Zapis stenograficzny

– posiedzenie Komisji Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej (202.)

w dniu 22 stycznia 2019 r.

Porządek obrad:

1. Wniosek dotyczący rozporządzenia Rady zmieniającego rozporządzenie (UE) nr 904/2010 w odniesieniu do środków zwiększających współpracę administracyjną w celu zwalczania oszustw związanych z VAT – COM(2018) 813.

2.Wniosek dotyczący dyrektywy Rady zmieniającej dyrektywę 2006/112/WE w odniesieniu do wprowadzenia pewnych wymogów dla dostawców usług płatniczych – COM(2018) 812.

3. Akty ustawodawcze bez uwag – propozycja: COM(2018) 817, COM(2018) 819, COM(2018) 891, COM(2018) 892.

4. Akt nieustawodawczy bez uwag – propozycja: COM(2018) 731.

5. Akty nieustawodawcze, w sprawie których komisja nie wystąpi o stanowisko rządu – propozycja: COM(2018) 854, COM(2018) 853, COM(2018) 837, COM(2018) 836, COM(2018) 835, COM(2018) 832, COM(2018) 831, COM(2018) 828, COM(2018) 827, COM(2018) 826, COM(2018) 821, COM(2018) 799, COM(2018) 797, COM(2018) 793, COM(2018) 792, COM(2018) 791, COM(2018) 786, COM(2018) 784, COM(2018) 783, COM(2018) 782, JOIN(2018) 035.

6. Akty nieustawodawcze, w sprawie których komisja wystąpi o stanowisko rządu – propozycja: COM(2018) 833, COM(2018) 834.

(Początek posiedzenia o godzinie 15 minut 00)

(Posiedzeniu przewodniczy przewodniczący Marek Rocki.)

Przewodniczący Marek Rocki:

Myślę, że możemy zaczynać.

Witam państwa na dwieście drugim posiedzeniu Komisji Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej Senatu Rzeczypospolitej Polskiej IX kadencji.

Czy w sprawie porządku obrad ktoś z państwa senatorów chciałby zabrać głos? Nie widzę chętnych.

Wobec braku zastrzeżeń stwierdzam, że komisja zatwierdziła porządek obrad.

Chciałbym powitać pana ministra Pawła Cybulskiego i ministra Filipa Świtałę oraz panów Jacka Kautego i Piotra Szewczuka, którzy towarzyszą panom ministrom.

Punkt 1. porządku obrad: wniosek dotyczący rozporządzenia Rady zmieniającego rozporządzenie (UE) nr 904/2010 w odniesieniu do środków zwiększających współpracę administracyjną w celu zwalczania oszustw związanych z VAT – COM(2018) 813

Przechodzimy do rozpatrzenia punktu pierwszego porządku obrad: wniosek dotyczący rozporządzenia Rady zmieniającego rozporządzenie nr 904/2010 w odniesieniu do środków zwiększających współpracę administracyjną w celu zwalczania oszustw związanych z VAT; dokument o sygnaturze COM(2018) 813.

Projekt stanowiska Rzeczypospolitej Polskiej otrzymaliśmy na podstawie art. 7 ustawy kooperacyjnej i zgodnie z ust. 4 tego artykułu komisja może wyrazić opinię o projekcie aktu ustawodawczego.

Który z panów ministrów?

Bardzo proszę.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Paweł Cybulski:

Szanowny Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!

Mam przyjemność przedstawić państwu stanowisko rządu do wniosku o zmianę rozporządzenia Unii Europejskiej nr 904/2010 w odniesieniu do środków zwiększających współpracę administracyjną w celu zwalczania oszustw związanych z podatkiem od wartości dodanej, VAT.

Omawiany dzisiaj wniosek Komisji Europejskiej stanowi część pakietu legislacyjnego, który zmierza do zapewnienia uczciwej konkurencji na rynku wspólnym oraz ograniczenia skali oszustw w handlu elektronicznym poprzez wprowadzenie obowiązku przekazywania i wymiany istotnych informacji o płatnościach związanych z VAT. Inicjatywa ustawodawcza objęta niniejszym wnioskiem nakłada na dostawców usług obowiązek przechowywania danych dotyczących wykonanych transakcji płatniczych, a na państwa członkowskie – gromadzenia i wymiany tych informacji z innymi państwami za pośrednictwem mającego powstać nowego elektronicznego systemu centralnego służącego do przechowywania i dalszego przetwarzania danych przez urzędników do spraw zwalczania nadużyć finansowych w państwach członkowskich w ramach sieci Eurofisc, tzw. systemu CESOP.

