Zapis stenograficzny

– posiedzenie Komisji Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej (145.)

w dniu 16 stycznia 2018 r.

Porządek obrad:

1. Wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenie (UE) 2017/825 w celu zwiększenia puli środków finansowych Programu wspierania reform strukturalnych i dostosowania jego celu ogólnego – COM(2017) 825.

2. Wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1303/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiające wspólne przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności, Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006 w odniesieniu do wsparcia reform strukturalnych w państwach członkowskich – COM(2017) 826.

3. Wniosek dotyczący dyrektywy Rady ustanawiającej przepisy służące wzmocnieniu odpowiedzialności budżetowej i średniookresowej orientacji polityki budżetowej w państwach członkowskich – COM (2017) 824.

4. Wniosek dotyczący rozporządzenia Rady w sprawie utworzenia Europejskiego Funduszu Walutowego – COM (2017) 827.

5. Zalecenie Rady w sprawie polityki gospodarczej w strefie euro – COM(2017) 770.

6. Zmieniony wniosek dotyczący rozporządzenia Rady zmieniającego rozporządzenie (UE) nr 904/2010 w odniesieniu do środków wzmacniania współpracy administracyjnej w dziedzinie podatku od wartości dodanej – COM(2017) 706.

7. Wniosek dotyczący dyrektywy Rady zmieniającej dyrektywę 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej w zakresie okresu obowiązywania minimalnej stawki podstawowej – COM(2017) 783.

8. Akty ustawodawcze bez uwag – propozycja: COM(2017) 742, COM(2017) 774, COM(2017) 792.

9. Akty nieustawodawcze, w sprawie których komisja wystąpi o stanowisko – propozycja: COM(2017) 835, COM(2017) 713.

10. Akty nieustawodawcze, w sprawie których komisja nie wystąpi o stanowisko – propozycja: COM(2017) 691, COM(2017) 711, COM(2017) 726, COM(2017) 731, COM(2017) 733, COM(2017) 746, COM(2017) 756, COM(2017) 757, COM(2017) 758, COM(2017) 759, COM(2017) 764, COM(2017) 765, COM(2017) 766.

(Początek posiedzenia o godzinie 12 minut 46)

(Posiedzeniu przewodniczy przewodniczący Marek Rocki)

Przewodniczący Marek Rocki:

Witam państwa.

Rozpoczynamy sto czterdzieste piąte posiedzenie Komisji Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej Senatu Rzeczypospolitej Polskiej IX kadencji.

Porządek obrad został państwu dostarczony.

Czy senatorowie mają jakieś uwagi do porządku obrad? Nie.

Proponuję tylko, żeby punkty związane z obecnością pana ministra Skiby, czyli trzeci, czwarty i dawny siódmy, rozpatrywać po sobie.

Informuję, że dawne punkty ósmy i dziewiąty zostały przeniesione na posiedzenie, które będziemy mieli 31 stycznia.

Witam wszystkich. Przepraszam, że nie wymienię wszystkich nazwisk, ale mamy bardzo długą listę przedstawicieli ministerstw. Powitam tylko ministrów – pana ministra Pawła Chorążego i pana ministra Leszka Skibę.

Punkt 1. porządku obrad: wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenie (UE) 2017/825 w celu zwiększenia puli środków finansowych Programu wspierania reform strukturalnych i dostosowania jego celu ogólnego – COM(2017) 825

Przechodzimy do punktu pierwszego porządku obrad: wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenie 2017/825 w celu zwiększenia puli środków finansowych Programu wspierania reform strukturalnych i dostosowania jego celu ogólnego – dokument COM(2017) 825.

Projekt stanowiska Rzeczypospolitej Polskiej otrzymaliśmy na podstawie art. 7 ustawy kooperacyjnej i zgodnie z ust. 4 tego artykułu nasza komisja może wyrazić opinię o projekcie aktu.

Poproszę pana ministra Chorążego o przedstawienie projektu stanowiska.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Inwestycji i Rozwoju Paweł Chorąży:

Dziękuję bardzo.

Szanowny Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!

Zarówno ten projekt, jak i kolejny wniosek legislacyjny dotyczą wzmocnienia systemu zarządzania gospodarczego i powiązania semestru europejskiego z różnymi częściami budżetu. W tym przypadku mówimy o działaniach na rzecz pogłębienia europejskiej unii gospodarczej i walutowej w obszarze wspierania reform strukturalnych. Zasadnicza zmiana, która jest proponowana w niniejszym rozporządzeniu, to zwiększenie budżetu programu o kwotę 80 milionów euro na lata 2019–2020 i rozszerzenie celu programu, który dodatkowo będzie explicite odnosił się do wspierania przygotowań państw do członkostwa w strefie euro. Dla przypomnienia: dotychczasowy budżet programu wspierania reform strukturalnych to 142 miliony euro na lata 2017–2020. Jest to instrument zarządzany bezpośrednio przez Komisję Europejską. Państwa członkowskie składają swoje wnioski po wstępnej prekwalifikacji właśnie w Komisji Europejskiej. I tak naprawdę, jeśli patrzeć z perspektywy polskiej, jest to wniosek, który znajduje nasze poparcie z kilku względów.

Po pierwsze, Polska jest aktywnym odbiorcą środków z tego funduszu. Nasze wnioski, zwłaszcza w tych obszarach, w których wymagane jest przygotowanie i wsparcie reform w dłuższym okresie, znajdują uznanie w Komisji Europejskiej. A, co może jest bardziej istotne, są to projekty, które mają znaczenie z punktu widzenia tworzenia lepszych jakościowo i lepiej zarządzanych polityk publicznych. Tak że patrząc w dłuższej perspektywie na nowy cel funduszu reform strukturalnych, czyli wsparcie państw, które nie posiadają euro, a więc zawężenie tak naprawdę grupy państw, które mogą z niego korzystać… To wskazuje również na to, że Polska potencjalnie może być jednym z głównych biorców tego funduszu. Tak że wniosek jest w naszym odczuciu zasadny i zyskuje nasze poparcie. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Marek Rocki:

Dziękuję bardzo.

Przeproszę, bo witając nie powitałem pana ministra Walczaka.

Sprawozdawcą komisji w tej sprawie jest pan senator Sługocki.

Bardzo proszę o przedstawienie projektu opinii komisji.

Senator Waldemar Sługocki:

Bardzo dziękuję.

Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo! Panie Ministrze!

