Inne

W dniach 17-18 czerwca br. odbyło się 14. posiedzenie Senatu RP.

Posiedzeniu przewodniczyli marszałek Alicja Grześkowiak oraz wicemarszałkowie: Andrzej Chronowski, Tadeusz Rzemykowski i Donald Tusk. Na sekretarzy posiedzenia powołano senatorów Witolda Kowalskiego i Stanisława Jarosza; listę mówców prowadził senator S. Jarosz.

Marszałek A. Grześkowiak poinformowała, że Sejm na 28. posiedzeniu 5 czerwca br. przyjął część poprawek Senatu do ustawy o samorządzie powiatowym, ustawy o samorządzie województwa oraz ustawy o administracji rządowej w województwie.

Zaakceptowany przez Senat, rozpatrywany porządek dzienny 14. posiedzenia obejmował:

• stanowisko Senatu w sprawie ustawy o wprowadzeniu zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego państwa,
• stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy - Prawo energetyczne,
• stanowisko Senatu w sprawie ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych,
• stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego,
• zmiany w składzie komisji senackich,
• informacja Prezesa Trybunału Konstytucyjnego o istotnych problemach wynikających z działalności i orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego w 1997 roku,
• pierwsze czytanie wniesionego przez grupę senatorów projektu uchwały Senatu w sprawie budowy Świątyni Opatrzności Bożej w Warszawie,
• pierwsze czytanie wniesionego przez grupę senatorów projektu ustawy o zmianie ustawy o pomocy społecznej,
• pierwsze czytanie wniesionego przez grupę senatorów projektu ustawy zmieniającej ustawę z dnia 17 października 1991 roku o rewaloryzacji emerytur i rent, o zasadach ustalania emerytur i rent oraz o zmianie niektórych ustaw.

Marszałek Senatu poinformowała, że punkt dotyczący drugiego czytania projektu ustawy o zmianie ustawy - Kodeks pracy, który znajdował się w porządku dziennym doręczonym senatorom, został wykreślony, ponieważ połączone komisje nie zakończyły pracy nad tym projektem i nie przygotowały sprawozdania. Drugie czytanie zostanie przeprowadzone na kolejnym posiedzeniu Senatu, po przygotowaniu sprawozdania przez połączone komisje.

W kolejnych głosowaniach Senat nie zaakceptował wniosków senatorów Ryszarda Gibuły i Zdzisława Jarmużka, dotyczących rozpatrywania 1 pkt porządku dziennego jako punktu ostatniego i terminu przeprowadzenia głosowań w sprawie ustawy o wprowadzeniu zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego państwa.

Senat uchwalił poprawki do ustawy o wprowadzeniu zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego państwa

Ustawa o wprowadzeniu zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego państwa została uchwalona przez Sejm na 20. posiedzeniu, 5 czerwca br. Do Senatu została przekazana 6 czerwca br. Marszałek Senatu 6 czerwca br., zgodnie z art. 55 ust. 1 Regulaminu, skierował ją do Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej. Komisja po rozpatrzeniu ustawy przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie.

Przedstawił je senator Kazimierz Kleina, który w imieniu reprezentowanej komisji wniósł o wprowadzenie poprawek do ustawy.

Sprawozdawca mniejszości Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej senator Zbigniew Gołąbek zaproponował wprowadzenie podziału na 27 województw.

Zwiększenie liczby województw do 17 zaproponował drugi sprawozdawca mniejszości Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej senator Zbyszko Piwoński.

Ostatni sprawozdawca mniejszości Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej senator Janusz Okrzesik zgłosił wniosek o utworzenie wspólnego regionu Małopolska i Podbeskidzie.

Senatorowie zabierający głos w debacie zgłosili szereg poprawek do ustawy.

Senatorowie Marian Jurczyk i Marian Cichosz przedstawili wniosek o odrzucenie ustawy.

Odpowiedzi na pytania i wątpliwości senatorów udzielali podsekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji Jerzy Stępień i podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów Jerzy Miller.

