem kopalin i węglowodorów ze złóż, obiekty szczególnie ważne dla obronności lub bezpieczeństwa państwa. Dla takich inwestycji nie będzie wymagana zgodność z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Nowelizacja ma również usunąć wątpliwości co do wydawania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, a także przyspieszyć sprawy prowadzone przez regionalne dyrekcje ochrony środowiska. Ustawa bezterminowo wydłuża też obecne 10-letnie plany zadań ochronnych dla obszarów Natura 2000, będą one jednak przeglądane co 6 lat i w razie potrzeby aktualizowane. Nowela przewiduje również dodanie organów opiniujących przy wydawaniu decyzji zasadniczej dla obiektów jądrowych, a także podniesienie maksymalnego poziomu wydatków na sfinansowanie nowych zadań Państwowej Agencji Atomistyki.

Ustawa o zmianie ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi oraz niektórych innych ustaw (projekt rządowy) wprowadza w Polsce system kaucyjny, który zobowiązuje sklepy o powierzchni powyżej 200 m² do odbioru pustych opakowań. Ma to zwiększyć poziom selektywnego zbierania, a w efekcie – recyklingu odpadów opakowaniowych i zmniejszyć zaśmiecenie środowiska. Ustawa wdraża unijną dyrektywę w sprawie zmniejszenia wpływu niektórych produktów z tworzyw sztucznych na środowisko. Puste opakowania będzie można oddać do sklepu, aby odzyskać wcześniej zapłaconą kaucję. Duże sklepy będą musiały odbierać puste opakowania, a mniejsze placówki handlowe mogą przystąpić do systemu i odbierać opakowania objęte kaucją na zasadzie dobrowolności. Do jednorazowych butelek z plastiku o pojemności do 3 l, szklanych butelek wielorazowego użytku do 1,5 l i metalowych puszek o pojemności do 1 l doliczona zostanie kaucja w wysokości 50 gr. Będzie zwracana przy zwrocie opakowań w sklepie bez konieczności pokazania paragonu. Nieodebrana kaucja zostanie przeznaczona na finansowanie systemu kaucyjnego. System kaucyjny mają tworzyć przedsiębiorcy wprowadzający do obrotu napoje w opakowaniach. Powołają operatora (podmiot reprezentujący) odpowiedzialnego za wdrożenie i prowadzenie systemu. Dopuszcza się możliwość utworzenia 2 lub więcej systemów kaucyjnych. Jeśli przedsiębiorcy wprowadzający napoje w opakowaniach nie utworzą systemu lub nie osiągną wymaganych poziomów selektywnego zbierania opakowań i odpadów, będą musieli zapłacić opłatę produktową.

Ustawa o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach służących ochronie odbiorców energii elektrycznej w 2023 roku w związku z sytuacją na rynku energii elektrycznej oraz o zmianie niektórych innych ustaw (pilny projekt rządowy) ma zapewnić stabilny poziom cen energii elektrycznej i paliw gazowych dla wybranych odbiorców, którzy są szczególnie narażeni na wzrost tych cen. Zwiększa m.in. podstawowy limit zużycia energii objęty zamrożeniem cen na poziomie z 2022 r.: dla gospodarstw domowych 2000 do 3000 kWh rocznie, dla gospodarstw domowych z osobą z niepełnosprawnością – z 2600 do 3600 kWh, a dla posiadaczy Karty Dużej Rodziny i rolników – z 3000 do 4000 kWh rocznie. Nowe limity będą do wykorzystania w 2023 r., nawet jeśli odbiorca energii elektrycznej – jeszcze przed wejściem w życie nowelizacji – przekroczył dotychczasowy limit. Od 1 października 2023 r. obniżona zostanie z 785 do 693 zł/MWh cena maksymalna na energię dla samorządów; małych i średnich przedsiębiorstw; wrażliwych podmiotów użyteczności publicznej (szpitale, szkoły, przedszkola, żłobki, noclegownie, placówki opieki nad osobami niepełnosprawnymi). Podmioty zajmujące się wydobyciem i wytwarzaniem węgla lub obrotem nim zapłacą składkę solidarnościową na Fundusz Wypłaty Różnicy Ceny z tytułu nadzwyczajnych zysków (dochody, które przekroczą 120% średnich dochodów osiągniętych w ciągu poprzednich 4 lat). Środki z funduszu zostaną przeznaczone na częściowe sfinansowanie obniżki cen prądu dla gospodarstw domowych i podmiotów wrażliwych. Przedsiębiorstwa wydobywające gaz ziemny, których zobowiązania zostały objęte gwarancją Skarbu Państwa, wynikającą z nowelizowanej ustawy, mają jednorazowo powiększyć odpis na fundusz Wypłaty Różnicy Ceny o wysokość opłaty wyrównawczej.