Ja się absolutnie zgadzam z tym, o czym pan mówił. Zgadzam się oczywiście z istotą, wagą tych środków, a także z intencją rozszerzenia programu wsparcia reform strukturalnych. Zgadzam się też co do dużej aktywności Polski w tej materii. Ale mam jedną wątpliwość związaną… Bo czytam te oba akty łącznie – o drugim będziemy za chwilę rozmawiać – i tam jest kwestia… Ale regulacja znajduje się w tym dokumencie. A mianowicie kwestia związana z wykorzystaniem rezerwy wykonania i przeznaczeniem części tych środków na realizację programu reform strukturalnych. Jeśli czytać autonomicznie tylko i wyłącznie ten dokument, to on nie budzi najmniejszych moich wątpliwości, a jedynie pozytywne emocje, ale w momencie, kiedy przystąpiłem do studiowania drugiego aktu prawnego, to zapaliła się czerwona lampka z ostrzeżeniem w postaci właśnie tego, że ten dokument pozwala na wykorzystanie rezerwy wykonania. To z kolei będzie budziło nasze wątpliwości w kontekście zburzenia pewnego porządku programów operacyjnych zarówno tych krajowych, jak i regionalnych. I teraz zastanawiam się – bo mam duży dyskomfort – jak zaopiniować i jak odnieść się do tego dokumentu, skoro właśnie ten dokument daje zielone światło do wykorzystania rezerwy wykonania, czyli nowelizuje rozporządzenie ogólne dotyczące funduszy strukturalnych. Co do intencji to oczywiście one są słuszne, ale nasz układ programów operacyjnych jest taki, że będą jakieś negatywne implikacje. Prawda? I teraz moje pytanie o to, w jaki sposób my sobie z tym poradzimy. Bo jeżeli my sobie jako strona polska poradzimy… Ja rozumiem, że to jest tylko opcja, możliwość. To znaczy, nie jest tak, że to jest zobowiązanie rządu polskiego, który będzie bezwarunkowo musiał przeznaczyć środki z rezerwy wykonania na rzecz poszerzenia programu wsparcia reform strukturalnych. Jeżeli tak, jeżeli jest to fakultatywne, to nie mam żadnych wątpliwości. Ale jeśli jest to element obligatoryjny, to już mam jakąś wątpliwość i prosiłbym pana ministra o wyjaśnienia. Od tych wyjaśnień zależy proponowana przez mnie komisji opinia. Bardzo dziękuję.

Przewodniczący Marek Rocki:

Bardzo proszę, Panie Ministrze.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Inwestycji i Rozwoju Paweł Chorąży:

Rzeczywiście jest tak – ponieważ te dwa akty prawne są prezentowane równocześnie – że może to sprawiać wrażenie, że one są ze sobą powiązane. Ale tak naprawdę mamy tutaj do czynienia z dwoma zupełnie odrębnymi inicjatywami. Jedna to jest uzupełnienie aktu prawnego, który już był, dotyczącego ustanowienia programu wspierania reform strukturalnych. Druga, opcjonalna, związana jest z nowelizacją rozporządzenia ogólnego dotyczącego funduszy. O ile właśnie w przypadku pierwszego rozporządzenia nasza opinia jest pozytywna, o tyle w przypadku drugiego my będziemy w toku prac na poziomie Rady wyrażać pewne wątpliwości związane z tym wnioskiem. Tutaj tak naprawdę nie ma żadnych alokacji dla poszczególnych krajów członkowskich. W drugim rozporządzeniu są kwestie związane z możliwością przeniesienia części środków w ramach kopert z działu 1b. Ja to interpretuję w taki sposób, że w tej chwili temat reform strukturalnych – a też do pewnego stopnia rywalizacja wewnątrz Komisji o to, kto będzie wiodący, jeśli chodzi o prace nad reformami strukturalnymi, bo na pewno jest to kierunek, który też będzie miał ogromne znaczenie w negocjacjach budżetowych – jest na tyle nośny, że tak naprawdę po prostu pojawiają się 2 inicjatywy w tym samym zakresie, ale co do zasady one są rozdzielne. Jedna to jest inicjatywa właśnie w ramach polityki spójności. Ma ona pokazać, że dyrekcje odpowiedzialne za tę politykę również włączają się w nurt reform strukturalnych, który jest właśnie w tej chwili dyskutowany na poziomie semestru europejskiego, i w ogóle rewizji całego procesu zarządzania i koordynacji polityk gospodarczych w Europie. A druga inicjatywa jest swego rodzaju prostą kontynuacją tego, z czym mieliśmy do czynienia do tej pory. Rzeczywiście, tak jak pan senator Sługocki powiedział, na pierwszy rzut oka może to sprawiać wrażenie, że są to dwa powiązane ze sobą procesy, ale jeśli chodzi o modus operandi, to one nie mają ze sobą nic wspólnego poza tematyką, którą miałyby się zajmować.

Przewodniczący Marek Rocki:

Dziękuję bardzo.

Pan senator Sługocki.

Senator Waldemar Sługocki:

Bardzo dziękuję, Panie Ministrze, za to jak zawsze klarowne i czytelne wyjaśnienie. Ale ja wciąż – nie chcę powiedzieć, że z uporem maniaka, bo nie jestem uparty… Zacytuję państwa stanowisko odnośnie do pierwszego aktu, o którym dyskutujemy. Cytuję: „Zaproponowane rozwiązania stanowią element większego pakietu, w skład którego wchodzą również zmiany rozporządzenia nr 1303/2013 ustanawiającego przepisy ogólne dla pięciu funduszy strukturalnych i inwestycyjnych. W rozporządzeniu nr 1303/2013 KE proponuje, aby państwa członkowskie mogły przeznaczyć część lub całość rezerwy wykonania alokowanej w funduszach polityki spójności na realizację reform strukturalnych ustalonych w dialogu z KE. Rozwiązanie ma przyjąć formę pilotażu do 2020 r. Opinia w sprawie zmian do rozporządzenia 1303/2013 jest przedmiotem odrębnego stanowiska rządu”.

Do czego teraz zmierzam, Panie Ministrze? Otóż do tego, że gdyby w tym dokumencie nie pojawił się ten zapis, to nigdy nie pojawiłoby się w tym drugim dokumencie zagrożenie sugerujące wykorzystanie rezerwy wykonania na program reform strukturalnych. Bo gdyby nie było tego zapisu, gdyby nie byłoby tej nowelizacji rozporządzenia nr 1303, to nigdy nie byłoby zagrożenia, że ktokolwiek zasugeruje nam przeznaczenie rezerwy wykonania na rzecz wspierania programu reform strukturalnych. Tylko tyle. To budzi moje wątpliwości. Rząd nie musiałby niczego Komisji Europejskiej udowadniać i uczestniczyć w jakiejś rywalizacji dyrekcji na poziomie Komisji Europejskiej, ponieważ tej rywalizacji by nie było. Bo po prostu nie byłoby takiej formuły w nowelizacji rozporządzenia nr 1303/2013. I tylko tyle.

Generalnie intencje oczywiście są jak najbardziej słuszne. Bardzo się cieszę, że jednak o tym programie wspierania reform strukturalnych będziemy w jakiś sposób myśleć i że będziemy podejmować działania na rzecz akcesji do unii gospodarczej i walutowej. To jest absolutnie… Mnie prywatnie szalenie to cieszy.