Rząd popiera wszystkie działania zmierzające do przeciwdziałania nadużyciom w obszarze VAT i uważa za celowe utworzenie narzędzi, które temu celowi służą. Zatem w ocenie rządu zasadne jest poparcie przedmiotowego wniosku legislacyjnego, który umożliwia utworzenie takich narzędzi.

Mając na uwadze powyższe informacje, zwracam się do Wysokiej Komisji z uprzejmą prośbą o przyjęcie stanowiska rządu. Dziękuję.

Przewodniczący Marek Rocki:

Dziękuję bardzo.

Sprawozdawcą komisji w tej sprawie jest pan senator Pęk.

Bardzo proszę o przedstawienie projektu opinii.

Senator Marek Pęk:

Dziękuję bardzo.

Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!

Bardzo krótko, bo rzeczywiście jest to kolejny element w tym pakiecie przepisów, które mają na poziomie instytucji europejskich przeciwdziałać tym wszystkim patologiom związanym z nadużyciami w obszarze VAT. Moje stanowisko w kwestii tego aktu jest pozytywne. Ważne jest to, żeby właśnie zwalczanie wszelkich nadużyć związanych z systemem podatkowym było prowadzone nie tylko na poziomie państw członkowskich, poszczególnych państw. Nam to ostatnio dobrze wychodzi, na pewno jesteśmy w awangardzie europejskiej, ale ważne też jest, żeby właśnie na poziomie instytucji europejskich, centralnych te przepisy też się rozwijały, bo jest to również problem ogólnoeuropejski, to nie jest tylko problem Polski.

W związku z tym, podsumowując, opinia jest pozytywna. Oby tak dalej, oby tych instrumentów było coraz więcej i były coraz lepsze. Dziękuję.

Przewodniczący Marek Rocki:

Dziękuję bardzo.

Otwieram dyskusję.

Kto z państwa senatorów…

Bardzo proszę.

Senator Andrzej Stanisławek:

Ja mam takie pytanie: jak Komisja Europejska podchodzi o rajów podatkowych w ramach Unii Europejskiej? Bo zwalczanie oszustw związanych z VAT bez zlikwidowania tego typu obszarów jest niemożliwe.

(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Paweł Cybulski: Może poproszę o odpowiedź pana ministra Świtałę, od strony legislacyjnej jest bardziej wdrożony w temat.)

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Filip Świtała:

Dziękuję bardzo, Panie Senatorze, za to pytanie.

Raje podatkowe to jest taka kwestia, która w Unii Europejskiej jest, przyznam szczerze, trochę zamiatana pod dywan. Bo są takie państwa w Unii Europejskiej, które wykorzystują swoje terytorium i swoją jurysdykcję do czegoś, co ja bym określił jako prawie nieuczciwą konkurencję podatkową. Ten obszar raczej dotyczy podatku dochodowego, a nie podatku od towaru i usług, nie VAT, dlatego że jeżeli chodzi o VAT, to reguły wewnątrzunijne w zasadzie zapobiegają, powiedzmy, obchodzeniu prawa w transakcjach transgranicznych. Jednak nie są one odporne na proste oszustwa, na to, kiedy ktoś fałszuje dokumenty, nie raportuje, nie pokazuje prawdziwego obrazu. Dlatego te instrumenty, które wprowadzamy w zakresie podatku VAT, mają na celu raczej wykluczenie takich sytuacji, w których ktoś po prostu nie pokazuje, że coś sprzedał. Stąd m.in. ten projekt, który przedstawiał przed chwilą minister Cybulski, i ten, który za chwilkę ja będę przedstawiał.

