Zapis stenograficzny

– posiedzenie Komisji Budżetu i Finansów Publicznych (170.)

w dniu 9 lipca 2019 r.

Porządek obrad:

1. Rozpatrzenie ustawy o zmianie ustawy o systemie monitorowania drogowego i kolejowego przewozu towarów oraz niektórych innych ustaw (druk senacki nr 1222, druki sejmowe nr 3474 i 3534).

2. Rozpatrzenie ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (druk senacki nr 1231, druki sejmowe nr 3551, 3591 i 3591-A).

3. Rozpatrzenie ustawy o zmianie ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji oraz niektórych innych ustaw (druk senacki nr 1220, druki sejmowe nr 3379 i 3514).

4. Rozpatrzenie ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (druk senacki nr 1228, druki sejmowe nr 3499, 3500, 3557 i 3557-A).

5. Rozpatrzenie ustawy o zmianie ustawy o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym oraz niektórych innych ustaw (druk senacki nr 1227, druki sejmowe nr 3481, 3553 i 3553-A).

(Początek posiedzenia o godzinie 15 minut 51)

(Posiedzeniu przewodniczy przewodniczący Grzegorz Bierecki)

Przewodniczący Grzegorz Bierecki:

Otwieram sto siedemdziesiąte posiedzenie Komisji Budżetu i Finansów Publicznych.

Porządek obrad przewiduje rozpatrzenie 5 ustaw.

Czy są jakieś uwagi do porządku obrad?

Dziękuję bardzo, nie ma uwag.

W takim razie zadaję pytanie: czy są obecne na sali osoby wykonujące działalność lobbingową?

Nie ma.

Informuję państwa o odbywającej się transmisji internetowej.

Witam bardzo serdecznie obu panów ministrów przybyłych na nasze posiedzenie… trzech panów ministrów… czterech?

(Wypowiedzi w tle nagrania)

Trzech. Dobrze.

Dziękuję bardzo.

Lista obecności załączona będzie do protokołu. Jeśli państwo pozwolicie, już nie będę wszystkich imiennie witał. Witam każdego serdecznie. Szybciej do domu wrócicie.

Punkt 1. porządku obrad: rozpatrzenie ustawy o zmianie ustawy o systemie monitorowania drogowego i kolejowego przewozu towarów oraz niektórych innych ustaw (druk senacki nr 1222, druki sejmowe nr 3474 i 3534)

Zaczynamy od rozpatrzenia pierwszego punktu, jakim jest: rozpatrzenie ustawy o zmianie ustawy o systemie monitorowania drogowego i kolejowego przewozu towarów oraz niektórych innych ustaw. Druk senacki nr 1222.

Bardzo proszę pana ministra o przedstawienie ustawy.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów, Zastępca Szefa Krajowej Administracji Skarbowej Piotr Dziedzic:

Szanowny Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo! Szanowni Państwo!

Chciałbym przedstawić przyjętą przez Sejm 4 lipca 2019 r. ustawę o zmianie ustawy o systemie monitorowania drogowego i kolejowego przewozu towarów oraz niektórych innych ustaw.

Projekt wprowadza kompleksową regulację handlu olejem opałowym w Polsce. Koncentruje się w 2 obszarach: przede wszystkim w obszarze zmniejszenia obciążeń administracyjnych oraz uszczelnienia obrotu paliwami opałowymi. Jeśli chodzi o kwestię zmniejszenia obciążeń administracyjnych, to proponujemy zastąpienie dotychczasowych sprawozdań papierowych sprawozdaniami w formie elektronicznej, wykorzystanie zbudowanego systemu elektronicznego nadzoru transportu i znaczne zmniejszenie obciążeń wszystkich uczestników rynku obrotu olejem opałowym.

W obszarze uszczelnienia chcielibyśmy wyeliminować odradzającą się patologię w postaci odbarwiania oleju opałowego i wykorzystywania go w celach napędowych. W ciągu ostatniego miesiąca jako Krajowa Administracja Skarbowa odnotowaliśmy 2 duże ujawnienia od nielegalnych odbarwialni. Straty Skarbu Państwa tylko z tytułu działalności tych 2 grup przestępczych szacowane są na ponad 100 milionów zł. Tak na marginesie tylko dodam, że w jednej z tych spraw mieliśmy do czynienia z międzynarodową grupą przestępczą funkcjonującą i operującą w zasadzie z terenu Niemiec. Wiemy, dzięki informacji ze strony niemieckiej, że jest to jedna z większych spraw gospodarczych prowadzonych przez niemiecką prokuraturę. Tak że obszar oleju opałowego jest bardzo, że tak powiem, wrażliwy. Znamienne jest to, że po sukcesie, jaki odnieśliśmy jako KAS, chociażby w uszczelnieniu związanym z olejami smarowymi, w zasadzie odgrzewane są stare pomysły i wykorzystywane jako nowe przez zorganizowaną przestępczość.

Dziękuję, Panie Przewodniczący. Liczę na profesjonalną, merytoryczną dyskusję. Jesteśmy do dyspozycji, gotowi do udzielania odpowiedzi na kolejne pytania.

Przewodniczący Grzegorz Bierecki:

Dziękuję bardzo.

Mamy opinię Biura Legislacyjnego.

Bardzo proszę, Panie Szymonie, o przedstawienie opinii.

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Szymon Giderewicz:

Dziękuję bardzo.

Szymon Giderewicz, legislator.

Wysoka Komisjo! Szanowni Państwo!

W opinii Biura Legislacyjnego znalazły się 4 szczegółowe uwagi. Trzy pierwsze mają charakter uwag zmierzających do wprowadzenia poprawek o charakterze technicznolegislacyjnym. Pierwsza z tych propozycji doprecyzowuje przepis karny, tak aby w swoim brzmieniu uwzględniał nie tylko dodanie do ustawy o podatku akcyzowym nowego art. 16b, ale także wskazywał wprost w tym przepisie na odrębne od zgłoszenia rejestracyjnego zgłoszenie rejestracyjne uproszczone.

Przewodniczący Grzegorz Bierecki:

Przepraszam, czy pan minister zechciałby się ustosunkować do kolejnych poprawek, czy…

(Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Szymon Giderewicz: Nie wiem, czy mam wszystkie omówić.)

Są 4, więc możemy po prostu jedną po drugiej.

(Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Szymon Giderewicz: Dobrze. Okej, czyli…)

Czy pan minister chce ustosunkować się do tej pierwszej, czy do wszystkich łącznie?

(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów, Zastępca Szefa Krajowej Administracji Skarbowej Piotr Dziedzic: To może łącznie, Panie Przewodniczący, do wszystkich.)

Okej, dziękuję.

W takim razie łącznie.

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Szymon Giderewicz:

Uwaga druga. Tutaj zwracamy uwagę na to, że wskazane są poprawki, które mają zapewnić spójność w zakresie vacatio legis wprowadzonych regulacji, tak aby uniknąć sytuacji, w której odesłanie w ustawie – Prawo farmaceutyczne w okresie pomiędzy dniem następującym po dniu wejścia w życie ustawy a 31 sierpnia 2019 r. nie było odesłaniem do przepisów, które nie weszły jeszcze w życie, czyli do przepisów ustawy o systemie monitorowania drogowego i kolejowego przewozu towarów oraz obrotu paliwami. Bo w takim brzmieniu i z takim tytułem ustawa ta wejdzie w życie dopiero z dniem 1 września 2019 r. To są poprawki o charakterze technicznolegislacyjnym, które korelują przepisy w związku z różnicowaniem przepisów w zakresie ich wejścia w życie.

Kolejna uwaga, również technicznolegislacyjna, też dotyczy korelacji przepisów ustawy w zakresie ich wejścia w życie, to jest uwaga nr 3.

Uwaga nr 4 wykracza poza czysto technicznoredakcyjne zmiany. Jest to uwaga dotycząca vacatio legis ustawy. Przepis końcowy ustawy zakłada, że część nowo wprowadzanych przepisów wejdzie w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia, a więc w terminie, który jest terminem zasadniczo krótszym od standardowej vacatio legis, od standardowego okresu, w którym ustawa ma spoczywać. W tym kontekście za niespełniające standardów odpowiedniej vacatio legis można uznać te przepisy, które z dniem następującym po dniu ogłoszenia przewidują obowiązek zgłoszenia rejestracyjnego uproszczonego i aktualizacji tego zgłoszenia rejestracyjnego uproszczonego, który to obowiązek jest dodatkowo sankcjonowany… niedopełnienie tego obowiązku jest dodatkowo sankcjonowane, już od dnia następującego po dniu wejścia w życie ustawy sankcją karną, karnoskarbową, jako przestępstwo karnoskarbowe. Proponujemy tu skreślić te rozwiązania, które wprowadzają odrębność w zakresie wejścia w życie ustawy.

To są już wszystkie nasze uwagi, wszystkie propozycje poprawek.

Chciałbym tylko jeszcze taką jedną, ogólną uwagę zgłosić. W obliczu ewentualnego przyjęcia poprawek przez Senat, jakichkolwiek poprawek, ustawa powinna być rozpatrzona na najbliższym posiedzeniu Sejmu, tak aby zdążyć ją opublikować z początkiem sierpnia. Takim najpóźniejszym terminem byłaby połowa sierpnia. Tak więc ten aspekt ewentualnego wprowadzenia poprawek też trzeba mieć na uwadze. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Grzegorz Bierecki:

Dziękuję bardzo.

Będziemy wdzięczni za stanowisko pana ministra co do znaczenia tych poprawek dla funkcjonowania tej ustawy. Może poprawimy to następnym razem?

Zastępca Szefa Krajowej Administracji Skarbowej Piotr Dziedzic:

Panie Przewodniczący!

Panie Mecenasie, dziękuję za te merytoryczne uwagi. Co do 3 pierwszych, to myślę, że nie mamy o czym dyskutować, przyjmujemy je oczywiście, ich natura jest legislacyjna i nie ma wątpliwości, że trzeba je wprowadzić.

Chciałbym uspokoić… Myślę, że zdążymy z ustawą, a jeśli nie, to mamy przyjęty czas wprowadzenia w życie tych rozwiązań tak naprawdę dopiero 1 marca 2020 r. Taką alternatywę zostawiliśmy… Dajemy uczestnikom rynku obrotu olejem opałowym alternatywę: albo zostają w starym systemie, przy formule oświadczeń paliwowych składanych w dotychczasowej formie, czyli, papierowej albo przechodzą na formę elektroniczną.

Jeśli chodzi o czwartą poprawką, to oddam głos dyrektorowi Komorowskiemu.