Ale budzi to moją wątpliwość, bo jednak programy operacyjne zostały przyjęte, funkcjonują, są realizowane. Oczywiście skala też nie stanowi jakiegoś… Bo ja też nie chcę demonizować tego… Mówimy tam, jeśli dobrze pamiętam, o 76 milionach euro. A więc przy kwocie 82,5 miliarda euro… No sami państwo możecie zważyć, jaki jest to rząd wielkości. Ale czepiam się, bo wykonałem swoją pracę maksymalnie rzetelnie. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Marek Rocki:

Panie Ministrze, bardzo proszę.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Inwestycji i Rozwoju Paweł Chorąży:

To znaczy, rzeczywiście jest tak, że nasza pozytywna reakcja na ten pierwszy akt wynika z tego, że on w żaden sposób nie stanowi uszczerbku dla alokacji środków, które są w polityce spójności. Zwiększenie budżetu o te 80 milionów to jest zwiększenie z budżetu ogólnego. My uważamy, że lepsze powiązanie różnych polityk wewnątrz budżetu europejskiego z ogólnym governance europejskim jest procesem celowym, a w związku z tym uważamy, że to jest wniosek, który ma sens. Dodatkowo, tak jak mówiłem, nasze wnioski są oceniane dobrze. Nie dopłacamy do tego funduszu, więc dla nas on jest okej.

W drugim przypadku rzeczywiście jest znacznie więcej wątpliwości. Można powiedzieć, że cechą łączącą oba te wnioski jest to, że mówimy o programie wspierania reform strukturalnych. Drugi wniosek teoretycznie jest fakultatywny. Istnieje taka możliwość. Ale w jego przypadku jest dużo więcej problemów związanych chociażby z możliwością oddania środków w dyspozycję Komisji, czyli przejścia z chart management do direct management, co w moim odczuciu budzi też wątpliwości prawne, które wymagałyby przedyskutowania na poziomie europejskim. Poza tym uważamy, że sama idea związana z alokowaniem czy zmianą reguł… Wprawdzie mówi się tutaj o pilotażu, ale zwróciłbym też uwagę, że ta rezerwa wykonania, z którą mamy do czynienia w perspektywie 2014–2020, jest nową formułą. Ona jest swego rodzaju pilotażem, bo nie mieliśmy do tej pory rezerwy wykonania dzielonej w takiej formule, że należy osiągnąć jakieś wskaźniki rzeczowe. To znaczy, jeżeli tak, to pieniądze zostają, jeżeli nie, to się je przenosi. Ona jest jasno uregulowana. I tak naprawdę w naszym odczuciu tutaj należałoby być dużo bardziej sceptycznym i podnieść te wątpliwości na poziomie dyskusji w gremiach wspólnotowych. Bo rzeczywiście jest tak, że w trakcie gry trochę zmienia się tutaj zasady. W tej chwili wysiłek naszego ministerstwa i wszystkich instytucji zarządzających, podobnie jak w innych krajach, zmierza do tego, aby osiągnąć cele, które zostały założone w programach operacyjnych według reguł ustanowionych kilka lat temu. Jednocześnie mówi się obecnie krajom członkowskim: macie jeszcze inną opcję. To może w pewnych przypadkach być demotywujące dla danej grupy programów operacyjnych, bo ktoś może stwierdzić w którymś momencie, że w gruncie rzeczy coś mu się opłaca bardziej niż osiągnięcie tych celów, które miał.

Tak że ja bym właśnie bardziej zniuansował tę dyskusję, bo pierwszy wniosek w naszym odczuciu nie jest wątpliwy pod żadnym względem z punktu widzenia analizy dokonywanej z perspektywy polskiego interesu. W przypadku drugiego projektu legislacyjnego tych wątpliwości jest już trochę więcej – przede wszystkim takich, że nie powinno się zmieniać zasad gry w trakcie. Jest zresztą wniosek pierwszy, który tak czy inaczej zwiększa alokację na ten fundusz, a podział rezerwy wykonania w naszym odczuciu powinien przede wszystkim dokonywać się na takich zasadach, jakie zostały ustanowione przed rozpoczęciem perspektywy finansowej.

Przewodniczący Marek Rocki:

Dziękuję bardzo.

Senator Waldemar Sługocki:

Dziękuję bardzo.

Myślę, że ta dyskusja jest też dla nas takim wprowadzeniem do drugiego aktu, o którym tu rozmawiamy. Nie wiem, czy pan przewodniczący i pan minister uznają, że trzeba jeszcze go omawiać, ale myślę, że stanowisko zaprezentowane przez pana ministra, a przede wszystkim dyskusja uspokajają mnie. Widzę, że jest pełna świadomość pojawiających się problemów. A zatem moja propozycja stanowiska komisji jest taka, aby poprzeć stanowisko rządu w tej materii. Dziękuję.

Przewodniczący Marek Rocki:

Dziękuję bardzo.

Otwieram dyskusję.

Czy ktoś z państwa senatorów chciałby zabrać głos? Nie ma zgłoszeń.

Wobec niezgłoszenia uwag do projektu aktu możemy uznać, że komisja poparła projekt rozporządzenia.

Punkt 2. porządku obrad: wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1303/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiające wspólne przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności, Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego, oraz uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006 w odniesieniu do wsparcia reform strukturalnych w państwach członkowskich – COM(2017) 826

Przechodzimy do rozpatrzenia punktu drugiego porządku obrad: wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1303 z 17 grudnia 2013 r. ustanawiające wspólne przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności, Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego, oraz uchylające rozporządzenie Rady nr 1083 z 2006 r. w odniesieniu do wsparcia reform strukturalnych w państwach członkowskich. To jest dokument COM(2017) 826.

Projekt stanowiska Rzeczypospolitej Polskiej otrzymaliśmy na podstawie art. 7 ustawy kooperacyjnej i zgodnie z ust. 4 tego art. komisja może wyrazić opinię o projekcie aktu.

Poproszę pana ministra Chorążego o przedstawienie projektu stanowiska.

(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Inwestycji i Rozwoju Paweł Chorąży: To znaczy, ja myślę, że w zasadzie nie ma potrzeby…)

(Wypowiedź poza mikrofonem)

(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Inwestycji i Rozwoju Paweł Chorąży: …dyskutować, bo omówiliśmy je razem.)

(Wypowiedź poza mikrofonem)

(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Inwestycji i Rozwoju Paweł Chorąży: Ja w sumie nie mam nic na tym etapie do dodania.)

Ekstra.

Pan senator Sługocki?

