Posiedzenie: 33. posiedzenie Senatu RP VIII kadencji, 1 dzień

Wróć na listę posiedzeń

15 i 16 maja 2013 r.

Porządek obrad

Zakończone

Stenogram

Wersja PDF

Zapis video

Przemówienie senatora Zbigniewa Meresa w dyskusji nad punktem 1. porządku obrad

Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Uchwalenie przez Sejm RP ustawy o środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej wynika z wydanych przez Trybunał Konstytucyjny wyroków o sygnaturach U 5/07 oraz K 10/11, w których to Trybunał stwierdził niezgodność kilku zaskarżonych rozporządzeń regulujących warunki i sposoby użycia środków przymusu bezpośredniego i broni palnej z art. 41 ust. 1 w związku z art. 31 ust. 3 oraz art. 92 ust. 1 konstytucji.

W uzasadnieniach powyższych wyroków wskazuje się, że określenie rodzajów środków przymusu bezpośredniego oraz przesłanki użycia tych środków należą do materii ustawowej, gdyż tylko przepisy ustawy, zgodnie z art. 41 ust. 1 konstytucji, mogą pozwalać na ingerencję w sferę wolności osobistej jednostki. Dotychczas było tak, że każdy minister resortowy wydawał w tym zakresie oddzielne rozporządzenie odnoszące się do jego służby, jego funkcjonariuszy czy pracowników cywilnych. Trybunał uznał jednak, że powinna panować tu jednolita terminologia oraz że aktami regulującymi tę materię powinny być w takich przypadkach nie rozporządzenia, a ustawa, ponieważ, jak wiadomo, możliwość użycia broni palnej najsilniej ingeruje w chronioną konstytucyjnie wolność osobistą, a nawet nietykalność osobistą.

Uchwalona przez Sejm ustawa w sposób kompleksowy reguluje kwestie użycia środków przymusu bezpośredniego i broni palnej przez uprawnione podmioty, określa katalog środków przymusu bezpośredniego, przypadki ich używania lub wykorzystywania, a także używania i wykorzystywania broni palnej. Ponadto reguluje zasady postępowania przed i po użyciu środka przymusu lub broni oraz zasady dokumentowania ich użycia lub wykorzystania. Ustawa wskazuje żołnierzy i funkcjonariuszy dwudziestu trzech różnych służb jako podmioty uprawnione do użycia i wykorzystania środków przymusu lub broni palnej. Ponadto ujednolicono przepisy w taki sposób, aby służby miały możliwość użycia lub wykorzystania broni palnej w porównywalnych sytuacjach. Wprowadzono także nowe środki przymusu bezpośredniego takie jak środki przeznaczone do pokonywania zamknięć budowlanych i innych przeszkód, w tym materiały wybuchowe, środki pirotechniczne o właściwościach ogłuszających lub olśniewających, a także pokój izolacyjny wykorzystywany przez Straż Graniczną.

Bardzo ważne jest to, że w sposób jednolity uregulowano postępowanie z użyciem broni palnej. Prawo każdego człowieka do życia jest chronione przez konstytucję. Ustawa w sposób uporządkowany i jednolity przydziela poszczególnym uprawnionym, w zależności od rodzaju służby czy charakteru pracy, uprawnienia do stosowania środków przymusu bezpośredniego, ograniczając je do niezbędnego minimum.

Należy zauważyć, że ta inicjatywa ustawodawcza jest niezbędna z przyczyn wymienionych powyżej. Wprowadzone zmiany są celowe i konieczne. Dziękuję.

