Zapis stenograficzny

– posiedzenie Komisji Gospodarki Narodowej i Innowacyjności (115.)

w dniu 5 czerwca 2018 r.

Porządek obrad:

1. Rozpatrzenie ustawy o zmianie ustawy o systemach oceny zgodności i nadzoru rynku oraz niektórych innych ustaw (druk senacki nr 817, druki sejmowe nr 2376, 2442 i 2442-A).

(Początek posiedzenia o godzinie 19 minut 01)

(Posiedzeniu przewodniczy zastępca przewodniczącego Adam Gawęda)

Zastępca Przewodniczącego Adam Gawęda:

Szanowni Państwo, proszę o zajęcie miejsc.

Bardzo proszę o listę obecności. Dziękuję.

Otwieram posiedzenie Komisji Gospodarki Narodowej i Innowacyjności.

Witam senatorów jako gospodarzy posiedzenia komisji. Witam też przedstawicieli ministerstwa. Jest z nami pani Anna Bitner, naczelnik w Ministerstwie Przedsiębiorczości i Technologii, w Departamencie Obrotu Towarami Wrażliwymi i Bezpieczeństwa Technicznego. Witam wszystkich pozostałych uczestników dzisiejszego posiedzenia komisji. Jest z nami pan Konrad Makarewicz, naczelnik w Ministerstwie Przedsiębiorczości i Technologii, w departamencie obrotu towarami. Jest też pani Agnieszka Radomska, główny specjalista, i jest pani Anna Mazurak, dyrektor…

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Tak, może nie w tej kolejności. Bardzo przepraszam, ale tutaj…

(Wypowiedź poza mikrofonem)

A, i jest pan poseł Paweł Kobyliński. Witam, Panie Pośle.

W ramach porządku dzisiejszych obrad zamierzamy rozpatrzyć ustawę o zmianie ustawy o systemach oceny zgodności i nadzoru rynku oraz niektórych innych ustaw – druk senacki nr 817, druki sejmowe nr 2376, 2442 i 2442-A.

Czy są uwagi do zaproponowanego porządku? Nie.

A zatem przystępujemy do realizacji porządku obrad.

Witam również pana mecenasa.

Czy w posiedzeniu komisji… Ale nie widzę osób z zewnątrz, a więc już nie zadaję tego pytania, czy biorą w nim udział podmioty zajmujące się działalnością lobbingową. Uważam, że takie osoby nie biorą dzisiaj udziału w posiedzeniu komisji.

A zatem przystępujemy do rozpatrzenia ustawy.

Punkt 1. porządku obrad: rozpatrzenie ustawy o zmianie ustawy o systemach oceny zgodności i nadzoru rynku oraz niektórych innych ustaw

Proszę o zabranie głosu przedstawiciela ministerstwa.

Pani Dyrektor, kto jest uprawniony do przedstawienia ustawy?

Bardzo proszę o przedstawienie ustawy.

Naczelnik Wydziału Prawa Technicznego w Departamencie Obrotu Towarami Wrażliwymi i Bezpieczeństwa Technicznego w Ministerstwie Przedsiębiorczości i Technologii Anna Bitner:

Dziękuję bardzo.

A więc procedujemy obecnie nad ustawą o zmianie ustawy…

(Zastępca Przewodniczącego Adam Gawęda: Bliżej mikrofonu, jeśli można.)

Okej.

Procedujemy obecnie nad ustawą o zmianie ustawy o systemach oceny zgodności i nadzoru rynku oraz niektórych innych ustaw. Potrzeba zmiany ustawy o systemach oceny zgodności oraz niektórych innych ustaw wynika z konieczności dostosowania naszych krajowych przepisów do przyjętych w marcu 2016 r. regulacji prawnych Unii Europejskiej, tj. rozporządzeń w sprawie… Może już nie będę się rozwodzić, tylko przywołam same tytuły: rozporządzenie w sprawie urządzeń kolei linowych, rozporządzenie w sprawie środków ochrony indywidulanej i rozporządzenie w sprawie urządzeń spalających paliwa gazowe. Te rozporządzenia nakładają na państwa członkowskie obowiązek ustanowienia przepisów dotyczących sankcji za naruszenie przez podmioty gospodarcze przepisów tychże aktów. Nasza ustawa ma na celu realizację tego obowiązku poprzez rozszerzenie katalogu obowiązujących przepisów ustawy o systemach oceny zgodności i nadzoru rynku, dotyczących administracyjnych kar pieniężnych, o przepisy, które sankcjonują naruszenie przepisów wymienionych właśnie rozporządzeń prawa unijnego, czyli rozporządzeń nr 424, 425 i 426 z 2016 r.