Senator Waldemar Sługocki:

Ja proponuję, Panie Przewodniczący, Szanowni Państwo, Wysoka Komisjo, poparcie stanowiska rządu w tej materii, a zwłaszcza właśnie tych sceptycznych uwag, tych wątpliwości, o których pan minister Chorąży tak klarownie nam opowiedział. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Marek Rocki:

Dziękuję bardzo.

Czy ktoś z państwa senatorów chciałby zabrać głos w ramach dyskusji? Nie.

Wobec niezgłoszenia uwag do projektu możemy uznać, że komisja poparła także ten projekt rozporządzenia.

Punkt 3. porządku obrad: wniosek dotyczący dyrektywy Rady ustanawiającej przepisy służące wzmocnieniu odpowiedzialności budżetowej i średniookresowej orientacji polityki budżetowej w państwach członkowskich – COM(2017) 824

Przechodzimy więc do punktu trzeciego: wniosek dotyczący dyrektywy Rady ustanawiającej przepisy służące wzmocnieniu odpowiedzialności budżetowej i średniookresowej orientacji polityki budżetowej w państwach członkowskich. To jest dokument COM(2017) 824.

Projekt stanowiska Rzeczypospolitej Polskiej otrzymaliśmy na podstawie art. 7 ustawy kooperacyjnej i zgodnie z ust. 4 tego artykułu nasza komisja może wyrazić opinię o projekcie aktu ustawodawczego.

Poproszę pana ministra Skibę o przedstawienie projektu stanowiska.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Leszek Skiba:

Dziękuję bardzo.

Panie Przewodniczący! Szanowni Państwo!

Rozmawiamy dziś o projekcie dyrektywy Rady ustanawiającej przepisy służące wzmocnieniu odpowiedzialności budżetowej i średniookresowej orientacji polityki budżetowej w państwach członkowskich. Jest to dokument, który wynika z obowiązku prawnego zawartego w art. 16 Traktatu o stabilności, koordynacji i zarządzaniu w unii gospodarczej i walutowej. Ten traktat czasami w mediach w taki uproszczony sposób określa się jako pakt fiskalny. W ramach wypełnienia obowiązku właśnie wynikającego z art. 16 po 5 latach od wejścia w życie tego traktatu, czyli do 1 stycznia 2018 r., miały być podjęte prace nad włączeniem treści jego postanowień do ram prawnych Unii Europejskiej. Niniejszym te prace nad włączeniem treści przyjmuje ta dyrektywa. Treścią dyrektywy jest wdrożenie części zapisów, szczególnie z art. 3, właśnie do ram prawnych Unii Europejskiej. Te elementy to są reguły fiskalne. Zgodnie z projektem dyrektywy każdy kraj powinien posiadać system wiążących stałych reguł budżetowych obejmujących: średniookresowy cel budżetowy; średniookresową ścieżkę wydatków sektora instytucji rządowych i samorządowych, przyjmowaną przez każdy nowy rząd na okres całej kadencji; coroczne budżety, spójne z wcześniej wymienionymi wymogami; mechanizm korygujący, uruchamiany automatycznie w przypadku znacznego odchylenia od średniookresowego celu budżetowego. Zakłada się również istnienie niezależnych instytucji budżetowych, tzw. rad fiskalnych, których rolą byłaby analiza polityki fiskalnej.

Jeśli chodzi o stanowisko rządu, to generalnie jest ono pozytywne co do samego faktu, że obowiązek prawny dla krajów, które zgodziły się podpisać i przyjąć ten traktat… Zapisy tego traktatu rzeczywiście powinny być wprowadzone w życie. W związku z tym art. 16 jest taką podstawą prawną do kolejnych prac nad projektem dyrektywy. Polska deklaruje, że nie zamierza na obecnym etapie wiązać się postanowieniami tej dyrektywy. Główna argumentacja Polski jest taka, że reguły budżetowe, które funkcjonują w Polsce – zapisy konstytucji dotyczące limitów związanych z długiem; pakt stabilności i wzrostu, czyli obie ramy paktu dotyczące deficytu, jak również średniookresowego celu budżetowego; reguła wydatkowa – to są instytucje budżetowe, można powiedzieć, czyli regulacje związane z funkcjonowaniem polityki budżetowej, które w odpowiedni sposób pozwalają na to, aby prowadzić odpowiedzialną politykę fiskalną. W związku z tym nie są potrzebne dodatkowe, inne zapisy do tego, aby wzmacniać czy zmieniać te regulacje. Jednocześnie w Polsce rolę niezależnej instytucji budżetowej pełni Najwyższa Izba Kontroli, która analizuje wykonanie budżetu. Jest też odpowiednia rola Rady Polityki Pieniężnej analizującej właśnie projekt budżetu. Stąd stanowisko rządu jest takie, że jak na razie nie zamierzamy wiązać się tymi postanowieniami. Mamy pewne wątpliwości, czy implementacja zapisów tego traktatu przez Komisję jest pełna, ale tak naprawdę w trakcie dyskusji nad projektem dyrektywy dalej będziemy wyrażać swoje stanowisko. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Marek Rocki:

Dziękuję bardzo.

Sprawozdawcą komisji w tej sprawie jest także senator Sługocki.

Bardzo proszę.

Senator Waldemar Sługocki:

Dziękuję bardzo.

Szanowni Państwo! Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!

Ja w pełni popieram stanowisko prezentowane przez pana ministra. Pan minister oczywiście wspomniał o naszych regulacjach – poczynając od konstytucji, ustawy zasadniczej, a kończąc na innych rozwiązaniach prawnych, które wiele, wiele lat wcześniej aniżeli propozycje Komisji Europejskiej zabezpieczyły stan finansów publicznych w Polsce. Analiza sytuacji w poszczególnych państwach członkowskich wykazała, że takich regulacji nie było, stąd próba unifikacji i wprowadzenia pewnych ostrożnościowych rozwiązań. Myślę, że stanowisko rządu, które zaprezentował pan minister, jest godne poparcia przez naszą szanowną komisję. Bardzo dziękuję.

Przewodniczący Marek Rocki:

Dziękuję bardzo.

Otwieram dyskusję.

Kto z państwa senatorów chciałby zabrać głos? Nie ma zgłoszeń.

Wobec niezgłoszenia uwag do projektu możemy uznać, że komisja poparła projekt rozporządzenia.

Punkt 4. porządku obrad: wniosek dotyczący rozporządzenia Rady w sprawie utworzenia Europejskiego Funduszu Walutowego – COM (2017) 827

Przechodzimy do punktu czwartego: wniosek dotyczący rozporządzenia Rady w sprawie utworzenia Europejskiego Funduszu Walutowego – dokument COM(2017) 827.

Podobnie jak wcześniej projekt stanowiska Rzeczypospolitej Polskiej otrzymaliśmy na podstawie art. 7 ustawy kooperacyjnej i zgodnie z ust. 4 tego artykułu komisja może wyrazić opinię o projekcie aktu ustawodawczego.