Przemówienie senatora Ryszarda Knosali w dyskusji nad punktem 1. porządku obrad

Projekt ustawy, nad którym dzisiaj się pochylamy, jest w pewnym sensie nowatorski. Po raz pierwszy bowiem mamy do czynienia z kompleksowym i przekrojowym uregulowaniem dotyczącym środków przymusu bezpośredniego i broni palnej. Kompleksowość niniejszego przedłożenia przejawia się między innymi w tym, że odnosi się ono do wszystkich dopuszczalnych środków przymusu bezpośredniego oraz reguluje zarówno zasady ich użycia i wykorzystania, jak i wiele innych istotnych spraw z tym związanych. Mówiąc o przekrojowości, mam na myśli w szczególności fakt, że projektowane przepisy znajdą zastosowanie do zdecydowanej większości formacji, które obecnie uprawnione są do używania lub wykorzystywania broni palnej i środków przymusu bezpośredniego. Stosunkowo nieliczne wyłączenia – obejmujące między innymi przypadki, o których mowa w ustawie o powszechnym obowiązku obrony – zapisano w projektowanym art. 3. Przejrzysty wykaz wspomnianych formacji wynika z art. 2 projektu ustawy. W sumie są dwadzieścia trzy formacje, z czego tylko w dwóch przypadkach całkowicie wyłączono możliwość posługiwania się bronią palną. Chodzi mianowicie o służby porządkowe zabezpieczające imprezy masowe oraz o pracowników zakładów poprawczych, schronisk dla nieletnich lub młodzieżowych ośrodków wychowawczych. Jeszcze inną mocną stroną projektowanych zmian jest ujednolicenie terminologii oraz procedur postępowania.

W art. 5–9 projekt ustawy określa ogólne zasady dotyczące użycia lub wykorzystania środków przymusu bezpośredniego i broni palnej. Oczywiście funkcjonariusz, strażnik lub inna osoba uprawniona może podejmować opisane działania tylko w celu określonym w tym projekcie i tylko w zakresie zadań ustawowych podmiotu, który reprezentuje. Kolejne ograniczenia wynikają z zasady niezbędności, proporcjonalności i możliwie jak najmniejszej dolegliwości, jak też odstąpienia od stosowania środków, gdy cel, w jakim go stosowano, został osiągnięty. Te same zasady ogólne stanowią, że użycie broni palnej traktować należy jako ostateczność, jeśli stosowanie środków przymusu bezpośredniego jest niewystarczające lub niemożliwe. Dopełnieniem opisanych wytycznych jest generalne ograniczenie podejmowania tego rodzaju działań wobec kobiet o widocznej ciąży, osób, których wygląd wskazuje na wiek do trzynastu lat, oraz osób o widocznej niepełnosprawności.

W rozdziale 2 projektu ustawy, zatytułowanym „Środki przymusu bezpośredniego”, określono katalog czternastu działań, których konieczność podjęcia uzasadnia stosowanie tych środków. Mówi o tym projektowany art. 11. Jego uzupełnieniem jest art. 13 projektu ustawy, zgodnie z którym pewne środki można stosować również prewencyjnie, na przykład w celu zapobieżenia ucieczce albo w celu zapobieżenia objawom agresji lub autoagresji. Materią projektowanego art. 12 jest natomiast wyczerpujący katalog dwudziestu głównych środków przymusu bezpośredniego. Warto w tym miejscu zauważyć, że katalog został istotnie rozszerzony, dodano bowiem takie środki, jak między innymi środki pirotechniczne o właściwościach ogłuszających lub olśniewających, środki przeznaczone do pokonywania zamknięć budowlanych i innych przeszkód. Kolejne przepisy wskazanego rozdziału, art. 14–33 projektu ustawy, odnoszą się odrębnie do każdego z wymienionych środków, określając szczegółowo, w przypadku jakich działań i w jakich okolicznościach dopuszczalne jest zastosowanie określonego środka, oraz to, w jaki sposób winien być on stosowany.

Zgodnie z projektowanym art. 25 ust. 1 „decyzję o użytku lub wykorzystaniu środków przymusu bezpośredniego uprawniony podejmuje samodzielnie”. Niemniej jednak w kolejnych przepisach tego artykułu określono wiele wyjątków od tej zasady. Wyjątki te dotyczą w szczególności podejmowania decyzji o zastosowaniu środków o podwyższonym stopniu dolegliwości.

