Aktualności

1 października br. w Senacie odbyła się konferencja "Muzea narodowe - nowe wyzwania. Przemysły kulturowe - perspektywa rozwoju kultury, wyzwanie dla gospodarki". Spotkanie, zorganizowane z inicjatywy Komisji Kultury i Środków Przekazu przy współudziale Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, było okazją do przedstawienia projektów rozwiązań ustawowych, mających umożliwić muzeom, jako narodowym instytucjom kultury sprawującym opiekę nad dziedzictwem kulturowym i przyrodniczym dawnych rezydencji królewskich, tworzenie nowych form prezentacji dziedzictwa narodowego, w szczególności poprzez tzw. parki kultury.

Otwierając konferencję, minister kultury i dziedzictwa narodowego Bogdan Zdrojewski podkreślił, że jest ona niezwykle ważna, i to z wielu powodów. Omawiany problem wymaga świeżego spojrzenia, dobrego rozpoznania istniejącej sytuacji, a także nowych propozycji, w czym udział parlamentarzystów jest niezbędny. Ocena stanu instytucji muzealnych w tej chwili jest taka, że w wielu wypadkach nie spełniają one określonych oczekiwań. Bardzo często są instytucjami badawczymi, naukowymi, i to na bardzo dobrym poziomie, ale nie są otwarte na potrzeby społeczeństwa, zwłaszcza edukacyjne.

Instytucje muzealne w Polsce zaledwie w kilkunastu procentach wykorzystują możliwości przyjmowania grup zwiedzających. Jedynie Zamek Królewski na Wawelu wykorzystuje swoje możliwości w stu procentach.

Tymczasem wzrost nakładów na instytucje muzealne, choć zauważalny, nie jest w stanie sprostać wzrostowi kosztów utrzymania tych instytucji. W Polsce mamy ich 1200. Tworzenie nowej odbywa się kosztem tych, które już funkcjonują.

Kolejny problem polskich instytucji muzealnych, na który zwrócił uwagę minister B. Zdrojewski, to brak kadry menedżerskiej, która byłaby w stanie korzystać z nowych technologii, nowych form promocyjnych, rozwijać inwestycje.

Dyrektor Muzeum Pałac w Wilanowie Paweł Jaskanis zwrócił uwagę, że muzea to jedyne instytucje kulturalne, które są elementem turystyki masowej. Wskazał na potrzebę rozwijania zaplecza biznesowego, które uatrakcyjniałoby zwiedzającym otoczenie muzeum, zapewniało odpowiedni poziom usług turystycznych, a konsekwencji - choć nie bezpośrednio - dałoby środki na rozwój instytucji muzealnej.

O przemyśle kulturowym w krajach zachodnich mówiła Elżbieta Grygiel z Muzeum Pałac w Wilanowie. Jej zdaniem, warunkami rozwoju przemysłów kulturowych są przede wszystkim doskonalenie podstaw prawnych dla partnerstwa publiczno-prywatnego, wspomaganie instytucji kultury w osiągnięciu ekonomicznego potencjału, promowanie twórczego współdziałania między instytucjami kultury a sektorem organizacji obywatelskich i biznesowych, a także uwzględnianie kultury w panowaniu rozwoju gospodarczego. Istotne, zdanie. E. Grygiel, jest też rozwijanie praktyki zarządzania dziedzictwem opartej na badaniach i komunikacji społecznej oraz "wspieranie magnesów kulturowych". Jak stwierdziła, muzea, wypełniając misję upowszechniania wartości dziedzictwa, powinny być jednostkami badawczo-rozwojowymi oraz generatorami innowacyjnych rozwiązań społecznych i gospodarczych.

Dalsza część konferencji miała charakter dyskusji panelowej. Wprowadzeniem było wystąpienie Elżbiety Hibner, eksperta Centrum im. M. Dzielskiego na temat: "Muzea jako podmioty rozwoju społecznego i gospodarczego. Adaptacja systemu prawa, zmiany w polityce władz publicznych, promocja nowych metod zarządzania. Muzea, dziedzictwo, edukacja historyczna".

W debacie udział wzięli m.in.: podsekretarz stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego Monika Smoleń, Waldemar Rataj z Muzeum Pałacu w Wilanowie, dyrektor Muzeum Pałacu w Wilanowie P. Jaskanis, dyrektor Europejskiego Centrum Solidarności Maciej Zięba OP, dyrektor Muzeum Powstania Warszawskiego poseł Jan Ołdakowski, senator Władysław Ortyl.

Podsumowując konferencję, wiceprzewodnicząca Komisji Kultury i Środków Przekazu senator Barbara Borys-Damięcka wskazała na konieczność otwarcia się przez placówki muzealne na nowe metody pracy, a także na potrzebę sięgania po nowe rozwiązania. Za wzór takiego podejścia na miarę czasu uznała Muzeum Pałac w Wilanowie.