Marszałek i Prezydium

W parlamencie 8 listopada 2014 r., w ramach projektu „Archiwa Przełomu 1989–1991” odbyła się konferencja „Nasi w Sejmie i Senacie – Obywatelski Klub Parlamentarny 25 lat później”. Otwierając konferencję, marszałek Senatu Bogdan Borusewicz  zaapelował do uczestników, członków klubu OKP o współpracę z Archiwum Przełomu, przekazywanie swoich archiwaliów, dokumentów – ich kopii, a także wspomnień z lat przełomu.

„To niezwykle ważne, by dokumenty z okresu 1989–1991, kiedy kształtował się system demokratyczny suwerennej Polski w Obywatelskim Klubie Parlamentarnym, które było centrum tych zmian zostały ocalone dla przyszłych pokoleń – powiedział marszałek.

„Ćwierć wieku temu  do parlamentu z list Solidarności weszło 260 posłów i senatorów. To była forpoczta zmian, które nadchodziły w naszym kraju” – mówił wicemarszałek Senatu Jan Wyrowiński. Podkreślił, że wielu senatorów i posłów klubu OKP już odeszło. Uczestnicy konferencji uczcili minutą ciszy pamięć o tych parlamentarzystach.

Szef Kancelarii Senatu minister Ewa Polkowska mówiła o projekcie „Archiwa Przełomu”. Podkreśliła, że daty przełomu 1989–1991 są symboliczne i zwróciła się do parlamentarzystów, którzy byli członkami OKP o podzielenie się z Archiwum Przełomu dokumentami, archiwaliami z okresu wcześniejszego i późniejszego. Zaznaczyła, że dla młodszego pokolenia wolność to najwspanialsze, co się nam zdarzyło i co zawdzięczamy ludziom Solidarności. Podkreśliła, że Archiwum Przełomu ma na celu gromadzenie, przechowywanie archiwaliów, ale także informacji o tym, gdzie dokumenty archiwalne z tamtych lat są przechowywane.  Podkreśliła, że całe archiwum jest dostępne na stronie interntowej. Poinformowała o przygotowywanym projekcie edukacyjnym – platformie internetowej „młody badacz”, gdzie młody naukowiec będzie oprowadzał internautów, młodzież po świecie archiwaliów i historii najważniejszych dla współczesnej Polski przemian.

Minister Jacek Michałowski, szef Kancelarii Prezydenta przypomniał, że archiwum senackie od samego początku gromadziło dokumenty związane z działalnością OKP, bo już wówczas wśród parlamentarzystów i pracowników kancelarii było przekonanie, że na naszych oczach  tworzy się historia. Powiedział, że Henryk Wujec całe swoje zasoby archiwalne przekazał do tego archiwum. Zachęcał, by inni politycy, parlamentarzyści dzielili się z Archiwum Przełomu nie tylko dokumentami, ale też wspomnieniami, artykułami, zachęcał do pisania wspomnień.

Dr Inka Słodkowska przedstawiła charakterystykę OKP. Mówiła o początkach klubu, o tym, że w ciągu dwóch miesięcy od powstania stał się z klubu opozycyjnego klubem wspierającym rząd Tadeusza Mazowieckiego. W związku z tym na tych parlamentarzystach spoczęło przywrócenie demokratycznych instytucji w państwie. Priorytetami dla tego klubu były: przywrócenie samorządu terytorialnego, uchwalenie nowej konstytucji, nowej ordynacji wyborczej. W ocenie dr Słodkowskiej parlamentarzyści z OKP nie tylko stworzyli podstawy prawne do zmian w Polsce, ale też konkretne instytucje państwa. „Praca wykonana przez OKP stworzyła nową Polskę” – podsumowała.

Henryk Wujec swoje wystąpienie zaczął słowami piosenki: „ Ja to mam szczęście, że w tym momencie przyszło mi żyć tu na Wisłą”. ”Trzeba było mieć szczęście, umieć je wykorzystać i wykorzystaliśmy ten moment” – powiedział. Przypomniał, że od czasu zakończenia obrad okrągłego stołu do wyborów były tylko dwa miesiące i w ciągu tego krótkiego czasu udało się stworzyć Komitet Wyborczy Solidarność i pod szyldem „Solidarności” , jako drużyna Lecha Wałęsy osiągnąć sukces. Wspominał, że była to mordercza praca.

Jerzy Stępień wspominał pracę nad reformą samorządową. „Wiedzieliśmy, że restytucja samorządów to fundament demokracji, że nowoczesne państwo musi być budowane w oparciu o samorządy” – mówił. Dodał, że prace nad restytucją samorządu zaczęły się w Senacie jeszcze przed powstaniem rządu Tadeusza Mazowieckiego, dzięki zaangażowaniu m.in. marszałka Senatu pierwszej Kadencji Andrzeja Stelmachowskiego.

Celem konferencji było przypomnienie i podkreślenie szczególnej roli Obywatelskiego Klubu Parlamentarnego w tworzeniu zrębów polskiej demokracji. Obywatelski Klub Parlamentarny tworzyli senatorowie i posłowie, którzy z ramienia Solidarności zostali wybrani do parlamentu 4 czerwca 1989 r. Kancelaria Senatu chciała  przypomnieć tło historyczne towarzyszące wydarzeniom roku 1989, oraz ludzi, którzy  tworzyli historię wolnej Polski.

Projekt Archiwa Przełomu koncentruje się na scaleniu, opracowaniu, digitalizowaniu i udostępnianiu dokumentów związanych z wydarzeniami okresu transformacji politycznej w Polsce. Prace te zostały zapoczątkowane w 2009 r. w Senacie. Przedsięwzięcie objęte jest od 2011 r.  patronatem prezydenta RP i  realizowane przez obie kancelarie.

Zapis video cz. 1.

Zapis video cz. 2.