Odrębna kwestią jest uregulowanie przypadków, gdy w następstwie użycia lub wykorzystania środków przymusu bezpośredniego nastąpiło zranienie osoby lub wystąpiły inne widoczne objawy zagrożenia życia lub zdrowia tej osoby. Wówczas odpowiednio do okoliczności projekt ustawy zobowiązuje uprawnionego do niezwłocznego udzielenia pierwszej pomocy lub wezwania kwalifikowanej pierwszej pomocy. Projektodawca określił jednocześnie bardzo precyzyjnie okoliczności, kiedy można odstąpić od niezwłocznego udzielenia pierwszej pomocy, zastrzegając jednocześnie, że wyjątek ten nie obejmuje konieczności niesienia pomocy kobiecie ciężarnej, wobec której użyto omawianych środków. Warto wspomnieć w tym miejscu o art. 10, z którego wynika obowiązek zapewnienia uprawnionemu poza standardowym wsparciem niezbędnej pomocy, w szczególności psychologicznej i prawnej, w przypadkach, kiedy użycie broni palnej lub środków przymusu bezpośredniego przyniosło najcięższe skutki, czyli śmierć, postrzelenie.

Kolejny rozdział poświęcono broni palnej. Można powiedzieć, że przepisy tego rozdziału są w pewnym zakresie analogiczne do przepisów omówionego wcześniej rozdziału, dotyczącego środków przymusu bezpośredniego. Odnoszą się one odrębnie do okoliczności uzasadniających użycie lub wykorzystanie broni palnej, zastrzegając przy tym, że co do zasady broń palna nie może być używana lub wykorzystywana przez pododdział zwarty. Art. 48 projektu ustawy zawiera szczegółową, jednolitą dla wszystkich formacji procedurę użycia broni palnej. Procedura ta – trzy wezwania, strzał ostrzegawczy – ogranicza ryzyko użycia broni palnej w przypadku, kiedy faktycznie nie zachodzi taka konieczność.

Użycie lub wykorzystanie zarówno środków przymusu bezpośredniego, jak i broni palnej, w szczególności przez przedstawicieli władzy państwowej, musi podlegać ścisłej kontroli. Dlatego też rozdział 4 projektowanego aktu poświęcono zasadom dokumentowania takich zachowań.

Fakt, że ustawa ma charakter przekrojowy, przesądził o konieczności poczynienia wielu zmian w przepisach innych ustaw. Zmiany te opisane zostały w art. 57–80 projektu ustawy i polegają w zdecydowanej większości na zapisaniu w ustawach odnoszących się do działalności poszczególnych formacji właściwych odesłań do przepisów niniejszego projektu ustawy.

Kończąc, należy jeszcze podnieść, że dotychczas w wielu przypadkach materia, o której traktuje przedstawiony projekt ustawy, regulowana była w aktach niższej rangi. Niemniej jednak zapisanie powyższych zasad, odnoszących się do broni palnej i środków przymusu bezpośredniego, w dokumencie rangi ustawowej jest niezwykle istotne z punktu widzenia wyrażonej w konstytucji zasady gwarantującej każdemu nietykalność osobistą i wolność osobistą. Konstytucja stanowi nadto, że pozbawienie lub ograniczenie wolności może nastąpić tylko na zasadach i w trybie określonych w ustawie. Potwierdził to Trybunał Konstytucyjny, który rozpatrywał sprawę dotyczącą zapisania norm tego rodzaju w rozporządzeniu wykonawczym, czyli w akcie normatywnym o nieodpowiedniej randze.

Dlatego też, biorąc pod uwagę zarówno przesłanki natury konstytucyjnej, jak i zasadność poszczególnych przepisów wynikających z przedłożonego projektu, zwracam się do Wysokiej Izby z prośbą o jego przyjęcie. Dziękuję za uwagę.

