Legislacja

14 lipca 2023 r. zakończyło się 64. posiedzenie Senatu. Izba rozpatrzyła na nim 17 ustaw, 4 odrzuciła, do 10 wprowadziła poprawki. Przyjęła też 6 projektów ustaw, 2 zaś odrzuciła. Senatorowie podjęli również 3 uchwały.

Senat odrzucił sprawozdanie Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji z działalności w 2022 r. oraz informację o działalności Rady Mediów Narodowych w 2022 r. W uchwale o odrzuceniu sprawozdania KRRiT wskazano m.in. na niewypełnianie przez radę konstytucyjnego obowiązku stania na straży wolności słowa, prawa do informacji oraz interesu publicznego w radiofonii i telewizji, a także na rażące nieprawidłowości przy organizowaniu i funkcjonowaniu Krajowego Instytutu Mediów, co zostało potwierdzone negatywnym raportem Najwyższej Izby Kontroli oraz zawiadomieniem złożonym do prokuratury. Zarzuty wobec działalności Rady Mediów Narodowych dotyczą m.in. podejmowania błędnych decyzji personalnych w sprawie obsady organów spółek publicznej radiofonii i telewizji, a także ignorowania niekonstytucyjności jej funkcjonowania.

Senatorowie wysłuchali ponadto informacji Rzecznika Praw Dziecka o jego działalności w 2022 r. wraz z uwagami o stanie przestrzegania praw dziecka oraz sprawozdania Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji z petycji rozpatrzonych w 2022 r.

Ustawy odrzucone.

Senat zdecydował o odrzuceniu ustawy o zmianie ustawy o Państwowej Komisji do spraw badania wpływów rosyjskich na bezpieczeństwo wewnętrzne Rzeczypospolitej Polskiej w latach 2007–2022 oraz niektórych innych ustaw (projekt prezydencki), uznając, że nie zmienia ona wszystkich niekonstytucyjnych przepisów. Senatorowie podzielili zastrzeżenia senackiego biura legislacyjnego, które stwierdziło, że „nowela – sama w sobie – nie budzi zastrzeżeń natury techniczno-legislacyjnej. Mimo zmian nią wprowadzanych, nowelizowana ustawa o komisji nadal pozostanie dotknięta licznymi wadami dewastującymi porządek prawny Rzeczypospolitej. Powinna więc ona zostać wyeliminowana z polskiego porządku prawnego w całości”. Nowelizacja zmierza do zniesienia możliwości stosowania przez komisję ds. badania wpływów rosyjskich środków zaradczych wskazanych w ustawie (chodzi m.in. o zakaz pełnienia funkcji związanych z dysponowaniem środkami publicznymi na okres do 10 lat). Komisja miałaby tylko prawo uznać, że dana osoba nie daje rękojmi należytego wykonywania czynności w interesie publicznym. Ustawa wprowadza też zmiany trybu odwoławczego od decyzji komisji z sądów administracyjnych na sądy powszechne oraz wyklucza możliwość pełnienia funkcji członka komisji przez posła lub senatora.

Ustawa o jakości w opiece zdrowotnej i bezpieczeństwie pacjenta (projekt poselski) określa zasady funkcjonowania systemu jakości w opiece zdrowotnej i bezpieczeństwa pacjenta. Dotyczy wewnętrznego systemu zarządzania jakością i bezpieczeństwem, autoryzacji, akredytacji i rejestrów medycznych. Ma poprawić skuteczność diagnostyki i leczenia dzięki systematyczną ocenę klinicznych wskaźników jakości, a także bezpieczeństwa i satysfakcji pacjenta poprzez rejestrowanie i monitorowanie zdarzeń niepożądanych. Efektem ma być porównywalność podmiotów udzielających świadczeń pod względem jakości i skuteczności oferowanej opieki. Wprowadza rozwiązania prawno-organizacyjne, kompleksowo i w sposób skoordynowany regulujące kwestie jakości, w tym obowiązek posiadania wewnętrznego systemu zarządzania jakością i bezpieczeństwem/monitorowania zdarzeń niepożądanych. Ma to zapobiegać błędom medycznym. Wydłuża okres ważności akredytacji do 5 lat i tworzy system monitorowania wniosków o udzielanie akredytacji.

Ustawa o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (projekt rządowy) wprowadza od 1 lipca 2024 r. obowiązek wystawiania faktur za pośrednictwem Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF), który obecnie jest systemem dobrowolnym. Ten obowiązek ma dotyczyć faktur potwierdzających transakcje między przedsiębiorcami, nie obejmie sytuacji, kiedy kupującym jest konsument. Elektroniczny system wystawiania faktur ma ułatwić walkę z wyłudzeniami podatku VAT i przynieść budżetowi dodatkowe 10 mld zł w ciągu 10 lat. Obowiązkowy Krajowy System e-Faktur pozwoli na unowocześnienie procesów fakturowych, obiegu dokumentów i wykorzystywanych przez przedsiębiorców systemów fakturowych. Jednolity standard e-faktury uprości dokumentowanie transakcji, a także przyspieszy i zautomatyzuje wystawianie, przetwarzanie i archiwizację dokumentów. Nowela wprowadza także wyłącznie elektroniczną obsługę wiążących informacji: WIT (wiążąca informacja taryfowa), WIP (wiążąca informacja o pochodzeniu), WIA (wiążąca informacja akcyzowa) i WIS (wiążąca informacja stawkowa) dzięki rozbudowie i dostosowaniu funkcjonujących już systemów informatycznych KAS (e-Urząd Skarbowy, Platforma Usług Elektronicznych Skarbowo-Celnych – PUESC). W ustawie znalazły się też przepisy, zgodnie z którymi członkowie korpusu służby cywilnej mają dostawać wynagrodzenie lub dzień wolny jako rekompensatę za pracę w nadgodzinach.

