Zapis stenograficzny

– posiedzenie Komisji Kultury i Środków Przekazu (77.)

w dniu 16 stycznia 2018 r.

Porządek obrad:

1. Rozpatrzenie ustawy budżetowej na rok 2018 w częściach właściwych przedmiotowemu zakresowi działania komisji: 01 – Kancelaria Prezydenta RP; 09 – Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji; 24 – Kultura i ochrona dziedzictwa narodowego; 83 – Rezerwy celowe; 85 – Budżety wojewodów ogółem; a także planów finansowych: Funduszu Promocji Kultury; Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej; Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia; Narodowego Funduszu Ochrony Zabytków (druk senacki nr 700, druki sejmowe nr 1876, 2073 i 2073-A).

(Początek posiedzenia o godzinie 13 minut 04)

(Posiedzeniu przewodniczy przewodniczący Jerzy Fedorowicz)

Przewodniczący Jerzy Fedorowicz:

Witam państwa.

Otwieram posiedzenie Komisji Kultury i Środków Przekazu Senatu Rzeczypospolitej Polskiej.

Przedstawiam porządek posiedzenia: rozpatrzenie ustawy budżetowej na rok 2018 – druk senacki nr 700, druki sejmowe nr 1876, 2073 i 2073 A – w zakresie dotyczącym Kancelarii Prezydenta, Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, kultury i ochrony dziedzictwa narodowego, planu finansowego Narodowego Funduszu Ochrony Zabytków, planu finansowego Funduszu Promocji Kultury i planu finansowego Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej oraz Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia.

Do porządku obrad dodaję sprawy różne i proszę o jego akceptację.

Czy w sprawie porządku…

(Wypowiedź poza mikrofonem)

To będą bardzo krótkie, króciutkie sprawy różne, zajmą dosłownie minutę.

Czy w sprawie porządku państwo senatorowie zgłaszają jakieś uwagi?

Nie widzę zgłoszeń.

Punkt 1. porządku obrad: rozpatrzenie ustawy budżetowej na rok 2018 w częściach właściwych przedmiotowemu zakresowi działania komisji: 01 – Kancelaria Prezydenta RP; 09 – Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji; 24 – Kultura i ochrona dziedzictwa narodowego; 83 – Rezerwy celowe; 85 – Budżety wojewodów ogółem; a także planów finansowych: Funduszu Promocji Kultury; Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej; Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia; Narodowego Funduszu Ochrony Zabytków (druk senacki nr 700, druki sejmowe nr 1876, 2073 i 2073-A)

W takim razie proszę o rozpatrzenie rozdziału 92123 „Narodowy Fundusz Rewaloryzacji Zabytków Krakowa” w części „Kancelaria Prezydenta RP”.

Aha, chciałbym przywitać gości.

(Głos z sali: Jeszcze nie ma listy.)

Nie ma jeszcze listy. No dobrze, ale proszę o sekundę, żebym mógł dopełnić formalności, także grzecznościowych.

Aha, no i nie gniewajcie się, ale… Przegrzałem się, było tak zimno, że się przegrzałem.

(Głos z sali: Gdzie?)

Zbierałem kasę na dzieci, wiesz, WOŚP. Zawsze to robię i zawsze się przeziębiam.

Witam szefa Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej, panią minister Halinę Szymańską. Bardzo mi miło. Witam panie z kancelarii, panią Ignaczak-Bandych, pana Daniela Wicińskiego. Witam pana dyrektora Wilamowskiego ze Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa, zawsze jest z nami. Pana ministra Sellina nie widzę, ale rozumiem, że jest upoważniony pan dyrektor Wojciechowski… przepraszam, Wojciech Kwiatkowski, którego witam.

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Nie, dobrze powiedziałem.

(Głos z sali: Tak, tak.)

Witam pana Witolda Kołodziejskiego, szefa Krajowej Rady, z panem ministrem Kaweckim i z państwem dyrektorami. Witam panią Annę Kalinowską-Głosek, naczelnika Wydziału w Departamencie Finansowania Sfery Budżetowej ze specjalistami z Ministerstwa Finansów. Witam państwa serdecznie.

Oddaję głos pani minister Halinie Szymańskiej.

Bardzo proszę, Pani Minister.

Szef Kancelarii Prezydenta RP Halina Szymańska:

Panie Przewodniczący! Szanowni Państwo!

Postaram się bardzo syntetycznie przedstawić państwu informację dotyczącą środków zaplanowanych w 2018 r. jako dotację przeznaczaną na Narodowy Fundusz Rewaloryzacji Zabytków Krakowa. Pozostaje ona na tym samym poziomie co w roku 2017 i wynosi 30 milionów zł. Pieniądze z tego funduszu, których Kancelaria Prezydenta jest dysponentem, znajdują się w części 01 budżetu państwa. Przekazujemy je na Narodowy Fundusz Rewaloryzacji Zabytków Krakowa za pośrednictwem Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego.

Strategia działań narodowego funduszu w roku 2018, wzorem lat ubiegłych, będzie się opierać na zasadzie zrównoważonej odnowy całości zespołu zabytkowego Krakowa przy jednoczesnej koncentracji nakładów wokół części objętej w 1978 r. wpisem na pierwszą Listę Światowego Dziedzictwa Kulturalnego i Przyrodniczego UNESCO oraz obszarów uznanych zarządzeniem Prezydenta RP z dnia 8 września 1994 r. i rozporządzeniem Prezydenta RP z dnia 15 marca 2017 r. za pomniki historii. Priorytetowe znaczenie będą miały zatem: Wawel, Stare Miasto w obrębie Plant, historyczne miasto Kazimierz, jako dokument współistnienia kultur chrześcijańskiej i żydowskiej, oraz klasztor benedyktynów w Tyńcu jako najstarszy istniejący w Polsce klasztor kontynuujący tradycję benedyktyńską.

Dofinansowania z funduszu w roku 2018 udzielane będą po raz pierwszy w 3 trybach. Będzie to tryb projektów kluczowych, który obejmie zadania strategiczne o 3-letnim okresie realizacji; wprowadzony od 2018 r. tryb projektów wieloletnich, etapowanych, dotyczący zadań objętych ze względu na dobro zabytku 2-letnią i 3-letnią prognozą finansowania oraz tryb projektów jednorocznych. Projekty kluczowe będą finansowane w ramach pierwszego priorytetu operacyjnego zatytułowanego „Projekty kluczowe” obejmującego zadania prowadzone w obiektach o szczególnym znaczeniu dla dziedzictwa narodowego, stanowiących pod względem artystycznym lub historycznym najwybitniejsze świadectwa zjawisk kulturowych i społecznych, wydarzeń i procesów historycznych istotnych dla historii Polski. Szczegółowa informacja dotycząca planowanych zadań została zawarta w przekazanych państwu materiałach.

Dodam, że jeżeli chodzi o koszty utrzymania biura Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa w 2018 r., to zostały one zaplanowane na ok. 820 tysięcy zł. Liczba przyznanych etatów wynosi 6 i pozostaje na niezmienionym poziomie.

