Aktualności

22 marca 2011 r. na Ukrainie, w Kijowie, odbyło się IV posiedzenie Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Najwyższej Ukrainy, Sejmu Republiki Litewskiej oraz Sejmu i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej. Delegacji polskiego parlamentu przewodniczył marszałek Bogdan Borusewicz. W jej skład weszli też senatorowie Grzegorz Banaś i Piotr Zientarski oraz posłowie: Jerzy Fedorowicz, Andrzej Halicki, Aleksander Sopliński i Jarosław Żaczek. Parlament litewski reprezentowała jego przewodnicząca Irena Degutiene, a Radę Najwyższą Ukrainy -przewodniczący Wołodymyr Łytwyn. Rozmawiano o historycznych aspektach procesów integracyjnych w Europie Środkowowschodniej, czynniku historycznym w tożsamości europejskiej, o dziedzictwie kulturowym, a także o roli mniejszości narodowych w budowaniu jedności europejskiej.

Otwierając obrady, przewodniczący Rady Najwyższej Ukrainy W. Łytwyn, podkreślił, że spotkanie odbywa się w momencie szczególnym dla Ukrainy – w 20. rocznicę odzyskania przez nią niepodległości. Zadeklarował, że strategicznym celem jego kraju jest uzyskanie pełnoprawnego członkostwa w Unii Europejskiej. Dodał, że po prezydencji Polski Ukraina spodziewa się dużego postępu w tej dziedzinie.

Zabierając głos, marszałek B. Borusewicz wyraził zadowolenie, że zgromadzenie parlamentarne jest aktywne i dobrze służy interesom wszystkich państw uczestniczących w jego pracach. "Europa stoi przed nowymi wyzwaniami. W Unii Europejskiej będziemy dyskutować o politycznych priorytetach w nadchodzących latach i podczas tych debat nie można zapominać o współpracy z sąsiadami na wschodzie Europy" – stwierdził marszałek. Mówiąc o społecznych aspektach procesu integracji europejskiej, doświadczeniu przeszłości i obecnych potrzebach, marszałek Senatu powiedział, że Unia Europejska opiera się na "czterech swobodach" – przepływu towarów, usług, osób i kapitału. Tak zapisano w Traktacie Rzymskim z 1957 r., a formalnie weszło to w życie wraz z Traktatem z Maastricht w 1993 r. Gdy w 2004 r. Polska i Litwa przystąpiły do Unii, nie wszystkie swobody stały się od razu naszym udziałem.

Jak stwierdził marszałek, "Dla nas dziś tu, w Kijowie zgromadzonych, najważniejsza jest swoboda przepływu osób. Oznacza ona wolność przebywania, podejmowania pracy, nauki oraz osiadania po zakończeniu aktywności zawodowej w dowolnym kraju członkowskim Wspólnoty. Jest to jednak wolność dla obywateli Unii Europejskiej. Warto podkreślić, że Polacy i Litwini będą z niej w pełni korzystać dopiero od 1 maja. Wtedy to upłynie ostatni okres przejściowy w naszym dostępie do rynku pracy w Austrii i Niemczech. (...) Cała tożsamość europejska zbudowana jest bowiem na wolności. Ta wolność zawsze przyciągała. Na równi ze zbudowanym dzięki wolności bogactwem. Dziś szczególnie bezpieczna i zorientowana na konsumpcję Europa nie ma moralnego prawa odpychać tych, którzy chcą polepszyć życie sobie i swoim dzieciom. (...) Przekonanie, że wspieranie demokratycznych i rynkowych reform na Ukrainie leży w europejskim interesie, jest w Polsce i na Litwie powszechne. Przejmowanie przez Ukrainę europejskich standardów, jej dobrobyt, demokracja i ład państwowy wzmocni bezpieczeństwo europejskie, co jest kluczowym interesem nowych krajów członkowskich. (...) Trzeba z uznaniem podkreślić, że pod rządami prezydenta Janukowycza rozpoczął się proces demarkacji i uszczelnienia granicy Ukrainy z Rosją, Białorusią i Mołdawią. Dzięki temu Ukraina przestanie być miejscem przemytu ludzi na trasie Daleki Wschód - Europa Zachodnia" – stwierdził marszałek B. Borusewicz. Uszczelnienie granic uznał za podstawowy warunek rozmów o zniesieniu wiz dla Ukraińców podróżujących do Unii, a za pilną sprawę do uregulowania - cenę europejskiej wizy.