I ponownie poproszę pana ministra Skibę o przedstawienie projektu stanowiska.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Leszek Skiba:

Dziękuję bardzo.

Panie Przewodniczący! Szanowni Państwo!

Jest to dokument, który dotyczy utworzenia Europejskiego Funduszu Walutowego. To jest projekt rozporządzenia Rady. Ten projekt, można powiedzieć, jest jakimś elementem całej szerokiej dyskusji, która toczy się dzisiaj w Unii Europejskiej i w strefie euro nad reformą strefy euro. Jedną ze zmian, które widzimy, jest to wszystko, co dotyczy Unii Bankowej. Unia Bankowa jest pokryzysowym rozwiązaniem, które jest istotne z punktu widzenia stabilności sektora bankowego w Unii Europejskiej. Pomysł utworzenia Unii Bankowej był wspierany w taki sposób, aby docelowo ograniczyć niebezpieczną współzależność między sektorem bankowym a finansami publicznymi, aby zwiększyć odporność krajów na ryzyko bankructwa. A jednym z elementów Unii Bankowej jest właśnie mechanizm restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji banków, czyli tzw. mechanizm resolution, który jest rozwiązaniem przyjętym już chociażby przez Wysoką Izbę w ramach projektu implementacji dyrektywy resolution. To rozwiązanie istnieje.

Na poziomie europejskim zakłada się, że proces uporządkowanej likwidacji i restrukturyzacji banków wymaga zaangażowania czasem finansów publicznych, i dlatego właśnie potrzebny jest podmiot, który będzie gwarantował finansowanie tej całej operacji – dosyć trudnej z punktu widzenia właśnie finansów publicznych. I w ramach dyskusji nad kontynuacją prac nad Unią Bankową uznano, że źródłem finansowania tego procesu będzie właśnie Europejski Mechanizm Stabilności. Przypominam, że Europejski Mechanizm Stabilności został utworzony w 2012 r. Jest to fundusz, który po prostu w sytuacjach kryzysowych gwarantuje państwom dostęp do finansowania poza rynkiem, kiedy rynek uznaje, że istnieje ryzyko bankructwa. Z finansowania ESM skorzystało kilka krajów tzw. peryferyjnych strefy euro. Jest to właśnie mechanizm takiego nadzwyczajnego finansowania. Chodzi o to, aby kraje miały dostęp do pieniądza w warunkach kryzysu. Uznano, że oprócz tego celu ratunkowego dla rządów ESM może pełnić funkcję związaną z finansowaniem procesu restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji banków. Z tego powodu zakłada się, że ESM zostanie przekształcony w Europejski Fundusz Walutowy, czyli że do dotychczasowych zadań doda się nowe zadania związane właśnie z koordynacją Unii Bankowej.

Stanowisko rządu jest pozytywne. Wiemy, że musi istnieć podmiot, który powinien wykonywać te 2 zadania – to pierwsze, dotychczasowe, dotyczące pomocy dla krajów, i to drugie, dotyczące pomocy dla banków. Jednocześnie, powiedzmy, z pewną ostrożnością przyglądamy się temu, jakie nowe zadania może mieć Europejski Fundusz Walutowy. Ta nazwa może wskazywać, że do tych 2 zadań będą dopisywane jakieś kolejne. Z tego powodu przyglądamy się i również będziemy chcieli wziąć udział w tej dyskusji. Chodzi o to, żeby było jasne, że generalnie te 2 zadania są kluczowe, a ktoś po prostu musi je wykonywać tak, żeby strefa euro i Unia Europejska były stabilne. Będziemy dyskutować nad tym, aby ten proces był zakończony sukcesem, chociaż widać… Miałem przyjemność w czwartek i piątek uczestniczyć w spotkaniu Komitetu Ekonomiczno-Finansowego, na którym była dyskusja nad reformą strefy euro. Część krajów wyrażała tam pewien sceptycyzm, generalnie zwracając uwagę na problemy prawne w niektórych krajach z łatwym przekształceniem ESM, czyli Europejskiego Mechanizmu Stabilności, w Europejski Fundusz Walutowy. Czy te utrudnienia prawne będą decydujące, to trudno powiedzieć. Na razie kibicujemy. Jesteśmy zainteresowani tym, żeby strefa euro była stabilna. Dziękuję.

Przewodniczący Marek Rocki:

Dziękuję bardzo.

Sprawozdawcą komisji jest pan senator Marek Pęk.

Senator Marek Pęk:

Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!

Pan minister merytorycznie już właściwie wyczerpał temat. Ja chciałbym zwrócić uwagę tylko na jeden aspekt, który w stanowisku rządu też został jasno sformułowany, choć może pan minister go tak dokładnie nie zasygnalizował. A mianowicie, po raz kolejny mamy do czynienia z budowaniem jakiejś instytucji, która dotyczy tylko i wyłącznie państw znajdujących się w strefie euro. Tutaj powstaje cały segment problemów, co w takim razie z udziałem w tym mechanizmie państw, które w systemie euro nie są. A więc to jest pierwsza sprawa, na którą uczulam rząd. Chodzi o to, żeby w dalszych pracach nad tym projektem zwracał uwagę właśnie na to, czy w ogóle i w jaki sposób państwa, które pozostają poza strefą euro, ale uczestniczą w Unii Bankowej, będą miały wpływ na działanie tego mechanizmu; czy tutaj będzie jakaś gradacja; w jakiej kolejności poszczególne państwa będą korzystały ze wsparcia Europejskiego Funduszu Walutowego.

I jeszcze jedna uwaga polityczna. Już po raz kolejny na posiedzeniu tej komisji opiniujemy akty, które dotyczą strefy euro czy tej strefy Unii Bankowej. Czy to tak naprawdę nie jest de facto takie miękkie i systematyczne, ale konsekwentne wprowadzanie instrumentarium pod Europę dwóch prędkości? Wydaje mi się, że w tym momencie rząd powinien szczególnie czujnie przyglądać się tego typu projektom, bo przecież wszyscy opowiadamy się przeciwko Europie dwóch prędkości. W obecnej sytuacji makroekonomicznej Europy rzeczywiście wysoce dyskusyjny jest także pogląd, że euro jest panaceum na wszystkie problemy Unii Europejskiej. To jest dyskusja otwarta. Widzimy, że kryzys strefy euro cały czas trwa. Oczywiście z tego stanowiska wynika też to, że chyba 85% potencjału ekonomicznego to są w tym momencie, po brexicie, państwa grupy euro, jednak nie zmienia to faktu, że w Unii Europejskiej, do której myśmy wchodzili, wszyscy mieli być równi. Tutaj wyraźnie równowaga, wydaje mi się, jest, tak jak mówię, miękko, ale konsekwentnie krok po kroku naruszana. Tak więc ja też co do zasady pozytywnie reaguję na ten dokument, ale szczególnie uczulam rząd właśnie na mechanizmy jakiegoś pozostawiania poza nawiasem państw spoza strefy euro. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Marek Rocki:

Dziękuję.