Przemówienie senatora Ryszarda Knosali w dyskusji nad punktem 3. porządku obrad

Przepisy prawa gwarantują bankom szczególną pozycję w obrocie gospodarczym i prawnym. Najlepszym przykładem jest tu chociażby ogólna zasada, zgodnie z którą prawo do posługiwania się wyrazem „bank” lub „kasa” w nazwie podmiotu oraz w celu określenia działalności lub w celach reklamowych posiada wyłącznie bank. Podobny charakter ma także nowelizowany dziś art. 95 ustawy – Prawo bankowe. Na mocy przywołanej normy poszczególne dokumenty bankowe mogą korzystać ze szczególnego przymiotu „mocy prawnej dokumentów urzędowych”. Dotyczy to zarówno ksiąg rachunkowych banków i sporządzonych na ich podstawie wyciągów oraz innych oświadczeń, jak również pokwitowań odbioru należności, jeżeli zostały one podpisane przez osoby upoważnione do składania oświadczeń w zakresie praw i obowiązków majątkowych banków oraz zostały opatrzone pieczęcią banku. Przedmiotowe uprzywilejowanie sprawia, że dokumenty te dają samoistną podstawę do dokonywania innych doniosłych prawnie czynności, jak chociażby wpisy w księgach wieczystych.

Korzystanie w przypadku danego dokumentu z „mocy prawnej dokumentu urzędowego” ma niebagatelne znaczenie także na gruncie postępowania cywilnego. Jak wynika bowiem z art. 244 kodeksu postępowania cywilnego, „dokumenty urzędowe, sporządzone w przepisanej formie przez powołane do tego organy władzy publicznej i inne organy państwowe w zakresie ich działania, stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo zaświadczone”. Na podstawie art. 95 ust. 1 ustawy – Prawo bankowe również w przypadku odpowiednich dokumentów bankowych wykorzystywane jest wyrażone w procedurze cywilnej domniemanie autentyczności oraz domniemanie zgodności z prawdą tego, co zostało w nich zaświadczone. Przedmiotowe rozwiązanie bywa jednak niekorzystne dla klienta banku, w szczególności w przypadku pozwania go przez bank. Rozwiązanie to bowiem, zdejmując z banku, powoda, obowiązek udowodnienia zarzutów podnoszonych w pozwie, jednocześnie nakłada na klienta banku, pozwanego, ciężar udowodnienia braku zasadności powództwa.

Takie uprzywilejowane traktowanie profesjonalnego podmiotu, jakim jest bank, w kontaktach z nieprofesjonalnym, z założenia, klientem, budzi zatem uzasadnione wątpliwości natury konstytucyjnej. Podkreślił to Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 2011 r. Organ ten podniósł w szczególności kwestię sprzeczności wspomnianego przepisu z zasadą sprawiedliwości społecznej, z zasadą równości oraz z zasadą ochrony konsumentów przed nieuczciwymi praktykami rynkowymi.

W początkowej fazie prac nad projektem ustawy zakładano, aby opisany problem potraktować szeroko i całkowicie zrezygnować ze statusu dokumentu urzędowego we wskazanych przypadkach, o których stanowi art. 95 ustawy. Wówczas wszelkie dokumenty bankowe, niezależnie od rodzaju postępowania i stron biorących w nim udział, traktowane byłyby jak dokumenty prywatne. Ostatecznie jednak, w toku prac sejmowych, zadecydowano o ściślejszym odniesieniu się do sentencji wyroku Trybunału Konstytucyjnego. Efektem tego jest zawężenie pierwotnego zakresu projektu ustawy, który w obecnym brzmieniu przewiduje wyłączenie przypisania przymiotu mocy urzędowej dokumentom wymienionym w art. 95 ust. 1 ustawy, ale tylko na gruncie postępowania cywilnego .

