Aktualności

21 i 22 lipca odbyło się 60. posiedzenie Senatu.

Poprawki Senatu do ustawy o ochronie informacji niejawnych

Ustawa, uchwalona przez Sejm na 69. posiedzeniu, 24 czerwca 2010 r., na podstawie projektu rządowego, służy unowocześnieniu i usprawnieniu funkcjonującego w Polsce systemu ochrony informacji niejawnych. W konsekwencji może się zmniejszyć liczba informacji niejawnych, nastąpić uelastycznienie zasad ich przetwarzania oraz zniesienie zbędnych restrykcji, zwłaszcza w odniesieniu do informacji o niskich klauzulach, zachowanie zaś wysokich standardów ochrony informacji o szczególnym znaczeniu dla bezpieczeństwa interesów państwa.

Nowa ustawa rezygnuje z podziału informacji niejawnych na tajemnicę państwową i służbową, odchodzi od rozbudowanych formalnych wykazów informacji niejawnych na rzecz jednoznacznego zobowiązania wytwórców informacji do kierowania się nowymi definicjami poszczególnych klauzul, ustanawia jedną zamiast dwóch krajową władzę bezpieczeństwa (model funkcjonujący w zdecydowanej większości państw NATO i UE), zmienia zasady prowadzenia postępowań sprawdzających, m.in. rozszerzenie zakresu stosowania do nich przepisów k.p.a., rezygnację z prowadzenia postępowań w stosunku do osób ubiegających się o dostęp do informacji niejawnych o klauzuli "zastrzeżone", wprowadza termin zawity w odniesieniu do kontrolnych postępowań sprawdzających.

Zgodnie z projektowanymi definicjami klauzul tajności, ochronie określonej przepisami ustawy będą podlegać tylko takie informacje, których ujawnienie przyniosłoby szkody bezpieczeństwu lub interesom państwa. Najwyższe klauzule tajności będą nadawane wyłącznie wtedy, gdy ujawnienie danej informacji przyniosłoby poważne szkody obronności, polityce międzynarodowej, podstawowym interesom gospodarczym państwa albo czynnościom operacyjno-rozpoznawczym uprawnionych służb. W ten sposób część informacji do tej pory opatrywanych najwyższymi klauzulami powinna być klasyfikowana jako poufne lub zastrzeżone. Ochrona przewidziana dla informacji niejawnych nie będzie obejmować danych dotyczących prawnie chronionych interesów obywateli i jednostek organizacyjnych, gdyż o ich ochronie stanowią inne ustawy. Uprości to system ochrony informacji niejawnych i  zmniejszy ich liczbę, spowoduje redukcję liczby jednostek organizacyjnych przetwarzających informacje niejawne, a w konsekwencji - oszczędności budżetowe.

Funkcję jednej krajowej władzy bezpieczeństwa, odpowiedzialnej za ochronę informacji niejawnych wymienianych z NATO i Unią Europejską, będzie pełnił szef Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego. Zadania krajowej władzy bezpieczeństwa wobec podmiotów sfery wojskowej będą wykonywane przez szefa ABW za pośrednictwem szefa Służby Kontrwywiadu Wojskowego. Kompetencje SKW odniosą się wyłącznie do Sił Zbrojnych RP i jednostek organizacyjnych podległych ministrowi obrony narodowej.

Projekt ustawy przewiduje bardzo istotne zmiany dotyczące zasad stosowania środków ochrony fizycznej informacji niejawnych. Ma to na celu racjonalne stosowanie metod i środków służących ochronie informacji niejawnych stosownie do klauzul tajności i zasad zarządzania ryzykiem. Zmiany zmierzają do złagodzenia wymagań dla podmiotów dysponujących wyłącznie informacjami o niskich klauzulach tajności, pozostawiając wysokie wymagania w razie zabezpieczania informacji oznakowanej klauzulą "ściśle tajne" lub "tajne".

Zniesiono obowiązek organizowania kancelarii tajnych w jednostkach organizacyjnych, w których przetwarzane są informacje niejawne o klauzuli "poufne". Dopuszczono możliwość zorganizowania kancelarii tajnej obsługującej kilka jednostek.

Unowocześniono przepisy dotyczące bezpieczeństwa teleinformatycznego. Wprowadzono zasadę, że akredytacji bezpieczeństwa teleinformatycznego dla systemów przetwarzających informację oznaczoną klauzulą "zastrzeżone" będzie udzielał kierownik jednostki organizacyjnej. Określono termin 6 miesięcy, a w wyjątkowych wypadkach 12 miesięcy na udzielenie bądź odmowę udzielenia akredytacji.

W projekcie ustawy odstąpiono od określania z góry okresów obowiązywania klauzuli tajności na rzecz możliwości zniesienia lub zmiany klauzuli w razie ustania lub zmiany ustawowych przesłanek ochrony. Wprowadzono obowiązek przeglądu wszystkich wytworzonych dokumentów niejawnych raz na 5 lat. Jeżeli przegląd taki wykaże brak przesłanek do dalszej ochrony informacji na określonym poziomie, powinna nastąpić zmiana lub zniesienie nadanej klauzuli. Na większą elastyczność obowiązującego systemu będzie też miała wpływ możliwość określenia z góry, niezależnie od klauzuli, daty lub wydarzenia, po którym nastąpi zniesienie lub zmiana klauzuli tajności, a także możliwość odrębnego klauzulowania poszczególnych części dokumentu - nie tylko załączników, ale też poszczególnych akapitów.