Ustawa o zmianie ustawy – Prawo geologiczne i górnicze oraz niektórych innych ustaw (projekt rządowy) ma zapewnić ochronę złóż kopalin w Polsce, usprawnić działalność organów nadzoru górniczego, umożliwić większe niż obecnie podziemne składowanie dwutlenku węgla (CCS), także przez podmioty komercyjne, i podziemne magazynowanie wodoru. Wprowadza definicję złoża strategicznego, które ze względu na swoje znaczenie dla gospodarki lub bezpieczeństwa kraju będzie podlegać szczególnej ochronie prawnej. Złoża po udokumentowaniu będą mogły uzyskać status strategicznego po warunkiem spełniania kryteriów i w drodze postępowania administracyjnego wszczętego z urzędu przez centralny organ administracji geologicznej. Dla złóż już udokumentowanych obowiązywać będzie 2-letni termin na dokonanie przeglądu, czy spełniają kryteria złóż strategicznych. Na terenach ponad złożami kopalin będzie można prowadzić działalność związaną z odnawialnymi źródłami energii (np. posadowienie farm PV) czy rolniczą. Inwestycje nie będą mogły jednak być trwale związane z gruntem, tak by nie zablokować przyszłej eksploatacji złoża. Nowela określa też warunki koncesjonowania i wykorzystania surowców, w tym przesłanki do odmowy wydania koncesji, liberalizuje przepisy dotyczące koncesjonowania działalności, jeśli chodzi o poszukiwanie i rozpoznawanie złóż niektórych kopalin, m.in. węglowodorów, czyli ropy i gazu, a także podziemnego, bezzbiornikowego magazynowania substancji i podziemnego składowania odpadów. Ustawa ma również: przeciwdziałać nielegalnej eksploatacji złóż; wprowadzić wsparcie dla przedsiębiorców chcących inwestować w CCS; usuwać wątpliwości interpretacyjne, jeśli chodzi o ochronę złóż kopalin w Polsce; łączyć państwową służbę geologiczną z państwową służbą hydrogeologiczną.

Ustawy przyjęte z poprawkami.

Senatorowie z 5 poprawkami poparli ustawę o zmianie ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta oraz niektórych innych ustaw (projekt poselski). Pierwsza umożliwia uzyskiwanie rekompensat za szkody wynikające z błędów medycznych popełnionych nie tylko w szpitalach opłacanych ze środków publicznych, ale we wszystkich podmiotach wykonujących działalność leczniczą, niezależnie od źródeł ich finansowania i formy organizacyjno-prawnej. Druga przewiduje, że co najmniej 3/4 składu Zespołu ds. Świadczeń z Funduszu Kompensacyjnego Zdarzeń Medycznych będą stanowić lekarze. Dwie kolejne zmiany dotyczą odwoływania członka zespołu ds. świadczeń z funduszu kompensacyjnego. Skreślono jedną odwołania – zaistnienie okoliczności, które wpływają na niezależne sprawowanie funkcji członka zespołu. Ostatnia poprawka ma charakter legislacyjny. Nowela wprowadza 2-instancyjny pozasądowy system rekompensaty za szkody z tytułu zdarzeń medycznych bez orzekania o winie, obsługiwany przez Rzecznika Praw Pacjenta zamiast obecnych wojewódzkich komisji ds. orzekania o zdarzeniach medycznych. System ma zapewniać szybszą i sprawniejszą wypłatę świadczeń niż w postępowaniach sądowych lub przed komisjami wojewódzkimi.   Nowela zakłada także powołanie Funduszu Kompensacyjnego Zdarzeń Medycznych. Wnioski o przyznanie świadczenia kompensacyjnego, z opłatą 300 zł, będzie można składać w ciągu 1 roku od dnia dowiedzenia się o zdarzeniu medycznym, ale nie dłużej niż do 3 lat od zdarzenia. W noweli określono zakres wysokości świadczenia kompensacyjnego z tytułu poszczególnych kategorii zdarzeń medycznych, np. zakażenie biologicznym czynnikiem chorobotwórczym oraz uszkodzenie ciała lub rozstrój zdrowia – od 2 tys. zł do 200 tys. zł; śmierć pacjenta – od 20 tys. zł do 100 tys. zł.

Izba wprowadziła 20 poprawek do ustawy o niektórych zawodach medycznych (projekt rządowy). Mają one na celu: wyłączenie z ustawy dietetyków i techników dentystycznych; rezygnację z jawnego charakteru informacji w Centralnym Rejestrze Osób Uprawnionych do Wykonywania Zawodu Medycznego o przyczynie utraty uprawnienia do wykonywania zawodu medycznego; nałożenie na instruktora terapii uzależnień, który nie wykonywał tego zawodu dłużej niż 5 lat w ciągu ostatnich 6 lat, obowiązku pracy przez 6 miesięcy pod nadzorem specjalisty psychoterapii uzależnień; rezygnacji z liczbowego określenia składu komisji odpowiedzialności zawodowej. Doprecyzowano też przepisy dotyczące zasad wykonywania zawodu przez psychoterapeutów; mają one wejść w życie dopiero 1 stycznia 2024 r. Dookreślono, że praca higienistki stomatologicznej w zakresie profilaktyki i promocji zdrowia jamy ustnej odbywa się pod nadzorem lekarza dentysty. Skreślone ponadto zostały przepisy, dodane w trakcie pierwszego czytania projektu ustawy, które wykraczają poza jego materię. Przyjęte zostały również poprawki legislacyjne.   Ustawa reguluje warunki i zasady wykonywania zawodów medycznych, które dotychczas nie były objęte regulacjami ustawowymi. To: asystent i higienista stomatologiczny, dietetyk, elektroradiolog, instruktor terapii uzależnień, opiekun medyczny, optometrysta, ortoptysta, podiatra, profilaktyk, protetyk słuchu, technik dentystyczny, technik farmaceutyczny, technik masażysta, technik ortopeda, technik sterylizacji medycznej, terapeuta zajęciowy. uregulowanie. Zgodnie z ustawą ma powstać mechanizm zapewniający dostęp do wykonywania zawodu medycznego tylko profesjonalistom o odpowiednich kwalifikacjach, co ma zagwarantować zatrudnianie w systemie ochrony zdrowia wysoko wykwalifikowanej i kompetentnej kadry medycznej. Ustawa przewiduje utworzenie Centralnego Rejestru Osób Uprawnionych do Wykonywania Zawodu Medycznego, który umożliwi weryfikację osób wykonujących zawody medyczne zarówno przez pracodawców, jak i pacjentów, pozwoli także uzyskać informacje o aktualnej liczbie osób wykonujących zawód medyczny, sposobie jego wykonywania tego zawodu, będzie również źródłem informacji o potrzebach kadrowych w tych zawodach w poszczególnych rejonach kraju.

