Zapis stenograficzny

– posiedzenie Komisji Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej (194.)

w dniu 5 grudnia 2018 r.

Porządek obrad:

1. Rozpatrzenie ustawy o europejskich partiach politycznych i europejskich fundacjach politycznych (druk senacki nr 1022, druki sejmowe nr 2827, 2928).

(Początek posiedzenia o godzinie 11 minut 31)

(Posiedzeniu przewodniczy zastępca przewodniczącego Marek Pęk)

Zastępca Przewodniczącego Marek Pęk:

Otwieram sto dziewięćdziesiąte czwarte posiedzenie Komisji Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej.

Punkt 1. porządku obrad: rozpatrzenie ustawy o europejskich partiach politycznych i europejskich fundacjach politycznych (druk senacki nr 1022, druki sejmowe nr 2827, 2928)

Przedmiotem posiedzenia jest rozpatrzenie ustawy o europejskich partiach politycznych i europejskich fundacjach politycznych; druk senacki nr 1022, druki sejmowe 2827 i 2928.

Witam państwa senatorów. Witam przybyłych gości. Są z nami przedstawiciele Ministerstwa Sprawiedliwości: pan minister Łukasz Piebiak, pani Agnieszka Gołaszewska, pan Przemysław Kazek.

Oczywiście jest też z nami legislator senacki. Oddaję głos panu mecenasowi, proszę o przedstawienie opinii do tej ustawy.

Ekspert do spraw Legislacji w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Marek Jarentowski:

Dziękuję bardzo.

Całości opinii nie będę przedstawiał. W skrócie powiem tylko, że instytucje europejskiej partii politycznej, europejskiej fundacji politycznej wprowadziło rozporządzenie unijne. Ono przewiduje, że aby zarejestrować europejską partię polityczną albo europejską fundację polityczną, podmioty te muszą mieć siedzibę w jakimś kraju. I stąd konieczność wydania ustawy, która pozwalałaby zarejestrować siedzibę, gdyby taka fundacja czy partia chciała się zarejestrować w Polsce. Tak więc ta ustawa ogranicza się tylko do określenia procedury rejestracji w Polsce europejskiej partii politycznej, europejskiej fundacji politycznej. Europejska fundacja polityczna będzie w Polsce działała bardziej jako stowarzyszenie niż taka nazwowa fundacja.

Co prawda rozporządzenie unijne przewiduje w zakresie regulacji duże pole manewru dla państw, które przyznawałyby europejskim partiom politycznym czy europejskim fundacjom politycznym jakieś uprawnienia, ale zaproponowana ustawa, która przyszła z Sejmu, ogranicza się jedynie, co jest dopuszczalne w ramach prawa europejskiego, do określenia samej procedury rejestracji. Jeśli zaś chodzi o uprawnienia, to europejskie partie polityczne i europejskie fundacje polityczne mają te uprawnienia, które przewiduje rozporządzenie unijne. Tam chodzi przede wszystkim o możliwość pozyskiwania środków z budżetu Unii Europejskiej. Nie mamy uwag prawnolegislacyjnych do ustawy. Dziękuję bardzo.

Zastępca Przewodniczącego Marek Pęk:

Dziękuję bardzo, Panie Mecenasie.

Czy pan minister pragnie zabrać głos w sprawie ustawy?

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości Łukasz Piebiak:

Bardzo króciutko.

Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo! Szanowni Państwo!

Zgodnie z tym, co pan mecenas powiedział, jest to ustawa bardziej techniczna, ona dopełnia regulację, która jest na poziomie wspólnotowym rozporządzenia. Zmiany w zakresie kwestii technicznych są niezbędne. Gdyby komuś przyszło do głowy założyć w Polsce europejską partię polityczną albo europejską fundację polityczną, to trzeba wiedzieć, jaki sąd rejestrowy to rozpozna, kto będzie wykonywał obowiązki krajowego punktu kontaktowego, kto będzie właściwy w razie, gdyby tego rodzaju podmiot naruszył obowiązki wynikające z prawa unijnego i trzeba by było złożyć odpowiedni wniosek do europejskiego urzędu ds. europejskich partii politycznych i europejskich fundacji politycznych. Te wszystkie kwestie zostały w tej ustawie rozstrzygnięte. A więc są to zadania sądu rejestrowego i zadania sądu prowadzącego ewidencję partii politycznych. To są kwestie stosowania przepisów prawa polskiego, tak jak pan mecenas wspomniał, posiłkowo w zakresie nieuregulowanym, żeby było wiadomo, że posiłkowo… przepisy dotyczące polskich partii i przepisy dotyczące polskich stowarzyszeń obowiązują wtedy, gdy nie ma regulacji na poziomie unijnym.

