Aktualności

Na swym posiedzeniu senatorowie z Komisji Spraw Emigracji i Łączności z Polakami za Granicą zapoznali się z informacją Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa na temat remontu Cmentarza Wojennego na Monte Cassino.

Informację przedstawił sekretarz generalny rady Andrzej Przewoźnik. W posiedzeniu wzięli także udział wicedyrektor Departamentu Konsularnego i Polonii w Ministerstwie Spraw Zagranicznych Wojciech Tyciński oraz dyrektor Biura Polonijnego Kancelarii Senatu Artur Kozłowski.

A. Przewoźnik stwierdził, że przeprowadzenie remontu generalnego cmentarzy żołnierzy II Korpusu Polskiego na terenie Włoch planowano na lata 2009-2010. Ze względu jednak na stan Cmentarza Wojennego na Monte Cassino przyspieszono remont na bieżący rok. Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, przy współpracy Konsulatu Generalnego RP w Mediolanie, przeprowadziła kompleksowy remont cmentarza w Bolonii. Prace na cmentarzu Monte Cassino zaplanowano na lata 2009-2010. Wymaga to jednak przygotowania dokumentacji obiektu, ekspertyz i dokumentacji przetargowej. W lipcu br. odbyło się spotkanie z udziałem przedstawicieli ambasady RP w Rzymie i prezesa Związku Polaków we Włoszech, dotyczące planowanej renowacji polskich cmentarzy w Loreto i na Monte Cassino oraz realizacji projektu budowy centrum informacyjnego przy cmentarzu na Monte Cassino.

Ustalono, że prace remontowe na cmentarzu Monte Cassino rozpoczną się w br. od renowacji rzeźby godła RP tam się znajdującej. W październiku br. na zlecenie Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa przeprowadzono inwentaryzację na cmentarzu, niezbędną do wykonania pełnej dokumentacji remontu i konserwacji, a także dokumentacji wymaganej w postępowaniu o zamówienia publiczne. W styczniu 2009 r. przeprowadzone zostanie postępowanie wyłaniające wykonawcę robót. Rada opracowała zakres prac remontowo-konserwatorskich cmentarza, przewidzianych do wykonania w latach 2009-2010, w trzech etapach. Dokonała również wstępnej kalkulacji kosztów, szacowanych na kwotę 3,5 mln zł w wypadku cmentarza na Monte Cassino, a około 2,9 mln zł w odniesieniu do cmentarza w Loreto.

A. Przewoźnik poinformował, że do Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa zgłosiło się Stowarzyszenie "Quo Vadis" z Rzeszowa z ofertą nieodpłatnej pomocy przy pracach porządkowych na cmentarzu. Rada zamierza złożyć propozycję wykonania przez stowarzyszenie prac wokół cmentarza, przy pomnikach upamiętniających polskich żołnierzy, ponieważ prace na cmentarzu będzie wykonywać firma wyłoniona w postępowaniu przetargowym.

Następnie głos zagrała senator Barbara Borys-Damięcka. Poinformowała, że będąc we Włoszech, spotykała się z przedstawicielami środowisk polskich z Sycylii, Rzymu, Kalabrii, Mediolanu, Neapolu i Turynu. Podczas tych licznych spotkań wysłuchała krytycznych uwag na temat stanu polskiego cmentarza na Monte Cassino i działalności Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa w zakresie opieki nad tą nekropolią. Senator dodała, że również Polonia włoska i londyńska wykazuje głęboką troskę związaną ze złym stanem tego największego miejsca pamięci żołnierzy polskich na Zachodzie. W związku z planowanymi 18 maja 2009 r. uroczystościami 65. rocznicy bitwy pod Monte Cassino senator B. Borys-Damięcka wyraziła wątpliwość, czy będą się one odbywać w godnych warunkach. Podkreśliła, że stan polskich cmentarzy jest wizytówką Polski, która jest odpowiedzialna za zorganizowanie uroczystości.

Senator odniosła się również do kwestii braku woli współpracy ze Stowarzyszeniem "Quo Vadis", deklarującym pomoc od bardzo dawna i wielokrotnie usiłującym spotkać się w tej sprawie z przedstawicielami rady. Jak poinformowała, odbyła rozmowę z delegacją Stowarzyszenia "Quo Vadis" w Senacie RP.

Odnosząc się do wypowiedzi senator B. Borys-Damięckiej, A. Przewoźnik stwierdził, że urząd, który reprezentuje, działa w zakresie obowiązującego prawa i podejmuje różne działania. Musi przy tym spełniać wymogi określone prawem. Dodał, że rada utrzymuje stały kontakt z przewodniczącym Związku Polaków we Włoszech i uzyskuje bieżące informacje. A. Przewoźnik zwrócił uwagę, że Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa liczy 40 osób, co ogranicza możliwości jej działania.

W dyskusji udział wzięli senatorowie: Maria Pańczyk-Pozdziej, Piotr Zientarski, Andrzej Person, B. Borys-Damięcka. Senator P. Zientarski bardzo pozytywnie ocenił działalność rady zarówno w kontekście historycznym, jak i dokumentacyjnym.

Przedstawiciel Ministerstwa Spraw Zagranicznych wicedyrektor W. Tyciński odniósł się do kwestii współpracy resortu i przedstawicielstw polskich za granicą z Radą Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa. Podkreślił, że radą kieruje od 1992 r. osoba o dużym doświadczeniu. Współpracę z resortem spraw zagranicznych ocenił jako bardzo dobrą. Przedstawiając zakres współdziałania obu instytucji, wicedyrektor W. Tyciński poinformował, że dotyczy ono doraźnej opieki nad miejscami pamięci, odbywającej się najczęściej w porozumieniu z Polonią, oraz spraw o charakterze prawnym, np. przy okazji negocjacji umów o ochronie grobów. Stwierdził, że reprezentantem Polaków we Włoszech, zgodnie z zapisem statutowym, jest tamtejszy Związek Polaków. Wsłuchując się w głosy innych partnerów z różnych organizacji polonijnych, należy zaś czynić wiążące uzgodnienia z jednym statutowym przedstawicielem.