Senatorowie z 2 poprawkami przyjęli ustawę o zmianie ustawy o publicznym transporcie zbiorowym oraz niektórych innych ustaw (projekt rządowy). Pierwsza zwiększa wysokość dopłaty ze środków funduszu rozwoju przewozów autobusowych o charakterze użyteczności publicznej z 3 do 5 zł, a w przypadku związków powiatowo–gminnych do 6 zł do 1 wozokilometra. Druga podnosi maksymalny limit wydatków z budżetu państwa przeznaczonych na dofinansowanie funduszu w poszczególnych latach z 400 mln zł do 900 mln zł.   Nowela zwiększa z 800 mln do 1 mld zł roczną kwotę wsparcia dla linii autobusowych z dofinansowaniem z rządowego Funduszu Rozwoju Przewozów Autobusowych (FRPA). Wprowadza też możliwość zawierania przez wojewodę z organizatorem przewozów zarówno rocznych, jak i wieloletnich umów o dopłatę na czas oznaczony, nie dłuższy niż 10 lat. Od 2024 r. na stałe zostanie utrzymany obecny poziom dopłaty z funduszu dla organizatorów publicznego transportu w kwocie nie wyższej niż 3 zł do 1 wozokilometra przewozu. Nadal będzie się można ubiegać o dopłatę z budżetu państwa, jeśli chodzi o stosowanie ulg ustawowych za przejazd przez przewoźników, którzy nie są operatorami publicznego transportu zbiorowego. Zgodnie z ustawą badania techniczne ciągników rolniczych będzie można wykonywać na miejscu w gospodarstwie, dzięki czemu rolnik nie będzie musiał jeździć do okręgowej stacji kontroli pojazdów.

Senat wprowadził 8 zmian do ustawy o zmianie ustawy o emeryturach pomostowych oraz niektórych innych ustaw (projekt poselski). Jedna z nich wyklucza możliwość wzruszenia decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w sprawie emerytur pomostowych, gdy pomyłka leży po stronie urzędu. Będzie to możliwe jedynie w przypadku podania przez pracownika błędnych danych. Kolejna poprawka zobowiązuje rząd do przygotowania do 2027 r. strategii dotyczących zatrudnienia i aktywizacji zawodowej osób wykonujących prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze. Inna skreśla zmiany w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, podnoszące limit odliczeń od dochodu wydatków z tytułu składek członkowskich zapłaconych na rzecz związków zawodowych w roku podatkowym. Następna poprawka zmienia datę wejścia w życie przepisów o rekompensatach określonych w ustawie; będą obowiązywać po 30 dniach od ich ogłoszenia, z mocą od 20 kwietnia 2022 r.    Nowelizacja uchyla wygasający charakter emerytur pomostowych Będą one przysługiwać również osobom, które nie mają stażu pracy w warunkach szczególnych przed 1 stycznia 1999 r. (obecnie to świadczenie tylko osób, które przed 1 stycznia 1999 r. wykonywały pracę w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze). To oznacza, że emerytury pomostowe mają charakter wygasający. Postęp technologiczny jednak nie poprawił aż tak warunków pracy, by ich szkodliwość została w całości zlikwidowana. Zgodnie z nowelą okres pracy, który uprawnia do ustalenia rekompensaty za utratę możliwości nabycia prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy o szczególnym charakterze został przesunięty do 1 stycznia 2009 r. Nowelizacja pozwala ponadto na zawieszenie prawa do emerytury pomostowej tylko w sytuacji świadczenia pracy w ramach stosunku pracy, każda forma wykonywania pracy w szczególnych warunkach, bez względu na jej podstawę prawną, powoduje zawieszenie prawa do emerytury pomostowej. Ustawa wzmacnia też ochronę prawną związkowców. Podwyższa ponadto z 500 zł do 840 zł roczny limit odliczenia od dochodu wydatków z tytułu składek członkowskich zapłaconych na rzecz związków zawodowych w danym roku podatkowym. Wyłącza też dodatek za szczególne warunki pracy z ustalania wysokości płacy minimalnej, podobnie jak dodatku stażowego, za pracę w nadgodzinach i w nocy, nagrody jubileuszowej, odprawy emerytalnej i rentowej.

Izba z 4 poprawkami poparła ustawę o zmianie ustawy o pomocy społecznej oraz niektórych innych ustaw (projekt rządowy). Pierwsza rozszerza zakres form, w których udziela się schronienia. Będą to: przyznanie tymczasowego schronienia w noclegowni, schronisku dla osób bezdomnych, schronisku dla osób bezdomnych z usługami opiekuńczymi albo w mieszkaniu treningowym lub wspomaganym. Druga doprecyzowuje okoliczności wsparcia w formie mieszkania treningowego lub wspomaganego. Trzecia zakłada, że kontrakt mieszkaniowy będzie określał udział w kosztach udzielonego wsparcia przez podmiot kierujący do mieszkania treningowego lub wspomaganego, jeżeli nie ma takiego mieszkania. Czwarta poprawka doprecyzowuje, że kontrakt mieszkaniowy, określający uprawnienia osoby korzystającej ze wsparcia, ma gwarantować prawo do prywatności i intymności.   Ustawa wprowadza nowe usługi w pomocy społecznej – usługi sąsiedzkie. Wsparcie skierowane będzie głównie do osób starszych, które potrzebują np. pomocy przy zrobieniu zakupów czy sprzątaniu mieszkania, a jeszcze nie wymagają pomocy w formie usług opiekuńczych, świadczonych przez profesjonalnych opiekunów. Domy pomocy społecznej będą mogły świadczyć usługi opieki krótkoterminowej (w formie całodobowej lub dziennej) osobom, które w nich nie mieszkają, co ma odciążyć członków rodzin lub opiekunów osób zależnych. Według regulacji kierownicy lub dyrektorzy domów pomocy społecznej i podmioty prowadzące placówki zapewniające całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub w podeszłym wieku będą musiały prowadzić rejestr zgłoszeń o zdarzeniach nadzwyczajnych, które są związane z zagrożeniem ich życia lub zdrowia podopiecznych. Osoby, które odbywają karę pozbawienia wolności (w tym w systemie dozoru elektronicznego), oraz tymczasowo aresztowane, będą mogły korzystać ze świadczenia pomocy społecznej, jakim jest praca socjalna. Rozwiązanie to będzie dotyczyło ostatniego okresu pobytu w zakładzie. Pracownik socjalny zatrudniony w samorządowych jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej będzie miał przyznaną bezpłatną ochronę prawną w postępowaniu karnym, jeśli zostanie pokrzywdzony przestępstwem w związku z wykonywaniem czynności służbowych.