W wypadku stwierdzenia rażącego zawyżania lub zaniżania klauzuli tajności odbiorca dokumentu będzie mógł odwołać się od decyzji wytwórcy do ABW lub SKW, a w razie sporu z jedną z tych służb - do prezesa Rady Ministrów. Powinno to ograniczyć liczbę wypadków bezpodstawnego zawyżania klauzuli tajności.

Doprecyzowano przepisy dotyczące kontroli zabezpieczenia informacji niejawnych. Uzupełniono jej zakres o możliwość żądania udostępnienia systemów teleinformatycznych nieprzeznaczonych do przetwarzania informacji niejawnych, ale wyłącznie w wypadku uprzedniego ustalenia okoliczności wskazujących na przetwarzanie w tych systemach informacji niejawnych.

Nowe rozwiązanie to wprowadzenie kontroli prezesa Rady Ministrów nad prawidłowością postępowań sprawdzających prowadzonych przez ABW i SKW, co powinno wpłynąć na podwyższenie standardów postępowań i być gwarancją respektowania praw osób sprawdzanych.

Rozszerzono zakres stosowania kodeksu postępowania administracyjnego w postępowaniach sprawdzających. Wprowadzono zawity termin na przeprowadzenie kontrolnego postępowania sprawdzającego. Termin 12 miesięcy stanie się terminem zawitym, a postępowanie kontrolne niezakończone w tym terminie zostanie umorzone z mocy prawa.

Wprowadzono zasadę prowadzenia przez ABW lub SKW postępowań sprawdzających wobec wszystkich kierowników jednostek organizacyjnych, również w wypadku klauzuli "poufne", aby uniknąć sytuacji, w której pełnomocnik ochrony będzie prowadził postępowanie sprawdzające wobec swojego pracodawcy.

Rozpatrująca ustawę Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej wniosła do niej 50 poprawek, głównie o charakterze porządkowym, uściślającym i redakcyjnym. Komisja Obrony Narodowej zaproponowała 61 zmian, Komisja Praw Człowieka, Praworządności i Petycji zaś - 62 poprawki. Wnioski o charakterze legislacyjnym złożyli także senatorowie: Zbigniew Meres, Zbigniew Romaszewski, Ryszard Knosala, Maciej Grubski i Leon Kieres.

Ostatecznie uchwalono 66 zmian do ustawy o ochronie informacji niejawnych, w tym około 30 o charakterze redakcyjnym. Ponadto określono 30-dniowy termin na rozpatrzenie wniosków o rozstrzygnięcie sporu w wypadku stwierdzenia przez odbiorcę materiału zawyżenia lub zaniżenia klauzuli tajności. Dwie inne senackie zmiany uwzględniły zasadność wskazania na uczestnika szkolenia jako stronę umowy dotyczącej szkolenia w zakresie ochrony informacji niejawnych i szkolenia w zakresie bezpieczeństwa teleinformatycznego. W pięciu kolejnych poprawkach Senat na nowo sformułował wytyczne do wydawania rozporządzeń. Przyjęto też zmianę precyzującą, określającą krąg osób podlegających sprawdzeniu poprzez odesłanie do wszystkich kategorii podmiotów określonych w art. 57 ustawy. Senat uchwalił też wprowadzenie do ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora wskazanego wprost prawa parlamentarzystów do wstępu do pomieszczeń, w których znajdują się informacje i materiały, do uzyskiwania których uprawnieni są posłowie i senatorowie. W myśl kolejnej wprowadzonej zmiany, przesłankami do uzyskania koncesji na prowadzenie działalności gospodarczej oraz warunkami wykonywania działalności przez przedsiębiorców zagranicznych będą alternatywnie możliwość zagrożenia bezpieczeństwa państwa lub obronności państwa zamiast spełnienia tych przesłanek kumulatywnie. Senatorowie wprowadzili też zmiany w instrukcji do ankiety bezpieczeństwa osobowego, wskazując na konieczność podania informacji o lokatach i rachunkach w spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych i bankach zagranicznych, informacji o wszystkich dotychczasowych miejscach zatrudnienia i dotyczących dotychczasowej działalności gospodarczej sprawdzanego.

Zmiany uchwalone przez senatorów rozpatrzą teraz posłowie.

Ustawa o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin - przyjęta z poprawkami

Sejm uchwalił tę ustawę na 69. posiedzeniu, 24 czerwca 2010 r., na podstawie projektu komisji sejmowej. Nowelizacja likwiduje lukę w ustawie poprzez wprowadzenie przepisu stanowiącego upoważnienie dla Rady Ministrów do wydania rozporządzenia określającego szczegółowe warunki podwyższania emerytur dla żołnierzy, których służba charakteryzuje się wysokim stopniem ryzyka, a więc saperów, lotników, żołnierzy wykonujących zadania specjalne w jednostkach bojowych.

Komisja Rodziny i Polityki Społecznej oraz Komisja Obrony Narodowej zaproponowały wprowadzenie 2 poprawek. Pierwsza miała charakter porządkowy, druga zmierzała do zwiększenia precyzji sformułowań mówiących o tym, do kogo ta ustawa jest adresowana.

Poprawki zostały poparte przez senatorów w wyniku głosowań. Nowelizacja wróci teraz do Sejmu.