Podczas przerwy w obradach odbyło się posiedzenie Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej, która rozpatrzyła wnioski zgłoszone w trakcie debaty. Stanowisko komisji przedstawił senator Leon Kieres.

Wnioski mniejszości komisji przedstawili senatorowie: Dorota Kempka, Zbigniew Gołąbek, Jerzy Mokrzycki, Janusz Okrzesik, Zbyszko Piwoński, Jacek Sauk, Lech Feszler, Jadwiga Stokarska, Wojciech Kruk, Adam Struzik i Jerzy Suchański.

W wyniku głosowania Senat zdecydował o odrzuceniu wniosku o odrzucenie rozpatrywanej ustawy (31 głosów za, 60 przeciw i 5 wstrzymujących się).

W wyniku kolejnych głosowań Izba podjęła decyzję o wprowadzeniu poprawek do rozpatrywanej ustawy.

Ostatecznie Senat podjął - 55 głosami, przy 35 przeciw i 5 wstrzymujących się - uchwałę w sprawie ustawy o wprowadzeniu zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego państwa: TEKST UCHWAŁY

W uzasadnieniu podjętej uchwały stwierdzono, że Senat, rozpatrując ustawę o wprowadzeniu zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego państwa, uznał za najwłaściwsze ze względu na cel reformy administracyjnej wprowadzenie w Rzeczypospolitej Polskiej zasadniczego podziału terytorialnego nie na 12 województw, jak uchwalił Sejm, lecz na 15 województw. W konsekwencji Izba dodała do tworzonych ustawą województw jeszcze trzy: kujawsko: pomorskie, lubuskie i opolskie. Przesłanką zajęcia takiego stanowiska przez Senat była troska o stworzenie nowym województwom odpowiednich ekonomicznych warunków ich funkcjonowania przy równoczesnym uwzględnieniu istniejących lub mogących powstać więzów między tworzonymi województwami.

Równocześnie Senat dodał do ustawy załącznik, w którym wymienione zostały gminy przynależące do poszczególnych województw. Izba uznała, że to ustawa, a nie akt wykonawczy wydany na jej podstawie przez Radę Ministrów, powinna określać zasięg terytorialny poszczególnych województw poprzez wskazanie gmin należących do nich w dniu wejścia w życie niniejszej ustawy. Uchwalając tę zmianę, Senat miał na uwadze uwzględnienie w ustawie treści konstytucji stanowiącej, że zasadniczy podział terytorialny państwa powinien uwzględniać określone więzi i zapewnić jednostkom terytorialnym zdolność wykonywania zadań publicznych, co zostało zagwarantowane przez określenie granic województw i należących do nich gmin.

W celu zachowania spójności między ustawą o samorządzie terytorialnym, samorządzie powiatowym a przedmiotową ustawą dokonano zmiany w art. 5. Materia zmiany granic gmin i powiatów jest bowiem uregulowana w tych ustawach, a w związku z tym art. 5 powinien odnosić się tylko do zmiany granic województw.

Senat wprowadził poprawki do ustawy o zmianie ustawy - Prawo energetyczne

Ustawa o zmianie ustawy - Prawo energetyczne została uchwalona przez Sejm na 18. posiedzeniu, 22 maja br. i w tym samym dniu przekazana do Senatu. Marszałek Senatu 22 maja br., zgodnie z art. 55 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierował ją do Komisji Gospodarki Narodowej. Komisja po rozpatrzeniu ustawy przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie.

Przedstawił je senator Jerzy Baranowski, który w imieniu komisji zaproponował wprowadzenie do ustawy dwóch poprawek o charakterze porządkującym.

Głos w debacie zabrali senatorowie Ireneusz Michaś i Marian Żenkiewicz.

Odpowiedzi na pytania senatorów udzielał podsekretarz stanu w Ministerstwie Gospodarki Jan Szlązak.