Senat wprowadził 17 poprawek do ustawy o zmianie ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (projekt rządowy). Skreślone zostały przepisy dodane w trakcie prac sejmowych z naruszeniem konstytucyjnego trybu stanowienia prawa. Pozostałe zmiany mają charakter doprecyzowujący i legislacyjny. Dookreślono termin, w którym możliwe jest uchylenie się przez spadkobiercę od skutków prawnych oświadczenia o przyjęciu albo odrzuceniu spadku złożonego pod wpływem błędu lub groźby albo niezłożonego w terminie ze względu na wskazaną wadę oświadczenia woli.   Nowela ma służyć lepszej ochronie praw spadkobierców, głównie małoletnich i całkowicie ubezwłasnowolnionych. Zmiany pomogą też skrócić czas trwania postępowań spadkowych. Zgodnie z nowelą krąg spadkobiorców w tzw. trzeciej grupie spadkowej zostanie zawężony do dziadków, rodzeństwa rodziców spadkodawcy i ich zstępnych. Wyłączeni z dziedziczenia zostaliby dalsi zstępni dziadków spadkodawcy, czyli tzw. cioteczne lub stryjeczne wnuki i dalsze pokolenia, które często nie utrzymują kontaktów ze spadkodawcą. Zmiana ma ograniczyć poszukiwania z urzędu przez sądy i wzywania na rozprawę dalekich krewnych spadkodawcy, co skróci także czas trwania postępowań. Nowelizacja umożliwia ponadto uznawanie za niegodne dziedziczenia osoby, które uporczywie uchylały się od wykonywania wobec spadkodawcy pieczy lub obowiązku alimentacyjnego, określonego co do wysokości orzeczeniem sądowym, ugodą albo inną umową. Nowela dotyczy też oświadczeń o przyjęciu lub odrzucenia spadku. Obecnie spadkobiorca ma 6 miesięcy od dnia, w którym dowiedział się o śmierci spadkodawcy, na złożenie takiego oświadczenia. Po zmianie termin ten byłby zawieszony, gdy złożenie oświadczenia wymagałoby zezwolenia sądu opiekuńczego. Ma to pomóc osobom małoletnim i ubezwłasnowolnionym, aby należny im spadek nie przepadał z powodu niedopilnowania formalności. Wymagane oświadczenie w ich imieniu mogą złożyć opiekunowie.

Z 40 zmianami została przyjęta ustawa o zwalczaniu nadużyć w komunikacji elektronicznej (projekt rządowy). Większość poprawek ma charakter legislacyjny, porządkujący i redakcyjny. Przyjęte zmiany dotyczą m.in. blokowania wiadomości zawierających fałszywe nadpisy. Nakładają na przedsiębiorcę telekomunikacyjnego obowiązek zablokowania SMS w przypadku, gdy w wiadomości – jako nadpis – użyto choćby jednego wariantu nazwy lub skrótu mogących wprowadzać odbiorcę w błąd. Termin wprowadzenia tego obowiązku został wydłużony z 3 do 6 miesięcy. Z kolei integratorzy usług SMS wpisani do wykazu rozpoczną wykonywanie obowiązków po 6, a nie po 2 miesiącach od dnia wejścia w życie ustawy. Inna senacka poprawka zastrzega dla podmiotów publicznych możliwość posługiwania się wyrażeniem „#RP” w nadpisie. Kolejna zmiana umożliwia odbiorcy SMS o treści wyczerpującej znamiona smishingu na jej nieodpłatne przekazanie do CSIRT NASK. Wydłużone zostało też do 6 miesięcy vacatio legis przepisów dotyczących listy DNO (wykaz numerów służących wyłącznie do wykonywania połączeń głosowych).   Ustawa wdraża przepisy dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1972 z 11 grudnia 2018 r., ustanawiającej Europejski kodeks łączności elektronicznej, zgodnie z którym organy mogą wymagać od podmiotów udostępniających publiczne sieci łączności elektronicznej lub świadczących publicznie dostępne usługi łączności elektronicznej zablokowania w indywidualnych wypadkach dostępu do numerów lub usług, gdy uzasadnia to oszustwo lub nadużycie. Nowelizacja reguluje prawa i obowiązki przedsiębiorców telekomunikacyjnych oraz kompetencje prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej, związane z zapobieganiem nadużyciom w komunikacji elektronicznej i ich zwalczaniem. Określa m.in. obowiązki dostawcy poczty elektronicznej i podmiotu publicznego, a także szczególne zasady przetwarzania informacji objętych tajemnicą telekomunikacyjną w celu zapobiegania związane z zapobieganiem nadużyciom w komunikacji elektronicznej i ich zwalczaniem.