Gdyby były jakieś szczegółowe pytania odnośnie do funkcjonowania komitetu czy planów na rok 2018 związanych z tym, które zabytki będą odnawiane, jakie działania będą podejmowane w przyszłym roku… Poprosiłam o przybycie na dzisiejsze posiedzenie dyrektora biura, pana Macieja Wilamowskiego, który szczegółowo odpowie na wszystkie państwa pytania. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Jerzy Fedorowicz:

Dziękuję, Pani Minister.

Otwieram dyskusję.

Zapraszam państwa senatorów do dyskusji. Czy ktoś z państwa senatorów chce zabrać głos w tej sprawie?

Ja mogę tylko podziękować w imieniu Krakowa, ale też w imieniu wszystkich Polaków za to, że utrzymana jest zasada finansowania przez komitet. Pan dyrektor Wilamowski jest zawsze z nami. Wszystko działa naprawdę dobrze i jest bardzo profesjonalne. Dziękuję bardzo.

Ponieważ nie ma żadnych pytań, powiem tak. Pani Minister, jeżeli chce pani z nami siedzieć, to bardzo proszę, ale w razie czego, gdyby miała pani inne obowiązki, to melduję, że jest pani wolna.

(Szef Kancelarii Prezydenta RP Halina Szymańska: Dziękuję bardzo.)

Dziękuję bardzo.

Teraz proszę o zabranie głosu… I tu będzie moja prośba, Panie Dyrektorze, Panie Ministrze Kołodziejski, żeby nie opisywał pan tego, co mamy, tylko, przeprowadził swoje wystąpienie w skrócie. Gdyby był pan tak uprzejmy. Bo część już znamy.

Pozwolę sobie zająć jeszcze minutkę.

Dziękuję Kancelarii Prezydenta. Dziękuję panu Wilamowskiemu za przyjazd z Krakowa.

Panie Ministrze, Panie Przewodniczący, udzielam panu głosu.

Przewodniczący Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji Witold Kołodziejski:

Szanowni Państwo!

Tak więc krótko. Jeśli chodzi o różnice w stosunku do budżetu na rok 2017, to one są po stronie dochodów. Na 2017 r. zaplanowaliśmy dochody na poziomie 23,5 miliona zł, na 2018 r. zwiększyliśmy je i zaplanowaliśmy na kwotę 27 milionów zł.

Chciałbym tylko powiedzieć, że Krajowa Rada po raz pierwszy zastosowała procedurę przetargową, jeśli chodzi o proces koncesyjny. Zrobiliśmy to w sytuacji, w której były ku temu warunki, były bardzo równoważne oferty. Tak zrobiliśmy w Gdańsku, gdzie w przetargu wygrała Grupa Radiowa Agory, płacąc za koncesję 4,5 miliona zł. Mówię o tym dlatego, że po raz pierwszy możemy stwierdzić, jaka tak naprawdę jest wartość rynkowa tego typu koncesji i tego typu częstotliwości. Oczywiście to nie znaczy, że Krajowa Rada będzie teraz cały czas stosowała procedury przetargowe, będzie je stosowała jedynie wtedy, kiedy będą bardzo zbliżone wnioski, bardzo podobne propozycje.

Jeśli chodzi o budżet roku 2017, to zgłoszenie było na 38 milionów zł. Później, w wyniku korekt już w parlamencie ta kwota została zmniejszona do 30 milionów zł. W tej chwili w budżecie na rok 2018 po stronie dochodowej planujemy 24 miliony 800 zł, po stronie wydatkowej – 42 miliony 989 zł. Jeśli chodzi o dotychczasowe wydatki, to zredukowaliśmy budżet do 28 milionów zł, ale w tym roku znajdzie się w nim dodatkowa pozycja: „Badania telemetryczne” – 15 milionów zł. Dlatego też ogólnie budżet Krajowej Rady jest większy, jest większy o te 15 milionów zł. Sumując, wychodzi na to, że budżet wynosi 42 miliony 989 zł.

Wynagrodzenia… Może rzeczywiście w tej chwili nie będę szczegółowo omawiał składników tego budżetu, bo państwo macie to napisane. Są 2 główne składniki… Pierwszorzędnym kosztem po stronie Krajowej Rady jest oczywiście obsługa wniosków o umorzenie bądź rozłożenie na raty zaległości abonamentowych. W tej chwili w Krajowej Radzie jest 204 tysiące takich wniosków. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Jerzy Fedorowicz:

Dziękuję bardzo, Panie Przewodniczący, Panie Ministrze.

Czy ktoś z państwa senatorów chce zabrać głos w tej sprawie, w sprawie budżetu Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji?

Nie widzę chętnych.

W takim razie ja tylko spytam – bo już tyle lat spotykamy się w podobnej sprawie, w sprawie dotyczącej umorzeń – jaką sytuację pan przewiduje: czy to będzie narastać, czy to będzie maleć? No, w końcu gros pieniędzy… Jednak spora kwota przeznaczana jest na ludzi, którzy zajmują się tymi umorzeniami. Czy pan minister widzi zakończenie tego procesu, w jakiejś mniej lub bardziej odległej przyszłości?

Przewodniczący Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji Witold Kołodziejski:

Jedynym rozwiązaniem, jakie widzę, jest wprowadzenie abolicji, która na podstawie ustawy umorzyłaby te wszystkie postępowania. Wiem, że jest to możliwe przede wszystkim dzięki nowej ustawie abonamentowej, gdyby była tam taka formuła, że rekompensaty z budżetu państwa można stosować również w przyszłym roku, jeśli chodzi o rekompensaty za ulgi abonamentowe. Wtedy można by było zaplanować ustawę abolicyjną i w ten sposób wyrównać straty z budżetu, ale przede wszystkim pomóc tym wszystkim ludziom, którzy czekają na rozpatrzenie wniosku. Bo to nie jest kłopot jedynie urzędników, to jest przede wszystkim bardzo duży problem osób, którzy dostali pisma – początkowo z Poczty Polskiej, później już poważne, z urzędów skarbowych – o konieczności zapłaty 5-letnich zaległości. To są sytuacje bardzo często dramatyczne i, wydaje się, trudne dzisiaj do rozwiązania bez ustawy abolicyjnej.

Przewodniczący Jerzy Fedorowicz:

Rozumiem. Dziękuję bardzo.

Pani senator Barbara Borys-Damięcka.

Senator Barbara Borys-Damięcka:

Dziękuję.

Ja chciałabym tylko zapytać: czy uważa pan, że Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji ma wystarczający zespół monitorujący? I jeżeli można wiedzieć, to w jakiej liczbie i czy to odpowiada środkom finansowym. Chodzi o zespół monitorujący pewne prawidłowości w realizacji programów telewizyjnych przez wszelkiego rodzaju anteny telewizyjne, nie tylko komercyjne, ale również telewizję publiczną. Mam na myśli kłamliwe informacje, nieprawdziwe informacje, interpretacje jednostronne itd. Mówię o telewizji jako takiej, w całej swojej okazałości, bez rozróżnienia na stacje komercyjne i telewizję publiczną. Czy zespół monitorujący, który śledzi prawidłowość funkcjonowania stacji telewizyjnych, jest wystarczający i czy jest w stanie monitorować wszystkie telewizje? Czy też po prostu rezygnuje z monitorowania niektórych telewizji i ich programów, odpuszcza to? Jakiej wielkości to jest zespół? Dziękuję.