Podtrzymywana jest dotychczasowa decyzja rządu, taka, że krajowym punktem kontaktowym w zakresie wymiany informacji o europejskich partiach politycznych i fundacjach politycznych będzie Państwowa Komisja Wyborcza. Gdyby zaś doszło do naruszeń prawa, to uprawniony do wystąpienia do urzędu ds. europejskich partii politycznych i europejskich fundacji politycznych będzie prokurator generalny, ale oczywiście decyzja będzie zapadać na poziomie organu europejskiego z siedzibą w Brukseli.

W Polsce nie ma takich jednostek i na razie nie słychać nic na temat tego, żeby ktoś chciał zakładać jedną czy drugą jednostkę. Na razie jest ich 10 w całej Europie, bodajże 8 w Brukseli, chyba 1 w Luksemburgu i 1 w Amsterdamie. No, jest to instytucja wyjątkowo rzadko spotykana i raczej w centrach polityki europejskiej, a nie w Polsce. Jednak ponieważ formalnie może pojawić się chęć założenia takiej instytucji w dowolnym państwie członkowskim, także w Polsce, trzeba wprowadzić tego typu regulację. Dziękuję.

Zastępca Przewodniczącego Marek Pęk:

Dziękuję bardzo, Panie Ministrze.

Jak rozumiem, ministerstwo rekomenduje przyjęcie tej ustawy bez poprawek, tak?

(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości Łukasz Piebiak: Absolutnie tak.)

Otwieram dyskusję.

Czy ktoś z państwa senatorów pragnie zabrać głos?

Bardzo proszę, Panie Senatorze.

Senator Jerzy Chróścikowski:

Mam pytanie. Takie pomysły, żeby były okręgi, nazwijmy to, międzynarodowe, rodziły się już w głowach. Czy te działania, o których jakby mowa dalej w rozporządzeniu… Czy to nie idzie w takim kierunku, że w przyszłości będziemy mogli zmienić ordynację wyborczą do Europarlamentu i takie partie polityczne będą wtedy liczyły się bardziej niż partie lokalne?

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości Łukasz Piebiak:

No, z całą pewnością… Pan senator, jak mi się wydaje, nawiązuje do dyskusji nad pewnymi koncepcjami federalistycznymi, które są popularne w Unii Europejskiej, w Polsce może mniej, a już na pewno, jeżeli chodzi o większość rządzącą czy rząd. Tego rodzaju niebezpieczeństw na pewno ta ustawa nie niesie.

Czy jakieś regulacje na poziomie europejskim, które mogłyby być w przyszłości wprowadzane, mogłyby zmierzać w tym kierunku? No, teoretycznie mogłyby zmierzać w tym kierunku, ale jak każde państwo członkowskie uczestniczymy w procesie negocjacyjnym instrumentów prawa europejskiego i wtedy jest czas na interwencję i, jak myślę, na blokowanie jednak pomysłów federalistycznych.

Na dzień dzisiejszy to rozwiązanie nie jest żadną konkurencją i przy tym poziomie, który przyjęliśmy, a przyjęliśmy poziom absolutnie minimalny… Mogliśmy więcej, jak pan mecenas mówił, ale rząd przygotowując tę ustawę, przygotował absolutne minimum wymagane przez prawo europejskie. Na dzień dzisiejszy europejska partia polityczna czy europejska fundacja polityczna nie ma żadnych uprawnień i nie będzie miała żadnych uprawnień w odniesieniu do krajowych procesów wyborczych, bo uważamy, że tak być powinno. No i tak naprawdę to tyle.

No, co będzie w przyszłości, zobaczymy. Jednak z całą pewnością wówczas Polska powinna być aktywna w procesie negocjacyjnym. Na dzień dzisiejszy te podmioty w krajowym procesie wyborczym nie liczą się, bo ich nie ma, a nawet gdyby powstały, to też zgodnie z prawem nie byłyby aktywne w polskich procesach wyborczych. Przesuwanie kompetencji z poziomu krajowego na poziom europejski to temat na zupełnie inną, dużą dyskusję, troszkę jakby abstrahującą od tego przedłożenia. Dziękuję.

Zastępca Przewodniczącego Marek Pęk:

Dziękuję bardzo, Panie Ministrze.

Czy ktoś jeszcze z państwa senatorów pragnie zabrać głos? Nie.

Skoro nie, to zamykam dyskusję.

Pozostaje nam poddać ustawę pod głosowanie.

Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem ustawy bez poprawek? (7)

Czy jest ktoś przeciw? (0)

Czy ktoś się wstrzymał? (0)

Stwierdzam, że komisja przyjęła procedowaną ustawę bez poprawek.

Dziękuję bardzo gościom. Dziękuję senatorom.

(Głos z sali: A sprawozdawca?)

Aha, pozostaje nam wyznaczyć sprawozdawcę.

Czy ktoś z państwa senatorów jest zainteresowany?

Jeżeli nie zainteresowanych, to ja jako przewodniczący, prowadzący będę sprawozdawcą.

Dziękuję. Zamykam posiedzenie i zapraszam na kolejne na godzinę 13.00.

(Koniec posiedzenia o godzinie 11 minut 40)