Narzędzia:

Posiedzenie: 9. posiedzenie Senatu RP VIII kadencji, 1 dzień


11 i 12 kwietnia 2012 r.
Przemówienia z dnia następnego

Przemówienie senatora Ryszarda Knosali w dyskusji nad punktem 1. porządku obrad

Przemówienie senatora Ryszarda Knosali w dyskusji nad punktem 1. porządku obrad

Nowelizacja ustawy – Prawo ochrony środowiska wynika z konieczności transpozycji do krajowego porządku prawnego przepisów dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/50/WE z dnia 21 maja 2008 r. w sprawie jakości powietrza i czystszego powietrza dla Europy. Główny akcent w dokonywanych zmianach został położony na wdrożenie skutecznych i dokładniejszych mechanizmów oceny jakości powietrza, na przykład poprzez rozszerzenie zakresu badań o drobny pył zawieszony PM 2,5, i reakcji na ryzyko zanieczyszczeń.

Właściwe przeniesienie rozwiązań wspólnotowych wymaga wprowadzenia do nowelizowanej ustawy szeregu nowych pojęć odnoszących się do problematyki ochrony powietrza. Dlatego art. 3 ustawy poszerzony zostanie o definicje takich pojęć jak: krajowy cel redukcji narażenia, krajowy wskaźnik średniego narażenia, obszar tła miejskiego, poziom informowania, pułap stężenia ekspozycji, udział zanieczyszczeń pochodzących ze źródeł naturalnych.

Równie istotne jest czytelne określenie w projektowanym akcie szczegółowego zakresu kompetencji poszczególnych organów na poszczególnych etapach podejmowanych działań. Przepisy projektu ustawy opierają się w tym zakresie częściowo na obowiązujących procedurach, wprowadzając jednocześnie szereg nowych rozwiązań.

Na ministrze właściwym do spraw środowiska spocznie – po raz pierwszy – odpowiedzialność za określenie, między innymi, sposobu obliczania określonych wskaźników, na przykład krajowego wskaźnika średniego narażenia, oraz sposobu oceny dotrzymania pułapu stężenia ekspozycji. Wskazany minister został upoważniony ponadto do określania krajowego celu redukcji narażenia oraz do ponownego określenia ogólnych wytycznych w zakresie kryteriów, jakie powinny spełniać programy ochrony powietrza.

Państwowa Inspekcja Ochrony Środowiska, jako wyspecjalizowany organ, odpowiadać będzie za obliczanie wartości wspomnianych wskaźników i przekazywanie uzyskanych wyników do resortu środowiska. Klasyfikacja stref ze względu na stopień, w jakim stężenie określonej substancji szkodliwej przekracza założone normy, powierzona zostanie organom inspekcji szczebla wojewódzkiego.

Dopełnieniem opisanego systemu będzie działalność samorządów województwa. Jednostki te zostały zobligowane do uchwalania programów ochrony powietrza jako instrumentów kluczowych dla osiągnięcia założonych poziomów dopuszczalnych substancji w powietrzu. Projektodawca wskazał, że programy takie będą podejmowane na podstawie wyników klasyfikacji stref przekazanych zarządowi województwa przez wojewódzkich inspektorów ochrony środowiska. Rozwiązania te w dużej mierze bazują na obowiązujących przepisach, nieznacznie wydłużono jednak określone terminy proceduralne. Ponadto w poczet organów uprawnionych do wydania opinii do projektu programu ochrony powietrza, oprócz starostów, włączono również właściwe organy wykonawcze szczebla gminnego. Co istotne, projektodawca przesądził, że niezajęcie stanowiska przez wójta lub starostę w wyznaczonym terminie oznaczać będzie dorozumianą akceptację przedstawionego projektu uchwały. Podobny mechanizm będzie stosowany w przypadku zaistnienia ryzyka wystąpienia w danej strefie przekroczenia poziomu alarmowego, dopuszczalnego lub docelowego substancji w powietrzu. Wówczas jednak zarząd województwa zobowiązany będzie do podjęcia uchwały w sprawie planu działań krótkoterminowych.

