Senat i senatorowie

20 czerwca 2006 r. z inicjatywy Komisji Kultury i Środków Przekazu, ministra rozwoju regionalnego oraz ministra kultury i dziedzictwa narodowego, w Senacie odbyła się konferencja "Pozyskiwanie środków europejskich a ochrona dziedzictwa kulturowego".

Otwierając konferencję, marszałek Bogdan Borusewicz podkreślił, że Senat RP wspiera pielęgnowanie narodowej tradycji, upowszechnianie polskiej kultury, historii. "Omawiając sprawę pozyskiwania europejskich środków na ochronę dziedzictwa, łączymy teraźniejszość - nasze dzisiejsze uczestnictwo w Unii Europejskiej - z przeszłością - ochroną dziedzictwa" - powiedział. Zdaniem marszałka, Unia Europejska sprzyja takiemu programowi. Rzecz jednak w tym, by tę sprzyjającą sytuację wykorzystać do pozyskania konkretnych środków. W Polsce zawsze brakowało pieniędzy na ochronę dóbr kultury. Jeśli jest więc szansa, by było ich więcej, należy o nie zabiegać - stwierdził marszałek B. Borusewicz.

Wprowadzając w tematykę konferencji, senator Jarosław Lasecki stwierdził, że zachowanie dla potomności materialnych przekazów z przeszłości nie jest indywidualną sprawą jednostki, nie jest nawet sprawą państwa, ale powinno być postrzegane jako misja całego narodu, całej naszej cywilizacji.

Senator J. Lasecki wyraził nadzieję, że senacka konferencja, jeśli nie pozwoli znaleźć odpowiedzi na pytania: jak pozyskać środki UE, jak je najlepiej wykorzystać, to przynajmniej rozpocznie dyskusję nad sposobami finansowania prac rewaloryzacyjnych zabytków i sposobami ich użytkowania.

W programie konferencji prowadzonej przez przewodniczącą senackiej Komisji Kultury i Środków Przekazu senator Krystynę Bochenek znalazły się cztery bloki tematyczne: perspektywy prawne, pozyskiwanie środków europejskich, odnowa dziedzictwa kulturowego - wykorzystanie zabytków na nowe cele społeczne oraz doświadczenia prywatnych właścicieli.

W konferencji wzięli udział wicemarszałek Maciej Płażyński, podsekretarz stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego Tomasz Merta, sekretarz stanu w Ministerstwie Rozwoju Regionalnego Władysław Ortyl, senatorowie.

Jak stwierdził podczas konferencji wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego T. Merta, kultura w Polsce jest wciąż niedoinwestowana, a wydatki "kulturalne" przypadające na jednego Polaka bardzo niskie. Wiceminister przypomniał, że w Polsce wydatki "kulturalne" na jednego mieszkańca to 24 euro. We Francji na ten cel przeznacza się 191 euro, w Niemczech - 98 euro, a w Estonii - 35 euro. Podkreślił, że jednym z najważniejszych obszarów finansowania dziedzictwa kulturowego są Mechanizm Finansowy EOG oraz Norweski Mechanizm Finansowy. Na priorytet "Ochrona kulturowego dziedzictwa europejskiego", w tym transport publiczny i odnowa miast przeznaczono 13,1%, czyli 70 mln euro, z całości przyznanych Polsce środków. Wśród wszystkich priorytetów obu mechanizmów priorytet ten zajmuje trzecie miejsce pod względem wysokości finansowania (za priorytetami: "Wdrażanie przepisów z Schengen" oraz "Ochrona środowiska").

O Zintegrowanym Programie Operacyjnym Rozwoju Regionalnego (ZPORR) mówili m.in. przedstawiciele resortu rozwoju regionalnego. W jego ramach przewidziano działanie "Rozwój turystyki i kultury"

"Przewidziana jest realizacja dużych projektów ukierunkowanych na ochronę dziedzictwa kulturowego oraz rozwój infrastruktury kulturalnej w regionie" - mówiła Katarzyna Kazimierczak. Do głównych celów tego działania, jak poinformowała, należą m.in. wzrost znaczenia kultury i turystyki jako czynników stymulujących rozwój społeczno-gospodarczy regionów, ułatwienie dostępu do obiektów kultury i turystyki, między innymi poprzez rozbudowę infrastruktury, oraz rozwijanie kompleksowego systemu informacji kulturalnej i turystycznej, a także zwiększenie zagranicznej turystyki do Polski.

W czasie konferencji w holu budynku Senatu eksponowana była wystawa fotograficzna "Dziedzictwo" przedstawiająca odrestaurowane obiekty zabytkowe adaptowane na pensjonaty, hotele, centra konferencyjne.

Polska jest pełnoprawnym beneficjentem funduszy strukturalnych od 1 maja 2004 roku. Ich wydatkowanie zostało określone w dokumencie "Podstawy Wsparcia Wspólnoty na lata 2004-2006" i wynikających z niego programach operacyjnych.

Wydatki na Fundusze Strukturalne stanowią ponad 40% ogólnych wydatków budżetu UE. Po rozszerzeniu Unii w latach 2004-2006 około 23 mld euro z Funduszy Strukturalnych i Funduszu Spójności zostanie przekazane dla nowych członków UE, w tym ok. 12,4 mld euro dla Polski.