Z prac komisji senackich

Na posiedzeniu Komisji Środowiska podsumowano Krajowy Program Oczyszczania Ścieków Komunalnych (KPOŚK), realizowany od 2003 r.

Wiceminister infrastruktury Marek Gróbarczyk przypomniał, że program służy wdrażaniu unijnej dyrektywy dotyczącej oczyszczania ścieków komunalnych z 1991 r. Zawiera wykaz aglomeracji, które muszą zostać wyposażone w systemy kanalizacji zbiorczej i oczyszczalnie ścieków, tak aby zrzuty ścieków były zgodne z unijnymi normami. W ramach KPOŚK w latach 2003–2021 wybudowano prawie 100 tys. km sieci komunalnej i 476 oczyszczalni ścieków. Aglomeracje wydatkowały 85 mld zł, w tym 57 mld zł na kanalizację. W 2020 r. program został zaktualizowany po raz szósty. Dotyczy 1524 aglomeracji z 1653 oczyszczalniami ścieków. Zaplanowano m.in. budowę 8 tys. km sieci kanalizacyjnej i 60 oczyszczalni ścieków. Przewidywany koszt inwestycji wynosi ok. 30 mld zł. Wiceminister infrastruktury poinformował, że z KPOŚK związane są też inwestycje przewidziane w procedowanej obecnie ustawie o rewitalizacji rzeki Odry – budowa lub modernizacja 120 oczyszczalni ścieków i budowa 2800 km sieci kanalizacyjnej na terenie dorzecza Odry. Inwestycje te mają poprawić jakość ścieków zrzucanych do Odry. Wiceminister Marek Gróbarczyk przypomniał też, że dyrektywa ściekowa powinna zostać wdrożona w 2015 r., ale nadal część aglomeracji nie spełnia jej wymogów (przyczyny są różne, m.in. niewłaściwe wyznaczanie aglomeracji czy brak podłączeń do istniejącej sieci komunalnej). Komisja Europejska w 2022 r. podjęła decyzję o skierowaniu do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej sprawy przeciwko Polsce w związku z nieprzestrzeganiem tej dyrektywy, ale jej nie wniosła. „Mam nadzieję, że wyjaśnienia przesłane komisji zostaną przychylnie rozpatrzone” – mówił wiceminister infrastruktury. Jak dodał, wymogi dyrektywy powinniśmy spełnić do końca 2027 r.

Z przedstawionej przez przedstawicieli Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska (GIOŚ) informacji na temat jakości wód powierzchniowych w związku z realizacją KPOŚK wynika, że ogólny stan wody w rzekach w naszym kraju jest zły. W latach 2016–21 w przypadku 4500 rzek i zbiorników zaporowych najwyższą czystość wody stwierdzono tylko w jednej rzece, dobrą – w 200, umiarkowaną – w 2 tys. Jeśli chodzi o stan chemiczny, to wśród 2500 rzek stan dobry miało 12%, poniżej dobrego – 87%. GIOŚ oprócz monitoringu środowiska przeprowadza także kontrole w oczyszczalniach ścieków. W 2022 r. skontrolowano 986 oczyszczalni w terenie i 2300 w tzw. automonitoringu. W ich wyniku podjęto łącznie 223 decyzje wymierzające opłatę podwyższoną za wprowadzanie ścieków do wód lub ziemi z przekroczeniem warunków pozwolenia.

Realizację KPOŚK pozytywnie ocenił prof. Marek Gromiec, specjalista w zakresie zaopatrzenie w wodę i oczyszczania ścieków. „To był olbrzymi wysiłek inwestycyjny” – podkreślił. Jego zdaniem jednym z wyzwań jest sposób finansowania tego programu. Zwrócił też uwagę, że nie tylko Polska nie spełnia wymogów dyrektywy. „ Na tle innych krajów UE wypadamy całkiem dobrze” – ocenił.

Komisja Praw Człowieka, Praworządności i Petycji przyjęła sprawozdanie z petycji rozpatrzonych w 2022 r. oraz kontynuowała prace nad 11 petycjami. Senatorowie zadecydowali o kontynuacji prac nad 2 z nich, zawieszeniu prac nad 4 petycjami i zakończeniu działań w stosunku do 5 petycji.

Senatorowie przyjęli sprawozdanie z petycji rozpatrzonych przez Komisję w 2022 r. W trakcie zeszłego roku Komisja pracowała nad 91 nowymi petycjami i kontynuowała prace nad 65 petycjami, które zostały skierowane do Komisji od początku obecnej kadencji. Łącznie w pracach Komisji w 2022 r. znajdowało się 156 petycji. Na podstawie postulatów zawartych w omawianych petycjach przygotowano 5 projektów ustaw. Natomiast prace nad 1 petycją zakończyły się skierowaniem do Sejmu projektu ustawy, jaka ostatecznie została uchwalona przez parlament. Była to ustawa o zmianie ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, która weszła w życie 26 lipca 2022 r.

Komisja postanowiła kontynuować prace nad petycją P10-65/22, zmierzającą do zapewnienia podmiotom gospodarczym oraz konsumentom profesjonalnej i rzetelnej pomocy prawnej, a także zadecydowała o dokonaniu ponownej analizy postulatów tej petycji w odniesieniu do zasygnalizowanej przez Ministerstwo Sprawiedliwości informacji o przygotowywanym właśnie projekcie ustawy. Projektowane przez resort przepisy mają regulować świadczenie usług w zakresie dochodzenia roszczeń o zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę wynikającą z czynu niedozwolonego. Ponadto Komisja zobowiązała Ministerstwo Finansów do przedstawienia opinii o petycji P10-58/22, której celem jest wprowadzenie jednolitego systemu ulg na przejazdy w transporcie publicznym.

Senatorowie postanowili zawiesić prace nad 2 petycjami uznając, że poruszone w nich ważkie społecznie zagadnienia oraz zaawansowany stan prac Komisji nad nimi, jak również bliska perspektywa zakończenia kadencji Senatu, pozwolą na kontynuowanie prac nad tymi petycjami w przyszłej kadencji bez konieczności ponownego ich wnoszenia. Zawieszenie prac dotyczy petycji P10-78/22 w sprawie wprowadzenia przepisów umożliwiających przesłuchiwanie w przyjaznym trybie pokrzywdzonych przestępstwem dzieci do 18 roku życia, oraz petycji P10-15/22 zmierzającej do zmiany przepisów w zakresie uszczegółowienia i ujednolicenia zasad orzekania o zwrocie kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu przez adwokata lub radcę prawnego w postępowaniach cywilnych i karnych.

W odniesieniu do kolejnych 2 zawieszonych petycji senatorowie postanowili, by kontynuować  prace nad nimi wtedy, gdy Sejm przekaże do Senatu uchwalone ustawy, częściowo zbieżne z postulatami omawianymi w tych petycjach. Decyzja taka ma na celu umożliwienie Komisji zrealizowanie wszystkich postulatów petycyjnych w najkorzystniejszym dla nich trybie. Działanie to odnosi się do petycji P10-85/22 zmierzającej do poszerzenia katalogu osób uprawnionych do otrzymywania zasiłku pielęgnacyjnego o osoby niepełnosprawne z orzeczeniem o niepełnosprawności w stopniu umiarkowanym bez ograniczeń ze względu na wiek powstania niepełnosprawności, a także petycji P10-27/22 w sprawie uregulowania stosowania ulg w przejazdach transporcie publicznym dla osób z orzeczonym stopniem niepełnosprawności całkowicie niezdolnych do samodzielnej egzystencji na podstawie imiennych biletów miesięcznych.