Jeżeli chodzi o problem rajów podatkowych w Unii Europejskiej, to jest on niezwykle delikatny, dlatego że wiele krajów europejskich po prostu jest zadowolonych z tego stanu rzeczy, który jest. Wydaje nam się, że ten problem powinien zostać w jakiś sposób rozwiązany. Są fora europejskie na ten temat, jest tzw. forum code of conduct, czyli w zakresie pewnych zakazanych praktyk dotyczących omijania czy też nadużywania przepisów prawa podatkowego. Prace te postępują, ale bardzo wolno.

Przewodniczący Marek Rocki:

Dziękuję bardzo.

Czy mamy inne pytania? Nie.

Rozumiem, że w świetle dyskusji możemy stwierdzić, że komisja popiera projekt z uwagami rządu.

Dziękuję bardzo.

Punkt 2. porządku obrad: wniosek dotyczący dyrektywy Rady zmieniającej dyrektywę 2006/112/WE w odniesieniu do wprowadzenia pewnych wymogów dla dostawców usług płatniczych – COM(2018) 812

Przechodzimy do punktu drugiego: wniosek dotyczący dyrektywy Rady zmieniającej dyrektywę 2006/112/WE w odniesieniu do wprowadzenia pewnych wymogów dla dostawców usług płatniczych; dokument o sygnaturze COM(2018) 812.

Projekt stanowiska Rzeczypospolitej Polskiej otrzymaliśmy na podstawie art. 7 ustawy kooperacyjnej i zgodnie z ust. 4 tego artykułu komisja może wyrazić opinię o projekcie aktu ustawodawczego.

Bardzo proszę, Panie Ministrze.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Filip Świtała:

Dziękuję bardzo.

Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!

Chciałbym przedstawić stanowisko rządu w zakresie tego nowego obowiązku informacyjnego zaproponowanego przez Komisję. Chodzi tutaj o przekazywanie danych przez dostawców usług płatniczych w sytuacjach, w których obsługują oni transakcje w zakresie e-handlu, czyli handlu, który odbywa się poprzez zamówienia na stronach internetowych. W takich sytuacjach może się zdarzać, i to już dzisiaj się dzieje, że importujemy prywatnie towary z Chin czy z innych państw spoza Unii Europejskiej i niezwykle trudno jest znaleźć te transakcje, które nie zostały właśnie zaraportowane, czyli nie zostały pokazane jako podlegające opodatkowaniu VAT-em. Zasada ogólna w VAT jest taka, że każde państwo członkowskie ma prawo do opodatkowania tych towarów, które są konsumowane na jego terytorium, czyli do opodatkowania konsumpcji. Jeżeli nie wiemy, kto jest sprzedawcą, i nie wiemy, kto jest nabywcą, niezwykle trudno jest zidentyfikować, gdzie następuje konsumpcja i gdzie powinno następować opodatkowanie. Stąd ten projekt, który zakłada przekazywanie przez organizacje płatnicze w pewnych sytuacjach informacji na temat transakcji dokonywanych za ich pośrednictwem. Mają w tym projekcie być również dookreślone zasady ustalania lokalizacji płatników i odbiorców płatności i informacje, które mają być ewidencjonowane przez dostawców usług płatniczych.

Stanowisko rządu w zakresie tego projektu jest generalnie pozytywne. Rząd RP popiera wszelkie działania zmierzające do ukrócenia nieuczciwych praktyk w zakresie podatku VAT. Zatem kierunkowo popieramy przedstawione zmiany. Jednak widzimy potrzebę pewnych szczegółowych uściśleń, dotyczących np. zakresu informacji, przekazywania, terminów przekazywania, terminów przetrzymywania tych informacji, i pewnej, powiedzmy, pogłębionej analizy podczas prac nad zasadami ustalania lokalizacji płatników i odbiorców.

Tak że bardzo prosimy Wysoką Komisję o pozytywne ustosunkowanie się do stanowiska rządu. Dziękuję.

Przewodniczący Marek Rocki:

Dziękuję bardzo.

I ponownie senatora Pęka proszę o przedstawienie projektu opinii komisji.

Senator Marek Pęk:

Dziękuję bardzo.

W tym przypadku opinia proponowana przeze mnie komisji też będzie pozytywna.