Ustawa o zmianie ustawy o odnawialnych źródłach energii oraz niektórych innych ustaw (projekt rządowy) częściowo implementuje do polskiego prawa dyrektywę RED II o wspieraniu odnawialnych źródeł energii, m.in. w ciepłownictwie i chłodnictwie. Zawiera też rozwiązania dla offshore, biometanu, klastrów energii, wsparcia operacyjnego dla odnawialnych źródeł energii (OZE) i instalacji hybrydowych. Wprowadza definicję biometanu, rejestr wytwórców biogazu, likwiduje wsparcie dla biogazu w postaci świadectw pochodzenia, a ustanawia wsparcie operacyjne dla biometanu, dodanego do katalogu paliw gazowych. Zmienia definicję klastra, w którego skład musi wchodzić przynajmniej 1 jednostka samorządu, a zakres jego działalności rozszerza o magazynowanie energii. Klastry będą mogły działać na obszarze 1 powiatu, 5 sąsiadujących ze sobą gmin, i dodatkowo na obszarze 1 operatora sieci dystrybucyjnej (OSD). Nowela wprowadza też rejestr klastrów, ustala zasady współpracy i ich rozliczeń z OSD. Energia wyprodukowana, a następnie zużyta przez strony klastra będzie zwolniona z opłat OZE i kogeneracyjnej, z obowiązków związanych ze świadectwami pochodzenia i efektywności energetycznej. Do końca 2026 r. co najmniej 30% energii wytwarzanej i wprowadzanej do sieci przez strony porozumienia klastra musi pochodzić z OZE, a łączna moc zainstalowanych instalacji w klastrze energii – nie przekraczać 150 MW oraz umożliwić pokrycie w ciągu roku nie mniej niż 40% łącznego rocznego zapotrzebowania stron klastra energii. Łączna moc ich magazynów energii powinna wynosić co najmniej 2% łącznej mocy instalacji wytwórczych w tym klastrze. Od 2027 r. wymagania te zostaną zwiększone. Przyłączenie instalacji OZE do sieci ciepłowniczej i zakup ciepła z OZE, w tym ze spalarni odpadów, i ciepła odpadowego będą obowiązkowe. Nowela z 50 do 150 kW podnosi próg mocy dla instalacji fotowoltaicznych, powyżej którego wymagane jest pozwolenie na budowę. Wprowadza ponadto podstawy do sprzedaży energii elektrycznej z OZE bezpośrednio od wytwórcy, a także mechanizm wsparcia operacyjnego dla wskazanych źródeł OZE, którym kończy się 15-letnie wsparcie z systemu świadectw pochodzenia. Zakres działania spółdzielni zostanie poszerzony o obrót i magazynowanie energii z biogazu i biometanu. Nowela wprowadza instytucję prosumenta lokatorskiego, aby ułatwić rozliczenia w wypadku źródeł OZE zamontowanych na budynkach wielolokalowych, a także nowe gwarancje pochodzenia z OZE: biometanu, ciepła albo chłodu, wodoru odnawialnego. Energia elektryczna wytwarzana z biomasy będzie zaliczana do energii z OZE tylko po spełnieniu określonych warunków. Maksymalna moc morskich farm wiatrowych, które mogą zyskać wsparcie w formie kontraktów różnicowych w aukcjach, przewidzianych na lata 2025–31, zwiększy się do 12 GW.