Dyrektor Departamentu Zwalczania Przestępczości Ekonomicznej w Ministerstwie Finansów Edward Komorowski:

Co do czwartej poprawki, jeżeli chodzi o treść, która jest w opinii, to muszę wyjaśnić, że nam chodzi o to, żeby jednak jak najwcześniej dać przedsiębiorcom możliwość rejestrowania się. Jeżeli zaś chodzi o samą uwagę pana legislatora… Tylko że my byśmy chcieli zrobić… Jeżeli chodzi o zlikwidowanie tego, powiedzmy, problemu związanego z vacatio legis, to chcielibyśmy zrobić to trochę inaczej. W art. 16 chcielibyśmy dokonać zmiany w taki sposób, żeby było tylko: w okresie do dnia… marca 2020 r. Wtedy byłaby też potrzebna zmiana w art. 19 polegająca na tym, żeby dodać art. 16. Tak żeby generalnie ten przepis, który mówi o przepisie przejściowym – o tym, że w tym okresie jest to fakultatywna możliwość, a nie obowiązek – obowiązywał od dnia następującego po dniu ogłoszenia.

Przewodniczący Grzegorz Bierecki:

Stanowisko do tego?

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Szymon Giderewicz:

Na pewno jest to propozycja, która niejako łagodzi to wejście w życie przepisów z dniem następującym po dniu ogłoszenia. Ona zakłada, że obowiązkiem zgłoszenia rejestracyjnego uproszczonego w okresie już od dnia następującego po dniu ogłoszenia ustawy do dnia 31 marca 2020 r. objęte będą tylko te podmioty, które będą stosować nowe przepisy, czyli skorzystają z dobrodziejstwa art. 16 ustawy. Te, które nie skorzystają z tego dobrodziejstwa art. 16 i będą chciały stosować przepisy dotychczasowe, nie będą objęte obowiązkiem rejestracyjnym. Rozumiem, że taka jest intencja tych propozycji.

Nie wiem, czy ja mam odczytać całe brzmienie, w jaki sposób… Roboczo kontaktowaliśmy się z przedstawicielami ministerstwa i taka propozycja mogłaby brzmieć w ten sposób: w art. 16a w ust. 1 wyrazy „w okresie od dnia 1 września 2019 r. do dnia” zastępuje się wyrazami „do dnia”. Ja bym tutaj jeszcze proponował dodanie w art. 16 ust. 1a, który już jednoznacznie przesądzałby o zgłoszeniach rejestracyjnych, czyli ust. 1a brzmiałby: w przypadku, o którym mowa w ust. 1, nie składa się zgłoszenia rejestracyjnego uproszczonego, o którym mowa w art. 16b ust. 1 ustawy zmienionej w art. 11. Druga zmiana: w art. 19 w pkcie 2 wyrazy „art. 10 oraz” zastępuje się przecinkiem, a przed wyrazami, które wchodzą, dodaje się wyrazy „oraz art. 16”. Czyli ta druga poprawka powodowałaby, że art. 16 wejdzie w życie w terminie wcześniejszym, o co chodzi chyba najbardziej w tej propozycji.

Przewodniczący Grzegorz Bierecki:

Świetnie. To poprawki zaproponowane przez Biuro Legislacyjne mamy już uzgodnione.

Czy ktoś z państwa senatorów chciałby zabrać głos w sprawie tej ustawy?

Nie widzę chętnych.

Czy ktoś z gości chciałby zabrać głos w sprawie tej ustawy?

Nie widzę chętnych. Dziękuję.

W takim razie zgłaszam poprawki w wersji zaproponowanej przez Biuro Legislacyjne i uzgodnionej z panem ministrem.

Jak rozumiem, możemy nad tymi poprawkami głosować łącznie, tak? Tak.

Przystępujemy do głosowania.

Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem omówionych poprawek legislacyjnych? (3)

Kto jest przeciw? (0)

Kto się wstrzymał? (0)

Dziękuję bardzo.

Poprawki uzyskały poparcie komisji.

Pozostaje nam przegłosować ustawę łącznie z poprawkami.

Kto z państwa jest za przyjęciem ustawy wraz z poprawkami? (3)

Jednogłośnie. Dziękuję bardzo.

Pozostaje kwestia wyboru sprawozdawcy.

Czy pan senator Włosowicz zgodzi się…

(Senator Jacek Włosowicz: Tak.)

Dziękuję bardzo. Mamy wyznaczonego sprawozdawcę.

Bardzo dziękuję, Panie Ministrze.

Panu dyrektorowi także dziękuję za udział.

Punkt 2. porządku obrad: rozpatrzenie ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (druk senacki nr 1231, druki sejmowe nr 3551, 3591 i 3591-A)

Przystępujemy do rozpatrzenia kolejnej ustawy, jaką jest ustawa o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Druk senacki nr 1231.

Bardzo proszę pana ministra Skibę o przedstawienie ustawy.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Leszek Skiba:

Dziękuję bardzo.

Panie Przewodniczący! Szanowni Państwo!

Mam przyjemność przedstawić projekt ustawy, która radykalnie ogranicza opodatkowanie młodych osób, osób do dwudziestego szóstego roku życia, poprzez ograniczenie opodatkowania podatkiem PIT. Ponadto, co jest ważne w tym przypadku, ta ustawa zacznie działać już od 1 sierpnia, ponieważ nie tylko zostanie ograniczony podatek w zakresie zeznania rocznego, ale też ten młody człowiek, osoba do dwudziestego szóstego roku życia, będzie mógł oczekiwać –wcześniej zgłosić – aby od 1 sierpnia przez 5 kolejnych miesięcy bieżącego roku nie była pobierana zaliczka na podatek PIT. W tym znaczeniu jest to niewątpliwa korzyść dla osób młodych.

Jakie jest uzasadnienie? Wiemy, że istotna jest poprawa współczynnika aktywności zawodowej osób młodych, współdziałanie czy współoddziaływanie na wskaźnik bezrobocia w tej grupie wiekowej. Wiemy też, że osoby młode rozpoczynają swoje życie zawodowe i w związku z tym bardzo często… Mówił o tym pan premier podczas dyskusji sejmowej. Oni rozpoczynają swoje życie rodzinne, inwestują w różne rzeczy typu nowe mieszkanie, składają też na inne wydatki związane z samokształceniem. W związku z tym jest to niezmiernie ważne, aby środki pojawiły się w kieszeni właśnie osób młodych.

Na pytanie, jak to będzie funkcjonowało, odpowiem tak: zakładamy, że to zwolnienie roczne… limit zwolnienia rocznego wynosi 85 tysięcy 528 zł, czyli jest to górna skala pierwszego przedziału w skali podatkowej. W bieżącym 2019 r. jest to odpowiednio 5/12 kwoty, przy założeniu, że rozwiązanie wejdzie w życie od 1 sierpnia, czyli liczymy przez 5 miesięcy. Jest też uwzględniona korekta związana z zaliczkami, czyli zacznie działać wraz z wypłatą za sierpień.

Odpowiedź na pytanie, ile tak naprawdę skorzysta młody człowiek przez cały rok. Otóż osoba, której wynagrodzenie minimalne wynosi 2 tysiące 250 zł… w jej przypadku jest to rocznie 1 tysiąc 592 zł. W przypadku osoby, która zarabia, otrzymuje przeciętne prognozowane na rok 2019 wynagrodzenie, czyli 4 tysiące 762 zł, jest to korzyść roczna łącznie w wysokości 4 tysięcy 261 zł. W mniej więcej podobnych proporcjach ta korzyść jest uzyskiwana przez osoby w ramach pierwszego progu podatkowego. Szacujemy, że skorzysta z tego rozwiązania ok. 2 milionów osób. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Grzegorz Bierecki:

Bardzo dziękuję.

Panie Ministrze, mamy opinię Biura Legislacyjnego.

Bardzo proszę, Panie Dyrektorze, o przedstawienie opinii.

Wicedyrektor Biura Legislacyjnego w Kancelarii Senatu Adam Niemczewski:

Dziękuję, Panie Przewodniczący.

Szanowni Państwo, ja do tej ustawy mam tylko ogólną uwagę. Wiem, że ten temat był poruszany już na etapie prac sejmowych. Otóż z tego powodu, że to nowe zwolnienie podatkowe dotyczy wyłącznie przychodów ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej, spółdzielczego stosunku pracy oraz przychodów z umów zlecenia, przez co wykluczone są inne przychody, takie jak np. przychody z działalności gospodarczej czy umów o dzieło, to wydaje mi się, że należy przeprowadzić test zgodności z konstytucją, z art. 32 ust. 1, gdzie jest wyrażona zasada równości wobec prawa.

W swojej opinii zawarłem taki test, odesłałem do 2, a właściwie do jednych z 2 ostatnich orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego, który wydał je, kiedy zajmował się zasadą równości wobec prawa, tj. orzeczenie z 11 grudnia 2018 r. oraz orzeczenie z 3 kwietnia 2019 r. W jednym z tych orzeczeń Trybunał proponuje dokonać takiej analizy, którą tutaj przytaczam, czyli: „Ocena regulacji prawnych z punktu widzenia zasady równości wymaga rozpatrzenia trzech zagadnień. Po pierwsze, należy ustalić, czy można wskazać wspólną cechę istotną, uzasadniającą równe traktowanie określonych podmiotów, co wymaga przeprowadzenia analizy treści i celu aktu normatywnego, w którym została zawarta kontrolowana norma prawna. Po drugie, konieczne jest stwierdzenie, czy prawodawca zróżnicował prawa lub obowiązki podmiotów znajdujących się w takiej samej lub podobnej sytuacji prawnie relewantnej. Po trzecie wreszcie, jeżeli pracodawca odmiennie potraktował podmioty charakteryzujące się wspólną cechą istotną, to – mając na uwadze, że zasada równości nie ma charakteru absolutnego – niezbędne okazuje się rozważenie, czy wprowadzone od tej zasady odstępstwo – od zasady równości – można uznać za dopuszczalne”. I dalej Trybunał Konstytucyjny mówi: „Odstępstwo takie jest dozwolone, jeżeli zróżnicowanie odpowiada wymogom relewantności, proporcjonalności oraz powiązania z innymi normami, zasadami lub wartościami konstytucyjnymi, w tym w szczególności z zasadą sprawiedliwości społecznej”.

Jak Trybunał rozumie zasadę sprawiedliwości społecznej? Zasada sprawiedliwości społecznej w demokratycznym państwie prawnym oznacza dążenie do zachowania równowagi w stosunkach społecznych. Wynika z niej także zakaz arbitralności oraz powstrzymywanie się od kreowania nieusprawiedliwionych, niepopartych obiektywnymi wymogami i kryteriami przywilejów dla wybranych grup obywateli.

