Aktualności

17 września 2009 r. w Senacie uroczyście uruchomiono Wirtualne Muzeum Kresy - Syberia, nad którym honorowy patronat objęli marszałek Bogdan Borusewicz, prezydent RP na uchodźstwie Ryszard Kaczorowski oraz kierownik Urzędu do spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Janusz Krupski.

Uroczystość poprzedziło złożenie kwiatów pod tablicą upamiętniającą senatorów II RP, którzy zginęli lub zmarli w czasie II wojny światowej i w okresie powojennych represji. Wicemarszałek Marek Ziółkowski podziękował ich rodzinom za przybycie oraz współpracę i wsparcie, jakiego na co dzień udzielają Senatowi RP. "Pamiętamy o naszych poprzednikach i kontynuujemy ich pracę w stanowieniu prawa. Dzięki państwu możemy odtworzyć ich losy, które opisaliśmy w wydanej właśnie książce «Senatorowie zamordowani, zaginieni, zmarli w latach II wojny światowej»" - powiedział wicemarszałek.

Ofiarami II wojny światowej zostało 95 senatorów. Z rąk niemieckich zginęło 51 z nich, z sowieckich - 44 (w więzieniach i łagrach co najmniej 20). Poza tym 60 senatorów zmarło śmiercią naturalną, np. po opuszczeniu więzienia. Okoliczności zgonu części z nich są niejasne. W sumie spośród 361 senatorów żyjących 31 sierpnia 1939 r. w czasie wojny życie straciło 155, czyli niemal 43%.

Otwierając Wirtualne Muzeum Kresy - Syberia, wicemarszałek M. Ziółkowski podkreślił, że data inauguracji nie jest przypadkowa. "Odbywa się w dniu ważnej rocznicy. 17 września 1939 r., 70 lat temu, wraz z agresją sowiecką i wbiciem walczącej Polsce noża w plecy, rozpoczęła się golgota Wschodu i golgota polskich Kresów". Powiedział także, iż wymienione w tytule muzeum Kresy i Syberia są miejscami niezwykłymi w polskiej narodowej pamięci i tradycji. "Kresy to historia potęgi i świetności Rzeczypospolitej, (...) a Syberia dla Polaków to nie pojęcie geograficzne, lecz inny świat, opisany cierpieniem, rozłąką i śmiercią" - zaznaczył wicemarszałek. W jego ocenie, stworzenie wirtualnego muzeum jest wspaniałym połączeniem wspólnoty uczuć i narodowej tradycji ze znakomitym pomysłem i zdobyczą techniki. Idea muzeum łączy przeszłość z teraźniejszością i przyszłością. Zdaniem wicemarszałka M. Ziółkowskiego, projekt trafi również do przedstawicieli młodego pokolenia, gdyż powstał w nowoczesnym, wirtualnym świecie, jakim żyją. Historię opowiadają w nim świadkowie i uczestnicy deportacji, członkowie rodzin, które przeżyły wojnę.

Na te wspomnienia składają się także dokumenty, mapy, fotografie. Według wicemarszałka muzeum może służyć podtrzymaniu tożsamości Polaków rozproszonych po świecie, pomóc odszukać rodzinę czy odtworzyć własną historię. "Wszyscy możemy je współtworzyć, niezależnie do tego, gdzie jesteśmy. Muzeum powstaje nie po to, by rozdrapywać dawne rany, ale aby je zabliźnić przez opowiedzenie historii do końca" - zaznaczył wicemarszałek. Następnie, klikając myszką, uroczyście uruchomił projekt.

Minister spraw zagranicznych Radosław Sikorski w przesłaniu skierowanym do uczestników inauguracji wyraził nadzieję, że muzeum będzie nie tylko źródłem poznania polskiej historii, szczególnie dla młodego pokolenia, ale także sposobem kontaktowania się Polaków mieszkających w kraju i na emigracji. Poinformował, że MSZ udzieli twórcom wirtualnego muzeum poparcia w zbieraniu pamiątek i eksponatów. Minister wydał już ambasadom i konsulatom dyspozycje, by uzyskało ono pełną pomoc w zbieraniu dokumentów dotyczących tamtego okresu.

Po wirtualnym muzeum oprowadzał prezes Fundacji Kresy - Syberia Stefan Wiśniowski, potomek Sybiraków, na stałe mieszkający w Australii. To on wraz z grupą poznanych w Internecie Polaków, którzy szukali historycznych faktów związanych z ich rodzinami, postanowił umieścić w sieci w formie muzeum informacje o Kresach, wywózkach i życiu na Syberii, a potem o wojennym i powojennym szlaku Sybiraków. Ubolewał, że data 17 września i historie Sybiraków nie są znane na Zachodzie.

Podczas inauguracji pokazany został film dokumentalny "Zapomniana Odyseja", zawierający relacje osób represjonowanych przez ZSRR. Przypomniano w nim słowa Winstona Churchilla, że "los Polski wydaje się być niekończącą się tragedią".

Wirtualne Muzeum Kresy - Syberia, unikatowy projekt multimedialnego muzeum w Internecie, opowiada mało znane wydarzenia polskiej "gehenny Wschodu" oraz losy jej ofiar i osób ocalonych. Na stronie http://www.kresy-siberia.org docelowo, do 2011 r., będzie funkcjonować 26 muzealnych sal tematycznych, na razie jest ich 12. W poszczególnych salach będzie można znaleźć informacje, zdjęcia i materiały archiwalne, dotyczące losów obywateli II RP w czasie II wojny światowej, a w szczególności wpływu agresji sowieckiej na życie wielu tysięcy polskich rodzin. Pierwsze cztery sale muzealne, poświęcone Kresom Wschodnim II RP, wydarzeniom września 1939 r., okupacji sowieckiej oraz represjom sowieckim z lat 1939-1941, zostaną otwarte 10 lutego 2010 r., czyli w 70. rocznicę pierwszych deportacji obywateli polskich do ZSRR.

Oprócz sal tematycznych w wirtualnym muzeum znajdują się m.in. ściana pamięci, na której twórcy mogą upamiętniać wszystkie ofiary represji sowieckich i wystawy czasowe, oraz indywidualne sale pamięci, przeznaczone na opowieści prywatnych osób o losach ich rodzin, na dokumenty i fotografie ich dotyczące. Istnieje też klub dyskusyjny. Jest również miejsce na ekspozycje. Na razie uruchomiono wystawę Wiesława Adamczyka z Chicago, pokazującą pamiętniki dzieci z rodzin wywiezionych na Syberię.

Wirtualne Muzeum Kresy - Syberia powstało z inicjatywy z Fundacji Kresy - Syberia, zrzeszającej ponad 850 członków z całego świata, głównie przedstawicieli Polonii na Zachodzie, mających rodzinne korzenie na dawnych Kresach Wschodnich II RP.

W uroczystości otwarcia uczestniczyli: wiceminister spraw zagranicznych Jan Borkowski, prezes Stowarzyszenia "Wspólnota Polska" Maciej Płażyński, przewodniczący Komisji Spraw Emigracji i Łączności z Polakami za Granicą senator Andrzej Person, szef Kancelarii Senatu minister Ewa Polkowska oraz licznie zgromadzeni senatorowie i posłowie.

Inauguracja działalności muzeum odbyła się w 70. rocznicę inwazji sowieckiej na Polskę nie tylko w naszym kraju, ale też w ośrodkach polonijnych: w Wellington (Nowa Zelandia), Sydney (Australia), Pretorii (RPA), Londynie (Wielka Brytania), Toronto (Kanada). Wkrótce zacznie ono funkcjonować także w Chicago i Waszyngtonie (USA).