W wyniku głosowań Senat zdecydował o wprowadzeniu poprawek zaproponowanych przez Komisję Gospodarki Narodowej. Izba podjęła - 96 głosami, przy 1 przeciw - uchwałę w sprawie ustawy o zmianie ustawy - Prawo energetyczne:

<<Senat, po rozpatrzeniu uchwalonej przez Sejm na posiedzeniu w dniu 22 maja
1998 r. ustawy o zmianie ustawy - Prawo energetyczne, wprowadza do jej tekstu następujące poprawki:

1) w art. 1 w pkt 1 skreśla się wyraz "dodatkowych";

2) w art. 1 w pkt 2 kropkę na końcu zastępuje się średnikiem i dodaje się pkt 3 w brzmieniu:

"3) w ust. 2 po wyrazach "ustalania taryf" dodaje się wyrazy "lub opłat za nielegalny pobór paliw gazowych, energii elektrycznej i ciepła".">>.

W uzasadnieniu podjętej uchwały stwierdzono, że Senat, rozpatrując ustawę o zmianie ustawy - Prawo energetyczne, uznał za konieczne wprowadzenie do jej tekstu dwóch poprawek.

Pierwsza poprawka dotycząca art. 1 pkt 1 skreśla zbędne, nie występujące w tekście ustawy, dookreślenie opłat za nielegalny pobór paliw gazowych, energii elektrycznej i ciepła.

Druga poprawka dostosowuje ust. 2 art. 69 ustawy - Prawo energetyczne do nowych uprawnień ministra finansów, polegających na ustalaniu opłat za nielegalny pobór energii.

Zgodnie z dotychczasowym brzmieniem tego przepisu, Rada Ministrów może skrócić dwuletni okres obowiązywania kompetencji Ministra Finansów w zakresie ustalania taryfy. Senat stanął na stanowisku, iż jeżeli ustaną przyczyny, z powodu których Minister Finansów ma obowiązek ustalać taryfy, ustaną również przyczyny określania zakresu i wysokości opłat za nielegalny pobór energii i należy Radzie Ministrów umożliwić rozstrzygnięcie, także w tym zakresie.

Senat odrzucił ustawę o zmianie ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych

Ustawa o zmianie ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych została uchwalona przez Sejm na 18. posiedzeniu, 22 maja br., i w tym samym dniu przekazana do Senatu. Marszałek Senatu 22 maja br., zgodnie z art. 55 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierował ją do Komisji Gospodarki Narodowej.

Komisja po rozpatrzeniu ustawy przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie.

Przedstawił je senator sprawozdawca Stanisław Jarosz, który w imieniu reprezentowanej komisji wniósł o odrzucenie rozpatrywanej ustawy.

Sprawozdawca mniejszości Komisji Gospodarki Narodowej senator Marek Waszkowiak zgłosił wniosek o wprowadzenie poprawek do nowelizacji.

Głos w debacie zabrali senatorowie: Genowefa Ferenc, Marian Cichosz, Lech Feszler, Andrzej Chronowski, Krzysztof Kozłowski, Edmund Wittbrodt, Jerzy Baranowski, Witold Kowalski. Senator Piotr Ł.J. Andrzejewski zgłosił propozycję poprawki.

Stanowisko strony rządowej wobec rozpatrywanej ustawy przedstawił podsekretarz stanu w Ministerstwie Skarbu Państwa Jacek Ambroziak.

Podczas przerwy w obradach Komisja Gospodarki Narodowej rozpatrzyła wnioski zgłoszone w trakcie debaty. Stanowisko komisji przedstawił senator Stanisław Jarosz, który wniósł o odrzucenie ustawy w całości.

Wniosek ten zyskał akceptację Senatu, który w głosowaniu opowiedział się (60 głosów za, 31 przeciw, 6 wstrzymujących się) za odrzuceniem ustawy o zmianie ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych.

Senat zdecydował o odrzuceniu ustawy o zmianie ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych, kierując się kilkoma przesłankami.

W opinii Senatu, decyzja o ewentualnym rekompensowaniu gminom ich udziału w inwestycjach prywatyzowanych przedsiębiorstw powinna zapaść łącznie z generalnymi rozstrzygnięciami dotyczącymi programu zagospodarowania państwowego majątku, w tym łącznie z decyzjami w sprawach powszechnego uwłaszczenia i reprywatyzacji.