Senat wprowadził 56 poprawek, w większości legislacyjnych, do ustawy o zmianie ustawy – Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw (projekt rządowy). Jedna z poprawek skreśla przepis, który przewiduje obłożenie wytwórców energii z OZE 97-procentowym odpisem od przychodów ze sprzedaży gwarancji pochodzenia energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych. Środki te miały trafić do Funduszu Wypłaty Różnicy Ceny, na rekompensaty za ograniczenie cen energii dla odbiorców. Inne zmiany umożliwiają wspólne korzystanie z infrastruktury sieciowej w sposób umożliwiający sprzedaż energii elektrycznej na hurtowym rynku energii elektrycznej wyprodukowanej przez każdą z instalacji. Następna poprawka przewiduje, że podmioty, które zamierzają prowadzić agregację i agregator nie mogą być obciążani przez działania innych uczestników rynków energii elektrycznej, w szczególności dyskryminacyjnymi opłatami. Nowela umożliwia tworzenie obywatelskich społeczności energetycznych w formach: spółdzielni, spółdzielni mieszkaniowej, wspólnoty mieszkaniowej, stowarzyszenia, z wyłączeniem stowarzyszenia zwykłego, spółki osobowej, z wyłączeniem spółki partnerskiej, i spółdzielni rolników. Przedmiotem działalności obywatelskiej społeczności energetycznej może być wytwarzanie, dystrybucja, obrót, agregacja, magazynowanie energii elektrycznej, realizowanie przedsięwzięć służących poprawie efektywności energetycznej oraz świadczenie usług w zakresie ładowania pojazdów elektrycznych swoim członkom. Społeczność może działać w obrębie sieci 1 operatora systemu dystrybucyjnego. Ustawa przesuwa z 1 lipca 2024 do 1 lipca 2025 r. uruchomienie Centralnego Systemu Informacji o Rynku Energii (CSIRE). Przepisy umożliwiające techniczną zmianę sprzedawcy energii elektrycznej w ciągu 24 godzin mają obowiązywać od 2026 r. Urząd Regulacji Energetyki (URE) utworzy porównywarki wszystkich dostępnych na rynku ofert sprzedaży energii elektrycznej do gospodarstw domowych i firm o zużyciu poniżej 100 MWh rocznie. Sprzedawcy pod groźbą sankcji będą musieli udostępniać swoje oferty regulatorowi na potrzeby porównywarki. Ustawa wprowadza ponadto odpis od przychodów ze sprzedaży gwarancji pochodzenia energii elektrycznej z OZE; 97% tych przychodów ma trafić na Fundusz Wypłaty Różnicy Ceny, na rekompensaty za ograniczenie cen energii dla odbiorców. Zgodnie z ustawą można będzie zawierać umowy z ceną dynamiczną energii elektrycznej, z minimalną częstotliwością rozliczeń co 15 min, oferować przez sprzedawców obsługujących powyżej 200 tys. odbiorców końcowych, którzy mają licznik zdalnego odczytu. Ustawa zawiera także definicje agregatora rynku energii i odbiorcy aktywnego, który może zużywać, magazynować lub sprzedawać energię elektryczną wytworzoną we własnym zakresie, świadczyć usługi systemowe lub elastyczności. Działalność nie może jednak stanowić podstawowej działalności gospodarczej czy zawodowej tego odbiorcy. Ustawa zawiera również przepisy dotyczące tzw. linii bezpośredniej, łączącej odbiorcę z wytwórcą energii elektrycznej. Przedsiębiorcy chcący budować takie linie nie będą musieli już występować o stosowną zgodę do prezesa URE, a jedynie to zgłosić. Po spełnieniu wymogów bezpieczeństwa sieci przedsiębiorca mający linię bezpośrednią ze źródłem będzie mógł wprowadzić energię elektryczną do Krajowego Systemu Elektroenergetycznego. Zgodnie z ustawą właścicielami połączeń międzysystemowych gazowych i elektroenergetycznych z sąsiednimi krajami mogą być tylko polscy operatorzy przesyłu energii elektrycznej lub gazu. Nowela zakłada skorzystanie z prawa odstępstwa od dyrektywy i utrzymanie cen energii, zatwierdzanych przez regulatora taryfą. W razie problemów z jego zbilansowaniem ustawa wprowadza także mechanizm nierynkowego ograniczenia generacji z farm wiatrowych i fotowoltaiki przez operatora systemu przesyłowego. Ograniczenie ma być stosowane przy wykorzystywaniu innych dostępnych środków.

Senatorowie z 7 zmianami przyjęli ustawę o wielkoobszarowych terenach zdegradowanych (projekt rządowy). Zmodyfikowano definicje miejsca gromadzenia historycznych odpadów przemysłowych oraz składowiska historycznych odpadów przemysłowych w ten sposób, aby działania dotyczące poprawy stanu środowiska na terenach skażonych odnosiły się również do przypadków, gdy źródłem zanieczyszczeń są opróżnione składowiska odpadów lub miejsca spalania odpadów. Doprecyzowano, że zadania gminy w zakresie działań związanych z poprawą stanu środowiska na wielkoobszarowym terenie zdegradowanym są zadaniami zleconymi, co wymaga zapewnienia odpowiednich środków finansowych na ich wykonanie. Rozszerzono katalog źródeł, z jakich mogą być pozyskiwane środki finansowe na wykonanie działań w celu poprawy stanu środowiska na wielkoobszarowym terenie zdegradowanym. Wprowadzono przepisy regulujące przekazanie gminie, prowadzącej działania związane z poprawą stanu środowiska na wielkoobszarowym terenie zdegradowanym, stanowiących własność Skarbu Państwa nieruchomości, na których znajdują się odpady.  Ustawa ma na celu usunięcie i ograniczenie negatywnego oddziaływania na środowisko i zdrowie ludzi wielkoobszarowych terenów zdegradowanych. Umożliwi zagospodarowanie lub zabezpieczenie odpadów stwarzających zagrożenie i oczyszczenie tych terenów. W specustawie (załączniku) wskazano 5 rozpoznanych wielkoobszarowych terenów zdegradowanych, dla których konieczne jest podjęcie działań związanych z poprawą stanu środowiska. To tereny po zakładach chemicznych: „Zachem” w Bydgoszczy, „Organika-Azot” w Jaworznie, „Tarnowskie Góry” w Tarnowskich Górach, barwników „Boruta” w Zgierzu i włókien chemicznych „Wistom” w Tomaszowie Mazowieckim. Lista zdegradowanych terenów będzie mogła być rozszerzona po ich ocenie. Specustawa definiuje wielkoobszarowy teren zdegradowany, składowiska historycznych odpadów przemysłowych i miejsca gromadzenia historycznych odpadów przemysłowych. Główny Inspektor Ochrony Środowiska będzie miał obowiązek prowadzenia ewidencji zarówno rozpoznanych, jak i nierozpoznanych wielkoobszarowych terenów zdegradowanych. Za poprawę stanu środowiska na wielkoobszarowych terenach zdegradowanych będą odpowiedzialni wójt, burmistrz, prezydent miasta lub – dla terenów zamkniętych – regionalny dyrektor ochrony środowiska. Ustawa określa też zasady wywłaszczenia nieruchomości lub czasowego ich zajęcia, aby przeprowadzić odpowiednie prace, mające na celu poprawę stanu środowiska na terenie zdegradowanym, zasady ustalania wysokości odszkodowań dla właścicieli tych nieruchomości, a także nakładania opłat w związku ze wzrostem wartości nieruchomości w wyniku uprzątnięcia terenu. Specustawa ma zagwarantować zwrot kosztów, poniesionych w związku np. z usunięciem i unieszkodliwieniem odpadów, w razie sprzedaży lub zwrotu nieruchomości poprzedniemu właścicielowi na rzecz funduszu ochrony środowiska i gospodarki wodnej, z którego uzyskano środki finansowe, lub gminy. W ustawie wskazano też źródła, z których będzie można uzyskać środki na likwidację terenów zdegradowanych, w tym KPO, Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego, Fundusz Spójności, Fundusz InvestEU, środki własne gminy.

