Aktualności

27 listopada 2008 r. odbyła się senacka konferencja "Wpływ amerykańskiego kryzysu na bezpieczeństwo i stabilność rynków finansowych w UE i Polsce", zorganizowana przez Komisję Spraw Unii Europejskiej Senatu RP. Jej celem było włączenie parlamentu do publicznej dyskusji na temat wpływu, jaki na polski system bankowy i krajową gospodarkę mają transgraniczne kryzysy ekonomiczno-finansowe.

Otwierając konferencję, marszałek Bogdan Borusewicz podkreślił wolę polskiego parlamentu do podjęcia poważnej narodowej debaty na temat przeciwdziałania skutkom globalnego kryzysu finansowego. Jak stwierdził marszałek, skłaniają nas do niej polemiczne wypowiedzi niektórych polityków i ekspertów, dotyczące sposobów walki z kryzysem, a także narastający spór, jaki się toczy wokół miejsca i roli NBP.

W swoim wystąpieniu marszałek Senatu wyraził przekonanie, że konferencja będzie ważną inicjatywą na rzecz budowania politycznego konsensusu w sprawie zapobiegania podobnym kryzysom w przyszłości. Być może, zainspiruje ona decydentów do podjęcia działań skutecznych i bardziej czytelnych dla polskiego społeczeństwa.

Senator Edmund Wittbridt, przewodniczący Komisji Spraw Unii Europejskiej, podkreślił, że kierowana przez niego komisja z ogromną uwagą analizuje wszystkie trudne problemy i zjawiska, z jakimi mierzy się Polska, zwłaszcza w wymiarze europejskim. "Szczególnie niepokojące są wnioski płynące z pierwszych analiz dotyczących genezy i skutków obecnego kryzysu finansowego, a także, a może przede wszystkim, z ograniczonych możliwości zapobiegania tego typu zjawiskom w przyszłości - stwierdził senator.

Zdaniem senatora E. Wittbrodta, dzisiaj nikt nie ma już wątpliwości, że ogólnoświatowa recesja gospodarcza stała się faktem, a najprawdopodobniej długotrwałe jej skutki będą znacznie boleśniejsze dla takich krajów jak Polska niż dla krajów wysoko rozwiniętych. Powstaje więc zasadnicze pytanie, w jaki sposób te skutki będzie można zminimalizować.

"Istnieją różne teorie" - mówił senator E. Wittbrodt - "jak należy wychodzić z kryzysu gospodarczego. W opinii wielu ekonomistów, trudne czasy wymagają mocnego zaciśnięcia pasa. Zasadność takich zachowań jest oczywista. Recesja oznacza mniejszą produkcję, większe bezrobocie i mniejsze wpływy podatkowe. Istnieje wszakże inna koncepcja, z powodzeniem wdrażana przez Gordona Browna, dzisiejszego premiera i byłego ministra skarbu w rządzie Tony'ego Blaira. Opiera się ona na acykliczności wydatków rządowych w stosunku do koniunktury gospodarczej. Kiedy jest dobrze, należy ograniczyć wydatki budżetowe i kumulować środki na gorsze czasy. Kiedy przychodzi dekoniunktura i wszyscy przedsiębiorcy ograniczają wydatki na inwestycje, rząd powinien uruchomić wolne środki by pobudzić gospodarkę".

Przewodniczący Komisji Spraw Unii Europejskiej wyraził jednak wątpliwość, czy taki mechanizm może być zastosowany w Polsce. "Bilans otwarcia nie jest, niestety, dla nas zbyt korzystny. Jak do tej pory, pomimo dobrej koniunktury i niezłych wyników gospodarczych, polscy decydenci niechętnie myśleli o przeprowadzeniu niezbędnych reform finansów państwa" - stwierdził senator.

Senator E. Wittbrodt zwrócił też uwagę na toczącą się dyskusję na temat daty przystąpienia Polski do EMU. Jego zdaniem, niezależnie od prezentowanych poglądów nikt nie ma wątpliwości, że to polityczne, a nie ekonomiczne racje zadecydują o dacie naszego przystąpienia do unii monetarnej. Tymczasem, ekonomiczne skutki wejścia do eurolandu będą bardziej odczuwalne dla polskiej gospodarki i całego społeczeństwa niż skutki wejścia do unii gospodarczej.

W debacie podczas senackiej konferencji udział wziął ambasador Francji w Polsce Francois Barry Delongchamps, który przedstawił doświadczenia prezydencji francuskiej i Francji w walce z kryzysem finansowym w UE. Jego wystąpienie było wprowadzeniem do rozważań na temat genezy, skutków i sposobów zapobiegania globalnym kryzysom gospodarczo-finansowym.

W części poświęconej anatomii kryzysu swoje stanowiska prezentowali m.in. przewodniczący Komisji Nadzoru Finansowego Stanisław Kluza, który wyjaśniał, kto i w jakim stopniu odpowiada za utrzymanie stabilności systemu finansowego w Polsce, oraz Wojciech Kwaśniak - były Inspektor Nadzoru Bankowego, który mówił o źródłach kryzysu i jego skutkach.

Kolejny blok tematyczny poświęcony był potrzebie i sposobom przeciwdziałania skutkom obecnego kryzysu. Prof. Witold Orłowski odniósł się do kwestii ustanowienia globalnego regulatora, który stałby na straży światowego porządku finansowego. Prezes Związku Banków Polskich Krzysztof Pietraszkiewicz ocenił zasadność i skuteczność różnego rodzaju planów pomocowych dla sektora bankowego, tak często ostatnio ogłaszanych przez amerykańskich i europejskich decydentów.

W ostatniej części konferencji Andrzej Wójtowicz z Biura Spraw Międzynarodowych i Unii Europejskiej Kancelarii Senatu zainicjował dyskusję na temat przyczyn, dla których inwestorzy przestali ufać instytucjom finansowym.