Na analogicznych zasadach przewidziano dokonanie zmian w ustawie o funduszach inwestycyjnych. Zmiany te są konsekwencją innego wyroku Trybunału Konstytucyjnego, również z 2011 r. Z mocy projektowanego art. 194 ust. 2 w postępowaniu cywilnym mocy prawnej dokumentu urzędowego nie będą miały dokumenty wymienione w art. 194 ust. 1, czyli między innymi księgi rachunkowe funduszu sekurytyzacyjnego i wyciągi z tych ksiąg.

Przyjęte rozwiązania są słuszne przede wszystkim ze względu na to, że po części niwelują uprzywilejowaną pozycję banków oraz funduszy sekurytyzacyjnych w sporze cywilnym. Warto pamiętać, że wykonywanie określonych czynności przez te podmioty, na przykład czynności bankowych, nie jest równoznaczne z wykonywaniem zadań publicznych, a podmioty te są podmiotami prywatnymi. Uchwalenie projektu ustawy jest zasadne nadto ze względu na konieczność wykonania dwóch wyroków Trybunału Konstytucyjnego. Rekomendując Wysokiej Izbie przyjęcie opisanych zmian, żywię jednocześnie nadzieję, że w dalszej perspektywie czasu dojdzie do jeszcze dalej idącego zrównania mocy dokumentów bankowych z innymi dokumentami prywatnymi. Dziękuję.

Przemówienie senatora Ryszarda Knosali w dyskusji nad punktem 4. porządku obrad

Projektowana nowelizacja odnosi się do dwóch obszarów związanych ze stosowaniem przepisów ustaw dotyczących uprawnień do kierowania pojazdami. Po pierwsze, chodzi o dostosowanie przepisów krajowych do pewnych realiów o wymiarze międzynarodowym, a po drugie, o wyeliminowanie pewnych luk prawnych i nieścisłości, jakie powstały w efekcie wcześniej dokonanych zmian przepisów.

Odnosząc się do pierwszego obszaru, wypada wskazać, że ustawa o kierujących pojazdami przewiduje trzy niezależne przesłanki niezbędne do uznania na terytorium Polski wydanych za granicą dokumentów uprawniających do kierowania pojazdami. Z analizy art. 4 ust. 1 pkt 2 lit. a–c ustawy wynika, że uznanie takie może zostać dokonane na gruncie Konwencji Genewskiej z 1949 r. o ruchu drogowym, Konwencji Wiedeńskiej z 1968 r. o ruchu drogowym, a także w odniesieniu do krajowego prawa jazdy wydanego w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej lub państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu, EFTA – stronie umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym. W tym, jak by się mogło wydawać, szerokim zakresie przesłanek nie mieści się jednak Turcja. I dlatego kierowcy posiadający tureckie krajowe prawo jazdy – chodzi w tym przypadku głównie o kierowców pojazdów ciężarowych uczestniczących w ruchu tranzytowym – napotykają w naszym kraju na określone trudności związane z brakiem możliwości uznania posiadanych uprawnień. Projektodawca zaproponował zatem, aby rozszerzyć istniejący katalog przesłanek. W konsekwencji proponuje się, aby honorować w Polsce także krajowe prawa jazdy tych państw, z którymi Rzeczpospolita Polska podpisze stosowną umowę międzynarodową. Z projektowanego art. 5a wynika, że takie prawo jazdy będzie, co do zasady, potwierdzać uprawnienia do kierowania określonym pojazdem na terytorium RP, niemniej jednak przedmiotowy przepis odsyła także do zapisów zawartej umowy międzynarodowej, w której również mogą znaleźć się odpowiednie unormowania dotyczące zakresu uznawanych uprawnień. Niewątpliwą zaletą takiego rozwiązania jest jego pojemność. Pozwoli ono bowiem rozwiązać nie tylko aktualny problem dotyczący krajowych praw jazdy wydanych w Turcji, ale także potencjalne podobne problemy, które mogą wystąpić w przyszłości.