Decyzja o odrzuceniu ustawy wynika również z kilku wątpliwości szczegółowych. Ustawa w postaci przyjętej przez Sejm nie obejmuje niektórych spółek Skarbu Państwa, na rzecz których gminy przekazywały środki finansowe, dotyczy bowiem wyłącznie spółek powstałych z przekształcenia przedsiębiorstw państwowych. Do spółek ustawą nie objętych należy Telekomunikacja Polska SA., która powstała z przekształcenia państwowej jednostki organizacyjnej Polska Poczta, Telegraf i Telefon (art.76 ustawy z 23 listopada 1990 r. o łączności; DzU z 1995 r. Nr 117 , poz. 564 z późn. zm.). Wiele roszczeń gmin dotyczy świadczeń właśnie na rzecz Telekomunikacji.

Kolejna wątpliwość wiąże się z tym, że uprawnienie gmin do nieodpłatnego nabywania akcji stanowi wyłom w przyjętej w przepisach prywatyzacyjnych zasadzie, iż uprawnienia takie otrzymują wyłącznie osoby fizyczne.

Senat zwrócił także uwagę na fakt, że w przepisach ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych ustalono tryb i terminy nieodpłatnego nabywania akcji przez uprawnione osoby fizyczne, a rozpatrzona ustawa nie reguluje tych spraw w odniesieniu do gmin.

Senat wprowadził poprawki do ustawy o zmianie ustawy o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego

Ustawa o zmianie ustawy o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego została uchwalona przez Sejm na 18. posiedzeniu, 21 maja br., a do Senatu przekazana 22 maja br. Marszałek Senatu w tym samym dniu, zgodnie z art. 55 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierował ją do Komisji Praw Człowieka i Praworządności oraz do Komisji Ustawodawczej. Komisje po rozpatrzeniu ustawy przygotowały swoje sprawozdania w tej sprawie.

Sprawozdanie Komisji Ustawodawczej przedstawił senator Stanisław Gogacz, który wniósł o przyjęcie ustawy bez poprawek.

Takie samo stanowisko przedstawił sprawozdawca Komisji Praw Człowieka i Praworządności senator Zbigniew Romaszewski.

Zabierając głos w debacie, senatorowie Z. Romaszewski, Piotr Ł.J. Andrzejewski i Andrzej Mazurkiewicz zgłosili propozycje poprawek do ustawy.

Sekretarz stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości Leszek Piotrowski przedstawił stanowisko strony rządowej w sprawie rozpatrywanej ustawy.

Podczas przerwy w obradach Komisja Ustawodawcza oraz Komisja Praw Człowieka i Praworządności rozpatrzyły poprawki zgłoszone w trakcie debaty. Stanowisko komisji przedstawił senator Z. Romaszewski. O poparcie swoich poprawek wnieśli senatorowie wnioskodawcy P.Ł.J. Andrzejewski i A. Mazurkiewicz.

W głosowaniu Izba odrzuciła wniosek o przyjęcie ustawy bez poprawek. W kolejnych głosowaniach Senat zdecydował natomiast o wprowadzeniu poprawek do ustawy. Izba podjęła (95 głosami, przy 1 przeciw i 1 wstrzymującym się) uchwałę w sprawie ustawy o zmianie ustawy o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego:

<<Senat, po rozpatrzeniu uchwalonej przez Sejm na posiedzeniu w dniu 21 maja 1998 r. ustawy o zmianie ustawy o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego, wprowadza do jej tekstu następujące poprawki:

1) w art. 1 w pkt 1 wyrazy "do dnia 5 lutego 1946 r." zastępuje się wyrazami "do dnia 31 grudnia 1956 r.";

2) w art. 1 po pkt 1 dodaje się pkt 1a w brzmieniu:

"1a) w art. 8 po ust. 2a dodaje się ust. 2b w brzmieniu:

"2b. Przez działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego, o której mowa w ust. 2a, w odniesieniu do osób represjonowanych na terytorium Polski w granicach ustalonych w Traktacie Ryskim poza obecnym terytorium Polski, należy rozumieć działalność w okresie od 17 września 1939 r. do 5 lutego 1946 r.";";

3) w art. 1 po pkt 1a dodaje się pkt 1b w brzmieniu:

"1b) w art. 8 w ust. 3 na końcu dodaje się wyrazy " , z wyjątkiem art. 489";";

4) w art. 1 pkt 2 otrzymuje brzmienie:

"2) w art. 11:

1. 1. w ust. 1 skreśla się zdanie drugie,
   2. w ust. 2 skreśla się wyrazy " , przy czym termin określony w ust. 1 nie ma zastosowania".">>.