Senat wprowadził poprawki do ustawy o zmianie ustawy o orderach i odznaczeniach

Nowelizacja, uchwalona przez Sejm na 69. posiedzeniu, 24 czerwca 2010 r., na podstawie projektu poselskiego, zakłada przywrócenie Krzyża Niepodległości w formie Orderu Wojennego Krzyża Niepodległości, a także ustanowienie, w 30. rocznicę wydarzeń Sierpnia 1980 r., Krzyża Wolności i Solidarności, jako podobnego do Krzyża Niepodległości odznaczenia niższej rangi. Krzyż Wolności i Solidarności jest nagrodą dla działaczy opozycji wobec dyktatury komunistycznej, którzy od 1 stycznia 1956 r. do 4 czerwca 1989 r., z wyłączeniem okresu od 31 sierpnia 1980 r. do 12 grudnia 1981 r., na terytorium Polski: byli aktywnymi członkami nielegalnych organizacji, które stawiały sobie za cel odzyskanie przez Polskę niepodległości i suwerenności lub respektowanie praw człowieka w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej; prowadzili zagrożoną odpowiedzialnością karną lub represjami działalność na rzecz odzyskania przez Polskę niepodległości i suwerenności. Krzyż Wolności i Solidarności nadaje się też osobom, które we wspomnianym okresie, ze względu na prowadzoną działalność, mającą na celu odzyskanie przez Polskę niepodległości lub suwerenności, były represjonowane, zostały zabite, doznały ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, łącznie co najmniej 30 dni były więzione, aresztowane, internowane lub w inny sposób pozbawione wolności.

Prawa do otrzymania Krzyża Wolności i Solidarności nie mają osoby, które były pracownikami bądź funkcjonariuszami, żołnierzami organów bezpieczeństwa państwa, określonych w art. 5 ustawy z 18 grudnia 1998 r. o Instytucie Pamięci Narodowej, a także osoby, co do których w archiwum IPN - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu zachowały się dokumenty wytworzone przez nie lub z ich udziałem w ramach czynności wykonywanych przez nie w charakterze tajnego informatora lub pomocnika podczas operacyjnego zdobywania informacji przez te organy.

Komisja Obrony Narodowej zaproponowała 8 poprawek o charakterze legislacyjnym, podobnie jak Komisja Praw Człowieka, Praworządności i Petycji, został także zgłoszony jej wniosek mniejszości. Ponadto wnioski o charakterze legislacyjnym złożyli senatorowie: Piotr Kaleta, Bohdan Paszkowski i Tadeusz Skorupa.

Ostatecznie akceptację Izby zyskało 13 zmian, w tym kilka o charakterze redakcyjnym i techniczno-legislacyjnym. Senatorowie zmienili ponadto nazwę Orderu Krzyża Niepodległości na Order Niepodległości i zlikwidowali podział orderu na klasy. Wprowadzili też możliwości uhonorowania Krzyżem Wolności i Solidarności: za działalność opozycyjną od 31 sierpnia 1980 r. do 12 grudnia 1981 r., za działalność poza granicami Polski, za działalność w organizacjach opozycyjnych w okresie krótszym niż 12 miesięcy. Senat zgodził się też na odznaczanie Krzyżem Wolności i Solidarności osób, które w ramach represji utraciły pracę na okres krótszy niż 6 miesięcy, oraz pracowników, funkcjonariuszy i żołnierzy służby bezpieczeństwa państwa, którzy współpracowali z opozycją, nawet jeżeli nie przedstawią na to dowodów. W kolejnej poprawce zabronili natomiast przyznania go informatorom i pomocnikom organów służby bezpieczeństwa państwa, nawet jeżeli w archiwach IPN nie zachowały się dokumenty wytworzone przy ich udziale.

Nowelizacja wraz z poprawkami Senatu zostanie ponownie rozpatrzona przez Sejm.

Drugie i trzecie czytanie projektu ustawy o zmianie ustawy o orderach i odznaczeniach

Komisja Praw Człowieka, Praworządności i Petycji w trakcie prac nad ustawą o zmianie ustawy o orderach i odznaczeniach zwróciła uwagę na brak podstawy prawnej do wystąpienia prezydenta RP do prezesa Instytutu Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu o przekazanie informacji dotyczących okoliczności istotnych dla podjęcia decyzji o nadaniu orderu lub odznaczenia. Pojawiła się więc potrzeba skorzystania przez Senat z prawa do inicjatywy ustawodawczej. Komisja Praw Człowieka, Praworządności i Petycji postanowiła przedstawić wniosek o podjęcie tej inicjatywy. Projekt zakłada, że zakres danych i sposób ich udostępnienia prezydentowi przez prezesa IPN odpowiadać będzie regulacjom dotyczącym dostępu do informacji dotyczących niektórych osób pełniących funkcje publiczne w trybie określonym w rozdziale 4 ustawy z  18 października 2006 r. o ujawnieniu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów. W myśl ustawy o orderach i odznaczeniach ordery i odznaczenia są najwyższym wyróżnieniem zasług cywilnych i wojskowych położonych podczas pokoju lub wojny dla chwały i rozwoju RP. Dlatego też, zdaniem komisji, prezydent RP przed podjęciem decyzji o nadaniu orderu lub odznaczenia danej osobie powinien mieć możliwość zwrócenia się do prezesa Instytutu Pamięci Narodowej o udostępnienie informacji dotyczących tej osoby. Do tej pory nie było to jednoznacznie uregulowane. Będzie to dotyczyć przyznawania wszelkich orderów i odznaczeń.