"W moim przekonaniu" – powiedział marszałek Senatu – "objęcie przez Polskę przewodnictwa w Unii Europejskiej będzie szczególnie dobrą okazją do wsparcia dążenia Ukrainy do integracji z Unią Europejską. W sytuacji gdy Unia zajęta jest rozwiązywaniem problemów spowodowanych kryzysem, sytuacją w Afryce Północnej i konsekwencjami tragicznych wydarzeń w Japonii to właśnie od Polski w dużej mierze zależy, czy Bruksela podtrzyma ukraińską agendę". Zaznaczył przy tym, że ukraińskie władze muszą jednak zdawać sobie sprawę, że tylko ich konsekwencja w przeprowadzaniu reform stworzy prezydencji odpowiednie warunki do pełnienia funkcji łącznika z Unią. "Polska i Litwa, jako kraje, które przeszły drogę od systemu socjalistycznego do standardów europejskich, mają możliwość wsparcia Ukrainy w negocjacjach umowy o statusie stowarzyszeniowym. Ukraina musi jednak dostarczyć argumentów" - przekonywał.

Marszałek B. Borusewicz przypomniał także, że najważniejszą inicjatywą unijną nakierowaną na wschodnich sąsiadów jest Partnerstwo Wschodnie, oparte na innych zasadach niż stosunki Unii z jej południowymi sąsiadami. Jedną z jego podstaw stała się bowiem zasada warunkowości, czyli wymaganie od jego członków proeuropejskich reform w zamian za perspektywę członkostwa w Unii. Marszałek zapowiedział, że polska prezydencja będzie dążyć do wykazania na forum unijnym konieczności odrębnego traktowania każdej z tych grup państw i stworzenia realnych perspektyw członkostwa dla "tych wschodnich sąsiadów, którzy osiągnęli widoczny postęp na drodze do integracji z Unią. Nie można się bowiem łudzić, że bez perspektywy członkostwa gotowość reformowania tych krajów będzie równie duża, jak z taką perspektywą". Marszałek Senatu powiedział również, że za duży sukces spotkań zgromadzenia parlamentarnego uważa podpisanie przez Polskę i Ukrainę umowy o małym ruchu granicznym.

Poinformował, że w wielostronnej współpracy państw Partnerstwa Wschodniego istotne są kontakty międzyludzkie, czym ma się zajmować, utworzona w 2009 r., IV Platforma Tematyczna ds. Kontaktów Międzyludzkich. Jej prace będą się koncentrować na wymianie naukowej, programach skierowanych do młodzieży, na współpracy w dziedzinie kultury oraz na rozwoju społeczeństwa informacyjnego. Polska ma się zająć m.in. rozwojem programów unijnych, dotyczących wymiany młodzieży i studentów, pogłębianiem współpracy kulturalnej i naukowej UE z państwami partnerskimi, a także mobilnością uczniów i naukowców.

Z kolei zadaniem Programu Kulturalnego Partnerstwa Wschodniego będą wsparcie na poziomie rządów reform związanych z kulturą i rozwój współpracy regionalnej w dziedzinie kultury. Współpraca w ramach Partnerstwa Wschodniego przewiduje też włączenie do wielostronnych kontaktów przedstawicieli społeczeństwa obywatelskiego. W listopadzie 2009 r. w Brukseli odbyło się spotkanie reprezentantów ponad 200 organizacji pozarządowych ze wszystkich państw UE i partnerskich, podczas którego powołano do życia Forum Społeczeństwa Obywatelskiego Partnerstwa Wschodniego. Na jego drugim spotkaniu, w listopadzie 2010 r. w Berlinie, opracowano nowe rekomendacje, przedstawione następnie na spotkaniu ministrów spraw zagranicznych krajów Partnerstwa Wschodniego 13 grudnia 2010 r. Trzecie spotkanie plenarne forum odbędzie się w Polsce podczas polskiego przewodnictwa w Unii.

Marszałek Senatu stwierdził na koniec: "Jestem też optymistą, jeśli chodzi o integrację europejską Ukrainy, gdyż widzę, że czyni wysiłki, by sprostać prawnym i instytucyjnym wymaganiom. Polska wykorzysta sposobność, którą stwarza jej przewodnictwo w Unii Europejskiej, by wesprzeć Ukrainę na jej niełatwej drodze. Sądzę też, że obchody 20-lecia niepodległości Ukrainy powinny się stać dobrą okazję do szerokiej międzynarodowej debaty o jej roli w Europie. Nasze trzy narody razem stworzyły Rzeczpospolitą i wspólnie zbudowały europejską przestrzeń na Wschodzie. Razem wyszliśmy z komunistycznego obozu. Razem się też kiedyś w zjednoczonej Europie odnajdziemy".

Na zakończenie posiedzenia Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Najwyższej Ukrainy, Sejmu Republiki Litewskiej oraz Sejmu i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej podpisano wspólną deklarację, stanowiącą podsumowanie obrad.