W uzasadnieniu podjętej uchwały stwierdzono, że Senat po rozpatrzeniu 18 czerwca br. ustawy o zmianie ustawy o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego zadecydował o wprowadzeniu do jej tekstu kilku istotnych zmian.

W poprawce pierwszej Senat określił późniejszą datę zakończenia stosowania represji przez radzieckie organy ścigania i wymiaru sprawiedliwości, na terytorium Polski w granicach ustalonych w Traktacie Ryskim a poza obecnym terytorium Polski - 31 grudnia 1956 r.

Senat uznał bowiem, za ze wszech miar słuszne zrównanie sytuacji prawnej wszystkich tych, którzy razem walczyli na terenach zaburzańskich o niepodległy byt Polski i za tę działalność podlegali represjom. Ustawa, w wersji uchwalonej przez Sejm, różnicuje bowiem uprawnienia tych osób, uzależniając je od terminu stosowania wobec nich represji i jeśli represje miały miejsce po 5 lutego 1946 roku to osoby represjonowane po tej dacie tracą uprawnienia do odszkodowania i zadośćuczynienia.

Jednocześnie, w poprawce drugiej, Senat wyraźnie zakreślił ramy czasowe działalności niepodległościowej prowadzonej na terenach na wschód od linii Curzona, która będzie przez ustawę uznawana za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego i będzie uprawniała do występowania z żądaniem odszkodowania i zadośćuczynienia, o którym mowa w art. 8 ust. 2a.

Senat zaproponował również usunięcie nowego art. 14a, który określa termin przedawnienia do występowania z żądaniem odszkodowania. Zdaniem Senatu przepis ten uniemożliwi wielu uprawnionym, w szczególności starszym i mało zaradnym skorzystanie z przysługującego im uprawnienia. Kierując się tymi samymi motywami, Senat uznał za konieczne znowelizowanie art. 11 ustawy o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego. Zdaniem Senatu słuszne jest przywrócenie, tym razem nieograniczonego terminem, prawa domagania się odszkodowania i zadośćuczynienia przez osoby zatrzymane i tymczasowo aresztowane, co do których zapadło orzeczenie o uniewinnieniu albo postępowanie umorzono.

Zmiany w składzie komisji senackich

Sprawozdawca Komisji Regulaminowej i Spraw Senatorskich senator Jerzy Cieślak poinformował, że 2 kwietnia bieżącego roku senator Wiesław Chrzanowski złożył na ręce marszałek Senatu rezygnację z pracy w Komisji Regulaminowej i Spraw Senatorskich. Równocześnie zwrócił się z prośbą o umożliwienie mu pracy w Komisji Praw Człowieka i Praworządności. Drugą komisją, w której pracuje senator W. Chrzanowski, jest Komisja Ustawodawcza.

29 kwietnia bieżącego roku senator Stanisław Jarosz, członek Komisji Gospodarki Narodowej oraz Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej, zwrócił się do marszałek Senatu z prośbą o wyrażenie zgody na pracę w Komisji Ustawodawczej. 6 maja bieżącego roku, zgodnie z wymogami regulaminu, Prezydium Senatu wyraziło zgodę, żeby senator S. Jarosz był członkiem trzeciej komisji Senatu.

Obydwa wnioski zyskały pozytywną opinię komisji.

W wyniku głosowania Senat zaakceptował przedstawione wnioski: 95 senatorów głosowano za ich przyjęciem, a 1 wstrzymał się od głosu.