Analizując opiniowaną ustawę, należy stwierdzić, że cechą istotną uzasadniającą równe traktowanie podmiotów na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest, po pierwsze, otrzymywanie przychodów, dochodów. Od takiego równego traktowania podatników wprowadza się liczne wyjątki podyktowane względami społecznymi, administracyjnymi czy też wynikającymi z umów międzynarodowych. I tak w grupie podmiotów otrzymujących przychody opiniowana ustawa wprowadza zwolnienie przychodów ze względu na kryterium wieku, ukończenia dwudziestego szóstego roku życia, co jest uzasadniane w projekcie do tej ustawy, aktywizacją zawodową osób młodych poprzez ułatwienie im wejścia na rynek pracy. Ustawa zawęża tę kategorię podatników do osób otrzymujących przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej, spółdzielczego stosunku pracy oraz przychodów z umów zlecenia, pozostawiając poza zwolnieniem, jak już wspominałem, przychody również osób młodych, ale np. z tytułu działalności gospodarczej, umów o dzieło.

Zatem moim zdaniem, zgodnie z przytoczonym testem Trybunału Konstytucyjnego, ustawodawca zróżnicował prawa lub obowiązki podmiotów znajdujących się w takiej samej lub podobnej sytuacji prawnie relewantnej, tzn. młodych osób do dwudziestego roku życia, które otrzymują przychody. Pozostaje zatem do rozważenia zagadnienie, czy wprowadzone zróżnicowanie można uznać za dopuszczalne. Tak więc, tak jak mówiłem, należy rozpatrzeć, czy to zróżnicowanie odpowiada wymogom relewantności, proporcjonalności oraz powiązania z innymi normami. O ile pozostawienie poza regulacją działalności gospodarczej, jak się wydaje, odpowiada wymogom relewantności, o tyle wyłączenie z niej umów o dzieło już nie, ponieważ nie ma żadnego odesłania, uzasadnienie w ogóle nie jest pogłębione w tym zakresie. Trzeba wspomnieć, że z punktu widzenia prawa cywilnego rozróżnienie pomiędzy umową o dzieło a umową o świadczenie usług, do której stosuje się przepisy dotyczące umów zlecenia, budzi trudności, nawet dla prawników cywilistów. Pomijając, że tak powiem, czystą umowę zlecenia, która dotyczy czynności prawnych, zarówno umowa o dzieło, jak i umowa o świadczenie usług mogą dotyczyć takich samych czynności faktycznych, usług, tym bardziej, że nawet ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych mówi o usługach wykonywanych na podstawie umowy zlecenia. Z tego powodu to zróżnicowanie nie znajduje żadnego uzasadnienia na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wątpliwości budzi także proporcjonalność tej regulacji w stosunku do wyłączonych z niej pól działalności. Zgodnie z orzecznictwem Trybunału waga interesu, któremu ma służyć różnicowanie sytuacji adresatów normy, musi pozostawać w odpowiedniej proporcji do wagi interesów naruszonych przez nierówne potraktowanie podmiotów podobnych. Należy stwierdzić, że tego interesu nie wykazano, a wręcz przeciwnie, wskazując, że ustawa ma na celu aktywizację zawodową osób młodych poprzez ułatwienie im wejścia na rynek pracy, nie przedstawiono żadnego argumentu uzasadniającego różnicowanie podatników do dwudziestego szóstego roku życia.

Ponadto należy stwierdzić, że na gruncie tej oceny proporcjonalności może powstać pewne pole do nadużyć, tzn. podatnicy mogą tak kształtować swoje stosunki prawne, aby wykazywać, że mamy do czynienia ze zleceniem, a nie np. umową o dzieło. Z drugiej strony możemy mieć taką dowolność… Zrodzi się niepewność co do tego, jak organy skarbowe zakwalifikują dany stosunek prawny: czy jako umowę o dzieło czy umowę zlecenie. W zależności od tego dla podatnika oczywiste będą albo profity, albo ich brak.

Ostatnim elementem oceny, czy dopuszczane jest różnicowanie podmiotów – według Trybunału Konstytucyjnego – jest powiązanie zróżnicowania z innymi normami, zasadami lub wartościami konstytucyjnymi. Należy stwierdzić, że konstytucja nie zawiera takich elementów. Nie ma to jak na przykład sytuacja, kiedy mówimy o ochronie rodziny, o ochronie nad niepełnosprawnymi, o innych elementach, gdzie konstytucja mówi, że można stosować pewne odstępstwa i z powodu wartości, które są wyżej chronione, możemy różnicować sytuację prawną obywateli będących w takiej samej lub podobnej sytuacji prawnej.

Z tego powodu, że uzasadnienie do ustawy w tym zakresie jest dość lakoniczne, nie można odpowiedzieć na pytanie, czy wprowadzone różnicowanie podmiotów znajdujących się w takiej samej lub podobnej sytuacji prawnie relewantnej można uznać za dopuszczalne.

Ja przytaczam tu jednocześnie opinię Biura Analiz Sejmowych, które poszło jeszcze dalej, to znaczy uznało, że ta ustawa może zostać uznana za ustawę naruszającą art. 2, 32 i 84 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. To tylko tyle. Dziękuję.

Przewodniczący Grzegorz Bierecki:

Bardzo dziękuję za obszerne wyjaśnienia.

Czy pan minister zechciałby się ustosunkować?

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Leszek Skiba:

Dziękuję bardzo, Panie Przewodniczący.

Oczywiście ta sprawa była dyskutowana w trakcie posiedzenia komisji sejmowej i w czasie debaty, jest też elementem całej dyskusji nad projektem ustawy. Rzeczywiście jest tak, że mamy do czynienia z projektem, który, jak rozumiem, różnicuje. W tym przypadku pan legislator zwraca uwagę na różnicowanie głównie w aspekcie umowy o dzieło, ale oczywiście można by pogłębić tę analizę o różnicowanie w zakresie wieku, bo tak naprawdę… No, padło takie pytanie: dlaczego wiek 26, a nie 27 lat, dotyczące szerszego zakresu jakim jest nie tylko umowa o dzieło, ale działalność gospodarcza. Rzeczywiście jest tak, że pytanie podstawowe to jest pytanie o równość wobec prawa w zakresie prawa podatkowego. Słusznie tutaj przyznając… Zwracał pan uwagę na kryteria, na które warto odpowiedzieć, czyli zastosowanie podobnego mechanizmu czy podobnego rozwiązania w zakresie osób w podobnych sytuacjach i głębokie uzasadnienie tego odstępstwa oraz zastosowanie zasady proporcjonalności. Tak więc niejako odpowiadając na te argumenty, chciałabym powiedzieć, że to, na co jako Ministerstwo Finansów staramy się zwrócić uwagę, to jest przede wszystkim taki element: jest to projekt, który po pierwsze… No, już sama zasada odstępstwa jest uzasadniona w obrębie prawa podatkowego. Gdyby nie byłoby takiego uzasadnienia, to ulga podatkowa związana z ulgą dotyczącą chociażby osób starszych, którzy mogą odliczyć sobie leki w ramach rozliczenia podatkowego, nie byłaby możliwa. Tak że są pewne rozwiązania, które już wprowadzono w życie, powodujące, że osoby w określonym wieku mogą zastosować pewne rozwiązania, pewne preferencje podatkowe.

Oczywiście, jak rozumiem, w tym zakresie nie ma pytania o różnicowanie względem wieku, tylko względem umowy o dzieło. Generalnie argumentacja, którą staramy się przekazać, jest taka, że to jest rozwiązanie, którego celem… Tutaj jest pytanie o uzasadnienie, w związku z tym mam wrażenie, że być może jest tak, że można by lepiej to wytłumaczyć, ale chodzi o aktywizację zawodową. W tym zakresie z perspektywy prawa podatkowego – być może z perspektywy cywilnej, na co pan zwracał uwagę, jest inaczej – a przede wszystkim prawa pracy umowa o dzieło nie wiąże się z zatrudnieniem. No, być może w warunkach cywilnych ona ma jakiś charakter relacji… jest jakaś analogia z umową zlecenia, ale z perspektywy zatrudnienia, kwestia prawa pracy czy może nie dokładnie prawa pracy, bo to jest oczywiście umowa etatowa, ale z perspektywy podatkowej jest głębokie zróżnicowanie między umową o dzieło a umową zlecenia. Umowa zlecenie jest traktowana jako umowa, która stanowi podstawę zatrudnienia, a umowa o dzieło nie, bo umowa o dzieło jest umową, w której obie strony dogadują się w zakresie jakiegoś czynu, jakiejś działalności i w związku z tym nie ma ona charakteru zatrudnieniowego. Oczywiście w tym zakresie wszystkie inne umowy, które mogą mieć tego typu analogię, od kontraktu menedżerskiego aż do działalności gospodarczej, nie są objęte tą ustawą. Nie chodzi bowiem o to, żeby wprowadzać preferencję podatkową dla wszystkich osób, które cokolwiek robią w swoim życiu do dwudziestego szóstego roku życia, ale przede wszystkim dla osób, które są zatrudnione. Identyfikując tego typu cechę, jaką jest zatrudnienie, uznaliśmy – a właściwie uznali autorzy i Ministerstwo Finansów, a później Rada Ministrów – że tym zatrudnieniem jest umowa o pracę i oczywiście umowa zlecenie. Jest to głęboko związane z podstawowym celem tej ustawy, jakim jest aktywizacja osób w zakresie zatrudnienia. Cóż, oczywiście zastosowana jest też proporcjonalność, bo proszę zauważyć, że to rozwiązanie jest w tym sensie proporcjonalne… No, dotyczy podatku PIT, ale np. już składek na ubezpieczenie zdrowotne albo składek na ZUS już nie. W związku z tym można powiedzieć, że analiza w zakresie zastosowania odpowiednich środków do tego rodzaju instrumentów została przeprowadzona. Oczywiście pewnie jest tak, że lepiej można byłoby to uzasadnić w uzasadnieniu, staramy przedstawiać zamierzenia projektodawców w ramach dialogu, w ramach pracy z parlamentem. Dlatego też bardzo się cieszę, że taka dyskusja jest prowadzona tu, na posiedzeniu komisji. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Grzegorz Bierecki:

Dziękuję bardzo.

Przypomnę, że w przypadku umowy o dzieło jest już przecież zróżnicowanie podatkowe, są wyższe koszty uzyskania przychodu w przypadku umowy o dzieło.

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Tak, dla twórców. Tak, tak, to dotyczy twórców.

Bardzo interesująca dyskusja. Nie tylko z ciekawością przeczytamy wyrok Trybunału Konstytucyjnego, ale… Chciałbym zobaczyć tych, którzy to zaskarżą, tak bym powiedział raczej.

Jak rozumiem, żaden z panów senatorów nie ma woli zabrania głosu w tej sprawie, tak?

Czy ktoś z zaproszonych gości chciałby zabrać głos?