Komisja wniosła projekt ustawy o takiej samej treści, jak ten przedstawiony przez prezydenta RP, będący obecnie przedmiotem prac Sejmu. Intencją Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji było przyspieszenie prac nad tym projektem. Inicjatorzy projektu uznali bowiem, że prezydent powinien mieć narzędzia umożliwiające mu sprawdzanie kandydatów do odznaczeń.

Po zapoznaniu się z projektem inicjatywy Senat uzupełnił porządek obrad o drugie czytanie projektu ustawy o zmianie ustawy o orderach i odznaczeniach. W wyniku głosowania Izba przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy o orderach i odznaczeniach i podjęła uchwałę w sprawie wniesienia go do Sejmu. Upoważniono też senatora Pawła Klimowicza do reprezentowania Izby podczas dalszych prac nad projektem.

Ustawa o zmianie ustawy o działach administracji rządowej - przyjęta bez poprawek

Nowelizacja, uchwalona przez Sejm na 69. posiedzeniu, 25 czerwca 2010 r., na podstawie projektu rządowego, ma na celu uporządkowanie działu: "Sprawy rodziny" i działu "Zabezpieczenie społeczne". Zdaniem projektodawców, dział: "Sprawy rodziny" nie obejmuje bowiem najważniejszych zadań wypełnianych w ramach polityki rodzinnej państwa. Wskazano także, że sprawy, które zawarto w tym dziale, nie odpowiadają rzeczywistym zadaniom dotyczącym rodziny, część nie jest w ogóle uregulowana, a część dotyczy zabezpieczenia społecznego. Ustawa w praktyce ma charakter porządkowy - wyłącza z działu "Zabezpieczenie społeczne" kwestie dotyczące rodziny i umieszcza je w odrębnym dziale "Rodzina". Tym samym dawniejszy dział "Sprawy rodziny" zostaje zastąpiony przez dział "Rodzina".

Komisja Rodziny i Polityki Społecznej zaproponowała Senatowi przyjęcie nowelizacji bez poprawek. W trakcie dyskusji wspólny wniosek o charakterze legislacyjnym złożyli senatorowie: Władysław Dajczak, Grzegorz Banaś, Bohdan Paszkowski i Władysław Ortyl.

W wyniku głosowania (58 głosów za, 34 - przeciw) Izba zdecydowała o przyjęciu nowelizacji bez poprawek.

Teraz zostanie ona skierowana do podpisu prezydenta.

Senat wprowadził poprawki do ustawy o zmianie ustawy o transporcie drogowym

Nowelizacja, uchwalona przez Sejm na 69. posiedzeniu, 24 czerwca 2010 r., na podstawie projektu poselskiego, dotyczy zmiany właściciela 6 stacjonarnych urządzeń do ważenia pojazdów samochodowych, które są wbudowane w drogi. Obecnie wagi te stanowią własność wojewodów. Ustawa przewiduje przejęcie tych urządzeń przez Głównego Inspektora Transportu Drogowego. Do zadań Inspekcji Transportu Drogowego należałyby dzięki temu również konserwacja, naprawa i bieżące utrzymanie urządzeń technicznych do ważenia pojazdów.

W trakcie obrad Komisji Gospodarki Narodowej Biuro Legislacyjne Kancelarii Senatu zwróciło uwagę na niepoprawność w zakresie procedowania. Dlatego też komisja zgłosiła wniosek o wprowadzenie 3 poprawek. Pierwsza zmienia brzmienie dopisanego przez Sejmu art. 50b, który otrzymałby brzmienie: "Konserwacja, naprawa i bieżące utrzymanie urządzeń technicznych do ważenia pojazdów jest finansowane ze środków budżetu państwa ujmowanych w części, której dysponentem jest minister właściwy do spraw transportu". Ponadto komisja zaproponowała skrócenie z 3 miesięcy do 1 miesiąca terminu przekazania wag głównemu inspektorowi transportu drogowego. Ostania zmiana przewidywała, że mienie materialne, które było w dyspozycji wojewody i które wojewoda w imieniu Skarbu Państwa nadzorował i użytkował, zostanie przekazane głównemu inspektorowi transportu drogowego, ale nie na własność, gdyż nie byłoby to zgodne z przepisami. Poprawki porządkowały nowelizację pod względem legislacyjnym, ponadto jednoznacznie określiły, skąd mają pochodzić środki. W wyniku kolejnych głosowań Izba przyjęła poprawki zaproponowane przez Komisję Gospodarki Narodowej.

Senat nie poparł natomiast wniosku senatora Piotra Ł.J. Andrzejewskiego, który w trakcie dyskusji wniósł o odrzucenie nowelizacji (36 głosów za, 55 - przeciw, 1 wstrzymujący się).

Senackie zmiany musi jeszcze rozpatrzyć Sejm.

Ustawa o zmianie ustawy o organizacji rynku mleka i przetworów mlecznych - przyjęta bez poprawek

Ustawa, uchwalona przez Sejm na 69. posiedzeniu, 24 czerwca 2010 r., z przedłożenia rządowego, dostosowuje obowiązujące przepisy do prawa Unii Europejskiej i proponuje zmiany doprecyzowujące, mające na celu usunięcie wątpliwości interpretacyjnych w stosowaniu prawa.

