Legislacja

29 sierpnia 2023 r. zakończył się pierwszy dzień 66. posiedzenia Senatu.

Porządek obrad został rozszerzony o drugie czytanie projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz ustawy – Kodeks postępowania cywilnego.

Senatorowie przed przystąpieniem do obrad uczcili minutą ciszy zmarłych: Eugeniusza Patyka – senatora III kadencji i Zbigniewa Pawłowicza – senatora VII kadencji.

Senat podjął uchwałę w 340. rocznicę Odsieczy Wiedeńskiej (inicjatywa grupy senatorów), w której oddaje hołd wojskom walczącym pod Wiedniem w 1683 r. w obronie Rzeczypospolitej, Europy i chrześcijaństwa, w tym głównodowodzącemu – hetmanowi wielkiemu koronnemu, wybitnemu dowódcy wojskowemu, królowi Janowi III Sobieskiemu. Wyraża też wdzięczność wszystkim osobom, organizacjom, instytucjom i środowiskom, które kultywują pamięć wielkiego Polaka – króla Jana III Sobieskiego i jego wiktorii wiedeńskiej. W ocenie senatorów odsiecz wiedeńska po 340 latach jest powodem do dumy z narodowej historii. Jak napisali w uchwale, bitwa pod Wiedniem była kluczowym momentem w dziejach Europy i cywilizacji chrześcijańskiej – 12 września 1683 r. starły się ze sobą dwie armie: Rzeczypospolitej Obojga Narodów, Świętego Cesarstwa Rzymskiego i Republiki Weneckiej pod dowództwem Jana III Sobieskiego z jednej strony oraz Imperium Osmańskiego pod wodzą Kara Mustafy z drugiej. Uchwałę z rąk Marszałka Senatu prof. Tomasza Grodzkiego odebrał Grzegorz Kamiński, nauczyciel historii, biorący udział w rekonstrukcjach jako towarzysz pancerny.

Ustawy rozpatrzone przez Senat:

Ustawa o zmianie ustawy – Prawo oświatowe oraz niektórych innych ustaw (projekt rządowy) przewiduje utworzenie sieci branżowych centrów umiejętności (BCU) – ogólnopolskich ośrodków kształcenia, szkolenia i egzaminowania przeznaczonych przede wszystkim dla uczniów, studentów, doktorantów, nauczycieli, pracowników poszczególnych branż. Będzie w nich można uzyskać i uzupełnić wiedzę, umiejętności i kwalifikacje zawodowe. Zgodnie z ustawą centra będą prowadziły działalność: edukacyjno-szkoleniową, wspierającą współpracę szkół, placówek i uczelni z pracodawcami, innowacyjno-rozwojową upowszechniającą wiedzę i nowe technologie oraz transformację ekologiczną i cyfrową, wspierającą realizację doradztwa zawodowego dla uczniów i aktywizację zawodową studentów, doktorantów i absolwentów studiów. BCU będą mogły być zakładane i prowadzone przez jednostki samorządu terytorialnego, do których zadań należy zakładanie i prowadzenie szkół ponadpodstawowych oraz publicznych placówek, a także przez osoby fizyczne lub prawne i ministrów właściwych dla zawodów szkolnictwa branżowego. W każdym BCU obowiązkowo ma działać rada, w której skład wejdą m.in. przedstawiciele: powiatowej i wojewódzkiej rady rynku pracy, organizacji pracodawców, samorządu gospodarczego. Ustawa wprowadza ponadto egzamin maturalny w części obowiązkowej na poziomie podstawowym z języka łacińskiego od roku szkolnego 2026/2027. Zakłada, że ocena z projektu zespołowego realizowanego w szkole w ramach przedmiotu: biznes i zarządzanie (od roku szkolnego 2023/24 zastąpi on podstawy przedsiębiorczości) znajdzie się na świadectwie dojrzałości od roku szkolnego 2026/2027. Nowe przepisy umożliwiają osobom posiadającym dyplom IB przystąpienie do egzaminu maturalnego z wybranych przedmiotów.

Ustawa o zmianie ustawy o współpracy Rady Ministrów z Sejmem i Senatem w sprawach związanych z członkostwem Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej oraz ustawy o Komitecie do Spraw Europejskich (projekt prezydencki) doprecyzowuje zasady współdziałania władz w zakresie polityki zagranicznej w sprawach związanych z członkostwem Polski w UE. Nowela nakłada na rząd obowiązek niezwłocznego przekazywania prezydentowi RP projektu stanowiska Polski na posiedzenia Rady Europejskiej lub międzynarodowe z udziałem UE; prezydent będzie mógł przedstawić Radzie Ministrów swoje stanowisko w sprawie tych dokumentów. Rząd został zobowiązany do ustalania w porozumieniu z prezydentem priorytetów sprawowania przez przedstawicieli Rady Ministrów prezydencji składów Rady. Ma ponadto przedkładać prezydentowi propozycje kandydatur na stanowiska: członka Komisji Europejskiej; członka Trybunału Obrachunkowego; sędziego Trybunału Sprawiedliwości UE; rzecznika generalnego Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej; członka Komitetu Ekonomiczno-Społecznego; członka Komitetu Regionów oraz dyrektora w Europejskim Banku Inwestycyjnym. Prezydent w terminie 21 dni może wyrazić zgodę lub odmówić desygnowania danych kandydatów.

Izba przeprowadziła drugie czytanie projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz ustawy – Kodeks postępowania cywilnego (inicjatywa grupy senatorów), który ma na celu wzmocnienie ochrony praw i dobra dziecka w przypadku rozpadu rodziny i poprawa skuteczności prawidłowego wykonywania obowiązków wynikających z orzeczenia albo z ugody zawartej przed sądem lub mediatorem, w szczególności odnośnie kontaktów z dzieckiem. Projekt przewiduje m.in., że sąd wyda odpowiednie zarządzenie także wtedy, gdy dobro dziecka jest zagrożone na skutek niewykonania orzeczenia sądu albo ugody zawartej przed sądem lub przed mediatorem, w szczególności w zakresie kontaktów z dzieckiem lub postanowienia o przymusowym odebraniu dziecka. Rozwiązanie to powinno przyczynić się do lepszej współpracy stron w zakresie kontaktów z dzieckiem. Nowe przepisy zakładają, że sąd opiekuńczy ograniczy utrzymywanie kontaktów rodziców z dzieckiem w przypadku stosowania przemocy domowej. Gwarantują też, że wykonywanie prawa do opieki i do widzenia z dzieckiem nie będzie stanowiło zagrożenia dla praw i bezpieczeństwa ofiary lub dzieci. W projekcie zrezygnowano ponadto z sankcji pieniężnej za naruszenie obowiązków dotyczących kontaktów z dzieckiem i wykonywania orzeczenia, w którym sąd określił, że dziecko będzie mieszkać z każdym z rodziców w powtarzających się okresach.