Panie Ministrze?

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Leszek Skiba:

Pełna zgoda – to mogę powiedzieć. Bardzo dziękuję za tę opinię. Mamy świadomość wszystkich ryzyk, o których mówił pan senator. Rzeczywiście w ramach prac, wyrażania naszego stanowiska i dyskusji wewnętrznej kierujemy się tą opinią. Chodzi o to, aby nie było tak, że jesteśmy właśnie spychani gdzieś na margines. Dziękuję.

Przewodniczący Marek Rocki:

Dziękuję bardzo.

To ja dyskusyjnie… O ile podzielam opinię pozytywną dotyczącą aktu, o tyle nie podzielam opinii pana senatora co do miękkiego wprowadzania Europy dwóch prędkości, bo istnienie strefy euro oznacza, że jest Europa dwóch prędkości. Czyli nie to, że będzie wprowadzana, tylko to, że już jest to fakt. A wchodziliśmy do Europy, zakładając, że będziemy mieli euro. Tak więc też nie realizujemy tego, co wcześniej zaplanowaliśmy. Ale istnienie takich mechanizmów, które będą sprzyjały równemu rozwojowi gospodarczemu całej Europy na pewno jest pożyteczne. I stąd byłbym za tym, żebyśmy to poparli.

Czy mamy wystąpienia w dyskusji?

Rozumiem, że wobec niezgłoszenia uwag przez senatora Pęka możemy przyjąć, że komisja poparła projekt rozporządzenia.

Punkt 5. porządku obrad: zalecenie Rady w sprawie polityki gospodarczej w strefie euro – COM(2017) 770

Przechodzimy do punktu piątego: zalecenie Rady w sprawie polityki gospodarczej w strefie euro – dokument COM(2017) 770.

Chcę poinformować, że ten dokument otrzymaliśmy zgodnie z art. 8 ust. 2 ustawy kooperacyjnej. Komisja może wyrazić opinię o projekcie aktu nieustawodawczego w ciągu 21 dni od otrzymania projektu stanowiska, a projekt informacji o stanowisku rządu do tego aktu otrzymaliśmy 3 stycznia.

Ponownie poproszę pana ministra Skibę.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Leszek Skiba:

Dziękuję bardzo.

Panie Przewodniczący! Szanowni Państwo!

Mam przyjemność przedstawić stanowisko rządu do projektu zalecenia Rady w sprawie polityki gospodarczej. Po kryzysie pojawiło się takie rozwiązanie – czyli taki mechanizm koordynowania polityk gospodarczych krajów Unii Europejskiej – które określane jest mianem semestru europejskiego. W ramach zaleceń Rady państwa dyskutują nad tym, aby wspólnie prowadzić i koordynować właśnie politykę gospodarczą. Komisja Europejska po analizie wyzwania sporządza taki projekt zalecenia i my właśnie dyskutujemy nad takim dokumentem, który został przygotowywany przez Komisję i prawdopodobnie zostanie przyjęty przez Radę. Projekt opublikowany został w listopadzie 2017 r.

Ten projekt obejmuje 5 głównych priorytetów dla krajów strefy euro. My tu rozmawiamy o projekcie dotyczącym właśnie wspólnej polityki gospodarczej krajów, które mają wspólną walutę. Z tego powodu wyzwania koordynacyjne są szczególnie istotne, co pokazał kryzys.

Pierwsza rekomendacja dotyczy wzrostu gospodarczego. Wynika to z faktu, że po kryzysie mamy do czynienia z całym szeregiem analiz i badań dotyczących tego, że wzrost produktywności, wzrost gospodarczy jest wolniejszy niż przed kryzysem. Jest cała refleksja o tym, jakie są źródła tego spowolnienia wzrostu gospodarczego. Jest o tym cała dyskusja, której nie będę przytaczał. Generalnie w ramach rekomendacji zwrócona jest uwaga na konieczność przeprowadzania reform strukturalnych. Być może z tego powodu był dyskutowany pierwszy punkt dzisiejszego porządku. Pokazane jest znaczenie i rola reform strukturalnych, które mają w efekcie doprowadzić do tego, że wzrost gospodarczy, wzrost produktywności, wzrost potencjału gospodarczego będzie większy. Dotyczy to nie tylko otoczenia, czyli deregulacji, uproszczeń dla biznesu, ale również analizy i przeciwdziałania pewnym przeszkodom związanym z inwestycjami i tworzeniem nowych miejsc pracy. Generalnie można powiedzieć, że ten typ zaleceń właśnie zmierza do tego, aby wskazać, że kraje powinny nieustannie zmierzać do tego, by prowadzić reformy strukturalne zmierzające do poprawy produktywności i ograniczenia barier dla przedsiębiorczości. Jednocześnie jest taka sugestia, że warto skorygować politykę gospodarczą w taki sposób, aby zrównoważyć nierównowagę zewnętrzną, jaką jest deficyt lub nadmierna nadwyżka obrotów bieżących. Są kraje, które generalnie charakteryzują się nadwyżką. Obecnie kraje strefy euro nie notują już takich znaczących deficytów na rachunku obrotów bieżących, a w związku z tym ten punkt raczej zmierza do tego, aby stopa inwestycji w krajach północy, głównie w Niemczech, była większa. I to zalecenie tak naprawdę finalnie ma taką treść.

Druga rekomendacja dotyczy polityki budżetowej. Naturalne jest to, że po kryzysie, kiedy mamy wysoki poziom długu, ważne jest, żeby polityka fiskalna była ostrożna, stabilna. Chodzi o to, aby nie generować nadmiernej nierównowagi, aby nie pojawiało się zagrożenie ryzykiem przekroczenia progu 3% PKB, jak również aby polityka fiskalna nie była prowadzona w taki sposób, by tłumić ożywienie gospodarcze, ale raczej – by wspierać ożywienie gospodarcze.

W trzeciej jest mowa o: konieczności czy znaczeniu reform promujących tworzenie wysokiej jakości miejsc pracy, równych szansach, dostępie do rynku pracy, sprawiedliwych warunkach pracy. Mamy tutaj do czynienia z szeregiem wyzwań technologicznych, też związanych z charakterem rynku pracy; z problemem różnego rodzaju niedopasowań na rynku pracy – geograficznych czy kompetencyjnych – problemem nierówności społecznych. Ten punkt dotyczy tych spraw.

W czwartej rekomendowane są prace nad ukończeniem Unii Bankowej. Rozmawialiśmy już o tym. Te działania są prowadzone. Dyskutuje się o nich. Ten proces nie jest zakończony. Uznaje się za istotne, aby w przewidującej perspektywie te prace były dokończone.