Informacja prezesa Trybunału Konstytucyjnego o istotnych problemach wynikających z działalności i orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego w 1997 roku

Przewodniczący obradom wicemarszałek Donald Tusk przypomniał, że zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy z 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym informuje on Sejm i Senat o istotnych problemach wynikających z działalności i orzecznictwa trybunału. Nad tą informacją nie przeprowadza się głosowania. Marszałek Senatu, zgodnie z art. 8 ust. 8 Regulaminu Senatu, skierował do Komisji Praw Człowieka i Praworządności oraz do Komisji Ustawodawczej informację otrzymaną od prezesa Trybunału Konstytucyjnego.

Komisja Ustawodawcza oraz Komisja Praw Człowieka i Praworządności zapoznały się z informacją przedstawioną przez prezesa Trybunału Konstytucyjnego i poinformowały o tym marszałka Senatu.

Informację przedstawił Izbie prezes Trybunału Konstytucyjnego Marek Safjan. Zwrócono w niej przede wszystkim uwagę na konstytucyjne wzorce kontroli prawa.

W swej wypowiedzi prezes M. Safjan poruszył też wątek nowego ukształtowania ustawy i kompetencji trybunału, które zostały rozszerzone i zmodyfikowane.

Jak podkreślił prezes M. Safjan, przełomowe znaczenie dla wzmocnienia roli trybunału jako gwaranta i strażnika konstytucji ma przyjęcie zasady ostateczności jego orzeczeń.

Na zakończenie swego wystąpienia prezes powiedział m.in.:

Działalność orzecznicza Trybunału Konstytucyjnego wywołuje szerokie zainteresowanie społeczne, daleko wykraczające poza zainteresowanie prawników, polityków lub innych podmiotów uczestniczących w procesie tworzenia i stosowania prawa. Stąd też wynika wzmożona odpowiedzialność trybunału i świadomość, że jego wyroki, mając moc powszechnie obowiązującą i będąc ostateczne, bezpośrednio wpływają nie tylko na ukształtowanie się systemu prawnego państwa, ale także na kształtowanie się systemu politycznego, ekonomicznego i społecznego. Poprzez nową kompetencję w postaci rozpatrywania skargi konstytucyjnej orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego tworzy niezasadne oczekiwania obywateli, dostrzegających w tym nowym instrumencie także środek ochrony wobec konkretnych naruszeń praw i wolności.

Trybunał widzi swoją rolę w procesie zmian i dostosowywania ustaw oraz innych aktów prawnych wydanych i funkcjonujących w okresie przed uchwaleniem nowej konstytucji - częstokroć są to przepisy uchwalone jeszcze w latach czterdziestych i pięćdziesiątych - do standardów i wymogów wynikających z założeń aksjologicznych oraz konkretnych postanowień nowej konstytucji. Wspomniane dostosowywanie prawa może i powinno dokonywać się także poprzez orzecznictwo trybunału.

Trybunał Konstytucyjny stoi zatem przed szeregiem wyzwań. Jednocześnie jednak jego dorobek orzeczniczy oraz fakt umocnienia pozycji jako najwyższej rangi strażnika prawa, wolności i praw człowieka ułatwia mu sprostanie tym wyzwaniom. (...)

Trybunał Konstytucyjny w nowym, powiększonym składzie będzie sięgał do najlepszych wzorców dotychczasowego orzecznictwa i wspierał się mocno na istniejącej już przecież tradycji wykładni konstytucyjnej, dla której punktem wyjścia i zarazem punktem odniesienia będą fundamentalne zasady demokratycznego państwa prawnego.

Prezes M. Safjan odpowiadał także na pytanie senatorów.

Głos w debacie nad informacją zabrali senatorowie Anna Bogucka-Skowrońska, Zbigniew Romaszewski i Piotr Ł.J. Andrzejewski.