Na uwagę zasługuje wymóg ściślejszego powiązania programów ochrony powietrza z celami zawartymi w innych dokumentach planistycznych i strategicznych, w tym w krajowym programie ochrony powietrza, wojewódzkich programach ochrony środowiska, regionalnych programach operacyjnych i koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju.

Wypada pozytywnie ocenić przepisy mające na celu zagwarantowanie społeczeństwu stałego dostępu do informacji o stanie jakości powietrza. Do tego celu wykorzystywana będzie specjalna strona internetowa, prowadzona przez głównego inspektora ochrony środowiska na podstawie art. 92b projektu ustawy.

Należy oczekiwać, że przyjęcie zaproponowanych rozwiązań będzie sprzyjać ograniczeniu szkodliwych zanieczyszczeń w powietrzu, przez co wpłynie w szczególności na poprawę stanu naszego zdrowia. Dlatego też niniejszy projekt zasługuje na przyjęcie. Dziękuję.

 

Przemówienie senatora Ryszarda Knosali w dyskusji nad punktem 2. porządku obrad

Przemówienie senatora Ryszarda Knosali w dyskusji nad punktem 2. porządku obrad

Przyjęta w ubiegłym roku ustawa o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej już od samego początku budziła pewne obawy samorządów. Jednostki te wskazywały w pierwszej kolejności na brak dostatecznej ilości środków finansowych, co w sposób bezpośredni miało się przełożyć na brak faktycznej możliwości realizowania niektórych przepisów ustawy.

Realia budżetowe roku 2012 potwierdziły w wielu przypadkach wysuwane wówczas obawy. Taki stan rzeczy sprawił, że zasadne stało się opracowanie nowelizacji wspomnianej ustawy pod kątem urealnienia niektórych jej zapisów.

Dlatego też w projekcie ustawy przewidziano odroczenie wejścia w życie części przepisów generujących wydatki po stronie samorządów. Projektodawca wskazał tu między innymi na: obligatoryjne powoływanie asystentów rodziny, obowiązek zatrudnienia osoby do pomocy rodzinie zastępczej w sprawowaniu opieki nad dziećmi i w pracach gospodarskich, a także obowiązek objęcia rodzin zastępczych i rodzinnych domów dziecka opieką koordynatora rodzinnej pieczy zastępczej. Zgodnie z art. 251 pkt 1 projektu ustawy wskazane przepisy wejdą w życie dopiero z początkiem 2015 r. Do tego czasu przyznanie wsparcia w opisanym zakresie będzie miało charakter fakultatywny. Przyjęcie tego rozwiązania pozwoli samorządom na przyznawanie pomocy w takim zakresie, w jakim jest to w danym momencie możliwe, jeśli się zważy na ich sytuację finansową.

Na odrębną uwagę zasługują przepisy łagodzące niektóre wymagania stawiane osobom uczestniczącym w systemie wspierania rodziny i pieczy zastępczej. Mam tu na myśli znowelizowane brzmienie art. 17 ust. 3, w którym dopuszcza się łączenie funkcji asystenta rodziny ze stanowiskiem pracownika socjalnego pod warunkiem, że poszczególne zadania będą realizowane w różnych gminach. W podobnym duchu należy odczytywać projektowany art. 54 ust. 1, w którym zapisano, że na potrzeby oceny spełnienia przesłanek do przekształcenia rodziny zastępczej niezawodowej w zawodową można uwzględnić również doświadczenie zdobyte na stanowisku dyrektora placówki opiekuńczo-wychowawczej. Przedstawione rozwiązania pozwolą niewątpliwie uelastycznić działanie całego systemu poprzez zniwelowanie niektórych ograniczeń.

Pozostałe zmiany w przeważającej mierze mają na celu doprecyzowanie niejasności, jakie zostały dostrzeżone podczas kilku miesięcy stosowania przepisów obowiązującej ustawy.

Reasumując, pragnę zauważyć, że przedstawiony dziś projekt ustawy zasługuje na przyjęcie. Jego celem nie jest bowiem odejście od w pełni słusznych założeń pierwotnej ustawy, a jedynie lepsze dostosowanie przyjętych wcześniej zapisów do aktualnej, niejednokrotnie trudnej, sytuacji finansowej samorządów.