Wymiar międzynarodowy ma również nowelizacja ustawy – Prawo o ruchu drogowym. Jest ona konsekwencją podpisanej przez Rzeczpospolitą Polską umowy międzynarodowej w przedmiocie statusu sił zbrojnych Stanów Zjednoczonych Ameryki stacjonujących na terytorium Polski. Prawidłowe wykonanie zawartej umowy wymaga, aby umożliwić żołnierzom armii Stanów Zjednoczonych zdawanie egzaminów na prawo jazdy w krajowych ośrodkach egzaminacyjnych. W tym celu projektodawca zaproponował rozszerzenie katalogu zadań ośrodka opisanych w art. 117 ustawy. Tutaj również projektodawca posłużył się zapisem na tyle ogólnym, że stanowił on będzie uniwersalną przesłankę obejmującą wszelkie podobne przypadki w przyszłości.

Kolejna zmiana dotyczy drugiego z zakreślonych na wstępie obszarów i ma na celu naprawienie pewnego niedopatrzenia legislacyjnego, powstałego w momencie przyjmowania przepisów aktualnej ustawy o kierujących pojazdami. Chodzi mianowicie o osoby, które dotychczas mogły legalnie wykonywać badania psychologiczne z zakresu psychologii transportu na zasadach odrębnych, czyli pomimo niespełnienia ogólnych przesłanek związanych z posiadaniem dyplomu magistra psychologii i ukończenia odpowiednich studiów podyplomowych. Ustawa z 2011 r. przewiduje wprawdzie ujęcie takich osób z mocy prawa w nowej ewidencji, jednak uprawniony organ został zobowiązany do skreślenia osób, które nie będą spełniać podstawowych wymogów dopuszczenia do wykonywania wspomnianych badań, nie będą miały magisterium z psychologii oraz ukończonych odpowiednich studiów podyplomowych. Aktualny projektodawca podkreśla, że takie rozwiązanie, zważywszy na brak przepisów przejściowych oraz brak jakiegokolwiek uzasadnienia, nie było zapewne faktycznym zamiarem ówczesnego projektodawcy.

Sanowanie opisanej sytuacji zasadne jest jeszcze z tego względu, że pozostawienie przepisów w aktualnym kształcie stanowiłoby naruszenie elementarnych zasad konstytucyjnych, w szczególności ochrony praw nabytych i zaufania obywateli do państwa. Z uwagi na to projektowane jest rozszerzenie art. 130 ustawy o ust. 10, w którym uznaje się, że przewidziane ustawą wymagania są spełnione przez osoby, które w dniu wejścia w życie obowiązującej ustawy wpisane były do ewidencji uprawnionych. Podobny skutek zostanie osiągnięty w konsekwencji przyjęcia poprawki komisyjnej, przewidującej utratę mocy przez wydane już decyzje o wykreśleniu takich osób z ewidencji.

Ostatnia istotna zmiana modyfikuje brzmienie przepisu przejściowego określonego w art. 135b ustawy o kierujących pojazdami. Modyfikacja polega nie tylko na rozszerzeniu kręgu podmiotów, do których odnosi się ten przepis – dodaje się tu również podmioty wskazane w art. 109 ust. 6, czyli ochotnicze straże pożarne – ale także na poprawieniu spójności odesłania do warunków dotyczących uzyskania zezwolenia na kierowanie pojazdem uprzywilejowanym, na podstawie zaświadczenia o ukończeniu odpowiedniego kursu. W tym zakresie projektodawca dodał do przepisu również odesłanie do obowiązującego art. 106 ust. 1 pkt 4 ustawy.

Z uwagi na przedstawione argumenty niniejszy projekt zasługuje na przyjęcie. Dziękuję za uwagę.

Przemówienie senatora Ryszarda Knosali w dyskusji nad punktem 7. porządku obrad

Zakres zmian zapisanych w niniejszym projekcie jest stosunkowo niewielki, bowiem ogranicza się w istocie do rozstrzygnięcia jednej kwestii związanej z zasadami uwzględniania niektórych okresów zatrudnienia.

