Senat i senatorowie

W dniach 19-21 maja 2006 r. delegacja Senatu RP pod przewodnictwem marszałka Bogdana Borusewicza złożyła oficjalną wizytę w Republice Litewskiej. W skład delegacji wchodzili senatorowie: Andrzej Jaroch, Andrzej Person, Marek Rocki i Ludwik Zalewski, poseł Andrzej Adamczyk oraz pracownicy Kancelarii Senatu. Delegacji towarzyszyli: doradca prezesa Rady Ministrów Michał Dworczyk, Justyna Janiszewska z NGO - Grupa Zagranica, prezes Zarządu Grupy Lotos SA Paweł Olechnowicz, prezes Fundacji "Pomoc Polakom na Wschodzie" Wiesław Turzański oraz przedstawiciele mediów.

19 maja na cmentarzu na Rossie w Wilnie delegacja złożyła wieńce przy Mauzoleum Matki i Serca marszałka Józefa Piłsudskiego, a także na grobie ojca litewskiego odrodzenia narodowego Jonasa Basanavicziusa.

Tego samego dnia delegacja spotkała się z przewodniczącym Sejmu Republiki Litewskiej Viktorasem Muntianasem. Rozmawiano m.in. o kwestiach dotyczących bezpieczeństwa energetycznego obu krajów i budowy gazociągu północnego, zakupie przez PKN Orlen rafinerii w Możejkach, a także o budowie III bloku elektrowni atomowej w Igalinie i drogi Via Baltica. Marszałek B. Borusewicz zaprosił przedstawiciela parlamentu Republiki Litewskiej do udziału w planowanej na wrzesień br. w Senacie RP konferencji nt. ekologicznego aspektu budowy rurociągu bałtyckiego.

Podczas spotkania rozmawiano także o problemach mniejszości polskiej na Litwie. Marszałek B. Borusewicz poruszył problem pisowni nazwisk, nierównowagi w nakładach na szkolnictwo oraz podkreślił znaczenie nierozwiązanego problemu zwrotu ziemi dawnym właścicielom, co szczególnie dotyka polską społeczność. Marszałek zaznaczył, że problem ten ma podstawowe znaczenie dla mniejszości polskiej.

Przewodniczący V. Muntianas zapewnił, iż zwrot ziemi w wypadkach, które nie wymagają procesu sądowego, zostanie zakończony w 3 kwartale 2007 r.

Polska delegacja spotka³a siź ponadto z Česlovasem Juršėnasem i Leokadi¹ Poczykowsk¹ - wspó³przewodnicz¹cym i zastępcą współprzewodniczącego Zgromadzenia Poselskiego Sejmu RP i Sejmasu RL. Podczas rozmowy poruszono zagadnienia bezpieczeństwa energetycznego i problemów mniejszości.

20 maja delegacja wzięła udział w obradach XI Zjazdu Polaków na Litwie. Marszałek poinformował uczestników zjazdu o swoich spotkaniach w parlamencie litewskim, podczas których mówiono o problemach mniejszości polskiej na Litwie. Marszałek Senatu zapewnił o poparciu polskich władz dla Polaków mieszkających na Litwie.

Tego samego dnia delegacja odwiedziła Dom Dziecka w Podbrodziu, w którym przebywa wielu wychowanków polskiego pochodzenia. Zapoznano się z działalnością i potrzebami placówki. Senatorowie poinformowali o planach dalszej pomocy dla placówki ze środków Senatu RP.

Kolejnym punktem wizyty było spotkanie z przedstawicielami młodego pokolenia mniejszości polskiej w Domu Kultury Polskiej. W spotkaniu wzięli udział m.in. harcerze, członkowie Klubu Włóczęgów, stypendyści Fundacji "Semper Polonia", absolwenci polskich uczelni. Dyskutowano głównie o problemie aktywizacji młodzieży polskiej na Litwie.

Ostatniego dnia wizyty na Litwie delegacja Senatu RP została przyjęta przez prezydenta Republiki Litewskiej Valdasa Adamkusa. Podobnie jak podczas poprzednich spotkań z władzami litewskimi rozmowa koncentrowała się na kwestii bezpieczeństwa energetycznego oraz problemach mniejszości.

Prezydent V. Adamkus podkreślił znaczenie dobrych stosunków między Polską i Litwą. Wskazał na konieczność dalszej współpracy obu krajów na rzecz umacniania demokracji na Ukrainie. Nawiązując do bezpieczeństwa energetycznego, opowiedział się za budową połączenia elektroenergetycznego między naszymi krajami. Podkreślił swoje częste i dobre kontakty
z prezydentem Lechem Kaczyńskim.

Marszałek B. Borusewicz wskazał na konieczność budowy połączenia energetycznego między Polską a Niemcami jako warunku ekonomicznego dla budowy analogicznego połączenia Polski z Litwą. Podkreślił także, iż problem zwrotu ziemi mieszkańcom Wileńszczyzny jest kluczowy dla mniejszości polskiej.

Prezydent V. Adamkus odznaczył marszałka B. Borusewicza Wielkim Krzyżem Komandorskim Orderu Wielkiego Księcia Litewskiego Giedymina, przyznanym za "zasługi na rzecz poparcia litewskich dążeń niepodległościowych oraz osobisty wkład w dziedzinie rozszerzenia litewsko-polskich stosunków bilateralnych". Po uroczystości marszałek B. Borusewicz powiedział dziennikarzom, że przyjmuje to odznaczenie także jako odznaczenie dla tych swoich współpracowników i kolegów, którzy pomagali mu przez te wszystkie lata. Jak dodał, jest to jego pierwsze odznaczenie.

Następnie delegacja odwiedziła Szkołę Polską w Suderwi, gdzie spotkała się
z przedstawicielami społeczności polskiej, m.in. z merem Rejonu Wileńskiego M. Rekśc i radnymi samorządu tego rejonu. W Suderwi delegacja zapoznała się z problemami polskiej oświaty, sprawami dotyczącymi zwrotu ziemi w rejonie i działaniami władz centralnych wpływającymi na zmiany narodowościowe na Wileńszczyźnie, takimi jak przesiedlanie do Suderwi wykwaterowanych mieszkańców Wilna i projekty nowych podziałów administracyjnych rejonu.

Ostatnim punktem pobytu polskiej delegacji na Litwie była wizyta w Niemenczynie. Delegacja wzięła udział w XVII Festiwalu Kultury Polskiej "Kwiaty Polskie", nad którym patronat objął marszałek Senatu. W Szkole Polskiej w Niemenczynie delegacja zapoznała się z funkcjonowaniem placówki i warunkami jej działalności.