Przewodniczący Jerzy Fedorowicz:

Proszę, Panie Przewodniczący.

Przewodniczący Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji Witold Kołodziejski:

Jeśli chodzi o zespół monitorujący w Krajowej Radzie, to jest to 16 osób, które zajmują się…

(Senator Barbara Borys-Damięcka: Przepraszam, ile?)

16, jest 16 osób, które zajmują się monitoringiem. Oczywiście ten zespół nie jest w stanie monitorować na bieżąco ani wszystkich, ani większości, ani nawet dużego fragmentu programów, które ukazują się na antenie. Poza tym on zajmuje się monitoringiem wszelkiego rodzaju treści i w telewizji, i w radiu. Innego rodzaju monitoringi wykonujemy okazjonalnie bądź zlecamy je na zewnątrz. To są monitoringi, które opisują, jeśli chodzi o media publiczne, realizację misji i wydatkowanych pieniędzy. Przypomnijmy, w przypadku mediów publicznych mamy do czynienia z planami finansowo-programowymi i tutaj Krajowa Rada pilnuje, czy pieniądze, które przekazała z abonamentu, są należycie wydatkowane, czy programy, które zostały zadeklarowane przez nadawców, rzeczywiście były zrobione i wyemitowane.

Jeśli zaś chodzi o jakościową analizę programów – jak przypuszczam, pani senator o to najbardziej chodzi – to ona wymyka się spod takich kontroli. Kontrole i monitoringi, jeśli chodzi o jakościową analizę, wychwytują przede wszystkim kolizję z prawem, czyli albo niewypełnianie zobowiązań koncesyjnych, albo wprost łamanie przepisów ustawy o radiofonii i telewizji. Ale jeżeli pani senator chodzi o porównywanie i o jakościową analizę, o to, jak jest realizowana misja pluralizmu, obiektywizmu i tego typu sprawy, to takich monitoringów nie ma. Aczkolwiek, w związku z pracami, które zamawiamy w środowiskach akademickich, taki zakres już wpisujemy. Będziemy rozszerzać tego typu analizy, ale raczej przez zewnętrzne działania. No, w tej chwili, po 2 latach jesteśmy w trakcie wypracowywania i utrwalania kryteriów oceny, chcemy je zobiektywizować, żeby móc porównywać różnych nadawców według tych samych kryteriów. Jednak to jakby służy dyskusji i dalszym opracowaniom, a nie konkretnym zastosowaniom, bo, tak jak powiedziałem, jeżeli zostaje złamana ustawa o radiofonii i telewizji, to wkracza odpowiedni departament, działają tu inne departamenty Krajowej Rady na podstawie monitoringów realizowanych przez Departament Monitoringu.

Kolejna rzecz, jaką planujemy w tej kwestii, to jest stworzenie pewnego zespołu. Ja to nazwałem „okrągłym stołem mediów”, ale tak naprawdę chodzi o zebranie środowiska nadawców i stowarzyszeń dziennikarskich po to, żeby wspólnie opracować jakiś jeden kodeks, wspólne zasady dla wszystkich nadawców. Jednak to są sprawy, które wprost nie są zapisane w ustawie o radiofonii i telewizji.

Przewodniczący Jerzy Fedorowicz:

Dziękuję bardzo.

Czy jeszcze w sprawie radiofonii chcą państwo zabrać głos?

Nie widzę zgłoszeń.

Panie Przewodniczący, Panie Ministrze, zgodnie z naszym obyczajem, jeżeli pan ze swoją ekipą chce pozostać, to jest pan mile widzianym gościem, jeżeli chcecie państwo nas opuścić, to też się zgadzam.

Zrobię tylko 1-minutową przerwę techniczną.

(Przewodniczący Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji Witold Kołodziejski: Dziękuję bardzo.)

A tymczasem proszę o przygotowanie się pana dyrektora Kwiatkowskiego. Będę też prosił, żeby pan minister, jeżeli nie planuje pojawić się na posiedzeniu senackiej komisji, był łaskaw zawiadomić o tym sekretariat – wtedy będzie mi łatwiej procedować.

(Głos z sali: Zgodnie z naszą wiedzą, ma się spóźnić.)

(Senator Barbara Borys-Damięcka: Nie, no może, może…)

Dobrze. Proszę państwa, rozpoczynamy część posiedzenia, w której będzie omawiany budżet Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Ponieważ wiem, że pan minister Sellin będzie łaskaw się spóźnić, udzielam głosu panu dyrektorowi Wojciechowi Kwiatkowskiem.

Bardzo proszę, Panie Dyrektorze.

Dyrektor Departamentu Finansowego w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego Wojciech Kwiatkowski:

Dziękuję bardzo.

Panie Przewodniczący! Szanowni Państwo!

Tak jak co roku mam zaszczyt wprowadzić państwa w szczegóły projektu budżetu na rok 2018.

Wykaz placówek, które finansujemy lub współfinansujemy… Oczywiście najbardziej zwiększyło się to w obszarze instytucji współprowadzonych z samorządami lokalnymi.

Dochody. Jakie dochody planujemy na rok 2018? To jest kwota ok. 6 milionów zł. Najwięcej tych dochodów będzie pochodzić z działu 921 „Kultura i ochrona dziedzictwa narodowego”. Są to przede wszystkim zwroty dotacji pobranych w nadmiernej wysokości lub niewykorzystanych.

Wydatki budżetu państwa na rok 2018 w części 24 przedstawiają się następująco. Jest lekkie zmniejszenie w tej części, o niecałe 1,3%. Wzrost jest w przypadku administracji publicznej, co jest spowodowane przede wszystkim tym, że przejęliśmy pracowników po likwidowanym Ministerstwie Skarbu Państwa. I tu, na tym slajdzie, jest już szczegółowe wyjaśnienie tabeli: po włączeniu wszelkich środków zagranicznych na realizację projektów współfinansowanych ze środków europejskich.

Następny slajd przedstawia dynamikę wydatków budżetu państwa i wydatków budżetu środków europejskich w części 24.

Dotacje podmiotowe. Te akurat z roku na rok się zwiększają, zwłaszcza w dziale „Kultura i ochrona dziedzictwa narodowego”, i zamiast 908 milionów zł jest 950 milionów zł. Komu zamierzamy przydzielić dotacje podmiotowe, te 950 milionów zł? Jest 38 samorządowych instytucji kultury, wobec których minister kultury i dziedzictwa narodowego podjął zobowiązanie współfinansowania ich działalności. Już teraz na te współprowadzone instytucje przeznaczamy rocznie ok. 134 milionów zł. Dalej. Są 54 nadzorowane państwowe instytucje kultury, 2 osoby prawne i jedna fundacja Ossolineum – na tę grupę instytucji przeznaczamy kwotę ponad 815 milionów zł. Dalej. 7 instytucji artystycznych, 4 instytucje kinematografii, 2 pozostałe osoby prawne, czyli PISF i Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia oraz, tak jak powiedziałem, Fundacja Zakład Narodowy im. Ossolińskich we Wrocławiu. Tak to wygląda kwotowo w poszczególnych rozdziałach.