Izba wprowadziła 23 poprawki do ustawy o zmianie ustawy – Karta Nauczyciela oraz niektórych innych ustaw (projekt poselski). Mają one na celu m.in.: zniesienie ograniczenia możliwości zatrudnienia nauczyciela, który przeszedł na wcześniejszą emeryturę (nie byłaby wymagana zgoda kuratora na podjęcie pracy przez nauczyciela, którzy przeszedł na emeryturę stażową, nie byłoby też ograniczenia wymiaru tej pracy do 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć); zwiększenie wysokości kwoty bazowej odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych; zmodyfikowanie zasad przechodzenia przez nauczycieli na wcześniejszą emeryturę i sposobu ustalania jej wysokości; rozszerzenie katalogu osób uprawnionych do nauczycielskich świadczeń kompensacyjnych o nauczycieli zatrudnionych w centrach kształcenia zawodowego i ustawicznego, młodzieżowych domach kultury, pałacach młodzieży, szkolnych schroniskach młodzieżowych oraz do umożliwienie nauczycielom pobierającym to świadczenie na pracę w szkole na stałe; umożliwienie zwiększenia rezerwy części oświatowej subwencji ogólnej na 2024 r., jeśli wysokość odpraw dla nauczycieli przechodzących na wcześniejszą emeryturę przekroczy przewidzianą na ten cel kwotę; utrzymanie dotychczasowego trybu przyznawania stypendium ministra za znaczące osiągnięcia naukowe lub artystyczne, a także stypendium ministra dla wybitnych młodych naukowców. Senackie poprawki skreślają ponadto przepisy liberalizujące tworzenie studiów na kierunkach lekarskim lub lekarsko-dentystycznym.   Nowelizacja przewiduje, że przejść na emeryturę na szczególnych zasadach, czyli w wieku niższym niż ustawowy (60 lat u kobiet i 65 lat u mężczyzn), będą mogli – po rozwiązaniu na swój wniosek stosunku pracy – nauczyciele, którzy łącznie spełnią następujące warunki: rozpoczęli przed 1 stycznia 1999 r. pracę na stanowisku nauczyciela, wychowawcy lub innego pracownika pedagogicznego, mają udokumentowany okres składkowy wynoszący co najmniej 30 lat, w tym co najmniej 20 lat pracy „przy tablicy”. Podstawę do obliczenia emerytury stażowej ma stanowić wysokość składek zewidencjonowanych na koncie nauczyciela, kapitału zakładowego i środków z Otwartych Funduszy Emerytalnych, zewidencjonowanych na subkoncie. Do przejścia na emeryturę na szczególnych zasadach będą mogli przejść, począwszy od 1 września 2024 r. nauczyciele urodzeni przed 1 września 1966 r.; 1 września 2025 r. nauczyciele urodzeni po 31 sierpnia 1966 r., a przed 1 września 1969 r.; 1 września 2026 r. – nauczyciele urodzeni po 31 sierpnia 1969 r. Nauczyciela, który przejdzie na emeryturę na szczególnych zasadach, a nie osiągnął wieku emerytalnego, będzie można zatrudnić wyłącznie w razie potrzeby wynikającej z organizacji nauczania lub zastępstwa nieobecnego nauczyciela, za zgodą kuratora. Wymiar zatrudnienia w szkole takiego nauczyciela nie będzie mógł być wyższy niż 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć. Nowela rozszerza grono uprawnionych do nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, które jest odpowiednikiem emerytur pomostowych, o nauczycieli zatrudnionych w publicznych i niepublicznych poradniach psychologiczno-pedagogicznych, w tym w poradniach specjalistycznych (obecnie nauczyciele pracujący w szkołach, przedszkolach, placówkach kształcenia ustawicznego, młodzieżowych ośrodkach wychowawczych, młodzieżowych ośrodkach socjoterapii i specjalnych ośrodkach wychowawczych). Organ sprawujący nadzór pedagogiczny będzie mógł polecić osobie prowadzącej niepubliczną szkołę lub placówkę niezwłoczne umożliwienie wykonania tam nadzoru pedagogicznego nie później niż w terminie 7 dni od dnia otrzymania polecenia. Na usunięcie stwierdzonych uchybień placówka lub organ je prowadzący będą mieć nie więcej niż 30 dni. Zignorowanie nakazu przeprowadzenia kontroli i polecenia usunięcia jej wyników placówka może zostać wykreślona z ewidencji. Ze względu na kumulację roczników w szkołach ponadpodstawowych nowelizacja umożliwia przydzielenie w roku szkolnym 2023/24 nauczycielowi zatrudnionemu w liceum ogólnokształcącym, technikum i branżowej szkole I stopnia, za jego zgodą, ponadwymiarowych godzin w wymiarze wyższym niż określony w ustawie Karta Nauczyciela. Nowelizacja przedłuża na lata 2024 i 2025 r. przepisy dotyczące finansowania zadań z zakresu oświaty i wychowania dla uczniów z Ukrainy. Liberalizuje też przepisy dotyczące tworzenie studiów na kierunkach lekarskim lub lekarsko-dentystycznym przez uczelnie, które nie spełniały warunków poddania się ewaluacji jakości działalności naukowej. Ustawa umożliwia też uczelniom zwiększanie opłat za studia w trakcie ich trwania. Zgodnie z nowelą do czasu ukończenia studiów przez osoby przyjęte na studia na dany rok akademicki uczelnia nie może wprowadzić dla nich nowych opłat, a zwiększenia wysokości opłat może dokonać raz w roku akademickim. Nowela zmienia ponadto sposób ustalania prawa do stypendiów socjalnych dla studentów, będzie się to odbywać na podstawie kryterium odnoszącego się do minimalnego wynagrodzenia za pracę. Nowela znosi także zakaz zatrudniania doktoranta jako nauczyciela akademickiego albo pracownika naukowego, wprowadza nowe rozwiązania dotyczące działalności Sieci Badawczej Łukasiewicz i instytutów badawczych oraz zmienia nazwy kilku uczelni.

Ustawy przyjęte przez Senat bez poprawek.

Ustawa zmieniająca ustawę o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw oraz ustawę o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (projekt poselski) wykreśla przepisy, wprowadzone w ramach Polskiego Ładu, na mocy których przedsiębiorcy w relacjach z innymi przedsiębiorcami mogliby zapłacić w gotówce tylko wtedy, kiedy jednorazowa wartość transakcji, bez względu na liczbę płatności, nie przekraczałaby 8 tys. zł. Pozostanie obecny limit 15 tys. zł. Nowela wykreśliła też rozwiązanie, zobowiązujące konsumenta do płatności za pośrednictwem rachunku płatniczego, jeśli wartość transakcji – bez względu na liczbę płatności – przekracza 20 tys. zł. Wykreślono także przepisy ograniczające płatności w gotówce, dotyczące zryczałtowanego podatku dochodowego od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne.