Podczas ustalania wysokości nowych sankcji zostały wzięte pod uwagę sankcje już istniejące w obecnie obowiązującej ustawie o systemach oceny zgodności i nadzoru rynku. I tu należy wskazać, że aby ten system oceny zgodności i nadzoru był spójny i niedyskryminujący, a przede wszystkim aby nadzór rynku był skuteczny, niezbędna jest również zmiana katalogu oraz redakcji niektórych przepisów dotyczących sankcji za niedopełnienie przez podmioty gospodarcze obowiązków wskazanych w ustawie o systemach oceny zgodności i nadzoru rynku. Są to obowiązki, które zostały ustanowione w przeszłości w ramach wdrażania do polskiego porządku prawnego dyrektyw zgodnych z tzw. nowymi ramami prawnymi.

Przykładem jest ustanowienie sankcji, nieprzewidzianej w obecnie obowiązujących przepisach, dla dystrybutora, który nie dopełnił obowiązku umieszczenia na wyrobie – a w przypadku, gdy jest to wymagane, również na opakowaniu, dokumencie lub etykiecie – informacji, które umożliwiłyby identyfikację tego wyrobu, lub nie dopełnił obowiązku dołączenia do wyrobu instrukcji i informacji, w tym informacji dotyczących bezpieczeństwa użytkowania, bądź też, jeżeli jest to wymagane, kopii deklaracji zgodności sporządzonej w języku polskim, przy czym deklaracja ta ma być sporządzona w sposób jasny, zrozumiały i czytelny.

Z kolei przykładem ograniczenia sankcji jest zaproponowana przez nas rezygnacja z kary za niedopełnienie obowiązku sporządzenia przez producenta lub instalatora dokumentacji niezbędnej do wykazania zgodności wyrobu zgodnie z wymaganiami.

Stosownie do przedstawionych wcześniej rozporządzeń unijnych przede wszystkim konieczne jest dokonanie korekt systemowych w obszarze przepisów dotyczących nadzoru rynku. Najważniejszą zaproponowaną w naszym projekcie zmianą jest wyodrębnienie na gruncie ustawy tzw. niezgodności formalnych, ponieważ przepisy rozporządzeń unijnych nakładają na państwa członkowskie obowiązek podjęcia działań w razie wystąpienia tzw. niezgodności. Działania te należy podjąć również wtedy, gdy wyrób jest zgodny z wymaganiami i nie stwarza zagrożenia. Obowiązek podjęcia takich działań przewidują wdrożone już do prawa polskiego dyrektywy zgodne z tzw. nowymi ramami prawnymi. Jednakże biorąc pod uwagę margines swobody, jaki mają państwa członkowskie w zakresie wdrażania dyrektyw, nasz krajowy ustawodawca nie wyodrębnił wyraźnie niezgodności formalnych ani postępowania w ich sprawie. Rozporządzenia unijne wskazują bezpośrednio na konieczność zastosowania konkretnie określonej procedury w razie stwierdzenia tych tzw. niezgodności formalnych i w związku z tym nasz projekt przewiduje wyodrębnienie w procedurze kontrolnej i nadzorczej sposobu postępowania w sprawie z niezgodnościami formalnymi.

Przepisy dotyczące kontroli w systemie nadzoru rynku i postępowania administracyjnego w tym systemie mają także zastosowanie w przypadku niektórych ustaw regulujących wprowadzenie wyrobów do obrotu, które zostały skonstruowane troszkę odmiennie niż nasza ustawa o systemach oceny zgodności i nadzoru rynku. Dlatego też w naszym projekcie zostały przewidziane stosowne zmiany dotyczące tych tzw. niezgodności formalnych, również w przypadku takich ustaw, jak np. ustawa o materiałach wybuchowych, o wyposażeniu morskim, o obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej czy ustawa o administracji morskiej.