Art. 9 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w aktualnym brzmieniu przewiduje przy ustalaniu prawa do świadczeń możliwość warunkowego uwzględnienia pewnych okresów zatrudnienia. Mowa tu o przypadkach szczególnych dotyczących repatriantów, którzy powrócili do kraju po 22 lipca 1944 r., i niektórych obywateli polskich, którzy pracowali za granicą w organizacjach międzynarodowych lub zagranicznych instytucjach i zakładach – przede wszystkim jeśli zatrudnienie to nastąpiło za zgodą władz polskich.

Bezpośrednio z tego przepisu wywodzona jest również możliwość uznania okresów, które w normalnych okolicznościach byłyby uznane za okresy nieskładkowe. Chodzi tu mianowicie o czas urlopu bezpłatnego oraz innych przerw w zatrudnieniu w odniesieniu do małżonków pracowników między innymi placówek dyplomatycznych, konsularnych i innych zagranicznych przedstawicielstw i ośrodków, które szczegółowo wymienia art. 7 pkt 8 ustawy.

Ust. 2 wskazanego artykułu umożliwia zaliczenie „okresów zatrudnienia wykonywanego na obszarze Państwa Polskiego w czasie, gdy obszar ten nie wchodził w skład Państwa Polskiego” oraz okresów pracy przymusowej. Chodzi w nim zatem przede wszystkim o pracę na rzez hitlerowskich Niemiec w okresie II wojny światowej oraz o pracę na obszarze ZSRR w okresie od dnia 17 września 1939 r. do dnia 31 grudnia 1956 r.

Wspomniany na wstępie warunek dotyczy przede wszystkim spełnienia przez zainteresowanego przesłanki domicylu, a więc stałego zamieszkiwania na obecnym obszarze Rzeczypospolitej Polskiej, zatem z punktu widzenia obowiązujących przepisów nie ma możliwości uwzględnienia opisanych wcześniej okresów, jeśli zainteresowany nie mieszka na stałe w Polsce. Istnieje też drugi warunek, który wyłącza możliwość uwzględnienia wspomnianych okresów. Odnosi się on do takich przypadków, kiedy z tytułu pracy w oznaczonym czasie wypłacana jest już renta z instytucji zagranicznej, inna niż renta z ubezpieczenia dodatkowego.

Przepisy ustawy w opisanym brzmieniu wymagają zmiany. Podyktowane jest to między innymi ich anachronicznością. Jak słusznie podnosi projektodawca, wymóg domicylu w obecnych czasach, kiedy normą jest swoboda przekraczania granic europejskich, nie znajduje tu żadnego uzasadnienia. Niezależnie od tego istnieje także inny powód przesądzający o konieczności dokonania nowelizacji – jest to wyrok Trybunału Konstytucyjnego. Zakres sprawy badanej przez Trybunał był wprawdzie ograniczony do konkretnego przypadku mieszczącego się w ramach art. 9 ustawy, jednak przy tej okazji wskazano również na potrzebę podjęcia dalej idących zmian legislacyjnych, które pozostawałyby analogiczne do sentencji wyroku Trybunału.

Ze względu na to projektodawca słusznie zaproponował, aby, idąc za wskazaniami Trybunału, zrezygnować z zasady domicylu w odniesieniu do wszystkich przypadków, o których stanowi art. 9 ustawy. Nowe brzmienie art. 9 przedstawione w projekcie ustawy odpowiada w istocie aktualnemu zakresowi art. 9 ust. 3. Tym samym utrzymany został jedynie warunek zapobiegający podwójnemu uznaniu danego okresu, czyli wyłączający uznanie danego okresu, jeśli z tego tytułu wypłacana jest już renta zagraniczna.

Przedstawiona nowelizacja jest słuszna i nie budzi wątpliwości. Proszę zatem Wysoką Izbę o jej przyjęcie. Dziękuję.