Aktualności

Chaos związany z wprowadzaniem Polskiego Ładu, wysoka inflacja, ogromny wzrost kosztów prowadzenia działalności gospodarczej to niekorzystne zjawiska w polskiej gospodarce, które mają wpływ na utratę przez Polskę reputacji i wiarygodności ekonomicznej. Takie stanowisko przyjęli członkowie Rady Gospodarczej przy Marszałku Senatu RP wraz z grupą ekonomistów. W ich ocenie dochodzi do obniżenia poziomu wiarygodności ekonomicznej naszego państwa, co potęguje negatywne zjawiska i blokuje skuteczne przeciwdziałanie im.

Autorzy dokumentu w szczególności zwracają uwagę na uwagę na opóźnione i nieczytelne działania NBP, przyczyniające się do zwiększenia skali i długości inflacji, będącej de facto dodatkowym silnie degresywnym podatkiem, finansowanie wydatków publicznych z pozabudżetowych funduszy poza kontrolą parlamentu czy brak wiarygodnych szacunków wpływu Polskiego Ładu na gospodarkę, budżet państwa, budżety samorządów i gospodarstw domowych oraz katastrofalnie niski poziom legislacji i konsultacji przy jego wprowadzaniu. Zwracają także uwagę na wzrost kosztów obsługi długu publicznego związany ze wzrostem rentowności obligacji skarbowych, osłabienie złotego, co może oznaczać zwiększoną chwiejność kursu naszej waluty, pogorszenie salda obrotów bieżących oraz na eskalację konfliktu z Unią Europejską.

„Wiarygodność ekonomiczna wpływa na gospodarkę za pośrednictwem takich zmiennych jak zaufanie, informacja czy wiedza. Jest dobrem publicznym, którego stan odbija się bezpośrednio na funkcjonowaniu gospodarki” – czytamy w stanowisku. Autorzy podkreślają, że podmioty gospodarcze podejmują decyzje, oceniając wiarygodność ekonomiczną państwa i kalkulując związane z tym ryzyko (gospodarcze, polityczne, regulacyjne czy administracyjne). „Niska wiarygodność ekonomiczna państwa wywołuje niepewność, tym samym powoduje osłabianie w gospodarowaniu orientacji długookresowej i produktywnościowej, zaś sprzyja wzmacnianiu orientacji krótkookresowej, spekulacyjnej i transakcyjnej – stwierdzają sygnatariusze stanowiska . W ich ocenie yym właśnie należy w szczególności wyjaśniać bardzo niski poziom inwestycji prywatnych i produkcyjnych w polskiej gospodarce pomimo utrzymującego się w latach 2014–2019 wysokiego tempa wzrostu gospodarczego. „Również w ostatnim roku – mimo ożywienia – nie widać przełomu w tym zakresie”- czytamy w dokumencie.

Autorzy stanowiska zwracają uwagę, że wiarygodność ekonomiczna wynika z przestrzegania reguł, które państwo ustala i których przedstawiciele państwa muszą przestrzegać. Kluczowe znaczenie mają w tym obszarze reguły fiskalne, mające m.in. ograniczać możliwość arbitralnego podnoszenia podatków oraz wzrostu wydatków. Reguły te ograniczają możliwość nadmiernego powiększenia długu publicznego. W przypadku naszej gospodarki – jak czytamy w dokumencie -  jest to szczególnie istotne, ponieważ nie mamy tak dużych oszczędności krajowych jak państwa wysoko rozwinięte. „Dlatego nieprzestrzeganie tych reguł powoduje relatywnie silną reakcję po stronie rynków finansowych, co może prowadzić do kryzysu gospodarczego i wystąpienia w masowej skali społecznie niepożądanych efektów redystrybucyjnych, np. w następstwie wysokiej inflacji” – stwierdzają członkowie Rady Gospodarczej wraz z ekonomistami. Zwracają także uwagę, że nieskuteczność czy niska skuteczność reguł, w tym reguł fiskalnych, nie wynika zazwyczaj z tego, jak są skonstruowane, ale z tego, kto i jak się nimi posługuje lub do nich odnosi. W tym kontekście zwracają uwagę na konstytucyjną zasadę praworządności. „Jeśli jest podważana, to podważany jest cały porządek normatywny. Kiedy reguły przestają praktycznie obowiązywać i zanikają wynikające z nich ograniczenia, rezultatem jest niska wiarygodność ekonomiczna państwa, prowadząca nieuchronnie do nierównowagi makroekonomicznej i obniżenia potencjału gospodarczego” – napisali autorzy stanowiska. W dokumencie odnoszą się także do własnych doświadczeń i wskazują na utratę wiarygodności i reputacji bezpośrednich relacjach biznesowych z partnerami zagranicznymi. „Nasi partnerzy dotychczas z podziwem patrzyli jak szybko zmienia się i rozwija nasza gospodarka. W ostatnich 30 latach, od zainicjowania transformacji gospodarczej, nasza reputacja jako firm, podbudowana rosnącą wiarygodnością kraju, w ich oczach rosła (..) We współczesnym świecie biznesu, w świecie ogromnej konkurencji, ale też niepewności, w świecie, w którym wartości w biznesie odgrywają coraz większą rolę, reputacja i wiarygodność ekonomiczna kraju ma ogromne znaczenie. A w ostatnim czasie nasi partnerzy pytają nas nie o rachunki ekonomiczne, lecz, co z Polską, czy wyjdzie z Unii Europejskiej, czy nadal jesteście wiarygodnymi parterami, czy wasz biznes jest stabilny. Reputację można bardzo szybko stracić, a jej odbudowa trwa lata” – stwierdzają sygnatariusze dokumentu. Jak podkreślają, zabierają publicznie głos, „aby przed tym ostrzec, domagając się takiej polityki, która konsekwentnie będzie umacniać wiarygodność ekonomiczną naszego państwa”.

Stanowisko podpisali członkowie Rady Gospodarczej przy Marszałku Senatu RP: Henryka Bochniarz, Sławomir Dudek, Jerzy Hausner, przewodniczący Rady Zbigniew Jakubas, Bogdan Kaczmarek, Adam Kiciński, Jerzy Krzanowski, Arkadiusz Muś, Henryk Orfinger i  Michał Świerczewski. Stanowisko to wsparli także wybitni polscy ekonomiści: Marek Belka, Jan Czekaj, Agnieszka Chłoń-Domińczak, Dariusz Filar, Mirosław Gronicki, Janusz Jankowiak, Leszek Pawłowicz, Andrzej Rzońca i Andrzej Sławiński