Bardzo proszę. Proszę o przedstawienie się.

Przedstawiciel Ogólnopolskiego Porozumienia Związków Zawodowych Katarzyna Pietrzak:

Katarzyna Pietrzak, Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych.

Dziękuję za udzielenie głosu.

Chciałabym zwrócić państwa uwagę właściwie na dwa aspekty tego projektu ustawy. Pierwszy związany jest z samym pomysłem na obniżenie opodatkowania osób do dwudziestego szóstego roku życia. On z pozoru rzeczywiście wydaje się rozwiązaniem korzystnym, jednak w naszej ocenie nie rozwiązuje w sposób systemowy problemów młodych na rynku pracy. W naszej ocenie rzeczywistym problemem, który wymaga kompleksowego rozwiązania, jest jakość zatrudnienia, niska jakość zatrudnienia na rynku pracy. Ten projekt ustawy tego tematu nie dotyka. Przede wszystkim nadużywanie umów cywilnoprawnych, fałszywe samozatrudnienie i kwestia bezpłatnych staży to są, jak myślę, rzeczywiste problemy, które wymagają kompleksowego rozwiązania. Sama aktywizacja osób bezrobotnych jest oczywiście ważnym aspektem, ale chciałabym zwrócić uwagę, że ten element wymaga działań ukierunkowanych na wszystkie grupy wiekowe, nie tylko osób do dwudziestego szóstego roku życia.

Drugi aspekt jest to kwestia pewnej sprawiedliwości systemu podatkowego, która, w naszej ocenie, także wymaga zastanowienia. W ramach tego projektu zakłada się zniesienie opodatkowania dla osób do dwudziestego szóstego roku życia, tymczasem w naszej ocenie należałoby generalnie, w sposób kompleksowy, zmniejszyć opodatkowanie pracy, zmniejszyć klin podatkowy, który powinien być bardziej progresywny. Tutaj jest rozwiązanie tylko dla osób do dwudziestego szóstego roku życia. Chodzi też o utrwalenie pewnego dualizmu na rynku pracy, w którym umowy etatowe są wyżej opodatkowane od umów cywilnoprawnych i od działalności gospodarczej. Poza tym ten projekt nie dotyka też kwestii opodatkowania pracy w całości, czyli kosztów uzyskania przychodu, kwestii tego, że w praktyce nasz system podatkowy ma charakter liniowy, ponieważ jedynie 3,5% podatników znajduje się w drugim przedziale skali podatkowej. Dlatego też OPZZ jest za systemowymi rozwiązaniami, które wprowadzają silniejszą progresję podatkową, nowe stawki podatkowe i progi podatkowe, zmieniają formułę kwoty wolnej od podatku, tak żeby osoby zatrudnione na umowę o pracę mogły w szerszym zakresie korzystać z kwoty wolnej, oraz znaczące zwiększenie pracowniczych kosztów uzyskania przychodu.

Kolejnym obszarem, na który chciałabym zwrócić uwagę, jest kwestia przeprowadzenia konsultacji społecznych przez wnioskodawców. Znajdujemy się teraz w Senacie, a termin przeznaczony na konsultacje społeczne, z partnerami społecznymi, upływa 12 lipca, zgodnie z ustawą o związkach zawodowych i ustawą o Radzie Dialogu Społecznego. Tymczasem jest 9 lipca i już jest posiedzenie Senatu, projekt został przekazany do Sejmu bez wyczerpania w całości czasu na konsultację z partnerami społecznymi, chociaż zadeklarowano, że raport z konsultacji zostanie dołączony do projektu, i jest, ale z 25 czerwca. My, jako OPZZ, zwracaliśmy na to uwagę projektodawcom, zarówno Ministerstwu Finansów, jak i marszałkowi Sejmu, do którego skierowaliśmy opinię w tej sprawie i zastrzeżenia. Kwestia jakości konsultacji społecznych i przestrzegania ustawy budzi nasze wątpliwości. Dziękuję.

Przewodniczący Grzegorz Bierecki:

Dziękuję bardzo.

Nie poinformowałem państwa na początku posiedzenia, że wpłynęło pismo z Ogólnopolskiego Porozumienia Związków Zawodowych. Pismo zostało w całości zreferowane. Pozwoliłem na to zreferowanie, ponieważ wcześniej nie poinformowałem o tym piśmie.

Dziękuję bardzo.

Czy ktoś jeszcze z państwa chciałby zabrać głos?

Dziękuję bardzo.

W takim razie stawiam wniosek o przyjęcie ustawy bez poprawek.

Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem ustawy bez poprawek? (4)

Dziękuję bardzo. Ustawa uzyskała poparcie komisji.

Czy pan senator Mróz zgodzi się być sprawozdawcą?

(Senator Krzysztof Mróz: Tak.)

Dziękuję bardzo. Mamy wyznaczonego sprawozdawcę komisji.

Punkt 3. porządku obrad: rozpatrzenie ustawy o zmianie ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji oraz niektórych innych ustaw (druk senacki nr 1220, druki sejmowe nr 3379 i 3514)

Przystępujemy do trzeciego punktu w porządku naszego posiedzenia.

Bardzo dziękuję państwu, którzy przybyli w związku z tym punktem.

Punkt trzeci to jest rozpatrzenie ustawy o zmianie ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji oraz niektórych innych ustaw. Druk senacki nr 1220.

Który z panów ministrów referuje?

Bardzo proszę, pan minister Skiba. Proszę o przedstawienie ustawy.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Leszek Skiba:

Dziękuję bardzo.

Panie Przewodniczący! Szanowni Państwo!

Jest to projekt ustawy, która dotyczy wykonania wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 28 czerwca 2016 r. Otóż tego dnia Trybunał uznał za niezgodne z konstytucją przepisy ustawy o postępowaniach egzekucyjnych w administracji, które nie określają górnej granicy opłaty manipulacyjnej, jednej z opłat za czynności egzekucyjne, tj. za zajęcie wierzytelności pieniężnych, a poza tym nakazują pobieranie opłat egzekucyjnych w pełnej wysokości również w przypadku dobrowolnej zapłaty przez zobowiązanego. To zdaniem Trybunału jest niezgodne z konstytucją. Trybunał wskazał w wyroku konieczność analizy całego systemu kosztów egzekucyjnych, przy jego wprowadzeniu… Jednocześnie wyrok nie uchylił niekonstytucyjnych przepisów, tylko nakazał ich zmianę.

Krótko opowiem o obecnej sytuacji. Obecnie opłata manipulacyjna, opłata egzekucyjna naliczane są procentowo, a ich wysokość uzależniona jest od wysokości kwoty należnej podlegającej ściągnięciu. Opłata manipulacyjna wynosi 1% kwoty do ściągnięcia w ujęciu nominalnym, opłata egzekucyjna, opłata za czynność egzekucyjną może wynosić w zależności od różnych sytuacji: 4, 5, 6, 8 lub 10% kwoty do ściągnięcia w ujęciu nominalnym. Stąd też na wysokość opłat ma również wpływ wysokość odsetek za zwłokę, jeżeli są naliczane od dochodzonej należności. Wysokość opłat jest niezależna od nakładu pracy organu egzekucyjnego i niezwiązana ze skutecznością czynności podjętych przez organ egzekucyjny. Opłata należna jest naliczana nawet wtedy, gdy organ nic nie wyegzekwuje.

Projekt ustawy, który tu przedkładamy szanownej komisji, tworzy nowy system kosztów egzekucyjnych w egzekucji administracyjnej. Wysokość opłaty manipulacyjnej uzależnia się m.in. od działań organów egzekucyjnych i wydatków, jakie ponoszą te organy na wstępnym etapie postępowania egzekucyjnego, a nie od wysokości dochodzonej należności. Opłata manipulacyjna skalkulowana na podstawie informacji o kosztach ponoszona będzie… opłata manipulacyjna skalkulowana jest na podstawie informacji o kosztach ponoszonych na obsługę tytułu wykonawczego, a wysokość opłaty egzekucyjnej związana będzie z efektem działań organu egzekucyjnego, wyegzekwowaniem lub zapłatą należności. Jeśli zatem organ nic nie wyegzekwuje lub nic nie uzyska, to opłata egzekucyjna nie powstanie.

Propozycja ustawowa jest taka, że pojawią się 2 stawki opłaty manipulacyjnej. Na początku za wstępne sprawdzenie tytułu wykonawczego przy wszczęciu postępowania egzekucyjnego organ pobierze opłatę manipulacyjną w wysokości 40 zł. Jest to opłata za weryfikację danych zobowiązanego, ocenę poprawności tytułu wykonawczego, kompletności wniosków. Szacunek jest taki, że jest to kwota, która nie przekracza rzeczywistych kosztów związanych z funkcjonowaniem urzędu. Wszczęciem postępowania egzekucyjnego jest wpływ tytułu wykonawczego do organu egzekucyjnego lub nadanie mu klauzuli o skierowanie do egzekucji, gdy wierzyciel jest jednocześnie organem egzekucyjnym. Druga stawka opłaty manipulacyjnej jest to kwota 100 zł. Wzrośnie ona w przypadku wszczęcia egzekucji administracyjnej, czyli doręczenia zobowiązanemu odpisu tytułu wykonawczego, zastosowania środka egzekucyjnego. Podwyższenie opłaty wynika z konieczności zebrania dodatkowych informacji o majątku zobowiązanego, wiąże się to np. z zapytaniami o majątek, weryfikacją systemów dostępnych w organie egzekucyjnym.

Jeśli zaś chodzi o tę drugą kwotę, o której mówił Trybunał, czyli opłatę egzekucyjną, to zakłada się, że będzie ona wynosiła 10% wyegzekwowanych środków pieniężnych, jednak nie więcej niż 40 tysięcy zł. Do opłaty egzekucyjnej nie wlicza się kosztów egzekucyjnych, odsetek naliczonych po dniu wystawienia tytułu wykonawczego, dzięki czemu zwłoka w zastosowaniu środka egzekucyjnego nie będzie już miała wpływu na wysokość opłaty egzekucyjnej. W przypadku dobrowolnej wpłaty zakłada się, że opłata egzekucyjna będzie wynosiła 5% zapłaconych przez zobowiązanego środków pieniężnych, jednak nie więcej niż 20 tysięcy zł. Dotyczy to sytuacji, gdy zobowiązany sam ureguluje należność po wszczęciu egzekucji lub wierzytelności wierzycielowi opłaty… i wtedy właśnie ta opłata egzekucyjna będzie niższa. Dlatego promowane będą zachowania pożądane, związane właśnie z dobrowolnym poddaniem się tego rodzaju sytuacji.

