Legislacja

Wieczorem 16 czerwca br. zakończył się pierwszy dzień 26. posiedzenia Senatu. Senatorowie podjęli 2 uchwały: w sprawie uczczenia 65. rocznicy Poznańskiego Czerwca ’56 oraz w sprawie upamiętnienia 45. rocznicy wydarzeń Czerwca ’76, rozpatrzyli 11 ustaw i przeprowadzili drugie czytanie 4 projektów ustaw.

Senat jednomyślnie podjął uchwałę w sprawie uczczenia 65. rocznicy Poznańskiego Czerwca ’56 (inicjatywa grupy senatorów). W uchwale Izba, uznając wielką rolę tych wydarzeń w najnowszej historii naszego kraju, wyraża wdzięczność bohaterom Poznańskiego Czerwca i składa najwyższy hołd jego ofiarom. „Uznanie i pamięć należą się także pracownikom poznańskiej służby zdrowia ratującym rannych, osobom represjonowanym po Czerwcu ’56 oraz ich odważnym adwokatom” – czytamy w uchwale. Izba składa podziękowanie wszystkim, którzy dbali i dbają o pamięć tamtych dni, zwłaszcza osobom, które narażając się na represje, głosiły prawdę o Poznańskim Czerwcu w latach komunizmu. W uchwale senatorowie podkreślają, że choć poznański bunt krwawo stłumiono, to przyczynił się on do zakończenia okresu stalinizmu w Polsce i do odwilży październikowej 1956 r. Poznański Czerwiec odbił się też głośnym echem w świecie i był inspiracją dla antykomunistycznego powstania węgierskiego z jesieni 1956 r.

Jednogłośnie Izba podjęła także uchwałę w sprawie upamiętnienia 45. rocznicy wydarzeń Czerwca ’76 (inicjatywa grupy senatorów). Senat podkreśla w niej, że wydarzenia 25 czerwca 1976 r. to kolejny heroiczny zryw Polaków przeciwko komunistycznej władzy, będący reakcją na zapowiedź wprowadzenia drastycznych podwyżek cen żywności. Senatorowie przypominają, że protesty objęły wówczas ponad 90 zakładów pracy w 24 województwach, wzięło w nich udział ok. 80 tys. osób. Najważniejsze wydarzenia Czerwca ’76 miały miejsce w Radomiu, Ursusie i Płocku. „Senat, przekonany o szczególnym ich znaczeniu dla dalszych dziejów Polski, w 45. rocznicę wydarzeń Czerwca ’76 oddaje hołd wszystkim demonstrantom i ofiarom represji” – czytamy w uchwale.

Senat tego dnia rozpatrzył ustawy:

Ustawa o zmianie ustawy o przekształceniach własnościowych w przemyśle cukrowniczym (projekt rządowy) zakłada, że Skarb Państwa będzie mógł nabywać akcje Krajowej Spółki Cukrowej (KSC) z prawem głosu, co umożliwi dokapitalizowanie KSC i budowę Polskiej Grupy Spożywczej. Ma to być silny holding, który wzmocni polski przemysł rolno-spożywczy i zwiększy konkurencyjność polskich firm na rynku międzynarodowym.

Ustawa o zmianie ustawy o kołach gospodyń wiejskich (projekt rządowy) przewiduje, że kompetencje w zakresie pomocy udzielanej kołom gospodyń wiejskich będzie miał minister właściwy ds. rozwoju wsi, a nie – jak dotychczas – minister właściwy ds. rozwoju regionalnego. Nowelizacja doprecyzowuje też przepisy dotyczące reprezentacji koła przed jego wpisem do rejestru i przyznawania mu pomocy finansowej.

Ustawa o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw (projekt rządowy) wydłuża z 1 roku do 2 lat termin na wykorzystanie vouchera przez podróżnego, co umożliwi mu udział w imprezie turystycznej w warunkach bezpiecznych epidemicznie, organizatorom turystyki zaś − bezgotówkowe rozliczenie się z podróżnymi. Przesuwa też do końca grudnia 2021 r. termin zwrotu środków, jakie Turystyczny Fundusz Zwrotów (TFZ) wypłacił podróżnym z tytułu umów o udział w imprezach turystycznych, które się nie odbyły z powodu pandemii. Nowelizacja przewiduje ponadto wsparcie dla sklepików szkolnych w postaci dofinansowania do wynagrodzeń, świadczenia postojowego, małej dotacji oraz zwolnienia z opłacania składek na ubezpieczenia społeczne. Na pomoc mogą liczyć ci przedsiębiorcy, którzy prowadzili sklepik szkolny przed końcem września 2020 r. i zanotowali 40-procentowy spadek przychodów. Nowela pozwala także na przesunięcie terminów dotyczących pomocy w wysokości 120 mln zł dla podmiotów branży filmowej, które poniosły straty w związku z pandemią.

