Legislacja

Komisje: Nauki, Edukacji i Sportu, Praw Człowieka, Praworządności i Petycji, Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej, Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej oraz Zdrowia rozpatrzyły ustawę o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa i wniosą o przyjęcie jej bez poprawek.

Przewodniczący komisji praw człowieka senator Aleksander Pociej poinformował, że ze względu na czas i większą efektywność prac nad ustawą komisja przeprowadzi nad nią dyskusję, a poprawki zostaną zgłoszone podczas posiedzenia Senatu. O taką możliwość zwróciło się też Biuro Legislacyjne Kancelarii Senatu, wyjaśniając, że potrzebny jest też czas na przygotowanie zmian legislacyjnych, na konieczność których zwróciło uwagę sejmowe biuro legislacyjne; tekst ustawy trafił do Senatu tuż przed posiedzeniem komisji.

Przedstawiając ustawę, wiceminister spraw wewnętrznych Błażej Poboży podkreślił, że ma ona zapewnić bezpieczeństwo i wsparcie materialne dla uchodźców ukraińskich. „Ustawa zapewnia prawo do legalnego pobytu w Polsce, swobodny dostęp do polskiego rynku pracy, zakwaterowanie, transport, całodobowe wyżywienie, prawo do zasiłków rodzinnego i wychowawczego, rodzinnego kapitału opiekuńczego, świadczenia z programu „Dobry start”, prawo do opieki medycznej” – wyliczał wiceminister. Jak wyjaśnił, ukraińscy uchodźcy, którzy przybyli bezpośrednio do Polski od 24 lutego 2022 r., będą mogli otrzymać numer PESEL, a ich pobyt w naszym kraju będzie uznawany za legalny przez 18 miesięcy. Osoby i podmioty, które zapewnią zakwaterowanie i wyżywienie uchodźcom, otrzymają świadczenie pieniężne w kwocie 40 zł dziennie. Uchodźcy z Ukrainy dostaną jednorazowo 300 zł na osobę. W Banku Gospodarstwa Krajowego powstanie ponadto specjalny fundusz, z którego finansowana ma być pomoc na rzecz Ukrainy.

W trakcie dyskusji zaproszeni goście postulowali m.in. stosowanie transliteracji imion i nazwisk ukraińskich według zasad określonych w ustawie o zawodzie tłumacza przysięgłego; uproszczenie dostępu do pracy nie tylko dla ukraińskich lekarzy i pielęgniarek, ale również dla farmaceutów, techników farmaceutycznych, ratowników medycznych, diagnostów laboratoryjnych, psychologów; wyłączenie stosowania art. 4 ustawy o refundacji leków w związku z przewidywanym wzrostem zapotrzebowania na leki.

Najważniejsze kwestie poruszane przez senatorów dotyczyły statusu uchodźców ukraińskich, którzy przybyli do Polski nie bezpośrednio z Ukrainy, finansowania opieki zdrowotnej dla Ukraińców, szczególnie dla dzieci do 3 lat. Senatorowie pytali m.in. o koszt wprowadzenia ustawowych rozwiązań, możliwości zatrudnienia i kształcenia uchodźców. Interesowali się też, czy rząd przygotowuje strategie uwzględniające zwiększenie liczby uchodźców na przykład do 3 mln osób. Senator Zygmunt Frankiewicz proponował, aby  świadczenia dla tych, którzy zapewnią zakwaterowanie i wyżywienie uchodźcom, wypłacano nie na podstawie umowy, ale na wniosek. Senator Magdalena Kochan zwróciła uwagę, że 3 tys. dzieci ukraińskich przebywających w Polsce nie ma prawnego opiekuna. Apelowała o maksymalne uproszczenie procedury ustanawiania dla nich opiekunów tymczasowych.