Uchwała Senatu w sprawie budowy Świątyni Opatrzności Bożej w Warszawie

Projekt uchwały w sprawie budowy Świątyni Opatrzności Bożej w Warszawie przedstawił senator Wiesław Chrzanowski. Senator przypomniał, że bezpośrednio po uchwaleniu Konstytucji 3 maja Sejm Czteroletni uchwalił deklarację stanów zgromadzonych, w której zawarty został ślub, że w podziękowaniu za "wydobycie Polski spod przemocy obcej, przywrócenie rządu, uchwalamy, aby na tę pamiątkę kościół ex voto wszystkich stanów był wystawiony i wyższej opatrzności poświęcony". Kościół miał być symbolem dziękczynienia za konstytucję. Rozbiory uniemożliwiły realizację tego ślubu. W 1792 r. w obecnym starym Ogrodzie Botanicznym w Warszawie zaczęto kłaść fundamenty. Tu w latach niewoli zaczynały się manifestacje narodowe, między innymi znana manifestacja w stulecie Konstytucji 3 maja. Po odzyskaniu niepodległości, 10 lutego 1920 r., w dniu zaślubin Polski z morzem, dokonanych przez generała Józefa Hallera, trzydziestu pięciu posłów Sejmu Ustawodawczego ze Związku Ludowo-Narodowego i Narodowego-Chrześcijańskiego Klubu Robotniczego podjęto inicjatywę ustawodawczą. Tytuł projektowanej ustawy brzmiał: "O wykonaniu ślubu uczynionego przez Sejm Czteroletni wzniesienia w Warszawie świątyni pod wezwaniem Opatrzności Bożej". Uchwalenie tej ustawy nastąpiło 17 marca 1921 r., bezpośrednio po uchwaleniu konstytucji.

Dopiero na kilka dni przed dwusetną rocznicą Konstytucji 3 maja senacka komisja konstytucyjna pod przewodnictwem obecnej marszałek Senatu w swojej uchwale stwierdziła, że "nie zaistniały okoliczności, które naród by od ślubu tego zwalniały, wprost przeciwnie, odzyskana wolność nakazuje narodowi śluby przodków wykonać".

W ostatnich latach, przy okazji obchodów czterechsetlecia przeniesienia stolicy do Warszawy, inicjatywę budowy świątyni podjął w swych wystąpieniach prymach Polski. Przedstawił ją również gronu parlamentarzystów, z udziałem marszałków obu Izb. W tym celu ma być powołana fundacja, na wzór przedwojennej Federacji Spełnienia Wotum Narodowego, która gromadziła fundusze. 2 marca tego roku inicjatywę budowy kościoła Opatrzności Bożej poparła Rada Miasta Stołecznego Warszawy. Czas najwyższy, by w sprawie tej pojawił się głos przedstawicielstwa narodu, Senatu Rzeczypospolitej Polskiej - powiedział senator W. Chrzanowski.

Na zakończenie swego wystąpienia senator zaapelował o podjęcie uchwały.

Głos w debacie zabrali senatorowie: Andrzej Mazurkiewicz, Zdzisław Jarmużek, Władysław Bartoszewski, Piotr. Ł.J. Andrzejewski, Anna Bogucka-Skowrońska. Senator Krystyna Czuba zgłosiła wniosek formalny o przejście do drugiego czytania projektu uchwały. Wniosek został przyjęty.

Drugie czytanie obejmowało głosowanie nad projektem uchwały. W wyniku głosowania Senat podjął (67 głosami, przy 6 przeciw i 21 wstrzymujący się) uchwałę w sprawie budowy Świątyni Opatrzności Bożej w Warszawie.

Pierwsze czytanie przedstawionego przez grupę senatorów projektu ustawy o zmianie ustawy o pomocy społecznej

Projekt ustawy o zmianie ustawy o pomocy społecznej przedstawił senator sprawozdawca Jerzy Cieślak.