Nasz projekt przewiduje również reformę postępowania w sprawie administracyjnych kar pieniężnych przewidzianych w ustawie o systemach oceny zgodności i nadzoru rynku. Uwzględniając specyfikę systemów oceny zgodności, postaraliśmy się zbliżyć zasadę tego postępowania do modelu przewidzianego w ustawie z dnia 7 kwietnia 2017 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania administracyjnego oraz niektórych innych ustaw, gdzie ustanowiony został wzorzec postępowania w sprawie administracyjnych kar pieniężnych. I należy też wskazać, że w ubiegłym roku wprowadzone zostały przepisy k.p.a., które poszerzają korzystne dla obywateli rozwiązania w zakresie proporcjonalności stosowanych środków, jak również zakres okoliczności, które organ powinien wziąć pod uwagę w celu sprawiedliwego, uwzględniającego słuszne interesy strony wymierzenia administracyjnych kar pieniężnych.

I teraz w celu przyspieszenia postępowania właściwego ministra, postępowania wszczętego na wniosek złożony przez jednostkę oceniającą zgodność, która ubiega się o autoryzację, jak również notyfikację, wprowadzona została reguła, że w certyfikacie akredytacji, który jest wystawiany na potrzeby autoryzacji, w celu określenia zakresu tej akredytacji wskazany będzie odpowiedni unijny akt prawodawstwa harmonizacyjnego. Tak że to jest również bardzo korzystne rozwiązanie dla przedsiębiorców.

Ponadto następną zmianą w naszej ustawie jest doprecyzowanie przepisów obecnej ustawy o systemach oceny zgodności i nadzoru rynku w zakresie, w którym została wdrożona tzw. dyrektywa ciśnieniowa. W tej dyrektywie prawodawca unijny posługuje się określeniem uznanej organizacji strony trzeciej. Nasza ustawa w swoim dotychczasowym brzmieniu nie wyodrębniła takich uznanych organizacji spośród innych notyfikowanych jednostek oceniających zgodność, ponieważ one mają inne zadania i obowiązki.

Następną zmianą w naszej ustawie jest zmiana polegająca na wprowadzeniu przepisów dotyczących udzielania przez kontrolowanego upoważnienia do udziału w kontroli prowadzonej odpowiednio przez organy wyspecjalizowane lub organy nadzoru rynku. W projekcie wprowadziliśmy możliwość udzielenia upoważnienia osobom trzecim niezależnie od tego, czy są one pracownikiem kontrolowanego, czy też nie. W dotychczasowym stanie prawnym upoważniony mógł być tylko pracownik, jednak wzięliśmy pod uwagę, że nie każdy kontrolowany przedsiębiorca zatrudnia pracownika i czasem łatwiej jest upoważnić kogoś z rodziny albo innego współpracującego przedsiębiorcę. Tak że to proponowane przez nas rozwiązanie powinno wpłynąć na zmniejszenie uciążliwości kontroli dla przedsiębiorców.

Poza tym wprowadziliśmy również zasadę potwierdzenia w toku kontroli zgodności kopii dokumentu z oryginałem przez kontrolowanego lub osobę przez niego upoważnioną. To rozwiązanie uczyni kopie dokumentów dowodami bardziej wiarygodnymi i trudniejszymi do podważenia podczas kontroli i postępowania administracyjnego w systemie nadzoru rynku.