Jedna z najistotniejszych to propozycja zmiany zasad określenia kwot indywidualnych przyznawanych z krajowej rezerwy. Kwoty zakupione przez producentów w roku kwotowym, w którym jest rozpatrywany wniosek o przyznanie kwoty indywidualnej z krajowej rezerwy, nie będą brane pod uwagę. Da to producentom większą swobodę w podejmowaniu decyzji dotyczących powiększania posiadanych kwot w drodze ich zakupu od innych producentów. Taka zmiana ułatwi producentom powiększanie kwot indywidualnych, powinno to wpłynąć na przyspieszenie restrukturyzacji produkcji mleka.

Kolejna zmiana dotyczy zakresu zadań Agencji Rynku Rolnego. Polega na uchyleniu przepisów o dopłatach do prywatnego przechowywania serów i odtłuszczonego mleka w proszku, dopłatach do przetwórstwa masła, masła skoncentrowanego i śmietanki, dopłatach do masła skoncentrowanego przeznaczonego do bezpośredniej konsumpcji, dopłatach do zakupu masła przez organizacje nieuzyskujące dochodów z prowadzonej działalności. Następna zmiana to pozbawienie producentów mleka możliwości ubiegania się o rekompensaty za zaprzestanie produkcji oraz sprzedaży mleka i przekazanie kwoty indywidualnej do rezerwy krajowej. Kolejna zmiana to wprowadzenie nowego sposobu naliczania dopłat do spożycia mleka i przetworów mlecznych w szkołach. Ponadto podmioty skupujące mleko zostaną zwolnione z obowiązku przesyłania do dostawców hurtowych informacji na temat wykorzystania kwot indywidualnych.

Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi wniosła o przyjęcie ustawy bez poprawek. Propozycje wprowadzenia 10 zmian zgłosili zaś senatorowie Jerzy Chróścikowski i Przemysław Błaszczyk. W wyniku głosowania Izba 58 głosami za, przy 35 przeciw, poparła wniosek Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi i przyjęła nowelizację bez poprawek.

Ustawa o zmianie ustawy o organizacji rynku mleka i przetworów mlecznych zostanie teraz skierowana do podpisu prezydenta.

Senat wprowadził poprawkę do ustawy o zmianie ustawy o ustanowieniu programu wieloletniego "Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu 2004-2011"

Celem nowelizacji, uchwalonej przez Sejm na 69. posiedzeniu, 24 czerwca 2010 r., na podstawie projektu poselskiego, jest zwaloryzowanie wysokości łącznych nakładów z budżetu państwa na dofinansowanie programu wieloletniego "Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu 2004-2011" i zwaloryzowanie wartości kosztorysowej zadań inwestycyjnych objętych tym programem. Wydłużono również do 2015 r. okres realizacji programu. W konsekwencji zmieniono również nazwę programu. Zgodnie ze znowelizowanym art. 3 ust. 1 nakłady budżetu państwa na dofinansowanie programu nie będą mogły przekroczyć 500 mln 711 tys. zł przy wartości kosztorysowej zadań inwestycyjnych 600 mln 937 tys. zł (ceny z roku 2009). Aktualnie to, odpowiednio, 311 mln 726 tys. zł i 415 mln 726 tys. zł (ceny z roku 2004). Powody tych zmian to, z jednej strony, inflacja w ciągu 6 lat, a drugiej - wzrost cen.

W opinii wnioskodawców nowelizacji, waloryzacja jest warunkiem ukończenia programu realizowanego od 6 lat. Uzasadniają ją znaczny wzrost cen materiałów i usług budowlanych oraz opóźnienia w wykupie gruntów, które powstały w następstwie nieuregulowania stanu prawnego. Wydłużenie okresu realizacji programu uzasadnia się wydłużeniem terminów uzyskania decyzji o lokalizacji inwestycji celu publicznego i pozwoleń na budowę, protestami, które przesuwają terminy rozstrzygnięć przetargowych, oraz przeciągającymi się postępowaniami w sprawie o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach.

Pracujące nad ustawą Komisja Budżetu i Finansów Publicznych oraz Komisja Nauki, Edukacji i Sportu zaproponowały do niej poprawkę, uwzględniającą w przepisach merytorycznych ustawy nową nazwę programu wieloletniego. Izba przyjęła ją 89 głosami za, przy 1 wstrzymującym się.

Nowelizacja wraz z senacką zmianą zostanie teraz ponownie rozpatrzona przez Sejm.

Senat przyjął bez poprawek ustawę o zmianie ustawy - Przepisy wprowadzające ustawy reformujące system nauki

Sejm uchwalił nowelizację na 70. posiedzeniu, 8 lipca 2010 r., na podstawie projektu komisyjnego. Jej celem jest uwzględnienie w ustawie lustracyjnej wszelkich niezbędnych konsekwencji związanych z nowymi przepisami ustaw reformujących system nauki. W efekcie opiniowana ustawa, oprócz art. 4 ustawy lustracyjnej, nowelizuje także jej art. 8, art. 21a i art. 21e. Przepis art. 4 ustawy lustracyjnej w obecnie obowiązującym brzmieniu zawiera dwa punkty 54. Pierwszy z nich wskazuje na dyrektora Narodowego Centrum Badań i Rozwoju, drugi - na żołnierzy zawodowych zajmujących stanowiska pułkowników i generałów oraz komendantów wojskowych komend uzupełnień. W rozumieniu ustawy to osoby pełniące funkcje publiczne. Zmiana w art. 4, dokonana w art. 27 przepisów wprowadzających ustawy reformujące system nauki, koryguje podwójną numerację punktów 54 i wprowadza do katalogu osób pełniących funkcje publiczne dyrektora Narodowego Centrum Nauki, jego zastępców oraz zastępców dyrektora Narodowego Centrum Badań i Rozwoju. Konsekwencją tego jest również zmiana art. 8 oraz art. 21 ust. 2b i art. 21e ust. 1 ustawy lustracyjnej.