W roku 2018 będziemy udzielać również dotacji celowych dla jednostek podległych MKiDN, dla pozostałych jednostek sektora finansów publicznych oraz dla innych jednostek spoza sektora finansów publicznych. Dotacje celowe to przede wszystkim finansowanie projektów realizowanych przy współudziale środków Unii Europejskiej, zadania objęte mecenatem państwa wykonywane w ramach programów ministerstwa, realizacja zadań zleconych innym jednostkom, zadania remontowo-konserwatorskie w obiektach zabytkowych, dofinansowanie kosztów realizacji inwestycji i zakupów inwestycyjnych. Na przyszły rok przewidujemy dotacje celowe w kwocie ok. 720 milionów zł.

Na finansowanie programów Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego przeznaczamy również środki poza wydatkami budżetu państwa, są to środki Funduszu Promocji Kultury, które na rok 2018 bardzo wzrosły.

I teraz to, co niektórych z państwa zawsze interesowało w części 24, czyli finansowanie zadań z zakresu ochrony i konserwacji zabytków. Pierwsza kwota, kwota 114 milionów 961 tysięcy zł to jest kwota naszego programu dotacyjnego.

Dalej. Utrzymujemy 2 wyspecjalizowane instytucje zajmujące się ochroną zabytków, czyli Narodowy Instytut Dziedzictwa oraz Narodowy Instytut Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów. Przewidziana na nie kwota to 51 milionów zł.

Dalej. Dotacje celowe i środki na wydatki dla podległych MKiDN jednostek, prace konserwatorskie przy własnych siedzibach mieszczących się w obiektach zabytkowych – na to przeznaczana jest kwota 46 milionów zł.

Kolejne źródło finansowania ochrony zabytków to Fundusz Promocji Kultury. Z tego funduszu przeznaczymy kwotę 8 milionów zł na badania archeologiczne oraz ochronę dziedzictwa kulturowego za granicą.

Powstał wreszcie nowy fundusz celowy, Narodowy Fundusz Ochrony Zabytków. Przychodem tego funduszu będą wpływy z kar administracyjnych wymierzanych przez organy ochrony zabytków na podstawie przepisów ustawy z lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. To będzie pierwszy rok funkcjonowania tego funduszu. Przewidywane wykonanie… Na 2018 r. wydatki tego funduszu zaplanowano w wysokości 16 milionów 315 tysięcy zł.

Podsumowując, podam, że w ramach części 24 oraz Funduszu Promocji Kultury łączne nakłady na ochronę zabytków w 2018 r. wynoszą 236 milionów 829 tysięcy zł. Oczywiście nie są to wszystkie środki, które przeznaczymy na ochronę zabytków. Dużo na ochronę zabytków pójdzie przede wszystkim z naszych środków unijnych. Mamy ósmy priorytet POIiŚ 2014–2020 „Ochrona dziedzictwa kulturowego i rozwój zasobów kultury”. Alokacja, którą otrzymaliśmy, wynosi 467 milionów euro. Na Mazowsze przeznaczone jest tylko 50 milionów zł, a na regiony słabiej rozwinięte – 416,5 miliona euro.

Wreszcie termomodernizacja placówek szkolnictwa artystycznego, dla których organizatorem jest minister kultury i dziedzictwa narodowego. Ta termomodernizacja będzie obejmować ok. 100 budynków zabytkowych, w których mieszczą się nasze szkoły artystyczne, oraz 5 obiektów wyższych uczelni artystycznych, które również są obiektami zabytkowymi. Przewidujemy koszty prac w związku z tymi zabytkowymi budynkami zarówno dla pierwszego i drugiego stopnia szkolnictwa, jak i dla wyższych uczelni w kwocie ok. 300 milionów zł.

Finansowanie projektów z zakresu kultury z udziałem środków Unii Europejskiej. Środki na to umieszczamy w 2 częściach: wydatki budżetu państwa oraz wydatki budżetu środków europejskich podlegające refundacji. To jest to, co mamy zapisane w budżecie, pierwsza oś priorytetowa, czyli to, gdzie jest ta termomodernizacja. A tu jest ósma oś priorytetowa z kwotą 312 milionów zł w budżecie środków europejskich, „Polska cyfrowa” oraz „Pomoc techniczna na lata 2014–2020”.

Kolejny slajd. O środkach europejskich już w skrócie opowiadałem.

Kompleksowa termomodernizacja. Szanowni Państwo, przy tym projekcie warto się zatrzymać, ponieważ cały ten projekt został oszacowany na kwotę 501 milionów zł. Takich nakładów na nasze szkolnictwo nigdy nie mieliśmy.

Termomodernizacja uczelni artystycznych. To dotyczy niewielu uczelni, a dokładnie 5. Wszystkie mieszczą się w obiektach zabytkowych. Są to akademie muzyczne w Bydgoszczy, w Gdańsku, ASP im. Jana Matejki w Krakowie, łódzka Filmówka i Uniwersytet Muzyczny Fryderyka Chopina w Warszawie.

Programy wieloletnie. Jeśli chodzi o część 24, w dziale 921 zaplanowano łącznie na programy wieloletnie kwotę w wysokości 277 milionów 667 tysięcy zł, w tym na wydatki majątkowe – 181 milionów zł. Ponadto w rezerwie, w poz. 85 budżetu państwa zabezpieczono środki na wydatki inwestycyjne w wysokości 23 milionów, prawie 24 milionów zł, związane z planowaną zmianą uchwały programu wieloletniego „Budowa Muzeum Historii Polski w Warszawie”.

A teraz w skrócie o tym, jakie programy wieloletnie realizujemy. Pierwszy to „Budowa Kompleksu Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku”. Wartość tego programu to kwota blisko 206 milionów zł, na rok 2018 zaplanowano wydatki w wysokości 27 milionów 104 tysięcy zł i w całości są to wydatki majątkowe. Drugi program to „Budowa Muzeum Historii Polski w Warszawie”. Ten wieloletni program w całości opiewa na kwotę 659 milionów 270 tysięcy zł i w całości są to wydatki majątkowe. Na rok 2018 zaplanowano kwotę 152 milionów 356 tysięcy zł. W ramach tego programu powstanie obiekt o powierzchni netto ok. 44 700 m2, część tej powierzchni będzie przeznaczona na potrzeby Muzeum Wojska Polskiego. „Narodowy Program Rozwoju Czytelnictwa”. Program ten uchwalono jeszcze w roku 2015, więc jest to kontynuacja. Całkowita wartość tego programu to kwota 435 milionów zł, w tym w ramach budżetu ministra kultury jest 285 milionów zł. Na rok 2018 zaplanowano kwotę 57 milionów zł, z czego większość ma iść na wydatki bieżące. Program „Niepodległa” na lata 2017–2021. Program ten uchwalono w ubiegłym roku, w maju 2017 r. Całkowite koszty programu w tych latach wyniosą 239 milionów 294 tysiące zł, w tym wydatki budżetu państwa – 210 milionów 719 tysięcy zł, w całości są to wydatki bieżące. Z tego minister kultury będzie trzymał w swoim budżecie 195 milionów 164 tysiące zł. Wydatki budżetowe na 2018 r. zaplanowano w kwocie 72 milionów 761 tysięcy zł, z czego u ministra kultury ma być – 65 milionów zł, w MSW – 2 miliony 800 tysięcy zł, w MEN – 2 miliony 998 tysięcy zł, a w budżetach wojewodów –1 milion 800 tysięcy zł.

