Aktualności

14 stycznia 2009 r. marszałek Bogdan Borusewicz spotkał się w Senacie z Andriusem Kubiliusem, premierem Republiki Litewskiej. W spotkaniu uczestniczyła minister Ewa Polkowska, szef Kancelarii Senatu.

Rozmowa koncentrowała się na sytuacji polskiej mniejszości na Litwie. Marszałek Senatu podkreślił, że wizyta premiera Litwy w Polsce zbiegła się z problemami energetycznymi w Unii Europejskiej. Zdaniem marszałka B. Borusewicza, kłopoty z dostawami rosyjskiego gazu powinny zmobilizować Polskę i Litwę do jak najlepszej współpracy. Tymczasem, w ocenie marszałka, drobne nieporozumienia komplikują stosunki między obu krajami. Marszałek przypomniał, że Senat RP jest opiekunem polskiej diaspory, i pracując nad Kartą Polaka, nie spodziewał się, że stworzy ona problemy Polakom na Litwie. Zapewnił, iż intencją ustawodawcy było wprowadzenie ułatwień na terytorium Polski Polakom mieszkającym poza granicami. Chodziło zwłaszcza o rodaków spoza UE. Marszałek podkreślił, że Karta Polaka w żaden sposób nie narusza lojalności obywateli w stosunku do krajów, w których mieszkają, a jedynie potwierdza więź z narodem polskim. Dodał, że ta kwestia w cień odsunęła sprawę zwrotu ziemi, pisowni polskich nazwisk czy polskiego szkolnictwa.

Premier Litwy zapewnił, że sprawy polskiej mniejszości na Litwie są jedną z najważniejszych spraw nowego rządu. Dodał, że tamtejsza polska mniejszość – w porównaniu z mniejszościami w innych krajach – ma duże możliwości rozwoju i podejmowania inicjatyw kulturalnych, a także rozwinięte szkolnictwo. Są jednak problemy, których rozwiązanie wymaga więcej czasu, np. zwrot ziemi. Wyjaśnił, że nie ma problemu ze zwrotem gruntów na terenach wiejskich, w dużych miastach natomiast ta kwestia wymaga szczególnych rozwiązań. Zaznaczył, że problem z Kartą Polaka to także zaskoczenie dla nowego rządu na Litwie, ale, zdaniem premiera, rozstrzygnięcie tej kwestii leży po stronie polskiej. W opinii litewskich prawników, posiadanie Karty Polaka wprowadza zasadę lojalności wobec państwa polskiego. Zdaniem premiera A. Kubiliusa, nowelizacja tej ustawy zniosłaby napięcie z tym związane na Litwie.

Według marszałka B. Borusewicza, nowelizacja Karty Polaka byłaby przyznaniem racji tym, którzy ją krytykują. Jeszcze raz podkreślił, że nie jest ona obywatelstwem i obowiązuje tylko na terytorium Polski. Według marszałka trzeba wspólnie pracować nad usuwaniem nieporozumień, gdyż wiele innych, ważniejszych kwestii wymaga ścisłej współpracy obu państw.

Politycy rozmawiali ponadto o budowie mostu energetycznego łączącego polski i litewski system energetyczny i o budowie bezpieczeństwa energetycznego w Europie.