Aktualności

Na wspólnym posiedzeniu zebrały się Komisja Ustawodawcza oraz Komisja Rodziny i Polityki Społecznej w celu przeprowadzenia pierwszego czytania projektu ustawy o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych oraz o zmianie niektórych innych ustaw.

W imieniu wnioskodawców, grupy senatorów, projekt omówił i uzasadnił senator Mieczysław Augustyn.

W uzasadnieniu projektu wniesionego do laski marszałkowskiej napisano, że propozycja nowelizacji ustawy z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych wynika z potrzeby doprecyzowania niektórych rozwiązań w systemie finansowania działalności warsztatów terapii zajęciowej oraz zakładów aktywności zawodowej, ponieważ budzą one wątpliwości zarówno jednostek samorządów terytorialnych realizujących te zadania, jak również przedstawicieli środowisk działających na rzecz osób niepełnosprawnych. Zapisy zaproponowane w projekcie dotyczą przede wszystkim doprecyzowania systemu finansowania warsztatów terapii zajęciowej, m.in. przez wprowadzenie przepisu zobowiązującego samorząd powiatowy do finansowania kosztów działalności warsztatów terapii zajęciowej, utrzymanie możliwości finansowania kosztów ich działalności również z innych źródeł i wprowadzenie zasady, która umożliwi zmniejszenie procentowo określonej wysokości środków przekazywanych na tę działalność przez powiat, gdy znajdą się inne źródła finansowania. W opinii wnioskodawców, taka nowelizacja gwarantuje stabilność funkcjonowania warsztatów i realizację ich podstawowych celów terapeutycznych.

Wprowadzenie przedmiotowej regulacji ma na celu zachowanie możliwości dofinansowania funkcjonowania warsztatów z innych źródeł, z wyraźnym określeniem, że środki te będą przeznaczane w szczególności na rozwój - wzbogacenie i poszerzenie zakresu działalności merytorycznej warsztatu, np. zajęć terapeutycznych, warsztatów prozawodowych itp. Celem proponowanej nowelizacji jest podniesienie poziomu usług świadczonych uczestnikom warsztatów terapii zajęciowej i procentowego udziału środków przeznaczanych na działalność merytoryczną (terapia) w ogólnych kosztach funkcjonowania warsztatów, ponieważ udział ten zmniejsza się z roku na rok. Jest to niezmiernie ważne, z przeprowadzonych analiz wynika bowiem, że dynamiczny wzrost liczby warsztatów oraz liczby ich uczestników nie przynosi wymiernych skutków w postaci przechodzenia uczestników warsztatów na rynek pracy.

W projekcie zaproponowano także utrzymanie maksymalnego - w wysokości 90% - finansowania kosztów funkcjonowania warsztatów terapii zajęciowej przez Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Obecnie PFRON jest zobowiązany do finansowania maksymalnie do 90% tych kosztów oraz zobowiązany do finansowania przedmiotowych kosztów w wysokości 85% w 2009 r. i latach następnych. Propozycja ta wynika z licznych protestów organizacji działających na rzecz środowisk osób niepełnosprawnych. Sygnalizowały one problemy we współpracy z samorządem w kwestii interpretacji przepisów dotyczących obowiązku współfinansowania warsztatów przez powiat, a także próby przerzucania tego obowiązku na inne podmioty, w szczególności na jednostki prowadzące warsztaty. Organy jednostek samorządów terytorialnych natomiast zgłaszają problem z zarezerwowaniem w swoich budżetach przedmiotowych środków w wysokości wyższej niż dotychczas.

Wnioskodawcy zaproponowali również zmiany w przepisach dotyczących zakładów aktywności zawodowej odnośnie do zasad finansowania kosztów ich działalności. Jednocześnie utrzymano dotychczasowe zapisy dotyczące finansowania kosztów tworzenia zakładów aktywności zawodowej.

Ponadto w projekcie przewidziano zmianę wysokości algorytmu. W obecnym stanie prawnym zagadnienie wysokości środków przekazywanych przez PFRON na działalność warsztatu terapii zajęciowej regulowane jest przepisami wykonawczymi do ustawy. Dlatego też w celu poprawy sytuacji finansowej konieczna jest zmiana obecnego zapisu w rozporządzeniu Rady Ministrów w sprawie algorytmu przekazywania środków PFRON samorządom wojewódzkim i powiatowym. Rozporządzenie dotyczyć powinno wysokości kwoty stanowiącej podstawę wyliczenia środków na działalność warsztatów terapii zajęciowej (koszt dofinansowania rocznego pobytu jednego uczestnika) oraz zwiększenia wysokości kwoty przypadającej na jedną osobę niepełnosprawną zatrudnioną w zakładzie aktywności zawodowej.

Zdaniem wnioskodawców, potrzeba wprowadzenia tych zmian wynika z faktu, iż dotychczasowe wyliczone kwoty wg kosztów z 2002 r. wynoszą: 13 414,00 zł (roczny pobyt jednego uczestnika wtz) oraz 16 772,00 zł (roczna kwota przypadająca na jedną osobę niepełnosprawną zatrudnioną w zaz) i nie zmieniły się od 2003 r. Jeżeli weźmie się pod uwagę fakt, że w 2007 r. nastąpił wzrost cen towarów i usług o 10,3% w porównaniu z rokiem 2002, to mając na uwadze dalszy rozwój wtz i zaz, konieczne jest podjęcie działań zmierzających do usprawnienia finansowania tych jednostek. Polegałoby to na zwiększeniu kwoty środków na dofinansowanie rocznego pobytu jednego uczestnika w wtz oraz wysokości kwoty przypadającej na jedną osobę niepełnosprawną zatrudnioną w zaz.

Podczas posiedzenia senatorowie zapoznali się z opiniami o projekcie, przedstawionymi przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej oraz Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, w których zasygnalizowano potrzebę wprowadzenia zmian do rozpatrywanego projektu.

W wyniku dyskusji połączone komisje zdecydowały o wprowadzeniu poprawek do rozpatrzonego projektu ustawy o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych oraz o zmianie niektórych innych ustaw. Na sprawozdawcę podczas drugiego czytania projektu wybrano senatora M. Augustyna.