Przemówienie senatora Stanisława Jurcewicza w dyskusji nad punktem 2. porządku obrad

Przemówienie senatora Stanisława Jurcewicza w dyskusji nad punktem 2. porządku obrad

Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie!

W dniu 1 stycznia 2012 r. weszła w życie ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. Ustawa kompleksowo reguluje zagadnienia z zakresu wspierania rodziny wychowującej dziecko, rodzinnej i instytucjonalnej pieczy zastępczej, usamodzielnienia pełnoletnich wychowanków, pieczy zastępczej oraz procedur adopcyjnych. Ustawa ta w obecnym kształcie wiąże się z kosztami dla jednostek samorządu terytorialnego, których te jednostki nie będą mogły ponieść, a tym samym nie będą mogły prawidłowo realizować ustawy. Stąd postulaty samorządów, aby przed terminem wejścia w życie ustawy dokonać odpowiednich zmian w jej przepisach. Z tego względu w projektowanej ustawie o zmianie ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej proponuje się zmiany pozwalające na obniżenie kosztów jej wdrożenia, a także doprecyzowuje się niektóre przepisy tak, aby nie budziły wątpliwości interpretacyjnych, zwłaszcza w kwestii konieczności ponoszenia dodatkowych kosztów.

Projekt ustawy przewiduje, że pracownik socjalny może wystąpić do kierownika ośrodka pomocy społecznej o przydzielenie rodzinie asystenta rodziny, ale tylko jeżeli z analizy sytuacji rodziny wynika taka konieczność. Kierownik ośrodka pomocy społecznej będzie mógł podjąć czynności zmierzające do zatrudnienia asystenta rodziny. Projekt umożliwia łączenie pracy asystenta rodziny z wykonywaniem obowiązków pracownika socjalnego, jeżeli zadania te wykonywane są w różnych gminach. Może to spowodować obniżenie ewentualnych wydatków gmin. Projekt znosi też obowiązek zatrudniania przez powiat w każdym rodzinnym domu dziecka osoby do pomocy. Obowiązek zatrudnienia osoby do pomocy istnieć będzie wyłącznie w przypadku, gdy w rodzinnym domu dziecka przebywa powyżej czworga dzieci. Ta zmiana również spowoduje obniżenie wydatków powiatów.

Zmiany dotyczące obowiązku zatrudniania koordynatora rodzinnej pieczy zastępczej spowodują, że na okres trzech lat opieką koordynatora objęte zostaną rodziny zastępcze i rodzinne domy dziecka nieposiadające dwuletniego doświadczenia. Objęcie opieką koordynatora rodzin z dłuższym doświadczeniem będzie zadaniem fakultatywnym powiatu. Po trzyletnim okresie przejściowym opieką koordynatora objęte zostaną wszystkie rodziny zastępcze i rodzinne domy dziecka, z tym że rodziny posiadające dwuletnie doświadczenie objęte zostaną opieką na swój wniosek. Zadania koordynatora rodzinnej pieczy zastępczej w stosunku do rodzin zastępczych i rodzinnych domów dziecka nieobjętych opieką koordynatora będzie wykonywał organizator rodzinnej pieczy zastępczej. Pod opieką koordynatora będzie się mogło znajdować do trzydziestu rodzin zastępczych lub rodzinnych domów dziecka – obecnie jest to piętnaście rodzin. Podsumowując, można powiedzieć, że wprowadzenie tych zmian oznaczać będzie, iż w stosunku do rodzin zastępczych i rodzinnych domów dziecka nieposiadających dwuletniego doświadczenia przydzielenie koordynatora będzie obowiązkiem powiatu. W przypadku rodzin o dłuższym doświadczeniu w okresie przejściowym powiat będzie miał jedynie możliwość uwzględnienia wniosku o przyznanie koordynatora, jeżeli rodzina go złoży. Po okresie przejściowym, to jest od 1 stycznia 2015 r., w przypadku złożenia wniosku powiat będzie miał obowiązek przydzielenia koordynatora. Zmiany te powodują ograniczenie wydatków powiatów. Skrócenie długości doświadczenia z trzech do dwóch lat dla rodzin zastępczych i rodzinnych domów dziecka, które w okresie do dnia 31 grudnia 2014 r. powiat będzie musiał obowiązkowo objąć opieką koordynatora rodzinnej pieczy zastępczej, oznaczać będzie zatrudnienie mniejszej liczby koordynatorów. Ponadto zwiększenie liczby rodzin zastępczych i rodzinnych domów dziecka, które mogą pozostawać pod opieką jednego koordynatora z piętnastu do trzydziestu oznacza dodatkową oszczędność w wydatkach powiatów, zmniejszenie ich o połowę. Szacuje się, że w wyniku proponowanych zmian nastąpi ograniczenie liczby koordynatorów rodzinnej pieczy zastępczej, których zatrudnienie będzie obowiązkiem powiatów w pierwszych trzech latach funkcjonowania ustawy. Oznacza to zmniejszenie w skali roku koniecznych wydatków samorządów powiatów.