Ustawa o osłonach socjalnych dla pracowników sektora elektroenergetycznego i branży górnictwa węgla brunatnego (projekt rządowy) przewiduje udzielenie wsparcia spółkom sektora elektroenergetycznego i branży górnictwa węgla brunatnego (przedsiębiorstwa energetyczne, górnicze węgla brunatnego, spółki serwisowe przedsiębiorstw górniczych węgla brunatnego) w formie dotacji budżetowych, które zostaną przeznaczone na świadczenia pieniężne wypłacane pracownikom spółek tych sektorów po skorzystaniu przez nich z systemu osłon socjalnych (urlopy energetyczne i górnicze, 1-razowe odprawy pieniężne). Ustawa przewiduje, że odchodzący z pracy górnicy węgla brunatnego i pracownicy sektora elektroenergetycznego, którym do nabycia praw emerytalnych zostało nie więcej niż 4 lata, będą mogli przejść na urlopy górnicze lub energetyczne, podczas których otrzymają 80% dotychczasowego wynagrodzenia, naliczanego jak za urlop wypoczynkowy. Dla osób co najmniej z 5-letnim stażem pracy, które nie będą mogły skorzystać z urlopów przedemerytalnych, przewidziano 1-razowe odprawy pieniężne w wysokości 12-miesięcznego wynagrodzenia. Korzystanie z osłon będzie dobrowolne. Pracownicy będą odchodzić stopniowo, w miarę wyłączania jednostek wytwórczych i postępującej systemowej redukcji wydobycia węgla brunatnego. Program osłonowy ma być realizowany do 2049 r., z wypłatą świadczeń do 2053 r.

Ustawa o zmianie ustawy o gwarantowanych przez Skarb Państwa ubezpieczeniach eksportowych oraz niektórych innych ustaw (projekt rządowy) rozszerza katalog ubezpieczeń, które oferuje Korporacja Ubezpieczeń Kredytów Eksportowych (KUKE). Umożliwia KUKE ubezpieczanie firm działających w Ukrainie, w tym inwestycji w zakresie transformacji energetycznej zarówno w Ukrainie, jak i Polsce, dzięki obniżeniu poziomu ryzyka z uwagi na ważny interes państwowy. KUKE będzie mogła ubezpieczać także zagraniczne firmy pod warunkiem zamówienia części usług bądź towarów w polskich firmach. Nowela umożliwi reasekurację zakładów ubezpieczeń, gdy z uwagi na ponadprzeciętne ryzyko lub brak możliwości uzyskania reasekuracji na rynku komercyjnym rynek ubezpieczeniowy nie będzie w stanie zapewnić ochrony. Nowelizacja stwarza też możliwość wdrożenia do oferty KUKE ubezpieczenia zwrotu zaliczki zapłaconej przez ubezpieczającego na poczet dostawy importowej z kraju o ryzyku nierynkowym. Stanowi to odpowiedź na potrzeby zgłaszane przez polskich przedsiębiorców m.in. z branży meblarskiej, budowlanej, stalowej, samochodowej czy opakowaniowej. Ustawa wydłuża ponadto do 24 miesięcy tymczasowy zarząd przymusowy, ustanawiany w firmach, w których działa kapitał rosyjski, ujęty na liście sankcyjnej prowadzonej przez MSWiA. Nowelizacja wprowadza też zmiany odnoszące się do zasad prowadzenia aptek: będą je mogli prowadzić tylko farmaceuci, a 1 podmiot może mieć do 4 aptek w całym kraju.