Tak że podsumujmy. Przedstawiony projekt ma na celu dostosowanie prawa polskiego do prawa UE w zakresie dotychczasowych rozporządzeń, w zakresie sankcji, o których już wspominałam, a ponadto adaptuje do krajowego nadzoru rynku przyjęte w zeszłym roku w k.p.a. rozwiązania dotyczące systemu wymierzania administracyjnych kar pieniężnych. Poza tym dodatkowo zaproponowaliśmy wprowadzenie zmian ukierunkowanych na ułatwienie funkcjonowania naszym przedsiębiorcom. Są to takie zmiany, o jakich już wspomniałam. Wskazywanie w certyfikatach akredytacji odpowiedniego aktu unijnego prawodawstwa harmonizacyjnego to pierwsza zmiana. Możliwość upoważnienia do kontroli prowadzonej w nadzorze rynku również osób innych niż prawodawcy to kolejna zmiana. No i trzecia, ostatnia zmiana to możliwość poświadczenia w toku prowadzonej kontroli kopii dokumentów również przez upoważnioną osobę.

Zastępca Przewodniczącego Adam Gawęda:

Dziękuję bardzo.

(Naczelnik Wydziału Prawa Technicznego w Departamencie Obrotu Towarami Wrażliwymi i Bezpieczeństwa Technicznego w Ministerstwie Przedsiębiorczości i Technologii Anna Bitner: Dziękuję bardzo.)

Pragnę jeszcze tylko przypomnieć, że posiedzenie komisji jest transmitowane drogą internetową, na stronie Senatu.

Witam pana Marcina Ociepę, podsekretarza stanu w Ministerstwie Przedsiębiorczości i Technologii.

(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Przedsiębiorczości i Technologii Marcin Ociepa: Dzień dobry.)

Czy pan minister ma jeszcze coś do uzupełnienia?

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Przedsiębiorczości i Technologii Marcin Ociepa:

Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!

Chciałbym tylko państwa przeprosić za 10 minut spóźnienia. Biegłem tutaj, a nawet jechałem, żeby było szybciej, z resortu, który jest blisko. Bardzo państwa przepraszam.

Jesteśmy do państwa dyspozycji, choć myślę, że dość szczegółowo pani naczelnik przedstawiła tę ustawę.

Zastępca Przewodniczącego Adam Gawęda:

Dziękuję.

Rzeczywiście, bardzo szczegółowo pani naczelnik przedstawiła tę ustawę.

Proszę pana mecenasa o ustosunkowanie się do tej ustawy, a w szczególności o przedstawienie uwag szczegółowych.

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Maciej Telec:

Dziękuję bardzo.

Ja bym chciał zwrócić uwagę komisji na kilka kwestii, które być może warte są namysłu. Myślę, że ustawa w tym zakresie wymaga korekty. Są to kwestie, które nie mają charakteru merytorycznego – mają raczej charakter porządkowy.

Pierwsza dotyczy art. 27 ust. 5 ustawy o systemach oceny zgodności i nadzoru rynku. Jest to art. 1 pkt 7 lit. b noweli.

Zastępca Przewodniczącego Adam Gawęda:

Przepraszam bardzo, Panie Mecenasie. Myślę że nie wszyscy słyszymy, bo tam się zrobił jakiś rumor. Czy można prosić, żeby tam się troszeczkę uspokoiło? Bo nie słyszymy, co pan legislator mówi.

Bardzo proszę kontynuować.

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Maciej Telec:

Art. 27 ust. 5 mówi o konsekwencjach naruszenia przez jednostki notyfikowane warunków albo obowiązków, które wynikają z ustawy. Chodzi o zdanie trzecie, dodawane tą naszą nowelą do ust. 5. Jest to przepis, który wskazuje, że w sytuacji, w której jednostka notyfikowana narusza warunki albo obowiązki określone w rozporządzeniach, dla których ramy wykonawcze stanowi ta nowela, stosuję się odpowiednio przepisy o sankcjach w razie naruszenia warunków określonych w ustawie. Chodzi o decyzję administracyjną, która skutkuje zawieszeniem autoryzacji, ograniczeniem jej zakresu albo cofnięciem autoryzacji. No i proponowana poprawka zmierza do tego, żeby wyraźnie wskazać, że taki właśnie jest cel tego przepisu, bo w tej chwili on jest adresowany do jednostek, ale nie wskazuje na to, że chodzi o te warunki i obowiązki wynikające z rozporządzeń.