Projekt przewiduje uzupełnienie upoważnienia ustawowego poprzez dodanie, że w rozporządzeniu w sprawie sprawozdań rzeczowo-finansowych z wykonywania zadań z zakresu wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej należy również określić terminy, w których te sprawozdania będą składane. Jest to konieczne do sprawnej realizacji procesu sprawozdawczości. Ustawa umożliwia również to, aby w placówce opiekuńczo-wychowawczej realizującej program naprawczy do zakończenia tego programu, to jest do 31 grudnia 2012 r., mogło przebywać powyżej trzydzieściorga dzieci. Zmiany te mogą powodować ograniczenie wydatków powiatów.

Proponuje się, aby w okresie przejściowym, to jest do dnia 31 grudnia 2014 r., zawodowej rodzinie zastępczej, w której przebywa więcej niż troje dzieci, na jej wniosek starosta był zobowiązany przyznać jedno z następujących uprawnień: zatrudnienie osoby do pomocy przy sprawowaniu opieki nad dziećmi i przy pracach gospodarskich albo przyznanie środków finansowych, o których mowa w art. 83 ust. 2, to jest środków finansowych na utrzymanie lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego. Po okresie przejściowym, to jest od dnia 1 stycznia 2015 r., starosta będzie zobowiązany przyznać obydwa wymienione uprawnienia, jeżeli rodzina spełnia warunki określone odpowiednio w art. 57, mówiącym o obowiązku zatrudniania przez powiat osoby do pomocy w rodzinie zastępczej, w której przebywa powyżej trojga dzieci, i w art. 83 ust. 3, mówiącym o obowiązku przyznawania rodzinom zastępczym, w których umieszczono powyżej trojga dzieci i osób, które osiągnęły pełnoletniość, środków finansowych na utrzymanie lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego; jest to zmiana nr 17.

Projektowane zmiany będą miały wpływ na budżety samorządów powiatowych i gminnych w związku z obniżeniem kosztów realizacji ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej w pierwszych latach jej funkcjonowania. Skala ograniczenia wydatków samorządów jest trudna do oszacowania, gdyż chodzi o zadania nowe, dotychczas nierealizowane przez samorządy.

Przemówienie senatora Romana Zaborowskiego w dyskusji nad punktem 3. porządku obrad

Przemówienie senatora Romana Zaborowskiego w dyskusji nad punktem 3. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoki Senacie!

Przyjęta 16 marca 2012 r. przez Sejm ustawa o likwidacji delegatur terenowych ministra właściwego do spraw Skarbu Państwa oraz o zmianie niektórych ustaw, a obecnie procedowana przez Wysoką Izbę, jest regulacją prawną w pełni uzasadnioną w kontekście racjonalnego i efektywnego wykorzystania środków finansowych i zasobów ludzkich w trwającym już ponad dwadzieścia lat procesie przekształceń własnościowych prowadzonych w naszym kraju przez ministerstwo skarbu.