Państwowe osoby prawne. Są 2 państwowe osoby prawne. Jedna to Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia. Na rok 2018 dotacja podmiotowa z budżetu ministra kultury wynosi 5 milionów 571 tysięcy zł, włącznie z pozostałymi przychodami z innych tytułów jest to 505 milionów 912 tysięcy zł. Druga osoba prawna to Polski Instytut Sztuki Filmowej powołany ustawą o kinematografii z czerwca 2005 r. Planowana dotacja podmiotowa z ministerstwa kultury to kwota w wysokości 12 milionów 451 tysięcy zł. Działalność PISF wspieramy również poprzez środki przyznawane ustawowo z Funduszu Promocji Kultury, w 2018 r. będzie to kwota 10,5 miliona zł. Łączne przychody Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej wynosić będą 158 milionów 671 tysięcy zł.

Fundusze celowe. Ten najważniejszy dla nas, czyli Fundusz Promocji Kultury. Planowane przychody w przyszłym roku, tzn. w 2018, czyli w bieżącym roku, to 201 milionów 30 tysięcy. Wydatki planujemy w wysokości 250 milionów 163 tysięcy zł z uwagi na możliwość przeniesienia salda funduszu z końca roku 2017. O zadaniach może już nie będę mówił.

O Narodowym Funduszu Ochrony Zabytków już mówiłem, on dopiero rozpocznie swoją działalność, od 1 stycznia tego roku.

Jakie są wszystkie pieniądze, których możemy się spodziewać w ministerstwie? Łącznie wszystkich środków… Całość wygląda lepiej, bo jest dynamika, jest wzrost o 7,6%. Jednakże, tak jak powiedziałem, wydatki budżetu państwa są nieco mniejsze, bo w porównaniu z rokiem ubiegłym spadają do 98,7%. Jeśli chodzi o budżet środków europejskich, to jest tu wzrost o 153,7%. Wydatki Funduszu Promocji Kultury – wzrost o 34,1%.

Są 2 rezerwy celowe w naszym budżecie. Pierwsza to jest rezerwa dla Polskiej Agencji Prasowej, ona w roku 2017 wynosiła 8 milionów 900 tysięcy zł, a na rok 2018 jest zaplanowana w wysokości 8 milionów zł. Drugą rezerwę – poz. 85 „Inwestycje w obszarze kultury” – zaplanowano z myślą o ewentualnym wykorzystaniu środków przez Muzeum Historii Polski i to jest kwota 23 milionów 956 tysięcy zł.

Dział 921 jest, że tak powiem, rozłożony również po innych resortach. Zaczniemy od budżetu wojewodów. Rok 2018, bardzo podobne kwoty… Jednak mamy lekki wzrost w wojewódzkich urzędach ochrony zabytków, na samym końcu powiem, skąd się to bierze. A tu widzimy, jak kształtują się wydatki na kulturę i ochronę dziedzictwa narodowego w poszczególnych województwach. Jest teraz, od ubiegłego roku, dominacja województwa mazowieckiego.

Dalej, pozostałe resorty. W pozostałych resortach w ramach działu 921 zaplanowano kwotę 290 milionów 64 tysięcy zł. Generalnie są to wydatki bieżące, chociaż ok. 122 milionów zł to są wydatki majątkowe. One wzrosły w porównaniu z rokiem 2017 o blisko 44%, co jest przede wszystkim wynikiem znacznego wzrostu nakładów na kulturę w części 29, czyli „Obronie narodowej”. To jest związane z planowaną w zakresie inwestycji budowlanych realizacją zadań: „Budowa Muzeum Wojska Polskiego” na terenie Cytadeli, tam gdzie będzie budowane Muzeum Historii Polski, oraz „Budowa Oddziału Muzeum Wojska Polskiego w Ossowie”, czyli muzeum bitwy warszawskiej.

Pozostałe części budżetowe: „Kancelaria Prezydenta”, bez zmian – 30 milionów zł; „Instytut Pamięci Narodowej” – 13 milionów z kawałkiem; „Nauka” – dofinansowanie przede wszystkim Centrum Nauki Kopernik oraz Narodowego Muzeum Techniki – w tym przypadku ministerstwo nauki podjęło się współprowadzenia muzeum wspólnie z ministrem kultury. W części „Obrona narodowa”, tak jak powiedziałem, nastąpił duży wzrost. „Oświata i wychowanie”, czyli Centrum Nauki Kopernik – 9 milionów zł. „Praca” – bez zmian: Główna Biblioteka Pracy i Zabezpieczenia Społecznego. „Rolnictwo”: Muzeum Narodowe Rolnictwa i Przemysłu Rolno-Spożywczego w Szreniawie. „Sprawy zagraniczne” – 31 milionów zł. „Wyznania religijne oraz mniejszości narodowe i etniczne” – kwota 16 milionów zł, tu nie ma jakichś gwałtowanych zmian.

A teraz chciałbym w skrócie powiedzieć o zmianach, które zostały wprowadzone przez Sejm w projekcie budżetu państwa na rok 2018. No, one nie zostały jeszcze potwierdzone, że tak powiem, wolą i ręką Senatu, ale przedstawię je, przynajmniej obrazowo. Generalnie w naszej części nastąpiło zwiększenie wydatków o 12 milionów 532 tysiące zł. I to dotyczy raczej drobnych zadań, takich jak remont budynku Dąbrowskiego Domu Kultury w Dąbrowie Tarnowskiej, organizacja Air Festival w Świdniku z okazji 100-lecia lotnictwa w Polsce. To są zadania w powiecie węgrowskim, w mieście Kraśniku, w Ostrołęce. To są zadania typu remont i rozbudowa Gminnego Ośrodka Kultury w Raczkach, utworzenie ośrodka pamięci gen. Sikorskiego w zespole dworsko-parkowym w Parchaniu, w gminie Dąbrowa Biskupia. Dalej, zadania dotyczące: Gminnego Centrum Kultury „Dworzec” w Nowych Skalmierzycach; Filharmonii Kameralnej im. Witolda Lutosławskiego w Łomży, kolejny etap remontu i rozbudowy; Miejskiego Ośrodka Kultury w Tuszynie; budowy Kontenerów Kultury w Lesznie; domu kultury w gminie Poświętne na Podlasiu; przebudowy pomieszczeń zabytkowego ratusza…

(Przewodniczący Jerzy Fedorowicz: Panie Dyrektorze…)

…w Mrągowie i cały szereg… Ja zostawię wersję wydrukowaną dla pań i panów…

(Głos z sali: Bardzo prosimy.)