Uwaga nr 2, dotycząca art. 84 ust. 2, to propozycja, która ma na celu ujenolicenie przepisów, które wskazują na katalog decyzji wydawanych przez organ nadzoru rynku prowadzący postępowanie. Chodzi o to, że taki organ w drodze decyzji może m.in. zakazać udostępnienia wyrobu. W przeciwieństwie do innych decyzji wymienionych w tym przepisie, który mówi o tym, w jakich sprawach wszczyna się postępowanie administracyjne, nie wspomina się tu o postępowaniu w sprawie zakazu udostępnienia wyrobu, a więc ta propozycja zmierza do zapewnienia spójności tym przepisom.

Propozycje nr 3 i 4 w istocie dotyczą podobnych kwestii, przy czym tutaj generalnie chodzi o przesłanki wszczęcia postępowania przez organ nadzoru i o to, jaki jest charakter przesłanki stwierdzenia tzw. niezgodności formalnych, ponieważ z art. 85 ust. 1 wynika, że ta przesłanka nie jest przesłanką samodzielną, z kolei z art. 85 ust. 4 wynika, że jest ona przesłanką samodzielną. Ja wyszedłem z założenia, że właściwa jest konstrukcja z art. 85 ust. 4, ale przedstawiciele ministerstwa wyprowadzili mnie z błędu. Założeniem autorów tego przepisu była taka konstrukcja, wedle której stwierdzenie niezgodności formalnych nie jest samodzielną przesłanką. Jest to przesłanka do wszczęcia postępowania w sytuacji, gdy wyrób spełnienia wymagania, ale mimo to stwarza zagrożenie. A więc ja zmodyfikowałem swoją propozycję i w związku z tym uwaga nr 3 jest bezprzedmiotowa, a uwaga nr 4 ma inną treść.

Czy mogę ją przeczytać?

(Zastępca Przewodniczącego Adam Gawęda: Bardzo proszę.)

W art. 1 pkt 31 lit. c, w ust. 4, we wprowadzeniu do wyliczenia wyrazy „jeżeli stwierdzono, że wyrób spełnia wymagania, a mimo to stwarza zagrożenie, a także w przypadku gdy stwierdzono niezgodności formalne, a strona postępowania, o którym mowa w ust. 1” zastępuje się wyrazami „jeżeli stwierdzono, że wyrób spełnia wymagania, a mimo to stwarza zagrożenie albo wyrób spełnia wymagania, a mimo to stwarza zagrożenie i stwierdzono niezgodności formalne, a strona postępowania”. I to jest propozycja, która zastępuje propozycję nr 4.

Uwaga nr 5 to propozycja poprawki, która zapewni spójność przepisu przejściowego z terminologią używaną w ustawie zmienianej. Chodzi o to, że w ustawie o systemach oceny zgodności i nadzoru rynku używa się określenia „stwarzanie zagrożenia”, a w przepisie przejściowym – „stwarzanie niebezpieczeństwa”. Chodzi o to, aby nie było w tym zakresie wątpliwości interpretacyjnych. Dziękuję bardzo.

Zastępca Przewodniczącego Adam Gawęda:

Dziękuję, Panie Mecenasie.

Rozumiem, że propozycja nr 3 jest bezprzedmiotowa, a więc rozpatrujemy propozycję nr 1, 2, 4 i 5.

(Głos z sali: Tak jest.)

Panie Ministrze, proszę o ustosunkowanie się do tych propozycji poprawek.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Przedsiębiorczości i Technologii Marcin Ociepa:

Dziękuję bardzo.

Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!

My w zasadzie zgadzamy się ze wszystkimi tymi propozycjami. Ta konkluzja przedstawiona przez pana mecenasa absolutnie pokrywa się z naszymi intencjami.

Zastępca Przewodniczącego Adam Gawęda:

Dziękuję bardzo.

A zatem otwieram dyskusję.

Czy ktoś z panów senatorów ma pytania, uwagi bądź spostrzeżenia? Nie.

Panie Mecenasie, czy każdą propozycję trzeba oddzielnie przegłosować, czy możemy te 4 poprawki, które senatorowie przejmą jako…

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Maciej Telec:

Jeszcze tylko chciałbym dodać, że zmodyfikowałem również propozycję nr 1. To jest drobna modyfikacja.