Ustawa o zmianie ustawy o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego oraz niektórych innych ustaw (projekt rządowy) przewiduje wprowadzenie dodatkowego narzędzia realizacji polityki mieszkaniowej przez gminy − pośrednictwa mieszkaniowego w formie społecznych agencji najmu (SAN). SAN to model pośrednictwa pomiędzy właścicielami mieszkań a osobami fizycznymi, których dochody lub sytuacja życiowa nie pozwalają na wynajem mieszkania na zasadach komercyjnych. Osoby, które przejdą weryfikację przez gminę, będą mogły wynająć od SAN mieszkanie na preferencyjnych warunkach i ubiegać o dopłaty do czynszu w ramach programu Mieszkanie na Start. Współpraca samorządu z SAN umożliwi wykorzystanie istniejących już lokali, pozyskanych np. z komercyjnego rynku najmu. Pozwoli to gminom zwiększyć ofertę mieszkaniową na swoim terenie bez konieczności ponoszenia wydatków na budowę mieszkań. Działalność SAN ma ponadto łagodzić negatywne dla właścicieli mieszkań na wynajem skutki pandemii, przewidziano dla nich zwolnienia podatkowe, w tym z podatku VAT. Oferując długoletnią dzierżawę z gwarancją czynszu, SAN będą mogły wynegocjować obniżenie jego stawki.

Ustawa o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (projekt rządowy) implementuje do polskiego porządku prawnego unijny pakiet VAT e-commerce, który ma uszczelnić pobór tego podatku w zakresie handlu internetowego.Nowe przepisy powinny wyrównać szanse unijnych przedsiębiorców w konkurowaniu na rynku handlu elektronicznego z podmiotami z krajów trzecich. To szczególnie ważne dla rodzimych pośredników, portali aukcyjnych i sprzedażowych, które zmagają się często z nieuczciwą konkurencją spoza UE. Nowe rozwiązania przewidują m.in. likwidację w całej UE zwolnienia z VAT dla importu tzw. małych przesyłek o wartości do 22 euro i znaczne rozszerzenie zakresu transakcji, które dla celów VAT mogą być rozliczone za pomocą uproszczonej procedury. Ułatwi to sprzedaż towarów importowanych z państw trzecich w przesyłkach o rzeczywistej wartości nieprzekraczającej 150 euro i dostawę produktów konsumentom w UE.

Ustawa o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw (projekt rządowy) przewiduje, że minister zdrowia będzie musiał przygotować tzw. mapę potrzeb zdrowotnych, dokonać ich analizy oraz opracować strategię w ochronie zdrowia na podstawie 5-letniego krajowego planu transformacji, którego projekt będzie konsultowany m.in. z Radą Dialogu Społecznego, Narodowym Funduszem Zdrowia, konsultantami krajowymi w ochronie zdrowia i Narodowym Instytutem Zdrowia Publicznego – Państwowym Zakładem Higieny. Pierwszy krajowy i wojewódzki plan transformacji byłby ustalony na okres od 1 stycznia 2022 r. do 31 grudnia 2026 r. Wojewodowie dla swojego regionu mają ustalać swój plan, a − po zaopiniowaniu m.in. przez wojewódzkich konsultantów w ochronie zdrowia, marszałka województwa i przez konwent powiatów danego województwa − przekazywać ministrowi zdrowia do oceny i zatwierdzenia.

Ustawa o zmianie ustawy o wykonywaniu działalności gospodarczej w zakresie wytwarzania i obrotu materiałami wybuchowymi, bronią, amunicją oraz wyrobami i technologią o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym (projekt rządowy) dostosowuje prawo krajowe do przepisów unijnych, dotyczących oznakowania broni palnej i jej istotnych komponentów oraz specyfikacji technicznych broni alarmowej i sygnałowej. Ustawa definiuje broń alarmową i sygnałową, upoważnia do wydania rozporządzenia, zawierającego specyfikacje techniczne tych rodzajów broni. Urządzenie zostanie uznane za broń alarmową lub sygnałową, a nie za strzelecką broń palną, jeżeli państwowy podmiot uprawniony (Centralne Laboratorium Kryminalistyczne Policji) zweryfikuje sposób wykonania i wyda świadectwo potwierdzające zgodność ze specyfikacją. Za weryfikację i wydanie świadectwa będzie pobierana opłata. Zmiana dokumentacji technicznej wytwarzanej już broni alarmowej i sygnałowej oraz technologii jej wytwarzania będzie wymagać ponownej weryfikacji i wydania nowego świadectwa. W nowych przepisach zostaną również ustalone m.in. zasady oznakowania broni alarmowej i sygnałowej.