To jest w ogóle taki ciekawy obszar handlu, ten e-handel, bo jest to rzeczywiście taki obszar, w przypadku którego sami konsumenci często nie za bardzo są świadomi, jakie machinacje się odbywają. Ja sam – tutaj pozwolę sobie na taką dygresję – kiedyś dokonywałem jakiejś płatności internetowej, coś kupowałem w internecie i po jakimś czasie zadzwonił do mnie pracownik banku z zapytaniem, czy ja zrobiłem przelew taki, a taki. Okazało się, że ja kupowałem coś w sklepie internetowym w ogóle bez wiedzy o tym, że ten sklep jest zarejestrowany gdzieś tam na Wyspach Brytyjskich, a transakcja gdzieś tam dalej idzie. Tak więc widać niezwykłą komplikację tych transakcji. Wiadomo więc, że jest tu też ogromne pole do różnego rodzaju nadużyć i jest tu jakiś margines nieuchwytności dla zwykłego konsumenta. Handel się rozwija, te usługi cyfrowe, internetowe się rozwijają, w związku z czym za tym muszą jak najbardziej nadążać przepisy. Tak więc przyjmuję ten akt prawny jako pozytywny, wyrażam opinię pozytywną wobec projektu z uwagami rządu. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Marek Rocki:

Dziękuję bardzo.

Otwieram dyskusję.

Kto z państwa senatorów chciałby zabrać głos? Nie widzę chętnych.

Stwierdzam wobec tego, że komisja popiera projekt z uwagami rządu.

Dziękuję bardzo panom ministrom.

Punkt 3. porządku obrad: akty ustawodawcze bez uwag – propozycja: COM(2018) 817, COM(2018) 819, COM(2018) 891, COM(2018) 892

Przechodzimy do punktu trzeciego porządku obrad. Prezydium komisji proponuje przyjąć bez uwag projekty aktów ustawodawczych o sygnaturze COM(2018): 817, 819, 891, 892.

Czy są inne propozycje? Nie.

Stwierdzam, że komisja zaakceptowała propozycję prezydium.

Punkt 4. porządku obrad: akt nieustawodawczy bez uwag – propozycja: COM(2018) 731

Punkt czwarty. Prezydium komisji proponuje przyjąć bez uwag projekt aktu nieustawodawczego COM(2018) 731.

Czy są inne propozycje w tej sprawie? Nie.

Stwierdzam, że komisja zaakceptowała tę propozycję.

Punkt 5. porządku obrad: akty nieustawodawcze, w sprawie których komisja nie wystąpi o stanowisko rządu – propozycja: COM(2018) 854, COM(2018) 853, COM(2018) 837, COM(2018) 836, COM(2018) 835, COM(2018) 832, COM(2018) 831, COM(2018) 828, COM(2018) 827, COM(2018) 826, COM(2018) 821, COM(2018) 799, COM(2018) 797, COM(2018) 793, COM(2018) 792, COM(2018) 791, COM(2018) 786, COM(2018) 784, COM(2018) 783, COM(2018) 782, JOIN(2018) 035

W punkcie piątym mamy propozycję prezydium, aby nie występować o stanowisko rządu do projektów aktów nieustawodaczych o sygnaturze COM(2018): 782, 783, 784, 786, 791, 792, 793, 797, 799, 821, 826, 827, 828, 831, 832, 835, 836, 837, 853, 854 oraz JOIN(2018) 035.

Czy są inne propozycje w tej sprawie? Nie.

Stwierdzam, że komisja zaakceptowała propozycję prezydium.

Punkt 6. porządku obrad: akty nieustawodawcze, w sprawie których komisja wystąpi o stanowisko rządu – propozycja: COM(2018) 833, COM(2018) 834

W punkcie szóstym prezydium komisji proponuje wystąpić o stanowisko rządu do projektów aktów nieustawodawczych o sygnaturze COM(2018): 833 i 834.

Czy są inne propozycje? Nie.

Stwierdzam, że komisja poparła tę propozycję.

Stwierdzam więc, że komisja wyczerpała dzisiejszy porządek obrad.

Dziękuję bardzo państwu.

Zamykam posiedzenie.

(Koniec posiedzenia o godzinie 15 minut 14)