…żebyście mogli zobaczyć, jakie to były poprawki.

3 poprawki dotyczyły naszych archiwów. One wiążą się z kwerendą i digitalizacją dokumentów dotyczących reparacji wojennych w zasobie Archiwum Akt Nowych – kwota 848 tysięcy zł – oraz zadaniami przejmowanymi, łącznie z etatami, po zlikwidowanym ministerstwie skarbu.

Jeszcze jedna sprawa, o której chciałbym powiedzieć, która już się wydarzyła, o której zawsze – myślę, że co roku – mówiły komisje sejmowe i senackie, to sprawa niedoli i ciężkiego losu pracowników wojewódzkich urzędów ochrony zabytków. Po raz pierwszy od kilku lat za sprawą poprawek poselskich udało się przede wszystkim zwiększyć zatrudnienie w tych urzędach o 28 etatów przy średnim wynagrodzeniu 3 tysiące 200 zł brutto na etat. Ponadto udało się również zwiększyć wynagrodzenie wszystkich pracowników wojewódzkich urzędów ochrony zabytków średnio o 400 zł brutto na etat, zapewnić pochodne od tych zwiększeń i zapewnić wyposażenie nowych stanowisk w kwocie 10 tysięcy zł na stanowisko, dla tych 28 etatów. Te zmiany wchodzą w życie od 1 stycznia 2018 r. W wyniku zmian dla wojewódzkich urzędów ochrony zabytków przypadnie kwota 5 milionów 671 tysięcy zł.

To wszystko. Dziękuję bardzo za uwagę.

Przewodniczący Jerzy Fedorowicz:

Dziękuję bardzo, Panie Dyrektorze.

(Dyrektor Departamentu Finansowego w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego Wojciech Kwiatkowski: Dziękuję bardzo.)

Rozpoczynamy dyskusję.

Proszę kolegów, państwa senatorów, o zgłaszanie się do dyskusji.

Pan senator Obremski.

Senator Jarosław Obremski:

Panie Dyrektorze, ja miałem taką informację, że na posiedzeniu komisji sejmowej została przegłosowana kwestia wzrostu wydatków na ochronę zabytków dla Dolnego Śląska, wydatków w wysokości 3,5 miliona zł. Jednak nie znajduję tutaj tego zapisu. Czy coś panu wiadomo na ten temat, jak to wygląda?

Dyrektor Departamentu Finansowego w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego Wojciech Kwiatkowski:

Są tylko 2 rezerwy w naszym budżecie: to jest 8 milionów zł dla Polskiej Agencji Prasowej i 23 miliony z kawałkiem na inwestycje w kulturze. Nie ma rezerwy, o której pan mówi.

Senator Jarosław Obremski:

Nie ma żadnych rezerw związanych z ochroną środowiska…

(Dyrektor Departamentu Finansowego w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego Wojciech Kwiatkowski: Nie.)

…oprócz tych prawie 200 milionów zł, o których pan mówił na samym początku, tak?

(Dyrektor Departamentu Finansowego w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego Wojciech Kwiatkowski: Na zabytki. Tak.)

Przewodniczący Jerzy Fedorowicz:

Dziękuję bardzo.

Czy ktoś jeszcze ma pytanie?

Pani senator Zdrojewska. Bardzo proszę.

Senator Barbara Zdrojewska:

Ja chciałabym zapytać o wzrost środków na administrację. Czy on jest spowodowany tylko przejęciem pracowników, czy też jeszcze czymś innym? Chciałabym zapytać też… Bo jest dodatkowy minister, tzn. wiceminister, prawda?

(Dyrektor Departamentu Finansowego w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego Wojciech Kwiatkowski: Tak.)

Wcześniej, przez całe lata, było mniej… Obecnie został powołany dodatkowy minister, a tymczasem nowy pan premier zapowiedział, że będzie likwidacja, bo ponad 100 wiceministrów w całym rządzie to jest co najmniej lekka przesada. Jak to jest w ministerstwie kultury? Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Jerzy Fedorowicz:

Bardzo proszę odpowiedzieć, Panie Dyrektorze.

Dyrektor Departamentu Finansowego w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego Wojciech Kwiatkowski:

Na pewno przejęcie ok. 20 pracowników z ministerstwa skarbu spowodowało wzrost wydatków na administrację. Co do ewentualnej redukcji składu kierownictwa w naszym resorcie, to trudno mi się wypowiadać. Nie ma jeszcze żadnych decyzji w tej materii.

Senator Barbara Zdrojewska:

Dobrze, to ja może sprecyzuję. Proszę konkretnie powiedzieć… odpowiedzieć mi konkretnie na pytanie: czy wzrost wydatków na administrację w ministerstwie to jest tylko kwestia przejęcia pracowników, czy jeszcze inna, ogólna kwestia, poza pracownikami? I w jaki sposób państwo sobie radzicie po uruchomieniu stanowiska dodatkowego wiceministra? Bo to oznacz przecież pensje, wypłaty itd., to zawsze kosztuje. Proszę mi to wytłumaczyć. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Jerzy Fedorowicz:

Bardzo proszę, Panie Dyrektorze.

Dyrektor Departamentu Finansowego w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego Wojciech Kwiatkowski:

Dodatkowy wiceminister był zatrudniony, zgodnie z moją wiedzą, już w roku ubiegłym, więc jego zatrudnienie nie spowodowało wzrostu kosztów na ten rok. Jednak przejęliśmy pracowników z ministerstwa skarbu, tak jak powiedziałem, w liczbie ok. 20 osób. Nie ma dla nich miejsca w budynku przy ul. Krakowskie Przedmieście, trzeba wynajmować dla nich pomieszczenia poza siedzibą. Teraz przenoszą się – albo już się przenieśli – na ul. Tamka 3. Tak więc jest to związane przede wszystkim z nowo przejętymi pracownikami.

(Senator Barbara Zdrojewska: A z czym jeszcze? Proszę powiedzieć dokładniej.)

(Wypowiedź poza mikrofonem)

(Senator Barbara Zdrojewska: Przepraszam, Panie Przewodniczący, ale…)

Przewodniczący Jerzy Fedorowicz:

Proszę, pani senator Zdrojewska.

Senator Barbara Zdrojewska:

Dziękuję bardzo.

Proszę o dokładną informację na temat tego, o ile wzrosły wydatki na administrację związane z przejęciem pracowników, a o ile wzrosły z innych powodów i czy taki wzrost w ogóle nastąpił? Dziękuję.

Przewodniczący Jerzy Fedorowicz:

Proszę bardzo.

Dyrektor Departamentu Finansowego w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego Wojciech Kwiatkowski:

Panie Przewodniczący! Pani Senator!

Czy będę mógł przedstawić takie wyjaśnienia na piśmie?