Ustawa o ratyfikacji Umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Państwa Izrael o współpracy w dziedzinie wizyt studyjnych zorganizowanych grup młodzieży, podpisanej w Warszawie dnia 22 marca 2023 r. ( projekt rządowy) dotyczy ratyfikacji umowy, która tworzy ramy prawne dla organizacji wszystkich wizyt studyjnych młodzieży izraelskiej w Polsce oraz młodzieży polskiej w Izraelu pod auspicjami ministerstw właściwych ds. edukacji obydwu państw. Dzięki temu kolejne pokolenia młodzieży będą mieć okazję do poznawania historii swoich narodów, w tym historii Holokaustu i innych zbrodni II wojny światowej. Wizyty studyjne będą się odbywały w miejscach związanych z polsko-żydowskim wielowiekowym dziedzictwem oraz historią i kulturą Polski i Izraela, stworzą też możliwości wzajemnego poznawania się i nawiązywania kontaktów przez młodzież obydwu krajów. W uzasadnieniu ustawy wskazano, że potrzeba podpisania umowy powstała w związku z tym, że po wyjazdach edukacyjnych w przeszłości odnotowywano pewne problemy, w tym wzrost negatywnych odczuć wobec Polski i Polaków wśród młodzieży izraelskiej. Polska była postrzegana przez nią przez pryzmat obozów zagłady (śmierci) i obozów koncentracyjnych. Młodzież nie zapoznawała się z odbudową życia żydowskiego w Polsce i była izolowana od kontaktów z Polakami, słyszała od przewodników o grożących im w Polsce niebezpieczeństwach, wrażenie to potęgowała uzbrojona ochrona. Problematyczna z polskiego punktu widzenia była również przyjęta przez stronę izraelską perspektywa nauczania o zbrodni Holocaustu, bez odniesień do szerszego kontekstu historycznego, w tym okupacji polskich ziem, zbrodni na polskim narodzie, innych narodach i grupach etnicznych oraz odpowiedzialności w tym zakresie obu totalitaryzmów: hitlerowskiego i sowieckiego. Mimo podejmowanych prób kwestia ochrony grup izraelskiej młodzieży nie została uregulowana w umowie międzynarodowej. Zgodnie z umową strona polska w całości przejmie odpowiedzialność za bezpieczeństwo i ochronę grup młodzieży izraelskiej. Kwestie udziału oficerów ochrony izraelskiej będą wynikać z decyzji właściwych instytucji krajowych i oceny stanu bezpieczeństwa. Podczas zwiedzania instytucji kultury lub miejsc pamięci objętych obowiązkową ochroną strona izraelska dostosuje się do wszelkich obostrzeń, zasad wynikających z dokumentacji ochronnej danej jednostki, regulaminów, w szczególności dotyczących wnoszenia na teren tych jednostek broni, przedmiotów oraz środków mogących zagrażać życiu i zdrowiu. Przyjętą zasadą będzie wspólna opieka przewodników polskich i izraelskich nad wyjazdami. W Polsce przewodnik ma władać w dostatecznym stopniu językiem angielskim lub hebrajskim, a w Izraelu – izraelski przewodnik władający językiem angielskim lub polskim. Umowa nie przewiduje co do zasady możliwości towarzyszenia grupom przez uzbrojonych izraelskich oficerów ochrony. W wypadku zgody strony polskiej na obecność izraelskiej uzbrojonej ochrony w wyjątkowych sytuacjach umowa określa przesłanki dotyczące możliwości wjazdu na terytorium RP oficerów z Izraela ochraniających wycieczki edukacyjne, które trudno traktować jako delegacje oficjalne. Umożliwi to konsulom polskim jednoznaczną ocenę stanu faktycznego przed wydaniem zaświadczenia na przywóz broni.

Ustawa o ratyfikacji Protokołu w sprawie wyeliminowania nielegalnego obrotu wyrobami tytoniowymi, sporządzonego w Seulu dnia 12 listopada 2012 r., do Ramowej Konwencji Światowej Organizacji Zdrowia o Ograniczeniu Użycia Tytoniu, sporządzonej w Genewie dnia 21 maja 2003 r. (projekt rządowy) dotyczy ratyfikacji protokołu, który przewiduje m.in. kontrolę łańcucha dostaw, śledzenie i monitorowanie wyrobów tytoniowych od wytwórcy do pierwszego odbiorcy; kontrolę produkcji i handlu w strefach wolnocłowych; zasady ścigania naruszeń prawa w obrocie wyrobami tytoniowymi. Określa także zakres i zasady współpracy międzynarodowej.

Senat zdecydował o wniesieniu do Sejmu 6 projektów ustaw.

Projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania karnego (inicjatywa Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji) ma na celu zapewnienie osobie zatrzymanej pod zarzutem popełnienia przestępstwa prawa do adwokata lub radcy prawnego z urzędu już na etapie zatrzymania, przed pierwszym przesłuchaniem. Zgodnie z proponowanymi przepisami, jeżeli zatrzymany chce skorzystać z pomocy prawnej, a nie ma adwokata lub radcy ustanowionego z wyboru, przed przystąpieniem do czynności procesowych należy wyznaczyć mu adwokata lub radcę z urzędu. Może to zrobić prezes lub referendarz sądowy sądu rejonowego, w którego okręgu prowadzi się postępowanie, a w wypadkach niecierpiących zwłoki – także innego sądu rejonowego. Projekt ustawy realizuje postulat zawarty w petycji P10–47/21.

Projekt ustawy o zmianie ustawy o działach administracji rządowej, ustawy o stopniach górniczych, honorowych szpadach górniczych i mundurach górniczych oraz ustawy – Prawo geologiczne i górnicze (inicjatywa grupy senatorów) przewiduje przeniesienie do kompetencji Prezesa Rady Ministrów nadzoru nad prezesem Wyższego Urzędu Górniczego oraz uprawnień do nadawania dyrektorskich stopni górniczych i stopnia generalnego honorowego dyrektora górniczego. Efektem tego rozwiązania ma być uniezależnienie organów nadzoru górniczego zarówno od organu uczestniczącego w procesie koncesjonowania działalności w zakresie poszukiwania i wydobywania kopalin, jak i organu wykonującego prawa z akcji Skarbu Państwa w podmiotach gospodarczych, prowadzących taką działalność.