Ustawa ma wejść w życie 30 września 2010 r.

Skutkiem proponowanych zmian będzie zwiększenie przejrzystości i spójności przepisów ustawy lustracyjnej. Ustawa nie pociąga za sobą skutków społecznych, prawnych, gospodarczych ani finansowych. Jej przedmiot nie jest objęty prawem Unii Europejskiej.

Komisja Nauki, Edukacji i Sportu zaproponowała Izbie przyjęcie nowelizacji bez poprawek. Senatorowie poparli ten wniosek i 91 głosami za, przy 1 przeciw, zdecydowali o przyjęciu bez poprawek ustawy o zmianie ustawy - Przepisy wprowadzające ustawy reformujące system nauki.

Teraz trafi ona do podpisu prezydenta.

Ustawa o zmianie ustawy o systemie oświaty - przyjęta z poprawkami

Celem nowelizacji, uchwalonej przez Sejm na 70. posiedzeniu, 8 lipca 2010 r., na podstawie projektu komisyjnego, jest doprecyzowanie przepisów dotyczących świadczeń udzielanych przez przedszkola, za które mogą być pobierane opłaty. W świetle obowiązujących przepisów opłaty za świadczenia w publicznych przedszkolach prowadzonych przez gminę ustala rada gminy. Bezpłatnie realizowany ma być pięciogodzinny program uwzględniający treści i cele podstawy programowej.

W związku z pojawieniem się innych interpretacji dotyczących zasad, powodujących, że uchwały gmin w tym zakresie są uchylane przez sądy, uznano za celowe wprowadzenie zmian doprecyzowujących i uściślających, zgodnych z praktyką. Zmiany dotyczą zasad realizowania podstawy programowej wychowania przedszkolnego i odpłatności za świadczenia udzielane przez publiczne przedszkola prowadzone przez gminy lub przez inne organy. Nowelizacja określa, że podstawa programowa realizowana jest w czasie nie krótszym niż 5 godzin dziennie. Doprecyzowano także, że wysokość opłat za dodatkowe świadczenia w przedszkolach ustalać będzie rada gminy, a w przedszkolach prowadzonych przez inne organy - organy prowadzące te przedszkola. Wprowadzona została także regulacja dotycząca ustalania opłat za korzystanie z wyżywienia w przedszkolach publicznych i innych formach wychowania przedszkolnego, oparta na zasadach obowiązujących w wypadku szkół. Ustawa upoważnia także ministra edukacji do wydania rozporządzenia wskazującego minimalny dzienny wymiar godzin bezpłatnego nauczania, wychowania i opieki w innych formach wychowania przedszkolnego.

Komisja Nauki, Edukacji i Sportu oraz Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej zaproponowały 4 poprawki do ustawy, swoją propozycję zmiany przedstawili też senatorowie Marek Konopka i Zbigniew Szaleniec.

Akceptację senatorów w wyniku głosowań uzyskały 4 poprawki. Wprowadzono przepis przejściowy, pozwalający organom jednostek samorządu terytorialnego prowadzącym publiczne przedszkola na dostosowanie obowiązującego dotychczas prawa miejscowego do przepisów tej ustawy. Proponowane sformułowanie spowoduje, że gminy będą miały możliwość większej elastyczności w przygotowywaniu i podejmowaniu uchwał dotyczących opłat pobieranych za czas wykraczający poza ten ustalony na bezpłatne nauczanie, wychowanie i opiekę, przesuwa bowiem wprowadzenie części zapisów tej ustawy, istotnych dla gmin, na 31 sierpnia 2011 r. Określono również zasady ustalania wysokości opłat za świadczenia udzielane przez publiczną inną formę wychowania przedszkolnego. Będą one ustalane na takich samych zasadach jak opłaty za świadczenia udzielane przez przedszkole publiczne. Inne formy wychowania przedszkolnego zagwarantują zatem minimum pięciogodzinny bezpłatny okres nauczania i wychowania. Odnośnie do czasu powyżej 5 godzin również przy tych formach gmina będzie mogła wprowadzić opłatę. Ostatnia poprawka miała charakter porządkujący i doprecyzowała, do kompetencji którego z organów jednostki samorządu terytorialnego należą sprawy wynikające z tej regulacji.

Ustawę wraz z senackimi poprawkami rozpatrzy ponownie Sejm.

Informacja o działalności Krajowej Rady Sądownictwa w 2009 r.