Kiedy w 1991 r. utworzono i wyodrębniono w strukturze instytucji państwowych w kilkunastu województwach terenowe delegatury Ministra Skarbu Państwa, celem ich działania było zintensyfikowanie przemian własnościowych sprzyjających procesom gospodarczym zapoczątkowanym przez przemiany polityczne u schyłku lat osiemdziesiątych. W zasięgu działania ministerstwa i terenowych delegatur było blisko dziewięć tysięcy przedsiębiorstw państwowych – w dużej mierze niedostosowanych do nowych wyzwań i realiów. Stymulowanie procesu przekształceń, kontrola i nadzór nad tym procesem stanowiło wielkie wyzwanie dla wielu urzędników. Dzisiaj możemy powiedzieć, że to zadanie wymagało niezwykłego trudu i odpowiedzialności. Na chwilę obecną pozostały zaledwie 83 podmioty, w stosunku do których delegatury skarbu państwa sprawują uprawnienia właścicielskie. Wobec tych faktów nieuzasadnione jest utrzymywanie tych instytucji w obecnej strukturze organizacyjnej, jak i obsadzie kadrowej. Ich zadania z powodzeniem realizować może ministerstwo skarbu i wojewodowie. Warto jednak w sposób szczególny zadbać o tych, którzy zdobyli niezastąpione doświadczenie w procesie przekształceń i wykonywali niezwykle odpowiedzialną pracę na przełomie ostatniego dwudziestolecia.

Akceptując więc proponowane w ustawie nowe rozwiązania, należy jednocześnie uwzględnić to, by w dalszym procesie przekształceń wykorzystać wszystkich tych, którzy mają za sobą bogate doświadczenie w tej dziedzinie.

Przemówienie senatora Ryszarda Knosali w dyskusji nad punktem 4. porządku obrad

Przemówienie senatora Ryszarda Knosali w dyskusji nad punktem 4. porządku obrad

Istotą przedłożonych zmian jest przyjęcie na grunt prawa krajowego przepisów określających możliwość podejmowania przez cudzoziemców pracy na stanowiskach wymagających wysokich kwalifikacji. W pozostałej zaś części projekt ustawy dotyczy przyjęcia procedur odnoszących się do wydalania cudzoziemców przebywających w naszym kraju nielegalnie.

Najistotniejsze regulacje dotyczące tego pierwszego obszaru, wskazanego na wstępie, zostały ujęte w wyodrębnionej w tym celu jednostce redakcyjnej, czyli w dodawanym do ustawy o cudzoziemcach rozdziale 4a zatytułowanym „Zezwolenie na zamieszkanie na czas oznaczony w celu wykonywania pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji”. Niemniej jednak przyjęcie tej procedury pociągnęło za sobą oczywiście konieczność dostosowania poszczególnych przepisów prawa w obrębie całej ustawy.

W przywołanym wyżej rozdziale projektodawca określił w sposób wyczerpujący wymagania, które należy spełnić, aby otrzymać stosowne zezwolenie. Wymagania te dotyczą zarówno sytuacji osobistej danego cudzoziemca, jak i kwestii dotyczących sytuacji kadrowej w podmiocie zatrudniającym. Projekt ustawy w art. 63a ust. 1 pkcie 2 stanowi wyraźnie, że chodzi o przypadki, gdy podmiot powierzający cudzoziemcowi wykonywanie pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji nie ma możliwości zaspokojenia potrzeb kadrowych na lokalnym rynku pracy. Spełnienie tej przesłanki potwierdzane będzie w formie informacji sporządzanej przez właściwego starostę. Projektowany art. 63d wskazuje, że w określonych przypadkach obowiązek dowiedzenia przedmiotowej przesłanki będzie jednak wyłączony; będzie tak w szczególności, gdy cudzoziemiec był już legalnie zatrudniony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez okres dwóch lat lub gdy brak takiej konieczności wynika z odrębnych przepisów.

W kolejnych przepisach projektu ustawy wskazano katalog przesłanek przesądzających o konieczności pozostawienia wniosku bez rozpoznania, odmowy wydania zezwolenia lub jego cofnięcia.