Ustawa o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa oraz niektórych innych ustaw (projekt rządowy) pozwoli na skuteczne wykonanie zadań związanych z gospodarowaniem Zasobem Własności Rolnej Skarbu Państwa (ZWRSP) przez Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa (KOWR). Nowela doprecyzowuje i usprawnia także wykonanie przepisów dotyczących obrotu nieruchomościami rolnymi na rynku prywatnym. Zmienia sposób liczenia czynszu dzierżawnego KOWR, aby zmniejszyć wpływ wahających się cen pszenicy na jego wysokość. Przewiduje, że należność z tytułu czynszu dzierżawnego za nieruchomości wchodzące w skład ZWRSP, określanego w umowie jako równowartość pieniężna odpowiedniej ilości pszenicy, będzie ustalana na podstawie średniej krajowej ceny skupu pszenicy za 11 kwartałów poprzedzających termin płatności czynszu. Nowelizacja wprowadza również ułatwienia w wydzierżawianiu gruntów najniższych klas bonitacyjnych: VI i VIz na cele związane z pozyskiwaniem energii ze źródeł odnawialnych. KOWR będzie mógł przekazywać – na podstawie umowy – Lasom Państwowym grunty z przeznaczeniem na lasy i na potrzeby gospodarki leśnej, na których nie da się prowadzić racjonalnej gospodarki rolnej. Nowela przewiduje też bezzwrotną pomoc finansową z KOWR dla jednostek samorządu terytorialnego na budowę, remont czy rozbudowę dróg. Umożliwi również kontynuowanie działalności rolniczej przez osoby fizyczne lub prawne, prowadzące gospodarstwo rolne, zadłużone w związku z działalnością rolniczą. W zamian za spłatę zadłużenia rolnik będzie mógł przekazać KOWR własność swojej nieruchomości rolniczej i uprawiać ją nadal jako dzierżawca. Spłaty zobowiązań w całości lub części zostaną pokryte przez KOWR po zawarciu umowy dzierżawy. Nowelizacja przewiduje wyłączenie stosowania przepisów ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego w stosunku do nieruchomości rolnych, w których powierzchnia użytków rolnych jest mniejsza niż 0,3 ha.

Ustawa o zmianie ustawy o Planie Strategicznym dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023–2027 (projekt poselski) upraszcza przepisy dotyczące dopłat bezpośrednich i rolnictwa ekologicznego; wychodzi naprzeciw postulatom organizacji rolniczych. Zwiększa dostępność wsparcia dla krajowych producentów, co ma szczególnie znaczenie ze względu na pierwszy rok stosowania płatności bezpośrednich na nowych zasadach, a także trudną sytuację rolników spowodowaną wojną w Ukrainie. Ustawa przewiduje, że gospodarstwa od 1 do 5 ha będą mogły się starać o dopłatę ryczałtową, która zastąpi wszystkie inne rodzaje płatności bezpośrednich, w tym ekoschematy. Gospodarstwa najmniejsze, w przeważającej większości rodzinne, otrzymają 225 euro do 1 ha, a 5-hektarowe – 1250 euro. Dopłaty ryczałtowe będą mogli otrzymać rolnicy, którzy złożyli już wnioski o przyznanie płatności na 2023 r. i uzyskiwali wsparcie w 2022 r. lub są następcami prawnymi takich rolników. Korzystanie z płatności ryczałtowej będzie dobrowolne. Nowelizacja wprowadza ponadto zmiany w zakresie ubiegania się o płatności w ramach ekoschematu „rolnictwo węglowe” i „zarządzanie składnikami odżywczymi” (rezygnacja z wymogu uzyskania minimalnej liczby punktów), a także płatności ekologicznych (obniżenie z 0,5 DJP/ha do 0,3 DJP/ha minimalnego poziomu obsady zwierząt, wymaganego przy ubieganiu się o premię za prowadzenie zrównoważonej produkcji roślinno-zwierzęcej). Proponowane zmiany zostały zgłoszone do Komisji Europejskiej jako zmiany Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023–2027. Wypłata dopłaty zależy od zgody KE.

Ustawa o zmianie ustawy o Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego oraz o przedstawicielach Rzeczypospolitej Polskiej w Komitecie Regionów Unii Europejskiej (projekt komisyjny) włącza organizacje zrzeszające wszystkie kategorie jednostek samorządu terytorialnego bądź organizacji reprezentujących samorządowe organizacje o charakterze regionalnym do grupy organizacji, które mogą wyznaczać przedstawicieli strony samorządowej w Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego. W ten sposób zwiększy się liczba przedstawicieli strony rządowej w tej komisji, tak aby reprezentacja przedstawicieli obu stron była jednakowa. Nowelizacja wprowadza ponadto zmiany w sposobie wyznaczania kandydatów na członków i kandydatów na zastępców członków Komitetu Regionów Unii Europejskiej.

Ustawa o inwestycjach w zakresie budowy strzelnic realizowanych przez uczelnie (projekt poselski) określa zasady, warunki i tryb przygotowania oraz realizacji inwestycji w zakresie budowy strzelnic i innych inwestycji kształtujących postawy patriotyczne. Decyzję o zezwoleniu na budowę strzelnicy wyda wojewoda i będzie ona wiążąca dla organów sporządzających miejscowe plany zagospodarowania.