Informację o działalności Krajowej Rady Sądownictwa w 2009 r. przedstawił jej przewodniczący Antoni Górski. Przypomniał, że podstawowym zadaniem Rady w zakresie spraw osobowych jest przedstawianie prezydentowi RP kandydatów na urząd sędziowski. Drugi pion kompetencji Rady to opiniowanie aktów prawnych, które dotyczą sądów, sędziów, wymiaru sprawiedliwości. Rada ma kompetencje do przeprowadzania lustracji sądu czy pracy sędziego, a także uprawnienie do występowania do Trybunału Konstytucyjnego w celu zbadania konstytucyjności aktów prawnych, regulujących szeroko pojęte kwestie wymiaru sprawiedliwości.

Jak stwierdził przewodniczący A. Górski, w ubiegłym roku najważniejszą kwestią była dbałość o dobór najlepszych kandydatów do sądownictwa. Przypomniał, że w 2009 r. nastąpiły zasadnicze zmiany legislacyjne, rozpoczęte wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z 2007 r. Uznał on, że niekonstytucyjna jest sytuacja, kiedy to minister sprawiedliwości powołuje asesora sądowego do wymierzania sprawiedliwości. Konsekwencją była zmiana ustawy o ustroju sądów powszechnych, w której skrócono okres asesury do roku. W związku z tym do Krajowej Rady Sądownictwa wpłynęła ogromna liczba (136) kandydatur na urzędy sędziowskie, przede wszystkim do sądów rejonowych. Wpłynęło też 850 wniosków o tak zwany awans poziomy - sędzia pozostawał w danym sądzie, ale ze względu na długoletni staż awansował płacowo.

Wskutek wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 27 maja 2008 r., uznającego za niezgodną z konstytucją sytuację, w której Rada podejmuje decyzje odmowne w sprawach osobowych bez uzasadnienia, spowodował potrzebę uzasadniania wszystkich personalnych uchwał i decyzji, co wymagało bardzo dużo pracy. W 2009 r. wpłynęło 31 odwołań. Po rozpatrzeniu Sąd Najwyższy uchylił 5 uchwał rady w tym przedmiocie.

Innym priorytetowym celem prac Krajowej Rady Sądownictwa była troska o współtworzenie właściwego modelu ustroju sądownictwa. W 2009 r. w środowisku sędziowskim na atmosferę niezadowolenia z projektu ministerstwa, dotyczącego zasadniczych zmian ustawy o ustroju sądów powszechnych projektu, nałożyło się jeszcze niezałatwienie spraw wynagrodzeń w sposób systemowy. Spowodowało to, że na żądanie wielu zgromadzeń ogólnych sędziów okręgu w maju 2009 r. zostało zwołane nadzwyczajne zebranie przedstawicieli zgromadzeń ogólnych sędziów sądów okręgowych.

W ubiegłym roku Krajowa Rada Sądownictwa wystąpiła w 2 sprawach do Trybunału Konstytucyjnego o zbadanie zgodności ustaw z konstytucją. Jedna dotyczyła kilkunastu przepisów ustawy o ustroju sądów powszechnych. W drugim wyroku Trybunału uznał za niekonstytucyjny przepis art. 12 ust. 6 ustawy z 2001 r., zawierający delegację dla prezydenta, aby określił tryb postępowania toczącego się przed Radą. Trybunał odroczył wejście w życie tego wyroku do listopada 2010 r. Krajowa Rada Sądownictwa angażowała się również w ustanowienie poprawnego systemu wynagrodzeń.

W 2009 r. Krajowa Rada Sądownictwa z zatroskaniem odnosiła się do stanu legislacji, do ogromnej częstotliwości zmian, zwłaszcza w zakresie tak podstawowych ustaw, jak kodeksy.

Dbałość o etykę sędziowską stanowiła również przedmiot szczególnego zainteresowania Rady. Jak poinformował jej przewodniczący, w 2009 r. zapadło 71 nieprawomocnych wyroków przeciwko sędziom z całego kraju. Najważniejsze uchybienia dotyczyły: nieterminowości sporządzania uzasadnień, nieuzasadnionej zwłoki w podejmowaniu innych czynności, nieprawidłowego pełnienia czynności nadzorczych i wykroczeń drogowych, w tym kilku pod wpływem alkoholu. Spośród wydanych orzeczeń po ich przeanalizowaniu Krajowa Rada Sądownictwa zaskarżyła 6, wszystkie na niekorzyść sędziów. Z zaskarżonych orzeczeń Sąd Najwyższy uwzględnił 2 odwołania Krajowej Rady Sądownictwa, w tym jedno, w którym Krajowa Rada Sądownictwa wnosiła o wydalenie ze służby sędziowskiej, i zgodnie z wnioskiem został wydany wyrok.

Jak podkreślił przewodniczący KRS, wpływa do niej bardzo dużo różnego rodzaju wniosków. Podlegają one selekcji i są kierowane albo do komisji do spraw odpowiedzialności dyscyplinarnej, albo do komisji do spraw etyki zawodowej, albo zostają załatwione jako normalne skargi - było ich aż 1413. Najczęściej dotyczą one niezadowolenia z wydawanych orzeczeń sądu albo zarządzeń sędziowskich, co pozostaje poza kompetencją Rady.

Przewodniczący A. Górski wspomniał także o jej zadaniach w bieżącym roku. Wskazał m.in. na potrzebę wyposażenia KRS w prawo inicjatywy ustawodawczej. Jak, stwierdził, "za nadaniem Radzie takiego uprawnieniem przemawiają przynajmniej dwie okoliczności: po pierwsze, to jedyna z trzech władz niemająca takiej inicjatywy, a po wtóre, to bardzo szczególny organ konstytucyjny, w którego składzie są przedstawiciele wszystkich trzech władz".