Na uwagę zasługuje określenie elementów, które obligatoryjnie muszą znaleźć się w treści zezwolenia. Art. 63m projektu ustawy wymienia tu, oprócz obowiązku wskazania okresu ważności zezwolenia, także informacje dotyczące podmiotu, u którego cudzoziemiec ma wykonywać pracę, stanowiska, na jakim cudzoziemiec ma być zatrudniony oraz wynagrodzenia i innych warunków zatrudnienia cudzoziemca. Dodać wypada, że zmiany organizacyjne, jakie zaszłyby u pracodawcy, na przykład zmiana formy prawnej zakładu, nie będą powodowały konieczności zmiany samego zezwolenia. Podkreślić wypada za projektodawcą, że opisane powyżej zmiany znajdą zastosowanie wobec stosunkowo nielicznej grupy wysoko wykwalifikowanych cudzoziemców pochodzących z państw trzecich, a więc spoza Unii Europejskiej.

Odnosząc się do pozostałych unormowań, jakie przedstawiono w projektowanej ustawie, należy z uznaniem przyjąć pewne zmiany na lepsze. W szczególności mam tu na myśli nowelizację art. 90 ust. 1 pktu 1. Dotychczas wskazywany w decyzjach termin wydalenia cudzoziemca nie mógł przekroczyć czternastu dni, a obecnie, jeśli z akt sprawy wynika, że cudzoziemiec zdecyduje się na dobrowolne opuszczenie kraju, będzie on określany w przedziale od siedmiu do trzydziestu dni. Co więcej, cudzoziemiec będzie miał prawo wnosić o to, aby organ sporządził tłumaczenie decyzji o wydaleniu na język dla niego zrozumiały. Projektodawca podkreślił, że prawo to obejmuje w szczególności treść pouczenia o prawie do złożenia odwołania. Oczywiście rozwiązania te idą w słusznym kierunku, jakim jest zagwarantowanie właściwych standardów ochrony prawnej dla cudzoziemców.

Na zakończenie wypada zaznaczyć, że przyjęcie niniejszego projektu ustawy jest uzasadnione nie tylko z punktu widzenia celowości znajdujących się w nim zapisów, ale także potrzebą transponowania przepisów prawa Unii Europejskiej. Proszę zatem Wysoką Izbę o poparcie przedłożonej inicjatywy legislacyjnej. Dziękuję za uwagę.

Przemówienie senatora Romana Zaborowskiego w dyskusji nad punktem 5. porządku obrad

Przemówienie senatora Romana Zaborowskiego w dyskusji nad punktem 5. porządku obrad

Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo!

Ułatwienie kontaktów między sąsiadującymi narodami, a w szczególności między ludźmi, którzy zamieszkują tereny nadgraniczne, jest naturalnym obowiązkiem każdego państwa, jego struktur rządowych.

Cechą charakterystyczną naszego cywilizacyjnego rozwoju na przestrzeni ostatniego dwudziestolecia było i jest zdecydowane ograniczanie wszelkich barier hamujących kontakty gospodarcze, turystyczne, kulturalne i prywatne z narodami innych krajów. Takie otwarcie, tak bardzo oczekiwane przez wiele lat, było jeszcze przed rokiem 1989 dla narodu polskiego nieosiągalnym marzeniem.

Dzisiaj żyjemy w zdecydowanie innych warunkach, aczkolwiek tu i ówdzie istnieją jeszcze bariery. Przypomnę choćby o naszych na razie bezskutecznych staraniach o zniesienie wiz do Stanów Zjednoczonych. Tym bardziej więc powinniśmy dołożyć wszelkich starań o ułatwienie kontaktów z narodami, które są blisko naszych granic, blisko Europy, która w systemie Schengen zniosła już obowiązek wizowy.

Jako mieszkaniec województwa pomorskiego obserwuję od dłuższego czasu zwielokrotnione zainteresowanie mieszkańców obwodu kaliningradzkiego regionem, który po stronie polskiej został wyznaczony jako strefa nadgraniczna. To zainteresowanie jest obopólne i jestem przekonany, że z ratyfikacją umowy o małym ruchu granicznym nastąpi zdecydowane ożywienie gospodarcze, jak również wzrost zapotrzebowania na usługi turystyczne. Ułatwione zostaną też kontakty naukowe, kulturalne, sportowe, które w ostatecznym bilansie przyniosą szereg korzyści obu regionom.