Dodatkowo projekt ustawy reguluje w ramach tego, że reguluje kwestie związane z procedurą egzekucyjną, szereg innych już bardziej, że tak powiem, drobiazgowych spraw, czyli wymienione są katalogi wydatków egzekucyjnych, które są traktowane jako koszt: koszt dojazdu poborcy, koszt wysyłki – jest to ściśle uregulowane – jest też… także projekt zakłada zmianę systemu udzielania ulg z kosztów umorzenia, rozłożenia na raty w tym zakresie, jest to też doprecyzowane, także mamy przepisy regulujące przedawnienie kosztów upomnienia i egzekucji, mamy określone sytuacje, w których jest rezygnacja z opłaty komorniczej, mamy też w tej procedurze… jest opisana nowa procedura wszczęcia egzekucji administracyjnej, wprowadzenie katalogu podmiotów, które mogą zapłacić za zobowiązanego, i są przepisy przejściowe. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Grzegorz Bierecki:

Dziękuję bardzo, Panie Ministrze.

Bardzo proszę Biuro Legislacyjne o przedstawienie uwag.

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Mirosław Reszczyński:

Panowie Przewodniczący! Wysoka Komisjo! Panie Ministrze! Szanowni Goście!

Biuro przygotowało opinię do omawianej ustawy. Została ona państwu przedstawiona.

Przede wszystkim chciałbym zacząć od tego, że biuro podnosi, że ustawa nie budzi zasadniczych zastrzeżeń o charakterze legislacyjnym, niemniej jednak radzimy zwrócić uwagę szanownych państwa na 4 propozycje poprawek. Są to propozycje o charakterze redakcyjnym, nie ingerują one w merytoryczne rozwiązania proponowane niniejszą ustawą. Pozwolę sobie po kolei skrótowo je omówić.

Uwaga nr 1 odnosi się do art. 1 pkt 8 noweli w zakresie art. 26 §1 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Tu wskazujemy, że w przepisie tym zastosowano alternatywę rozłączną. W kolejnych punktach tego przepisu, od 1 do 4, ustawodawca używa spójnika „albo”. My zwracamy uwagę, że w takich przypadkach przyjmuje się, że przecinek postawiony pomiędzy poszczególnymi częściami przepisów zastępuje spójnik, który został użyty przed ostatnią częścią przepisu. W związku z powyższym nasza uwaga redakcyjna jest taka, aby w punktach od 1 do 3 ten powtarzający się spójnik „albo” został usunięty.

Uwaga nr 2 odnosi się do art. 1 pkt 19 noweli w zakresie art. 64 §10 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Tutaj poddajemy pod rozwagę jedynie zmianę redakcyjną, która ma za zadanie niejako skorelować wprowadzenie do wyliczenia z jego elementami. Proponujemy tutaj takie zredagowanie przepisu, aby posłużyć się częścią wspólną wyliczenia. Nie wpływa to na merytoryczną treść przepisu. W naszym mniemaniu taka redakcja ułatwi jego stosowanie.

Uwaga nr 3 jest to uwaga stricte redakcyjna. Proponujemy tutaj zmianę fragmentu przepisu odnoszącego się do przepisów, do których następuje w przepisie odesłanie. Tak jak mówię, ma to charakter redakcyjny. Proponujemy taką redakcję, jaka stosowana jest w tego typu przypadkach w większości aktów prawnych.

Uwaga nr 4 odnosi się do art. 11 ust. 2. Przepis ten przewiduje, że zwrotu kosztów egzekucyjnych we wskazanych przypadkach „dokonuje się niezwłocznie na wniosek lub z urzędu – i tutaj – po wejściu w życie niniejszej ustawy”. Wskazujemy, że jeżeli intencją ustawodawcy było to, aby przedmiotowy zwrot kosztów obejmował okres od momentu wejścia w życie niniejszej nowelizacji, to – tak się wydaje się – zasadne byłoby wprowadzenie zmiany precyzującej, przewidującej, że zwrot dokonywany będzie od dnia wejścia w życie ustawy. W związku z tym w art. 11 w ust. 2 proponujemy, aby wyrazy „po wejściu w życie” zastąpić wyrazami „od dnia wejścia w życie”. Dziękuję.

Przewodniczący Grzegorz Bierecki:

Dziękuję bardzo.

Czy pan minister zechciałby się ustosunkować?

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Leszek Skiba:

Dziękuję bardzo.

Otóż rzeczywiście tę kwestię 4 propozycji legislacyjnych już poruszaliśmy, mieliśmy okazję rozmawiać o tym na posiedzeniu Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji, bo ten projekt ustawy też był tam dyskutowany, na posiedzeniu tej komisji. Propozycja jest taka, żeby w związku z tym, że te pierwsze 3 uwagi legislacyjne mają charakter redakcyjny i nie zmieniają przepisów w sensie merytorycznym… No, rzeczywiście zawsze jest tak, że moglibyśmy starać się korygować i zastanawiać nad zapisem w sensie redakcyjnym. Zwracamy jednak uwagę na to, że te przepisy, które są, wydają się wystarczające do właściwej interpretacji przepisów. Dlatego też rekomendowalibyśmy nieprzyjmowanie tych uwag.

Jeśli chodzi o uwagę nr 4, to jako ministerstwo również rekomendujemy nieprzyjmowanie tej propozycji, szczególnie w tym zakresie, że jest to… Ta zmiana została zaprezentowana, niejako wywołana uwagą biura legislacyjnego w Sejmie. Tak więc są jakieś istotne racje, które pozwalają uznawać, że ten zapis, który jest, jest wystarczający. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Grzegorz Bierecki:

Dziękuję bardzo.

Czy ktoś z panów senatorów chciałby zabrać głos?

Dziękuję bardzo.

Czy ktoś z zaproszonych gości?

Dziękuję bardzo.

W takim razie stawiam wniosek o przyjęcie ustawy bez poprawek.

Przystępujemy do głosowania.

Kto z panów senatorów jest za przyjęciem ustawy? (3)

Dziękuję. Jednogłośnie.

Czy pan senator Mróz zgodzi się sprawozdawać?

(Senator Krzysztof Mróz: Tak.)

Dziękuję bardzo. W takim razie mamy wyznaczonego sprawozdawcę.

Przekazuję dokumenty.

Punkt 4. porządku obrad: rozpatrzenie ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (druk senacki nr 1228, druki sejmowe nr 3499, 3500, 3557 i 3557-A)

Przystępujemy do rozpatrzenia punktu czwartego, jakim jest rozpatrzenie ustawy…

Dziękuję bardzo, dziękuję.

Aha, czyli VAT też u pana.

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Dobrze.

Rozpatrzenie ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw. Druk senacki nr 1228.

Bardzo proszę, Panie Ministrze, o przedstawienie ustawy, skrótowe przedstawienie.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Leszek Skiba:

Dziękuję bardzo.

Otóż mam przyjemność przedstawić projekt ustawy zmieniający ustawę o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw. Jest to druk senacki 1228, w przypadku numeracji sejmowej jest to druk nr 3500.

Celem ustawy jest zarówno wprowadzenie dodatkowych rozwiązań uszczelniających VAT oraz akcyzy, jak i wyeliminowanie obowiązku wysyłania deklaracji VAT-7 i VAT-7K odrębnie od plików JPK_VAT. Dodatkowo ustawa przewiduje pewne uproszczenia w zakresie VAT, m.in. w zakresie importu towarów, dostaw, nieruchomości. Projekt realizuje zatem, z perspektywy podatkowej, zarówno cele uszczelniające, jak i upraszczające rozliczenie podatku od towarów i usług. Przewidziane są również istotne zmiany w prawie energetycznym, które są skorelowane ze zmianami w podatku VAT, akcyzy w celu poprawy efektywności tzw. pakietu paliwowego. Tym samym ustawa realizuje również jeden z wyroków Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

W szczególności zmiany są następujące. W zakresie podatku VAT ustawa po pierwsze, doszczelnia tzw. pakiet paliwowy, którego głównym celem jest wprowadzenie rozwiązań zapobiegających wyłudzeniom VAT w zakresie paliw ciekłych – zaproponowane zmiany polegały na wprowadzeniu do ustawy o VAT zamkniętego katalogu towarów obejmowanych pakietem paliwowym bez względu na przeznaczenie ich towaru.

Po drugie, zasadniczym uproszczeniem zawartym w ustawie jest wprowadzenie 1 dokumentu elektronicznego, nowego tzw. JPK_VAT zawierającego deklarację i ewidencję – zlikwidowane zostaną załączniki do deklaracji, które są wymagane obecnie przy składaniu tradycyjnych deklaracji, czyli VAT-7 i VAT-7K, zniesiony zostanie obowiązek przedkładania organom celnym dokumentów potwierdzających rozliczenie podatku z tytułu importu w deklaracji podatkowej, gdyż te informacje urzędy celno-skarbowe będą miały właśnie w tym nowym, elektronicznym systemie JPK_VAT. Ustawa wprowadza karę pieniężną w celu zobligowania podatników do dołożenia większej staranności przy wypełnianiu plików JPK_VAT. Kara będzie dotyczyć wyłącznie tych podatników, którzy wyślą plik JPK_VAT wypełniony w taki sposób, że niemożliwa będzie jego analiza. Przed nałożeniem kary podatnicy będą mogli skorygować swój plik.

Po trzecie, następują modyfikacje zasad wystawiania faktur do paragonu fiskalnego. Rozwiązanie to ma na celu wyeliminowanie wystawiania faktur na podstawie zebranych paragonów pozostawionych przez innych klientów. Faktura będzie mogła być wystawiona wyłącznie do paragonu, na którym będzie znajdował się NIP nabywcy. Ten problem bardzo często pojawia się w przypadku stacji benzynowych.

Po czwarte, nowelizacja rozszerza katalog podatników, do których nie stosuje się zwolnienia z VAT z uwagi na poziom sprzedaży. Dotyczy to branż wrażliwych, m.in. sprzedaży części do samochodów, części motocyklowych, internetowej sprzedaży preparatów kosmetycznych, elektroniki, świadczenia usług ściągania długów.

W zakresie VAT nowelizacja obejmuje ponadto zmianę w regulacjach dotyczących sprzedaży egzekucji nieruchomości, sankcji VAT, rolników ryczałtowych, rejestracji podatników, definicji pierwszego zasiedlenia i rozliczenia VAT od importu towarów.

Zmiany dotyczą także podatku akcyzowego. Przewidziana ustawa uszczelnia obrót wyrobów akcyzowych, które nie są objęte zharmonizowaną akcyzą na terytorium Unii Europejskiej, a w Polsce są opodatkowane akcyzą i obejmowane procedurą zawieszenia poboru akcyzy. Ustawa wprowadza efektywną stawkę opodatkowania akcyzy preparatów smarowych syntetycznych wykorzystanych dotychczas przez podmioty działające w szarej strefie. Doprecyzowuje i uszczelnia klasyfikację CN wyrobów energetycznych wprowadzoną w ustawie o podatku akcyzowym od 1 stycznia 2019 r.