Na mocy ustawy uchwalonej przez Sejm 29 listopada 1990 r. wśród zadań zleconych gminom znajduje się między innymi: przyznawanie zasiłków stałych, rent socjalnych, dodatków do tych rent, zasiłków okresowych i zasiłków okresowych gwarantowanych. Gwarantowany zasiłek okresowy przysługuje osobie, która spełnia trzy podstawowe warunki: utraciła prawo do zasiłku dla bezrobotnych z powodu upływu dopuszczalnego okresu jego pobierania, a więc dwunastu miesięcy; jest to osoba samotnie wychowująca dziecko do lat piętnastu i jej dochody, w przeliczeniu na członka rodziny, nie przekraczają kwot szczegółowo określonych w art. 4 tej ustawy. Zasiłek może być przyznany na okres do trzydziestu sześciu miesięcy. Jeżeli osoba pobierająca ten zasiłek podejmie na czas określony zatrudnienie albo pozarolniczą działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu, to z mocy ustawy traci bezpowrotnie prawo do gwarantowanego zasiłku okresowego, mimo że po ustaniu zatrudnienia spełnia wcześniej omówione warunki. Zatrudnienie na czas określony może stworzyć osobie bezrobotnej perspektywę stałej umowy o pracę. Jak zaznaczył senator sprawozdawca, dotychczasowe postanowienia ustawy o pomocy społecznej nie motywują podopiecznych opieki społecznej do podejmowania zatrudnienia na czas określony, nawet w niepełnym wymiarze. Zmniejszają więc one ich szanse na uzyskanie stałego zatrudnienia i samodzielność ekonomiczną.

Jak stwierdził senator J. Cieślak, w opinii wnioskodawców nowelizacji stanowi to poważny mankament. Proponowana nowelizacja ustawy o pomocy społecznej stwarza natomiast warunki motywujące osoby pobierające gwarantowany zasiłek okresowy do podejmowania pracy.

W imieniu wnioskodawców senator sprawozdawca wniósł o przyjęcie projektu i skierowanie go do odpowiedniej komisji.

Projekt ustawy o zmianie ustawy o pomocy społecznej został skierowany do pracy w Komisji Rodziny i Polityki Społecznej oraz Komisji Ustawodawczej.

Pierwsze czytanie przedstawionego przez grupę senatorów projektu ustawy zmieniającej ustawę z dnia 17 października 1991 roku o rewaloryzacji emerytur i rent, o zasadach ustalania emerytur i rent oraz o zmianie niektórych ustaw

Projekt zmian proponowanych w nowelizacji przedstawił Izbie senator Ryszard Sławiński. W uzasadnieniu projektu stwierdzono, że: "Proponowana zmiana w ustawie rewaloryzacji emerytur i rent, o zasadach ustalania emerytur i rent oraz o zmianie niektórych ustaw ma na celu zaliczenie do okresów nieskładkowych czasu praktycznej nauki zawodu pobieranej w ramach obowiązujących praktyk w warsztatach szkolnych, a tym samym dołączenie tego okresu do okresów uwzględnianych przy ustalaniu prawa do wysokości świadczeń.

Intencją projektodawców jest objęcie niniejszą zmianą dotychczasowych absolwentów, jak również obecnych uczniów szkół zawodowych, którzy odpowiadają warunkom określonym w projekcie.

Takie działanie, zdaniem wnioskodawców, jest konieczne ze wzglądu na poczucie sprawiedliwości społecznej. Uczniowie szkół zawodowych oprócz nauki szkolnej pracują także w warsztatach szkolnych w warunkach i na zasadach zbliżonych do panujących w zakładach produkcyjnych. Brak takiego przepisu w sposób nieuzasadniony różnicuje sytuację uczniów zatrudnianych w warsztatach szkolnych i zatrudnianych jako pracownicy młodociani w zakładach produkcyjnych, który to czas szkoły zaliczały do praktyk szkolnych.

Dotychczasowe uregulowania w tej sprawie są wadliwe, gdyż pozwalają na różnicowanie sytuacji absolwentów szkół zawodowych, jak również stoją w sprzeczności z poczuciem sprawiedliwości społecznej wielu obywateli, co jasno wynika z przeprowadzonych konsultacji.

Uwagi i opinie resortu pracy na temat proponowanej nowelizacji przedstawiła Elżbieta Sobótka, podsekretarz stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Socjalnej.

Senat skierował projekt ustawy zmieniającej ustawę z dnia 17 października 1991 roku o waloryzacji emerytur i rent, o zasadach ustalania emerytur i rent oraz o zmianie niektórych ustaw do pracy w Komisji Rodziny i Polityki Społecznej oraz Komisji Ustawodawczej.