Przemówienie senatora Rafała Muchackiego w dyskusji nad punktem 6. porządku obrad

Przemówienie senatora Rafała Muchackiego w dyskusji nad punktem 6. porządku obrad

Szanowny Panie Marszałku!

Moje obawy i zaniepokojenie budzi zmiana w systemie finansowania działalności organizacji polonijnych polegająca na zastąpieniu wypracowanego przez ponad dwadzieścia lat modelu współpracy Senatu RP z Polonią, poprzez przeniesienie z budżetu Senatu do budżetu Ministerstwa Spraw Zagranicznych i oddanie do dyspozycji konsulów środków finansowych na Polonię i Polaków mieszkających poza granicami kraju. W mojej ocenie ta zmiana grozi załamaniem systemu finansowania Polonii. Nie sposób zgodzić się z twierdzeniami jakoby MSZ miał lepsze rozeznanie w realnych potrzebach środowiska polonijnego, co rzekomo miałoby uzasadniać, iż to konsulowie powinni decydować o podziale środków będących dotychczas w dyspozycji Senatu.

Chciałbym w tym miejscu przypomnieć, iż tradycje Senatu jako Izby opiekującej się Polonią są bardzo bogate i sięgają czasów II Rzeczypospolitej. Od czasu odzyskania przez Polskę niepodległości i przywrócenia Senatu w 1989 r. uczyniono naszą Izbę odpowiedzialną za merytoryczną opiekę i materialne wsparcie Polonii i Polaków mieszkających poza granicami naszego kraju. Trzeba mieć na uwadze, iż Senat cieszy się powszechnym zaufaniem Polonii i Polaków mieszkających za granicą. Jednocześnie chciałbym podkreślić, iż Senat, dysponując na przestrzeni ubiegłych lat środkami na opiekę nad Polonią i Polakami za granicą, starał się jak najbardziej racjonalnie i celowo wydatkować te środki. Senat znacząco wspierał między innymi rozwój polonijnej oświaty, promował kulturę polską, podejmował wysiłki na rzecz ochrony polskiego dziedzictwa narodowego poza granicami kraju, wpływał pozytywnie na kształtowanie postaw obywatelskich w środowiskach polonijnych i polskich, inspirował i wspierał obchodzenie rocznic i świąt narodowych, wspierał rozwój i aktywizację polonijnych organizacji młodzieżowych, upowszechniał wiedzę o Polsce, języku polskim i naszej kulturze, kształtował pozytywny wizerunek Polski i Polaków na świecie, finansował działalność programową i infrastrukturę redakcji telewizyjnych, radiowych, czasopism polonijnych i portali internetowych, nie uchylał się wreszcie od pomocy socjalnej i działalności charytatywnej. W mojej ocenie wszystkie te zadania były realizowane z dużym powodzeniem.

Co więcej, dotychczasowe rozwiązanie jednocześnie zapewniało wpływ rządu na wydatkowanie środków senackich na Polonię. Decyzje podejmowane przez Senat w sprawach zlecania zadań w zakresie opieki nad Polonią i Polakami za granicą miały bowiem charakter kolegialny i wieloetapowy, w tym przechodziły przez Zespół Finansów Polonijnych, w składzie którego zasiadają przedstawiciele nie tylko Ministerstwa Spraw Zagranicznych, ale także Ministerstwa Edukacji Narodowej , Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego.

Reasumując, pragnę podkreślić, iż jestem głęboko zaniepokojony tymi zmianami i wyrażam swój sprzeciw wobec decyzji o odebraniu Izbie Wyższej środków finansowych przeznaczonych na współpracę z Polakami za granicą. Jednocześnie apeluję o podjęcie kroków zmierzających do ponownego przeanalizowania alternatywnych rozwiązań, uwzględniających konsultacje ze środowiskami polonijnymi. Dziękuję za uwagę.