(Zastępca Przewodniczącego Adam Gawęda: To bardzo proszę o przedstawienie jej.)

Zmieniłem ją po rozmowie z ministerstwem. Przeczytam odpowiednik propozycji poprawki nr 1. W art. 1 pkt 7 lit. b zdanie trzecie otrzymuje brzmienie: w razie zaprzestania spełniania przez notyfikowaną jednostkę oceniającą zgodność wymagań lub niedopełniania przez nią obowiązków określonych w rozporządzeniu 2016/424, rozporządzeniu 2016/425 lub rozporządzeniu 2016/426 zdanie pierwsze i drugie stosuje się odpowiednio. Dziękuję.

Zastępca Przewodniczącego Adam Gawęda:

Dziękuję bardzo.

Bardzo proszę, senator Augustyn.

Senator Mieczysław Augustyn:

Przepraszam, ale po namyśle chciałbym się dowiedzieć, jakie było stanowisko korporacji przedsiębiorców co do tego projektu. Czy były konsultacje, a jeśli tak, to jakie było to stanowisko?

Zastępca Przewodniczącego Adam Gawęda:

Bardzo proszę, Panie Ministrze. Czy były jakieś uwagi?

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Przedsiębiorczości i Technologii Marcin Ociepa:

Panie Przewodniczący, nie było żadnych nadzwyczajnych konsultacji poza standardowym procesem legislacyjnym. Nie wpłynęły… My jesteśmy na bieżąco w zasadzie…

(Senator Mieczysław Augustyn: Nie wpłynęły żadne opinie?)

Nie, nie. Jesteśmy na bieżąco w kontakcie z wieloma, powiedziałbym, korporacjami gospodarczymi, branżowymi, ale nie wpłynęły do nas żadne uwagi.

(Senator Kazimierz Kleina: Ale oni wiedzieli, że to było procedowane?)

Tak jak w przypadku każdego aktu, każdego projektu. Tak, jak najbardziej.

(Senator Mieczysław Augustyn: Bo tu są sankcje wprowadzane.)

Zastępca Przewodniczącego Adam Gawęda:

Panowie Senatorowie, było pytanie, była odpowiedź. Dziękuję bardzo. A zatem ta wątpliwość została rozwiana.

Czy panowie senatorowie wyrażają zgodę, żeby łącznie głosować nad tymi propozycjami?

(Senator Mieczysław Augustyn: Ale ktoś je musi przejąć.)

Ja je przejmuję. Chciałbym panów senatorów poinformować, że przejąłem wszystkie 4 propozycje poprawek, a zatem propozycję nr 1, 2, 4 i 5.

Kto jest za przyjęciem tych poprawek? Proszę o podniesienie ręki. (7)

(Głos z sali: 6 osób.)

(Głos z sali: Pan senator jeszcze.)

Czy pan senator Komarnicki również jest za przyjęciem tych 4 poprawek?

(Senator Władysław Komarnicki: Oczywiście. Jeżeli coś jest rozsądne, to zawsze jestem za.)

A więc jednogłośnie przyjęliśmy te poprawki.

A zatem przystępujemy do głosowania nad całością ustawy wraz z przyjętymi poprawkami.

Kto jest za przyjęciem ustawy? (7)

Jednogłośnie.

Dziękuję bardzo.

Czy ktoś z panów senatorów jest chętny, żeby być sprawozdawcą komisji?

(Senator Mieczysław Augustyn: Proponuję pana przewodniczącego.)

Czy panowie senatorowie wyrażacie zgodę, żebym był sprawozdawcą?

Dziękuję bardzo.

A zatem rozpatrzyliśmy tę ustawę i wyczerpaliśmy porządek dzisiejszego posiedzenia.

Sprawozdawcą będzie moja skromna osoba.

Zamykam posiedzenie komisji.

Dziękuję, Panie Ministrze. Dziękuję paniom i panom za udział. Dziękuję, Panie Mecenasie. Dziękuję panom senatorom.

Zamykam posiedzenie komisji.

(Koniec posiedzenia o godzinie 19 minut 23)