Projekt ustawy o zmianie ustawy o nadzorze makroostrożnościowym nad systemem finansowym i zarządzaniu kryzysowym w systemie finansowym (inicjatywa grupy senatorów) zobowiązuje ministra finansów do przedstawiania Sejmowi rocznej informacji o funkcjonowaniu rynku finansowego, a przewodniczącego Komitetu Stabilności Finansowej – rocznej informacji o działalności komitetu także w zakresie realizacji zadań związanych z zarządzaniem kryzysowym. Projekt ustawy realizuje rekomendacje Senackiego Zespołu ds. Spółki GetBack SA.

Projekt ustawy o zmianie ustawy o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym, ustawy o rachunkowości oraz ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym (inicjatywa grupy senatorów) rozszerza definicję jednostki zainteresowania publicznego o spółki, które są na etapie przygotowania prospektu emisyjnego. Nakłada na spółki będące jednostką zainteresowania publicznego obowiązek opracowania i wdrożenia systemu kontroli wewnętrznej w celu zapewnienia wiarygodności sprawozdawczości finansowej. System ten będzie corocznie atestowany przez niezależnego biegłego rewidenta, który sporządzi sprawozdanie z tej oceny. Sprawozdanie będzie dołączane do sprawozdania finansowego spółki i składane w Krajowym Rejestrze Sądowym. Projekt ustawy realizuje rekomendacje Senackiego Zespołu ds. Spółki GetBack SA i uwzględnia postulaty samorządu zawodowego biegłych rewidentów.

Projekt ustawy o zmianie ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (inicjatywa grupy senatorów) zakłada rozszerzenie katalogu kategorii dochodów z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych, w których udział będą miały jednostki samorządu terytorialnego, o podatek dochodowy od osób fizycznych, płacony w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. Ma to częściowo zrekompensować samorządom utracone dochody w wyniku zmian podatkowych, wprowadzonych w latach 2021–22. Projekt zmienia też przepis dotyczący zasad ustalania rekompensaty ubytków jednostek samorządu terytorialnego z tytułu udziału we wpływach z podatku PIT poprzez zwiększenie kwoty podstawowej części rozwojowej subwencji ogólnej.

Projekt ustawy o krakowskim związku metropolitalnym (inicjatywa grupy senatorów) określa zasady i tryb utworzenia oraz zasady funkcjonowania związku metropolitalnego, w tym kwestie związane z nabytym mieniem i gospodarką finansową. W skład związku metropolitalnego ma wejść Kraków i gminy woj. małopolskiego z powiatów krakowskiego i wielickiego, wyróżniające się silnymi powiązaniami funkcjonalnymi oraz zaawansowaniem procesów urbanizacyjnych, a ponadto położone na obszarze spójnym pod względem przestrzennym, zamieszkałym przez co najmniej 1 mln mieszkańców.

Senatorowie odrzucili 2 projekty ustaw. Projekt ustawy o zmianie ustawy o orderach i odznaczeniach (inicjatywa Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji) zakładał przywrócenie Łańcucha Orderu Orła Białego – Klejnotu Rzeczypospolitej jako atrybutu Wielkiego Mistrza tego orderu. Projekt realizował postulat zawarty w petycji P9-25/19. Z kolei projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo o notariacie (inicjatywa Komisji Ustawodawczej) wprowadzał m.in. obowiązek utrwalania przez notariusza przebiegu czynności notarialnych za pomocą urządzeń rejestrujących obraz i dźwięk.

Izba podjęła 3 uchwały.

W uchwale w 80. rocznicę ludobójstwa na Wołyniu oraz pacyfikacji Michniowa Senat składa hołd wszystkim zamordowanym przez ukraińskich nacjonalistów i przez okupantów niemieckich, jak również ich rodzinom, do dziś z poświęceniem pielęgnującym pamięć o nich. Senatorowie są przekonani, że wiedza o ludobójstwie, jakiego doświadczyli polscy mieszkańcy ziem wschodnich II Rzeczypospolitej, powinna pozostać przedmiotem działań edukacyjnych, naukowych i kulturalnych instytucji państwa polskiego. W uchwale senatorowie podkreślają, że na ogromny szacunek zasługują ci sprawiedliwi Ukraińcy, którzy w dniach pożogi z narażeniem życia ratowali polskich sąsiadów. „Postawa tych ludzi, niosących bezinteresowną pomoc prześladowanym, zasługuje na najwyższe uznanie. Senat Rzeczypospolitej Polskiej oddaje im cześć” – czytamy w uchwale.

W uchwale w sprawie standaryzacji procesów rejestracji stanu cywilnego w Unii Europejskiej i usprawnienia wymiany informacji z zakresu stanu cywilnego między państwami członkowskimi (inicjatywa grupy senatorów) senatorowie proponują rozważenie przez Parlament Europejski, Komisję Europejską oraz polski rząd koncepcji standaryzacji procesów rejestracji stanu cywilnego w UE i usprawnienia wymiany informacji z zakresu stanu cywilnego między państwami członkowskimi. W uchwale podkreślono, że obecnie każde państwo członkowskie posiada swoje odrębne regulacje prawne, organizacyjne i informatyczne w zakresie rejestracji stanu cywilnego. Powoduje to, że jest 27 systemów rejestracji stanu cywilnego. „Taki stan rzeczy nie sprzyja realizacji idei swobodnego przepływu obywateli oraz równemu ich traktowaniu” – napisali senatorowie. Postulują wprowadzenie rozwiązań, które stworzą unijny system rejestracji stanu cywilnego, wskazują ich obszary i korzyści dla obywateli państw unijnych.

Senat w uchwale w 200. rocznicę podjęcia prac nad koncepcją Kanału Augustowskiego (inicjatywa grupy senatorów) docenia wkład jego twórców i projektantów w rozwój polskiej myśli inżynierii hydrotechnicznej. Senatorowie przypominają, że 200 lat temu – poszukując alternatywnej drogi wodnej łączącej Wisłę z Bałtykiem – ppłk inż. Ignacy Prądzyński podjął prace badawcze związane z wytyczaniem możliwych tras jej przebiegu i wykonaniem pomiarów niwelacyjno-geodezyjnych w obszarze zlewni Wisły i Niemna. Stało się to potrzebne na skutek działań władz pruskich wprowadzających cła zaporowe na wwóz i tranzyt polskiego zboża i wielu innych towarów na swoje terytorium. Ostatecznie zaakceptowany przebieg kanału stanowił pionierskie przedsięwzięcie inżynieryjne, wykorzystujące ówczesne światowe zdobycze techniki.