Trzeci komponent to jest regulacja dotycząca prawa energetycznego, która polega na doprecyzowaniu definicji paliw ciekłych poprzez wskazanie, że określone wyroby stanowią paliwa bez względu na różne możliwości ich zastosowania. Pozwoli to uszczelnić system koncesjonowania i nadzoru nad obrotem, produkcją, przewozem paliw, a w efekcie doprowadzi do zmniejszenia szarej strefy w obszarze przedsiębiorstw działających na tym rynku.

Ponadto ustawa przewiduje udostępnienie podatnikowi oraz płatnikowi indywidualnego rachunku podatkowego, za pomocą którego będą dokonywane wpłaty należne z tytułu podatku CIT, PIT i VAT oraz niepodatkowych należności stanowiących dochód budżetu państwa. Chodzi o wprowadzenie rozwiązań mających na celu wsparcie banków i spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych w zakresie wypełnienia obowiązków wynikających z ustawy z dnia 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu i finansowaniu terroryzmu.

Panie Przewodniczący, Szanowna Komisjo, bardzo proszę o przyjęcie projektu ustawy i skierowanie pod obrady Senatu. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Grzegorz Bierecki:

Bardzo dziękuję, Panie Ministrze.

Bardzo proszę o przedstawienie opinii.

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Mirosław Reszczyński:

Szanowni Państwo!

W imieniu mojego kolegi, pana Szymona Giderewicza, pozwolę sobie przedstawić opinię Biura Legislacyjnego.

W opinii zgłoszonych zostało 5 uwag. Żadna z tych uwag nie skutkuje propozycją poprawki. Pozwolę sobie je przedstawić.

Pierwsza uwaga dotyczy art. 1 pkt 20 nowelizacji w zakresie art. 103 ust. 5ab ustawy o VAT. Zgodnie z art. 103 ust. 5ab do towarów, o których mowa w ust. 5aa tego przepisu, stosuje się klasyfikację w układzie odpowiadającym nomenklaturze scalonej zgodną z rozporządzeniem z dnia 23 lipca 1987 r. w sprawie nomenklatury taryfowej i statystycznej oraz w sprawie wspólnej taryfy celnej…

(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Leszek Skiba: Przepraszam, Panie Przewodniczący, czy możemy zaproponować odnoszenie się po kolei, w sensie jedna po drugiej?)

Przewodniczący Grzegorz Bierecki:

Usłyszeliśmy, że nie skutkują propozycją poprawek, Panie Ministrze, czyli…

(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Leszek Skiba: Aha, rozumiem. Dziękuję. Przepraszam.)

…Biuro Legislacyjne ma tylko ogólne uwagi.

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Mirosław Reszczyński:

Kontynuując, chciałbym zauważyć, że zmiany w nomenklaturze scalonej nie powodują zmian opodatkowania podatkiem od towarów wymienionych w ust. 5a, jeżeli nie zostały określone w ustawie. Biuro zwraca uwagę, że przepisy art. 103 ust. 5aa i ust. 5ab ustawy o VAT nie są jedynymi przepisami, które odwołują się do klasyfikacji wyrobów według nomenklatury scalonej. Pozostałe przepisy ustawy o VAT nie powołują jednak tytułu tego aktu wprowadzającego nomenklaturę scaloną i przede wszystkim nie zakładają, że zmiany w nomenklaturze scalonej nie powodują zmian opodatkowania podatkiem towarów wymienionych w ustawie. Jeśli tak, to w przypadku innych przepisów ustawy o VAT powołujących się na nomenklaturę scaloną przedmiotowe odesłanie będzie miało charakter dynamiczny. Powstaje pytanie, czy takie ukształtowanie przepisów ustawy o VAT leży w intencjach ustawodawców. Wskazana może być poprawka „przenosząca” uregulowanie zawarte w art. 103 ust. 5aa i ust. 5ab ustawy o VAT do jej przepisów ogólnych.

Uwaga nr 2 odnosi się do art. 1 pkt 17 oraz art. 5 pkt 1 nowelizacji w zakresie art. 99 ust. 11c i 13a ustawy o VAT oraz art. 56 §4 kodeksu karnego skarbowego. Zgodnie z przepisem art. 99 ust. 11c ustawy o VAT deklaracje podatkowe są składane zgodnie z wzorem dokumentu elektronicznego, którego wzór określi i udostępni minister właściwy do spraw finansów publicznych na elektronicznej platformie usług administracji publicznej. Wątpliwości biura budzi określenie wzoru dokumentu nie w drodze powszechnie obowiązujących przepisów, a jedynie w drodze czynności opublikowania wzoru na elektronicznej platformie usług administracji. W kontekście tej regulacji podnosimy pytanie, czy takie uregulowanie spełnia standardy dostatecznej określoności przepisów karnych, w szczególności podnosimy to dlatego, że nowe brzmienie art. 56 §4 kodeksu karnego skarbowego przewiduje, że podatnik, który składa deklarację niezgodną z wzorem dokumentu elektronicznego, ponosi odpowiedzialność karną za wykroczenie skarbowe.

Uwaga nr 3 odnosi się do art. 1 pkt 21 i pkt 24 nowelizacji w zakresie art. 106b ust. 6 i art. 109a ustawy o VAT. Wskazane przepisy art. 106b ust. 6 i art. 109a dotyczą ustalenia podatnikowi dodatkowego zobowiązania podatkowego w przypadku stwierdzenia, że podatnik naruszył przepisy ustawy dotyczące wystawienia faktur do paragonów potwierdzających dokonanie sprzedaży zawierających numer, za pomocą którego nabywca jest zidentyfikowany na potrzeby podatku. Co do zasady przepisy dotyczące dodatkowego zobowiązania podatkowego w podatku od towarów i usług uregulowane są w odrębnym rozdziale ustawy o VAT, czyli w dziale XI ustawy, w rozdziale V zatytułowanym: „Dodatkowe zobowiązanie podatkowe”. Biorąc pod uwagę zasady poprawnej legislacji, w tym potrzeby zapewnienia właściwej systematyki i komunikatywności aktów prawnych, należy dążyć do pomieszczenia wszystkich przepisów dotyczących danego zobowiązania podatkowego w ramach, wyodrębnionego już w ustawie o VAT, rozdziału dotyczącego takich zobowiązań.

Uwaga nr 4 odnosi się do art. 2 pkt 2 lit. b nowelizacji w zakresie art. 32 ust. 6 prawa energetycznego. Tu pragnę podkreślić, że ustawa ma charakter technicznolegislacyjny, mianowicie zgodnie z art. 32 ust. 6 prawa energetycznego minister właściwy określa w drodze rozporządzenia paliwa ciekłe, którymi obrót, a także wytwarzanie, magazynowanie, przeładunek, przesyłanie i dystrybucja, wymagają uzyskania koncesji. Zmiana przepisu upoważniającego zgodnie z opiniowaną ustawą ma polegać na dodaniu do zakresu spraw uregulowanych w rozporządzeniu fakultatywnie przeznaczenia paliwa ciekłego, jeżeli będzie to służyć osiągnięciu celów rozporządzenia, o których mowa w ust. 7. My zwracamy uwagę, że przepis ust. 6 zawiera odesłanie do ust. 7, gdzie znajduje się wytyczna do tego aktu wykonawczego. Jednak to odesłanie jest zbędne, bo tak czy inaczej ta wytyczna musi być brana pod uwagę przez ministra w momencie wydawania aktu wykonawczego.

Ostatnia uwaga, nr 5, odnosi się do art. 25 ust. 3 nowelizacji. Tu proponujemy doprecyzować przepis tak, aby – zgodnie z wymogami należytej szczegółowości przepisu upoważniającego – jednoznacznie wskazywał przepis będący podstawą zmiany rozporządzenia. Należy rozstrzygnąć, czy podstawą do zmiany rozporządzenia ma być dotychczasowy art. 119zze ordynacji podatkowej, czy też nowy art. 119 zma tejże ustawy. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Grzegorz Bierecki:

Dziękuję bardzo.

Wysłuchaliśmy uwag. Nie ma propozycji poprawek.

Czy ktoś z panów senatorów chciałby zabrać głos?

Dziękuję bardzo.

Czy ktoś z zaproszonych gości?

Dziękuję bardzo.

Stawiam wniosek o przyjęcie ustawy bez poprawek.

Przystępujemy do głosowania.

Kto z panów senatorów jest za? (3)

Dziękuję bardzo. Jednogłośnie.

Wiem, że senator Mróz bardzo chętnie zajmie się tą ustawą, tak więc jest już sprawozdawca. Bardzo dziękuję.

Przystępujemy do kolejnej ustawy.

Bardzo dziękuję panu ministrowi i wszystkim państwu, którzy przybyli w związku z omawianymi wcześniej ustawami.

Punkt 5. porządku obrad: rozpatrzenie ustawy o zmianie ustawy o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym oraz niektórych innych ustaw (druk senacki nr 1227, druki sejmowe nr 3481, 3553 i 3553-A)

Przystępujemy do rozpatrzenia punktu piątego, jakim jest rozpatrzenie ustawy o zmianie ustawy o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym oraz niektórych innych ustaw. Druk senacki nr 1227.

Bardzo proszę pana ministra o przedstawienie założeń ustawy.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Piotr Nowak:

Bardzo dziękuję.

Szanowny Panie Przewodniczący! Szanowni Państwo!

Projekt ustawy ma na celu dokonanie zmian w ustawie o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym w zakresie wzmocnienia nadzoru publicznego nad działalnością biegłych rewidentów i firm audytorskich.

Projekt przewiduje powołanie w miejsce obecnie funkcjonującej Komisji Nadzoru Audytowego odrębnego organu nadzoru, tj. Polskiej Agencji Nadzoru Audytowego. Agencja będzie państwową osobą prawną wchodzącą w skład sektora finansów publicznych. Agencja będzie również wyznaczona jako właściwy organ w rozumieniu dyrektywy 2006/43/ WE oraz rozporządzenia Unii Europejskiej nr 537/2014 sprawujący nadzór publiczny nad biegłymi rewidentami i firmami audytorskimi w Polsce. Nadzór nad działalnością agencji będzie sprawował minister finansów m.in. poprzez powoływanie i odwoływanie organów agencji, nadanie jej statutu oraz zatwierdzanie planu finansowego i sprawozdania finansowego.