Ustawa o zmianie ustawy o bezpieczeństwie osób przebywających na obszarach wodnych (projekt rządowy) doprecyzowuje definicję ratownika wodnego, dookreślając inne kwalifikacje przydatne w ratownictwie wodnym. Chodzi m.in. o kierowanie statkami na wodach śródlądowych, pojazdami uprzywilejowanymi, uprawianie turystyki wodnej, wykonywanie zawodu: ratownika medycznego, lekarza i pielęgniarki systemu Państwowego Ratownictwa Medycznego, nurka. Nowela upoważnia też ministra właściwego ds. wewnętrznych do wydania rozporządzenia określającego kwalifikacje przydatne w ratownictwie wodnym. Wprowadza także wykaz dokumentów je potwierdzających.

Ustawa o zmianie ustawy – Prawo o prokuraturze, ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw (projekt rządowy) ma na celu efektywną kontrolę zarządzania środkami pieniężnymi, uzyskanymi w związku z postępowaniami prowadzonymi lub nadzorowanymi przez prokuraturę. Środki te będą przechowywane na rachunkach depozytowych ministra finansów, prowadzonych przez Bank Gospodarstwa Krajowego, na tych samych zasadach, co depozyty sądowe. Dotyczyć to będzie również środków związanych z bieżącym funkcjonowaniem jednostek organizacyjnych prokuratury, które nie będą ponosić kosztów prowadzenia rachunków depozytowych. Zdeponowane przez nie środki będą oprocentowane tak jak depozyty sądowe.

Ustawa o zmianie niektórych ustaw związanych ze świadczeniami na rzecz rodziny (projekt rządowy) wprowadza mechanizm wzrostu kwoty kryterium dochodowego, uprawniającego do świadczeń z funduszu alimentacyjnego, co 3 lata zwiększającej się o wskaźnik waloryzacji (procentowy skumulowany wzrost minimalnego wynagrodzenia za pracę), począwszy od 2023 r. Nowela doprecyzowuje również, że tzw. trzynasta emerytura otrzymana w 2019 r. nie będzie wliczana do dochodu uprawniającego do świadczeń rodzinnych i z funduszu alimentacyjnego. Zmniejszenie wysokości dochodów z powodu COVID-19 i utrata dodatku solidarnościowego będą również uwzględniane przy ustalaniu prawa do świadczeń rodzinnych i z funduszu alimentacyjnego na okres 2021−22.

Senatorowie przeprowadzili drugie czytanie projektów ustaw.

Projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku z objęciem prawem do zasiłku pogrzebowego nowej grupy uprawnionych (inicjatywa Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji) przewiduje możliwość uzyskania zasiłku pogrzebowego przez osoby, które pokryły koszty pogrzebu dziecka martwo urodzonego, bez względu na czas trwania ciąży, dla którego nie sporządzono aktu urodzenia, lecz kartę zgonu.

Projekt ustawy o chorobach zawodowych wywołanych COVID-19 u osób wykonujących zawody w systemie ochrony zdrowia (inicjatywa Komisji Zdrowia) ma na celu uproszczenie postępowania w sprawie stwierdzania chorób zawodowych wywołanych COVID-19 u osób wykonujących zawody medyczne, a także zrównania wysokości niektórych świadczeń przysługujących osobom wykonującym zawody w systemie ochrony zdrowia z tytułu chorób zawodowych wywołanych COVID-19, niezależnie od formy wykonywania zawodu. Nowe zasady obowiązywałyby w czasie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii i w ciągu 90 dni po ich odwołaniu.

Projekt ustawy o zmianie ustawy o Polskim Bonie Turystycznym (inicjatywa grupy senatorów) zakłada przyznanie emerytom i rencistom prawa do świadczenia w formie Polskiego Bonu Turystycznego w wysokości 500 zł. Będą mogli zapłacić nim za usługi hotelarskie i imprezy turystyczne od 1 września 2021 r. do 31 marca 2022 r. Prawo do świadczenia będzie ustalać Polska Organizacja Turystyczna.

Projekt ustawy o zmianie ustawy o dotacji przeznaczonej dla niektórych podmiotów (inicjatywa grupy senatorów) umożliwia udzielenie dotacji z budżetu państwa Stowarzyszeniu Miłośników Ziemi Tarnogórskiej, który zarządza zakładem górniczym – Zabytkowa Kopalnia Srebra i Sztolnia „Czarnego Pstrąga” w Tarnowskich Górach, z przeznaczeniem na utrzymanie, zabezpieczenie i ratowanie zabytkowych części tego zakładu.