Przewodniczący KRS wspomniał też o możliwości opiniowania przez nią kandydatów na sędziów do sądów międzynarodowych, a także do Trybunału Konstytucyjnego. "Mam nadzieję, że precedens z opiniowaniem kandydatów na prokuratora generalnego, a  także do rady IPN wygląda zachęcająco i że będzie to rozwiązanie docelowe" - stwierdził A. Górski.

Swoje wystąpienie zakończył prośbą, aby Senat zechciał podjąć inicjatywę ustawodawczą w wypadku ustawy o trybie postępowania przed Krajową Radą Sądownictwa.

Ponadto podczas 60. posiedzenia Izba powołała Stefana Pastuszkę na członka Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji. Głosowanie w tej sprawie było tajne. Zgodnie z regulaminem, Izba wybiera członka KRRiT bezwzględną większością głosów. Kandydaturę S. Pastuszki poparło 55 senatorów. Jego kontrkandydat senator Grzegorz Czelej uzyskał 33 głosy. Obaj kandydaci uzyskali wcześniej, 14 lipca 2010 r., pozytywną opinię Komisji Kultury i Środków Przekazu.

Prof. S. Pastuszkę zgłosiła w Senacie PO po uzgodnieniach z PSL, którego kandydat jest członkiem. S. Pastuszka jest historykiem; w latach 1993-1997 był senatorem i wiceprzewodniczącym senackiej komisji kultury, zasiadał też w Komisji Kultury Fizycznej i Turystyki oraz Komisji Konstytucyjnej Zgromadzenia Narodowego. Przez dwa lata (od 1995 do 1997) był wiceministrem edukacji narodowej. Jest autorem ponad 150 publikacji, w tym kilkunastu książek o tematyce historycznej.

Senat wyraził także zgodę na powołanie Wojciecha Rafała Wiewiórowskiego na generalnego inspektora ochrony danych osobowych. Za powołaniem opowiedziało się 54 senatorów, 27 było przeciw, a 8 osób wstrzymało się od głosu.

Sejm powołał na to stanowisko W.R. Wiewiórowskiego 25 czerwca 2010 r. z rekomendacji Platformy Obywatelskiej. Kadencja dotychczasowego generalnego inspektora Michała Serzyckiego upłynęła 13 lipca 2010 r.

W.R. Wiewiórowski jest doktorem prawa. W latach 1996-2004 współpracował z wydawnictwami prawniczymi i był współautorem systemów informacyjno-wyszukiwawczych z zakresu prawa. Jest adiunktem na Uniwersytecie Gdańskim. Zajmuje się polskim i europejskim prawem nowych technologii, przetwarzaniem i bezpieczeństwem informacji, informatyzacją administracji publicznej, zagadnieniami rozwoju systemów informacji prawnej, ochroną danych osobowych, podpisem elektronicznym.

W latach 2006-2008 pełnił funkcję doradcy ds. informatyzacji w gabinecie politycznym ministra spraw wewnętrznych i administracji. W październiku 2008 r. objął stanowisko dyrektora Departamentu Informatyzacji w MSWiA. Sprawował również funkcję współprzewodniczącego Komisji Regulacyjnej ds. Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego (2006-2008). W 2010 r. został powołany do składu Rady Archiwalnej przy Ministrze Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Jest członkiem Polskiego Stowarzyszenia Prawa Europejskiego.

Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych kontroluje zgodność przetwarzania danych z przepisami ustawy, wydaje decyzje administracyjne i rozpatruje skargi w sprawach wykonania przepisów o ochronie danych osobowych, prowadzi rejestr zbiorów danych, opiniuje akty prawne dotyczące ochrony danych osobowych. Wyłaniany jest przez Sejm, za zgodą Senatu, na 4-letnią kadencję.

Senat nie wyraził natomiast zgody na pociągniecie do odpowiedzialności karnej senatora Krzysztofa Zaremby w wyniku głosowania tajnego (7 głosów za, 71 - przeciw, 7 wstrzymujących się). Wniosek w tej sprawie do marszałka Senatu zgłosił eurodeputowany Sławomir Nitras, reprezentowany przez adwokata Tomasza Falcę. Wniosek dotyczył wyrażenia zgody przez Senat na pociągnięcie senatora K. Zaremby do odpowiedzialności karnej z art. 212 § 2 oraz art. 216 § 2 kodeksu karnego.

Izba przeprowadziła również drugie i trzecie czytanie inicjatyw ustawodawczych i postanowiła o wniesieniu ich do Sejmu projektów ustaw:

 

• o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego,
• o zmianie ustawy - Prawo o adwokaturze oraz ustawy o radcach prawnych.

Po wyczerpaniu porządku 60. posiedzenia oświadczenia złożyli senatorowie: Stanisław Karczewski, Zbigniew Cichoń, Ryszard Knosala, Michał Okła, Władysław Dajczak, Maciej Klima, Rafał Suchacki, Wojciech Kurkiewicz, Marek Konopka, Jan Wyrowiński, Bohdan Paszkowski, Lucjan Cichosz, Krzysztof Kwiatkowski, Eryk Smulewicz, Zbigniew Romaszewski, Witold Idczak, Grzegorz Wojciechowski, Mieczysław Augustyn, Przemysław Błaszczyk, Piotr Gruszczyński, Andrzej Person.