(Senator Barbara Zdrojewska: Proszę bardzo.)

Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Jerzy Fedorowicz:

Zanim oddam głos panu przewodniczącemu…

No, jednak jesteśmy w dosyć poważnym kłopocie, bo nie ma ministra. Rozmawiamy z dyrektorem departamentu, a jest parę pytań, które kieruje się raczej do ministra. Jeżeli więc pan dyrektor będzie w jakimś kłopocie w związku z tym, to będziemy prosić o odpowiedź na piśmie.

(Dyrektor Departamentu Finansowego w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego Wojciech Kwiatkowski: Dobrze. Na piśmie.)

A teraz poproszę pana przewodniczącego Jackowskiego.

Senator Jan Maria Jackowski:

Dziękuję bardzo, Panie Przewodniczący.

Panie Dyrektorze, mam takie pytanie. Wspominał pan o tym, że w tym roku budżetowym przewidywany jest wzrost nakładów na ochronę zabytków. Proszę przypomnieć, jak to się ma w stosunku do roku ubiegłego. A moje pytanie jest następujące: czy resort wnioskował w pierwotnej wersji o jeszcze wyższe środki, a one zostały w toku prac, na szczeblu rządowym, okrojone, czy też obecna kwota jest kwotą przyznaną zgodnie z waszym wnioskiem, jaki był kierowany do Ministerstwa Finansów? Dziękuję.

Przewodniczący Jerzy Fedorowicz:

Proszę odpowiedzieć, Panie Dyrektorze.

Dyrektor Departamentu Finansowego w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego Wojciech Kwiatkowski:

Dziękuję.

Panie Przewodniczący! Panie Senatorze!

Wzrost nakładów na ochronę zabytków wiąże się u nas przede wszystkim z olbrzymią kwotą środków unijnych, które otrzymaliśmy. W samym grudniu, do końca 29 grudnia, musieliśmy zawrzeć kolejne 36 umów unijnych i dzisiaj jest ich ponad 130. Jeśli chodzi o środki unijne, to mamy do wydania, łącznie ze środkami z naszej alokacji, ponad 460 milionów euro. Ponieważ udało nam się zrealizować tzw. certyfikację, czyli wydać ze środków unijnych w roku ubiegłym kwotę ok. 150 milionów zł, otrzymujemy nagrodę, a więc z tzw. krajowej rezerwy wykonania, czyli z innych resortów, które nie są w stanie poradzić sobie ze środkami unijnymi, otrzymujemy dodatkowo 100 milionów zł. O ile wiem, będą to projekty indywidualne, związane również z ochroną zabytków.

Jeśli mógłbym coś jeszcze dodać, bo to też będzie dotyczyło ochrony zabytków… No, w mojej prezentacji zawsze, co roku, były przedstawiane środki norweskie i środki od państw z Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Chodzi o państwa, które nie są członkami Unii Europejskiej, ale żeby mieć równe prawa handlowe z Unią Europejską, udzielają swoistej kontrybucji na rzecz państw tzw. nowej Europy. Proszę państwa, mam przed sobą coś, co nazywa się notą koncepcyjną, w której już zagwarantowano na kulturę kwotę w wysokości 88 milionów 235 tysięcy 294 euro – pieniądze otrzymamy prawdopodobnie latem i wtedy będziemy robić nabory. Czyli lekko licząc, po 4 zł za 1 euro, jest to naprawdę dużo pieniędzy. 1/3 tej kwoty będzie przeznaczona na ochronę zabytków. Z tego 10 milionów euro otrzyma Muzeum Historii Żydów Polskich Polin, w ramach projektu predefiniowanego. Tego nie było w mojej prezentacji, to jest świeży dokument i nie mogłem tego umieścić w projekcie budżetu, który zresztą robiliśmy w październiku. To tyle. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Jerzy Fedorowicz:

Dziękuję bardzo.

Pozwolę sobie… Aha, dobrze, pan Kobiak, pan senator Szwed… Momencik, ja już dawno chciałem udzielić sobie głosu.

Proszę mi powiedzieć, tak bardzo króciutko: na czym polega dominująca rola województwa mazowieckiego, jeśli chodzi o przydział środków? To jest pierwsze pytanie.

Drugie pytanie. Kto dzieli pozostałą kwotę z tych 239 milionów zaplanowanych na program „Niepodległa”? Bo 195 milionów dzieli ministerstwo.

Trzecie pytanie. Na jaki cel ministerstwo przeznacza pieniądze dla IPN?

I czwarte. Kto wprowadził zmiany do Sejmu, jeżeli chodzi o to bardzo zresztą interesujące docelowe dofinansowanie…

(Dyrektor Departamentu Finansowego w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego Wojciech Kwiatkowski: …urzędów wojewódzkich?)

Tak. To, o czym pan mówił, kiedy panu przerwałem, Dyrektorze. Na jakiej zasadzie to się odbywa? Czy jest jakaś procedura do wprowadzenia tego? Pytam, bo to nas w pewnym sensie zaskakuje, in plus oczywiście, niemniej jednak musimy znać procedury. To na razie tyle.

Za chwilę pan senator Kobiak i pan senator Szwed.

Bardzo proszę.

Dyrektor Departamentu Finansowego w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego Wojciech Kwiatkowski:

Jeżeli mogę. Wzrost wynagrodzeń i wzrost etatów w wojewódzkich urzędach konserwacji zabytków to była inicjatywa poselska. W ramach tej poprawki była zaplanowana kwota 400 zł brutto na każdego pracownika.

Przewodniczący Jerzy Fedorowicz:

Nie, nie, nie. Nie o to pytałem, bo to jest oczywiste, pan to dobrze wytłumaczył i za to dziękujemy. Pytałem o ostatnią pańską prezentację dotyczącą instytucji i miejsc, wobec których, jak pan powiedział, Sejm w ostatnim momencie… Ja to sobie zapisałem: zmiany wprowadzone przez Sejm. O to pytam, bo to są dotacje na poszczególne, nie wiem, wystawy, muzea…

(Dyrektor Departamentu Finansowego w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego Wojciech Kwiatkowski: Tak.)

O to właśnie pytałem. Jaka procedura tu obowiązuje?

Dyrektor Departamentu Finansowego w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego Wojciech Kwiatkowski:

To były poprawki poselskie zgłaszane już na posiedzeniu Komisji Finansów Publicznych, która pozytywnie się do nich odniosła.

Przewodniczący Jerzy Fedorowicz:

Dziękuję.

(Głos z sali: Tzw. poprawki regionalne.)

Dyrektor Departamentu Finansowego w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego Wojciech Kwiatkowski:

Jeżeli chodzi o IPN, to ministerstwo kultury nie przydziela żadnych środków dla IPN. IPN ma swój udział, że tak powiem, w części 921, w dziale „Kultura i ochrona dziedzictwa” i otrzymuje te środki od ministra finansów. My nie mamy z tym nic wspólnego.

(Przewodniczący Jerzy Fedorowicz: To dlaczego ja sobie to zapisałem? To znaczy, że ja coś źle zrozumiałem? Musiało coś paść o 12 milionach.)