Zadania agencji zostaną rozszerzone w stosunku do obecnych zadań wykonywanych przez Komisję Nadzoru Audytowego, które zasadniczo skupiają się na badaniach ustawowych jednostek zainteresowania publicznego. Do głównych zadań agencji będzie należało przeprowadzenie kontroli planowych, doraźnych i tematycznych, dochodzeń dyscyplinarnych oraz postępowań administracyjnych w zakresie badań ustawowych, usług atestacyjnych innych niż badania ustawowe oraz usług pokrewnych objętych standardami wykonywania zawodu, zarówno w firmach audytorskich badających JZP, jak i w firmach audytorskich badających inne jednostki niż JZP.

Koszty funkcjonowania agencji, w tym sprawowania przez nią nadzoru publicznego, co do zasady będą pokrywane z jej przychodów, takich jak opłaty z tytułu nadzoru od firm audytorskich oraz opłaty za wpis na listę firm audytorskich. Na utworzenie, wyposażenie i działalność agencji w pierwszym okresie zostanie przekazana z budżetu państwa dotacja w wysokości – odpowiednio – 4 milionów 200 tysięcy zł w 2019 r. i 6 milionów zł w 2020 r.

Uprawnienia Komisji Nadzoru Finansowego w ramach nadzoru publicznego nie zmieniają się. KNF nadal będzie sprawowała nadzór nad jednostkami zainteresowania publicznego w zakresie spraw związanych z badaniem ich sprawozdań finansowych, takich jak wybór firmy audytorskiej czy funkcjonowanie komitetu audytu.

Polska Izba Biegłych Rewidentów w nowym systemie nadzoru publicznego jako organ samorządu zawodowego będzie miała w porównaniu ze stanem obecnym ograniczoną rolę. Do jej zadań będzie należało ustanawianie standardów, kontrola wypełnienia obowiązków doskonalenia zawodowego przez biegłych rewidentów, rejestracja biegłych rewidentów oraz postępowania dyscyplinarne w sprawach niezastrzeżonych dla agencji.

Ustawa przewiduje powołanie przez ministra finansów pełnomocnika do spraw organizacji agencji. Jego zadaniem będzie podjęcie wszelkich niezbędnych działań przygotowawczych i organizacyjnych w celu zapewnienia, że agencja stanie się w pełni operacyjna i rozpocznie wykonywanie wszystkich swoich merytorycznych zadań od 1 stycznia 2020 r. Bardzo dziękuję.

Przewodniczący Grzegorz Bierecki:

Bardzo dziękuję, Panie Ministrze.

Bardzo proszę Biuro Legislacyjne o przedstawienie opinii.

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Iwona Kozera-Rytel:

Dziękuję bardzo, Panie Przewodniczący.

Wysoka Komisjo! Szanowni Państwo!

Iwona Kozera-Rytel, Biuro Legislacyjne, w zastępstwie mecenasa Jakuba Zabielskiego. Postaram się dosyć syntetycznie przedstawić uwagi sformułowane w opinii Biura Legislacyjnego.

Z informacji przekazanych przez mecenasa Zabielskiego wiem, że pozostawał on w kontakcie z przedstawicielami ministerstwa i pewne tematy, które zostały omówione w opinii, zostały wyjaśnione. W związku z tym przy kolejnych uwagach będę mówić, gdzie doszliśmy do konsensusu, z których uwag się wycofujemy, a które podtrzymujemy.

Przechodząc…

(Przewodniczący Grzegorz Bierecki: Jest 5 uwag. Tak?)

Nie, nie. W opinii jest więcej.

(Przewodniczący Grzegorz Bierecki: W opinii jest więcej?)

Tak. Ja przekazałam panu przewodniczącemu pewien materiał dodatkowy do opinii. Znalazły się w nim jeszcze rozwiązania, które zostały doprecyzowane już po napisaniu opinii. Niektóre poprawki zostały…

(Przewodniczący Grzegorz Bierecki: Rozumiem. Nie przerywam w takim razie. Proszę bardzo.)

Dziękuję bardzo.

Przejdźmy do poszczególnych uwag.

Pierwsza uwaga Biura Legislacyjnego dotyczy art. 1 pktu 24 lit. f ustawy, tj. art. 55 ust. 12 ustawy o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym. W tym przepisie zdecydowano się na rozszerzenie zakresu spraw przekazanych do uregulowania w rozporządzeniu. Krótko mówiąc, za tym zabiegiem nie poszło doprecyzowanie wytycznych. Trzeba mieć na względzie, że kompletne wytyczne w przepisie upoważniającym są jednym z warunków uznania delegacji ustawowej za zgodną z konstytucją.

Zgodnie z art. 92 ust. 1 konstytucji upoważnienie do wydania rozporządzenia powinno być szczegółowe, tzn. musi zawierać wszystkie elementy delegacji ustawowej, przy czym każdy z tych elementów powinien być tak sformułowany, aby swoboda regulacyjna podmiotu, który będzie wydawał rozporządzenie, była ściśle zdefiniowana przez ustawodawcę. W opinii nie pojawiła się propozycja poprawki, niemniej jednak na późniejszym etapie taka propozycja została wypracowana. Znajduje się ona w materiale dodatkowym. Jest to punkt pierwszy, propozycja poprawki nr 1. Ma ona na celu doprecyzowanie wytycznych.

Kolejna uwaga Biura Legislacyjnego dotyczy art. 1 pktu 27 lit. c, tj. art. 57 ust. 4 pkt 4 ustawy o biegłych rewidentach. Zgodnie z tym przepisem warunkiem wpisu na listę firm audytorskich ma być m.in. złożenie dokumentów potwierdzających spełnianie warunków, o których mowa w art. 46 i art. 47. Biuro Legislacyjne pragnie jednak zwrócić uwagę na fakt, że w art. 47 nie określono warunków jako takich, ale zdefiniowano zakres działalności, czyli określono przedmiot działalności, firm audytorskich. Wydaje się, że warto byłoby przepis doprecyzować, tak aby zapewnić jego jednoznaczność.

Kolejna, trzecia uwaga Biura Legislacyjnego to jest uwaga, z której Biuro Legislacyjne się wycofuje. Można ją wykreślić.

Uwaga czwarta dotyczy art. 1 pktu 50, tj. art. 94c ust. 4 ustawy o biegłych rewidentach…

Przewodniczący Grzegorz Bierecki:

Jeśli mogę prosić…

Panie Ministrze, czy dla komfortu pracy chce się pan ustosunkować do całości zgłoszonych poprawek czy woli pan odnosić się w blokach?

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Piotr Nowak:

Pierwsza i druga poprawka zostały przez nas przyjęte, więc one są uzgodnione. Co do trzeciej byliśmy na…

(Przewodniczący Grzegorz Bierecki: Czyli pierwsza i druga…)

Co do pierwszej i drugiej jest zgoda.

(Przewodniczący Grzegorz Bierecki: Okej.)

Jeśli chodzi o trzecią, to państwo legislatorzy się wycofali. Jeśli chodzi o czwartą, to my ją przyjmujemy.

Może generalnie zróbmy tak, że tam, gdzie będzie rozbieżność, my zabierzemy głos. Przy propozycjach, co do których się zgodziliśmy, nie ma potrzeby…

(Przewodniczący Grzegorz Bierecki: Dziękuję bardzo. To usprawni.)

Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Grzegorz Bierecki:

Bardzo proszę kontynuować.

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Iwona Kozera-Rytel:

Kolejna uwaga to jest uwaga czwarta. Jak rozumiem, tutaj też doszliście państwo do konsensusu. Jest to uwaga dotycząca art. 94c ust. 4, który dotyczy sytuacji, w której zaistnieje potrzeba zastąpienia prezesa agencji. Tutaj chodzi o to, żeby wyodrębnić sytuację śmierci prezesa agencji, żeby nie traktować śmierci jako typowej nieobecności, bo ustawodawca co do zasady różnicuje te sytuacje. Nieobecność ma charakter czasowy, natomiast śmierć definitywny i nieodwołalny, niestety.

Kolejna uwaga dotyczy art. 1 pktu 50, tj. art. 94e pkt 1 ustawy o biegłych rewidentach. W odniesieniu do tego przepisu należy zwrócić uwagę na to, że przepisy ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, ustawy o Polskiej Akademii Nauk, ustawy o instytutach badawczych oraz ustawy o Sieci Badawczej Łukasiewicz nie przewidują stanowisk naukowo-dydaktycznych. W związku z tym Biuro Legislacyjne postuluje, aby te stanowiska usunąć z przepisu. Z informacji uzyskanych od mecenasa Zabielskiego wiem, że trwały konsultacje z Ministerstwem Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Na tę chwilę nie mam informacji, jakie jest stanowisko ministerstwa, dlatego też podtrzymujemy propozycję poprawki.

Przewodniczący Grzegorz Bierecki:

Pan minister na pewno to wie.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Piotr Nowak:

Tak.

Szanowny Panie Przewodniczący! Szanowni Państwo!

W rozmowie z Ministerstwem Nauki i Szkolnictwa Wyższego poinformowano nas, że to nie jest sprzeczne z ustawą i że taki zapis, takie sformułowanie może pozostać. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Grzegorz Bierecki:

Propozycja nr 5 nie jest popierana.

Teraz propozycja poprawki nr 6.

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Iwona Kozera-Rytel:

Propozycje nr 6 i 7 to są propozycje, z których się wycofujemy.

Teraz punkt ósmy opinii, art. 1 pkt 50, czyli art. 94m ust. 2 ustawy o biegłych rewidentach. Tutaj jest pewna niekonsekwencja w zakresie formułowania norm i odsyłania do 2 stanowisk, czyli prezesa i zastępcy prezesa. Jak rozumiem, tutaj też doszliście państwo do konsensusu.

(Przewodniczący Grzegorz Bierecki: Tak.)

Podobnie jest, jeżeli chodzi o uwagę dziewiątą. Tutaj…

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Piotr Nowak:

Dziewiąta również jest przez nas przyjęta. Dziękuję bardzo.

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Iwona Kozera-Rytel:

Kolejna uwaga dotyczy art. 95a ust. 2. Propozycja poprawki z opinii została zmodyfikowana. Znajduje się ona w materiale dodatkowym.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Piotr Nowak:

To również jest przyjęte.

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Iwona Kozera-Rytel:

Jak rozumiem, tutaj też jest zgoda.

Z propozycji poprawki jedenastej się wycofujemy.

Co do propozycji poprawki dwunastej jest tutaj zgoda. Ta propozycja będzie wymagała pewnej drobnej korekty, ponieważ…

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Tak, tak. Zarówno art. 123 ust. 8, jak i art. 123a ust. 8 powinny odsyłać do art. 111 ust. 1 i 2. To jest drobna kwestia do poprawy.

Jeżeli chodzi o uwagę trzynastą, to tutaj również, jak rozumiem, jest zgoda.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Piotr Nowak:

Również przyjęte. Dziękuję.

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Iwona Kozera-Rytel:

To jest kwestia odesłania.