Piąta rekomendacja dotyczy całej reformy strefy euro. To nie jest tylko Unia Bankowa, ale szereg innych działań. I tego ta rekomendacja dotyczy.

Generalnie stanowisko Polski jest pozytywne. Chcemy, aby strefa euro rzeczywiście była obszarem o wyższym tempie wzrostu gospodarczego, gdzie Polski eksport będzie trafiał z wyższą dynamiką. Przypominam, że znacząca część polskiego eksportu trafia do strefy euro i wspiera to wzrost gospodarczy w Polsce. Szybsze tempo wzrostu gospodarczego w strefie euro na pewno będzie wspierało przyśpieszenie w Polsce tempa wzrostu gospodarczego, wzrost wynagrodzeń, innowacyjności i inwestycji. W związku z tym te wszystkie działania, które zmierzają do tego, aby strefa euro się rozwijała, są korzystne, oczywiście z takim zastrzeżeniem, że obserwujemy, w jaki sposób następują reformy związane ze zmianami w strefie euro, i jesteśmy zainteresowani tym, żeby miejsce Polski było stabilne, jeśli chodzi o całą Unię Europejską, i żeby kraje spoza strefy euro w dalszym ciągu miały prawo do głosu i do wyrażania swojej opinii. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Marek Rocki:

Dziękuję bardzo.

W tej sprawie także senator Pęk jest sprawozdawcą.

Senator Marek Pęk:

Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!

To jest taki charakterystyczny dla instytucji europejskich dokument. On jest tak ogólny, że trudno w ogóle wchodzić w jakąś głębszą polemikę o nim. Ja również pozytywnie odnoszę się do większości z tych postulatów, jednak mam wrażenie jako konsekwentny krytyk pewnych standardów Unii Europejskiej, że jest to taka europejska mowa-trawa, z której wiele nie wynika. Ja się jednak spodziewałem – szczególnie w tej konkretnej sytuacji, w jakiej znajduje się Unia Europejska po brexicie czy w trakcie brexitu – jakichś takich bardziej wizjonerskich, odważnych, twórczych idei i uwag. Unia Europejska stawia sobie coraz więcej nowych ambitnych celów, o których tutaj systematycznie dyskutujemy, a tak naprawdę cały czas podstawowym celom, dla których powstała, jeszcze daleko do pełnej realizacji, chociażby takim jak jednolity rynek, a szczególnie jednolity rynek usług w obszarze handlu elektronicznego, energii, transportu, cyfryzacji. To wszystko jest cały czas wielkim wyzwaniem Unii Europejskiej. Ja oczekuję większej odwagi, większego wizjonerstwa. Tutaj tego na pewno nie ma. Ale, tak jak mówię, co do tej warstwy bardzo ogólnej to trudno jest polemizować. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Marek Rocki:

Dziękuję bardzo.

Otwieram dyskusję.

Kto z państwa senatorów chciałby zabrać głos? Nikt.

Wobec niezgłoszenia uwag możemy przyjąć, że komisja poparła projekt tego rozporządzenia.

Wracamy do porządku obrad.

Punkt 6. porządku obrad: zmieniony wniosek dotyczący rozporządzenia Rady zmieniającego rozporządzenie (UE) nr 904/2010 w odniesieniu do środków wzmacniania współpracy administracyjnej w dziedzinie podatku od wartości dodanej – COM(2017) 706

Przechodzimy do rozpatrzenia punktu szóstego: zmieniony wniosek dotyczący rozporządzenia Rady zmieniającego rozporządzenie nr 904/2010 w odniesieniu do środków wzmacniania współpracy administracyjnej w dziedzinie podatku od wartości dodanej. To jest dokument COM(2017) 706.

Projekt stanowiska Rzeczypospolitej Polskiej otrzymaliśmy na podstawie art. 7 ustawy kooperacyjnej i zgodnie z ust. 4 tego artykułu komisja może wyrazić opinię o projekcie aktu ustawodawczego.

Proszę pana ministra Walczaka o przedstawienie projektu stanowiska.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Piotr Walczak:

Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!

Mam przyjemność przedstawić państwu stanowisko rządu do wniosku Komisji Europejskiej dotyczącego rozporządzenia Rady zmieniającego rozporządzenie nr 904 z 2010 r. w odniesieniu do środków wzmacniania współpracy administracyjnej w dziedzinie podatku od wartości dodanej, czyli podatku VAT.

Tak naprawdę zmiany do tego rozporządzenia dotyczą 4 obszarów. Przede wszystkim wprowadzone jest nowe narzędzie współpracy administracyjnej polegające na joint audits, czyli, krótko mówiąc, kontrolach wspólnych. Następnie rozporządzenie proponuje dostęp do bazy danych rejestracyjnych pojazdów. Wreszcie nakłada na państwa członkowskie obowiązek współpracy z OLAF i przede wszystkim z Prokuraturą Europejską w zakresie szczególnie groźnych przestępstw związanych z podatkiem VAT. I obszar czwarty, dla Polski szczególnie ważny, to zmiany dotyczące wymiany i przechowywania informacji. Rozszerza się ten zakres. Ja podkreślam, że dzisiaj istnieje platforma wymiany informacji, tzw. Eurofisc. Nas szczególnie interesuje obszar trzeci w Eurofiscu, który dotyczy wymiany informacji o procedurze 42 i 63. W tym zakresie występuje szczególnie dużo patologii w obszarze przestępczości vatowskiej.

Jeśli chodzi o stanowisko rządu, to oczywiście rząd popiera kierunkowo zmiany do rozporządzenia. Zwracam uwagę, że zdaniem naszego rządu przestępczość vatowska jest bardzo groźna. Ten temat powinien być szczególnie pilnie rozpracowany przez agendy unijne, dlatego że dzisiaj przestępczość vatowska w dużej mierze jest związana z przestępczością transgraniczną i jest realizowana właśnie pomiędzy krajami członkowskimi wspólnoty europejskiej i strefy Schengen ze względu na brak kontroli granicznej.

Kwestia dotyczy pewnych rozwiązań szczegółowych, którym niewątpliwie trzeba będzie się bardziej przyjrzeć. Jeśli chodzi o pierwszą propozycję, czyli wprowadzenie nowego narzędzia w postaci kontroli wspólnych, to zwracamy uwagę, że istnieje tutaj pewne niebezpieczeństwo dużego obciążenia naszej administracji, Krajowej Administracji Skarbowej, kontrolami, ponieważ zgodnie z propozycją będzie to obligatoryjna pomoc administracyjna, jeśli zwrócą się o nią 2 państwa członkowskie. Następnym takim dyskusyjnym obszarem jest udział kontrolerów z innego państwa wspólnotowego w tej kontroli wspólnej. Oczywiście tu jest kwestia zakresu jego kompetencji, które by miał w poszczególnych krajach członkowskich. Jednak, pomijając te drobne aspekty, generalnie rząd jak najbardziej jest za tym uszczelnieniem w zakresie podatku VAT. Szczególnie zwracam uwagę właśnie na obszar trzeci. Podkreślam, że dzisiaj Polska jest członkiem Eurofiscu i wymieniamy informacje na temat przestępczości vatowskiej. Jako ciekawostkę mogę powiedzieć, że np. nie są członkiem tej platformy wymiany Niemcy, nasz główny partner. Tam niestety dochodzi do poważnych wyłudzeń w zakresie transgranicznego podatku VAT przy nabyciach wewnątrzwspólnotowych.