Ustawa o zmianie ustawy o sporcie oraz niektórych innych ustaw (projekt poselski) zastępuje w nowelizowanej ustawie słowo: „paraolimpijski” określeniem: „paralimpijski”, w tym w nazwie: „Polski Komitet Paralimpijski”.

Ustawa o zmianie ustawy o Agencji Mienia Wojskowego oraz niektórych innych ustaw (projekt rządowy), która umożliwi Agencji Mienia Wojskowego (AMW) efektywniejsze wykonywanie zadań związanych z obronnością i bezpieczeństwem państwa. Pozwoli na zakup przez sprzętu wojskowego i usług z przeznaczeniem na wyposażenie Sił Zbrojnych RP i realizację inwestycji na terenach wojskowych. AMW będzie mogła prowadzić inwestycje na terenach wojskowych za pośrednictwem utworzonych przez siebie spółek i towarzystw budownictwa społecznego, partycypować w kosztach budowanych w ten sposób lokali mieszkalnych, co pozwoli jej na pozyskiwanie mieszkań dla żołnierzy zawodowych. Nowelizacja rozszerza ponadto katalog osób, które będą uprawione do odpłatnego zakwaterowania w internatach albo kwaterach internatowych. Zakłada ograniczenie wzrostu opłat za lokale mieszkalne zajmowane m.in. przez żołnierzy, emerytów i rencistów wojskowych czy wdowy po żołnierzach, przy ustalaniu współczynnika świadczenia mieszkaniowego będzie można uwzględnić dodatkowo znaczenie garnizonu dla obronności kraju. Żołnierzom, którzy są uprawnieni do bezpłatnego zakwaterowania w internacie lub kwaterze internatowej – do czasu wskazania miejsca zgodnego z przysługującymi uprawnieniami – nie będą naliczane opłaty za tzw. nadmetraż. Nowela ma także uatrakcyjnić zasady pełnienia zawodowej służby wojskowej, a w konsekwencji – zwiększyć liczebność polskiej armii.

Ustawa o zmianie ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (projekt poselski) modyfikuje przepisy dotyczące amatorskiego poszukiwania zabytków w Polsce. Zwiększa bezpieczeństwo dziedzictwa kulturowego m.in. poprzez wyłączenie z amatorskich poszukiwań miejsc pozostających pod ochroną konserwatorską, a także miejsc pochówków, kaźni i pomników zagłady. Proponowane zmiany, zgodnie z zapisami ratyfikowanej przez Polskę Konwencji ramowej Rady Europy o wartości dziedzictwa kulturowego dla społeczeństwa, umożliwią także włączenie dużych grup społecznych w polski system ochrony dziedzictwa kulturowego i archeologicznego. Powstanierejestr poszukiwań w postaci aplikacji cyfrowej, która stworzy lepsze warunki do sprawnego zarządzania informacjami na temat odkrywanych zabytków ruchomych i nieruchomych.

Ustawa o ustanowieniu Narodowego Dnia Polskich Dzieci Wojny (poselskie projekty ustaw) przewiduje ustanowienie 10 września Narodowym Dniem Polskich Dzieci Wojny w hołdzie polskim dzieciom wojny, które „mimo traumy, jakiej doświadczyły za przyczyną hekatomby II wojny światowej, zbrodniczych działań okupantów niemieckich i sowieckich, potrafiły dźwigać ze zgliszcz naszą wspólną Ojczyznę, oraz w dowód respektu i wdzięczności za ich wysiłek”.

Ustawa o zmianie ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (projekt rządowy) umożliwi instytucjonalne i finansowe wsparcie państwa dla podmiotów dysponujących polskim dziedzictwem kulturowym zgromadzonym za granicą – Biblioteki Polskiej w Paryżu i Muzeum Polskiego w Rapperswilu w Szwajcarii. W nowelizacji doprecyzowano, że działalność podmiotu zależnego nie będzie skierowana na generowanie zysków, a wszelkie przychody pochodzące z jego ewentualnej działalności komercyjnej będą przeznaczane na działalność statutową. Wprowadzono też regulację zapewniającą skuteczną kontrolę finansową i organizacyjną zarówno nad instytucją kultury, jak i jej podmiotem zależnym.