Z uwagi czternastej się wycofujemy. Te kwestie mają być uregulowane w jednej z kolejnych ustaw, która zostanie przyjęta.

Uwaga piętnasta to jest kwestia terminologii. Wydaje mi się, że tutaj jest zgoda.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Piotr Nowak:

To też jest przyjęte. Dziękuję.

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Iwona Kozera-Rytel:

Jeżeli chodzi o uwagę szesnastą, to w opinii nie było propozycji poprawki, niemniej jednak w materiale dodatkowym taka propozycja już się pojawia.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Piotr Nowak:

To jest przyjęte. Dziękuję.

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Iwona Kozera-Rytel:

Uwaga siedemnasta. To też jest kwestia doprecyzowania przepisu.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Piotr Nowak:

To też jest przyjęte. Dziękuję bardzo.

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Iwona Kozera-Rytel:

Tutaj jest zgoda.

Uwaga osiemnasta i dziewiętnasta dotyczą propozycji poprawek, z których się wycofujemy.

Jest jeszcze jedna rzecz, o której chciałabym wspomnieć. W materiale dodatkowym są napisane propozycje poprawek dotyczące składu rady agencji. W odniesieniu do tego składu wprowadzone zostały pewne zmiany w drugim czytaniu w Sejmie. Chodzi o to, aby Komisja Nadzoru Finansowego delegowała do składu rady 2 przedstawicieli. Pewne konsekwencje tego zabiegu legislacyjnego nie zostały uwzględnione i nasze poprawki mają na celu wyeliminowanie pewnej niespójności, która powstała w efekcie poprawki z drugiego czytania. To są propozycje poprawek nr 2 i nr 5 z materiału dodatkowego.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Piotr Nowak:

One również są przez nas przyjęte. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Grzegorz Bierecki:

W poprawce drugiej z dodatkowego materiału mamy wpisanych 4 kandydatów z KNF.

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Iwona Kozera-Rytel:

To jest konsekwencja. Przedstawia się 4 kandydatów, natomiast…

(Przewodniczący Grzegorz Bierecki: Tak? Bo słyszeliśmy o 2 kandydatach.)

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Piotr Nowak:

Nie. Jest 2 przedstawicieli. Przewodniczący KNF musi wysłać 4 kandydatury, a minister finansów wybiera 2.

Przewodniczący Grzegorz Bierecki:

Rozumiem. Dziękuję. Czyli propozycje nr 2 i nr 5… Okej. Dobrze.

Mamy szereg zaproponowanych poprawek.

Ja mam także poprawkę klubową. W art. 39 wyrazy „30 kwietnia” zastępuje się wyrazami „31 sierpnia”. Rozumiem, że to także jest uzgodniona poprawka. Tak?

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Piotr Nowak:

Tak. Pozytywnie się do niej odnosimy. Dziękuję.

Przewodniczący Grzegorz Bierecki:

Świetnie.

Przekazuję podpisaną poprawkę.

Mamy cały blok poprawek.

Czy ktoś z panów senatorów chciałby zabrać głos? Nie.

Dziękuję.

Czy ktoś z gości chciałby zabrać głos?

Bardzo proszę.

Ekspert w Departamencie Prawa Gospodarczego w Konfederacji „Lewiatan” Adrian Zwoliński:

Szanowni Państwo!

Panie Przewodniczący, dziękuję za możliwość zabrania głosu.

Uwagi, które przedstawialiśmy, to są te uwagi, które dotarły do państwa na piśmie, w związku z tym nie będę ich powtarzał słowo w słowo. Chciałbym się skupić na 2 uwagach, które mają wymiar kluczowy dla tej ustawy. Wydaje mi się, że przynajmniej 1 z tych 2 uwag mogłaby szanownych państwa szczególnie zainteresować.

Zacznę od kwestii zasadniczej, mianowicie od wzrostu opłat z tytułu nadzoru, które to opłaty ponoszą firmy audytorskie. Mowa o zmianach w art. 55 ustawy. Oczywiście ustawa zakłada, że wzrasta sama stawka i zwiększa się, poszerza podstawa do jej naliczania. Jeżeli spojrzymy na liczby, to zobaczymy, że tak naprawdę maksymalna stawka zwiększa się prawie trzykrotnie. Jest to dosyć znaczny wzrost, a jednocześnie ciężko dostrzec przyczyny tego wzrostu. Nie znajduje on de facto pokrycia ani w nowym charakterze kontroli, który ma się pojawić, nie znajduje także pokrycia w faktycznych kosztach nadzoru nad poszczególnymi firmami audytorskimi. Innymi słowy, ciężko znaleźć uzasadnienie dla tak znacznego wzrostu stawki maksymalnej.

Jakie mogą być tego skutki? Wystarczy wymienić przynajmniej dwa. Pierwszy to skutek na poziomie makroekonomicznym, który hasłowo można nazwać wpływem na rozwój. Innymi słowy, chodzi o spowolnienie rozwoju firm audytorskich. Jest dosyć oczywiste, że z całą pewnością odbierze to środki inwestycyjne. To jest pierwsza kwestia.

Druga kwestia to jest już kwestia z poziomu mezoekonomicznego, czyli porównania samych branż. Innymi słowy, spowoduje to utratę konkurencyjności firm działających w Polsce na tle chociażby firm europejskich działających w państwach, gdzie ta stawka statuuje się na zupełnie niższym poziomie. Innymi słowy, ciężko znaleźć tu uzasadnienie, a skutki mogą być znaczne i właściwie nietrudne do przewidzenia.

Stąd też zaproponowaliśmy rozwiązanie, które określamy w naszym stanowisku jako formułę quasi-kosztową. Szczegółowo wyłożyliśmy to w stanowisku. Wydaje się, że ten mieszany system, który z jednej strony odnosi się sensu stricte do kontroli danej firmy audytorskiej, a z drugiej strony uwzględnia elementy, które równoważą ten system, jak chociażby liczba zatrudnionych rewidentów, należy uznać za swojego rodzaju kompromis. Tak jak powiedziałem, jego szczegółowy zakres znajduje się w uzasadnieniu naszego stanowiska.

Kolejna kwestia, którą uważam za niezwykle istotną w naszym stanowisku i która, niestety, jest w mojej ocenie bardzo trudna do wytłumaczenia, będzie miała bardzo znaczny wpływ na kształt rynku. Chodzi tutaj mianowicie o język systemu wewnętrznej kontroli jakości. W pierwszym ujęciu należy zwrócić uwagę na to, że w samej definicji sieci czy też struktury znajdujemy taki element, który… Jednym z elementów sieci jest to, że posiada ona wspólną politykę i procedury kontroli jakości. I jeżeli mówimy tutaj o wspólnej polityce i wspólnej procedurze kontroli jakości, to niezwykle ciężko jest uzasadnić tę wspólność rozbieżnością językową. Innymi słowy, nie ma mowy o wspólnej procedurze kontroli jakości w momencie, kiedy będziemy mieli do czynienia z różnymi wersjami językowymi na poziomie sieci. To już jest argument natury prawnej i zgodności z prawem europejskim, ponieważ definicję sieci statuuje dyrektywa 2006/43.

Inna kwestia to jest już kwestia związana z samą funkcjonalnością. Ciężko znaleźć… Takie uzależnienie od wersji językowej z całą pewnością wpływałoby negatywnie chociażby na obrót międzynarodowy i na kontakty z biegłymi rewidentami z różnych środowisk. Wiadomo, że językiem powszechnie używanym w tym obszarze jest język angielski.

Kolejna kwestia, która także jest nie bez znaczenia, to taka, że ciężko znaleźć na poziomie europejskim podobną regulację, i to nie bez przyczyny. Jest tak właśnie ze względu na wspomnianą niedogodność prawną i funkcjonalną.

Ostatnia kwestia, którą można by wskazać i która ma już charakter sensu stricte rynkowy, to jest czas i koszt takiego rozwiązania: 8–10 miesięcy na wprowadzenie i przynajmniej, tak można by powiedzieć, ok. 1 miliona zł na dostosowanie rozwiązania, które państwo proponujecie.

Innymi słowy, tak, zdawałoby się, drobna kwestia, jaką jest wersja językowa, jest w stanie nastręczyć daleko idących problemów w silnie umiędzynarodowionym środowisku, gdzie językiem użytkowym jest język angielski. To się tyczy dużych firm, ale też średnich i małych przedsiębiorstw, które świadczą usługi w tym zakresie.

Zaproponowaliśmy rozwiązanie, które wydaje się kompromisowe i które generalnie polegałoby na tym… Przedstawiam to w pewnym uproszczeniu. Jeżeli podczas kontroli byłyby zastrzeżenia względem jakiegoś elementu czy fragmentu – nie jest tak, że są zastrzeżenia co do całego dokumentu, zazwyczaj niepokój budzi jakiś poszczególny element – to firma audytorska miałaby obowiązek właśnie ten element przetłumaczyć we wskazanym terminie. Wydaje się, że jest to znacznie bardziej racjonalne podejście, które wyeliminowałoby wszystkie koszty, o których mówimy, elementy, które, tak jak powiedziałem, z tak błahego powodu, jakim jest wersja językowa, mogą nastręczyć daleko idących negatywnych konsekwencji dla rynku bez względu na to, o jakiego rozmiaru podmiotach mówimy. Dziękuję.

Przewodniczący Grzegorz Bierecki:

Dziękuję bardzo.

Czy ktoś jeszcze z zaproszonych gości chce zabrać głos?

Dziękuję bardzo.

Przystępujemy do pracy nad poprawkami.

Rozumiem, że możemy je wszystkie przegłosować łącznie. Tak?

(Głos z sali: Tak. I wszystkie formalnie zgłosić.)

Tak. Oczywiście z wielką przyjemnością zgłaszam te wszystkie poprawki, omówione i zaakceptowane przez rząd na dzisiejszym posiedzeniu. Jest cały blok szczegółowo omówionych poprawek. Nie będę ich czytał przed głosowaniem. Wszyscy wiemy, nad czym głosujemy?

(Głos z sali: Tak.)

Dobrze.

Przystępujemy do głosowania.

Kto z panów senatorów jest za przyjęciem poprawek? (3)

Dziękuję. Jednogłośnie za.

Pozostaje nam przyjęcie ustawy w całości wraz z poprawkami.

Kto z panów senatorów jest za? (3)

Dziękuję. Jednogłośnie za.

Ustawa została przyjęta.

Jeżeli państwo pozwolą, podejmę się pełnienia roli sprawozdawcy.

(Głos z sali: Dziękuję.)

Dziękuję bardzo wszystkim za udział w posiedzeniu. Życzę miłego wieczoru, do zobaczenia na posiedzeniu plenarnym.

(Koniec posiedzenia o godzinie 17 minut 12)