Dlatego reasumując bardzo proszę Wysoką Komisję o przyjęcie stanowiska rządowego. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Marek Rocki:

Dziękuję bardzo.

Sprawozdawcą w tej sprawie jestem ja.

Podzielając opinię pana ministra, powiem, że każda inicjatywa, która będzie sprzyjała poprawie ściągalności podatku, szczególnie właśnie w sytuacji zjawisk, które są transgraniczne, jest warta poparcia. I stąd proponuję, aby komisja poparła ten projekt aktu.

Otwieram dyskusję.

Czy ktoś z państwa senatorów chciałby zabrać głos? Nie.

Ponieważ uwagi nie zostały zgłoszone, możemy przyjąć, że komisja poparła projekt rozporządzenia.

Punkt 7. porządku obrad: wniosek dotyczący dyrektywy Rady zmieniającej dyrektywę 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej w zakresie okresu obowiązywania minimalnej stawki podstawowej – COM(2017) 783

W punkcie siódmym mamy wniosek dotyczący dyrektywy Rady zmieniającej dyrektywę 2006/112 w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej w zakresie okresu obowiązywania minimalnej stawki podstawowej. Jest to dokument COM(2017) 783.

Projekt stanowiska Rzeczypospolitej Polskiej otrzymaliśmy na podstawie art. 7 ustawy kooperacyjnej i zgodnie z ust. 4 tego artykułu komisja może wyrazić opinię o projekcie aktu ustawodawczego.

W tej sprawie głos zabierze pan dyrektor Kołodziej w imieniu pana ministra Gruzy, jak rozumiem.

Bardzo proszę.

Zastępca Dyrektora Departamentu Podatku od Towarów i Usług w Ministerstwie Finansów Bartłomiej Kołodziej:

Dziękuję bardzo.

Panie Przewodniczący! Szanowna Komisjo!

Pozwolę sobie przedstawić stanowisko rządu do projektu przedstawionego przez Komisję Europejską co do zmiany dyrektywy o podatku VAT w zakresie minimalnej stawki podstawowej.

Otóż projekt przewiduje, że stawka podstawowa powinna być na poziomie niższym niż 15%. Byłoby to już siódme przedłużenie obowiązywania stawki podstawowej na minimalnym poziomie 15%, z tym że, w odróżnieniu od wcześniejszych rozwiązań, w tym momencie byłoby to już przedłużenie trwałe, a nie okresowe.

Rząd popiera wniosek Komisji w tym zakresie, uznając, że takie rozwiązanie jest jak najbardziej uzasadnione i celowe. Popiera również utrzymanie tego progu na poziomie 15%. Brak takiej regulacji mógłby powodować powstanie różnej konkurencji podatkowej pomiędzy krajami członkowskimi, co byłoby zjawiskiem niekorzystnym. Poza tym pozwolę sobie zwrócić uwagę na fakt, że obecnie najniższa stawka podstawowa stosowana przez kraje Unii Europejskiej to jest 17%, w związku z tym utrzymanie tego progu na poziomie 15% dalej dawałoby pewną swobodę manewru państwom członkowskim.

Jedyne zastrzeżenie może budzić w tym dokumencie argumentacja w motywie trzecim, w którym Komisja uzasadnia czy argumentuje wprowadzenie tego progu przedstawieniem systemu definitywnego w zakresie podatku VAT. To wydaje się być nietrafione z tego względu, że jeszcze nie znamy ostatecznie propozycji i kształtu tego systemu definitywnego. Dopiero spodziewamy się, że będzie on opublikowany i przedstawiony przez Komisję Europejską na początku tego roku. Ale, pomimo że jest to nietrafne uzasadnienie w tym motywie, nie zmienia to stanowiska rządu w tym temacie.

Tak że to są najważniejsze elementy dotyczące stanowiska rządu w tym przedmiocie. Uprzejmie proszę o przyjęcie tego stanowiska.

Przewodniczący Marek Rocki:

Dziękuję bardzo.

W tej sprawie także ja jestem sprawozdawcą.

Podzielając opinię pana dyrektora, proponuję, aby komisja poparła projekt tego rozporządzenia.

Czy ktoś z państwa senatorów chciałby zabrać głos? Nie.

Wobec tego stwierdzam, że komisja poparła projekt zalecenia.

Punkt 8. porządku obrad: akty ustawodawcze bez uwag – propozycja: COM(2017) 742, COM(2017) 774, COM(2017) 792

W punkcie ósmym porządku obrad prezydium komisji proponuje, aby nie rozpatrywać na posiedzeniu komisji projektów aktów ustawodawczych o numerach 742, 774, 792.

Czy są inne propozycje w tej sprawie? Nie.

Stwierdzam, że komisja zatwierdziła propozycję prezydium.

Punkt 9. porządku obrad: akty nieustawodawcze, w sprawie których komisja wystąpi o stanowisko – propozycja: COM(2017) 835, COM(2017) 713

W punkcie dziewiątym prezydium komisji proponuje wystąpić o stanowisko rządu do projektów aktów nieustawodawczych o numerach 835 i 713.

Czy są inne propozycje? Nie.

Stwierdzam, że komisja zaakceptowała także tę propozycję.

Punkt 10. porządku obrad: akty nieustawodawcze, w sprawie których komisja nie wystąpi o stanowisko – propozycja: COM(2017) 691, COM(2017) 711, COM(2017) 726, COM(2017) 731, COM(2017) 733, COM(2017) 746, COM(2017) 756, COM(2017) 757, COM(2017) 758, COM(2017) 759, COM(2017) 764, COM(2017) 765, COM(2017) 766

W punkcie dziesiątym prezydium komisji proponuje nie występować o stanowisko rządu do projektów aktów nieustawodawczych o następujących numerach: 691, 711, 726, 731, 733, 746, 756, 757, 758, 759, 764, 765 i 766.

Czy są inne propozycje? Nie.

Stwierdzam, że komisja zatwierdziła…

Porządek obrad tego posiedzenia został wyczerpany, ale kolejne posiedzenie mamy dzisiaj o 16.00 w sali nr 13 w budynku G, a jutro – o 8.30 w sali nr 182.

Kończę to posiedzenie.

(Koniec posiedzenia o godzinie 13 minut 40)