Nie, na pewno my nic nie dajemy.

(Przewodniczący Jerzy Fedorowicz: Na pewno?)

Na pewno nie.

(Przewodniczący Jerzy Fedorowicz: Dziękuję bardzo. A co z tym województwem mazowieckim?)

Wojewódzki urząd konserwatora zabytków już w ubiegłym roku skorzystał z rezerwy celowej, stąd mamy tu taki wielki wzrost. Ponieważ zostało zerwane porozumienie pomiędzy Stołecznym Konserwatorem Zabytków a wojewódzkim konserwatorem zabytków, nagle wojewódzki konserwator zabytków obudził się z kilkunastoma tysiącami niezałatwionych spraw. Dlatego trzeba było zwiększyć tam i alokację środków, i liczbę etatów.

Przewodniczący Jerzy Fedorowicz:

Dziękuję bardzo.

Pan senator Kobiak.

Senator Andrzej Kobiak:

Chciałbym spytać o Fundusz Ochrony Zabytków, ten nowy fundusz, który ma funkcjonować w tym roku. Czy wspomniana kwota to jest planowana dotacja, czy to są planowane kary, jakie zostaną nałożone na prywatnych właścicieli? Jeżeli tak, to bardzo proszę – niestety na piśmie – o informację, na jakiej podstawie państwo wyliczyliście kwotę, na jaką macie zamiar ukarać prywatnych właścicieli zabytków. To jest pierwsze pytanie.

Drugie pytanie. Pytałem o to już wcześniej przedstawicieli ministerstwa i odpowiedź była raczej oczywista. Czy są środki na zabytki zniszczone w czasie nawałnicy w Borach Tucholskich? Oczywiście, nie można było zaplanować ich na rok 2017, bo nikt nie wiedział, że to się zdarzy. Czy takie środki są planowane na rok 2018? Dziękuję.

(Dyrektor Departamentu Finansowego w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego Wojciech Kwiatkowski: Dziękuję.)

Przewodniczący Jerzy Fedorowicz:

Dziękuję.

Proszę odpowiedzieć, Panie Dyrektorze.

Dyrektor Departamentu Finansowego w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego Wojciech Kwiatkowski:

Mamy cały fundusz dotacyjny, jeżeli chodzi o ochronę zabytków, ale zgodnie z moją wiedzą nie ma wydzielonych środków na zabytki zniszczone w 2017 r. Do końca listopada – taki był termin – można było składać wszelkie wnioski na rok 2018, jeżeli chodzi o ochronę zabytków.

(Przewodniczący Jerzy Fedorowicz: Druga sprawa…)

Sprawa Funduszu Ochrony Zabytków, czyli na jakiej podstawie to zaplanowano. W istocie może wydawać się dziwne to, jak się planuje i przewiduje takie wpływy. Oczywiście ta kwota 16 milionów zł to jest kwota planowanych przychodów do tego funduszu za kary administracyjne i za nawiązki od tych kar. To wygląda mniej więcej tak, że… No, planował akurat w tym przypadku Departament Ochrony Zabytków, ale to wygląda mniej więcej tak samo jak planowanie Funduszu Promocji Kultury. Tam pieniądze przychodzą z totalizatora i czasami nie udaje nam się wstrzelić dobrze z prognozą, bo np. nie ma dużych kumulacji, kiedy to połowa kraju gra w Totka. Tak że to są bardzo płynne sprawy. Dopiero po latach funkcjonowania danego funduszu jesteśmy w stanie lepiej oszacowywać takie przychody. Ten rok to będzie pierwszy rok funkcjonowania Funduszu Ochrony Zabytków.

Przewodniczący Jerzy Fedorowicz:

Dziękuję bardzo.

Pan senator…

(Senator Andrzej Kobiak: Proszę o odpowiedź na piśmie.)

(Dyrektor Departamentu Finansowego w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego Wojciech Kwiatkowski: Dobrze.)

Tak.

Pan senator Szwed. Bardzo proszę.

Senator Aleksander Szwed:

Dziękuję, Panie Przewodniczący.

Panie Dyrektorze, chciałbym zapytać o Dolny Śląsk, o wsparcie dla zabytków. Jak kwota, która jest przeznaczona na ten rok, ma się do kwoty w tym samym kontekście z roku ubiegłego?

No i chciałbym jeszcze zwrócić się z prośbą o przesłanie tej prezentacji także w wersji elektronicznej, na e-mail.

(Dyrektor Departamentu Finansowego w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego Wojciech Kwiatkowski: Dobrze.)

Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Jerzy Fedorowicz:

Proszę odpowiedzieć.

Dyrektor Departamentu Finansowego w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego Wojciech Kwiatkowski:

Ja pokazywałem tylko nakłady na ochronę zabytków rozłożone po wojewódzkich urzędach konserwatora zabytków. Jeżeli zaś chodzi o sam system dotacyjny ministerstwa kultury, to on odbywa się w trybie konkursowym i będziemy w stanie, będę w stanie, Panie Senatorze, podać panu dokładne informacje, co do każdego zabytku i każdej złotówki, dopiero po zakończeniu konkursu lub 2 konkursów, bo może być jeszcze drugie rozdanie w przypadku ochrony zabytków. Dziękuję.

Przewodniczący Jerzy Fedorowicz:

Dziękuję bardzo.

Pan senator Bonisławski, a później pani senator Zdrojewska.

Senator Ryszard Bonisławski:

Dziękuję, Panie Przewodniczący.

Ja mam pytanie, bo nie dostrzegłem tam wzrostu wysokości składki na Centrum Nauki Kopernik. Czy ta składka jest wyższa niż w zeszłym roku, czy jest taka, jaka była poprzednio?

(Dyrektor Departamentu Finansowego w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego Wojciech Kwiatkowski: Czy mogę?

Przewodniczący Jerzy Fedorowicz:

Proszę odpowiedzieć.

Dyrektor Departamentu Finansowego w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego Wojciech Kwiatkowski:

Nie, jest taka sama jak w roku ubiegłym. Tu się nic nie zmieniło.

Przewodniczący Jerzy Fedorowicz:

Pani senator Barbara Zdrojewska.

Senator Barbara Zdrojewska:

Ja chciałabym powiedzieć, że naprawdę może budzić zdumienie to, że nie ma tu dzisiaj żadnego wiceministra. Liczba wiceministrów wzrasta, wydatki w ministerstwie wzrastają, ale kiedy omawiamy budżet, to nie ma osoby, która mogłaby nam odpowiedzieć na pytania. I to nie są pretensje do pana dyrektora, który jest jakby urzędnikiem, jeśli chodzi o budżet. A ja chciałabym właśnie zapytać o to, nawiązując do pytania pana senatora Szweda, jaka będzie polityka ministerstwa. Ja rozumiem, że będą konkursy, będą dotacje, będą jakieś specjalne pule itd. Ale pan senator Szwed pytał o Dolny Śląsk dlatego, że myśmy przez ostatnie 2 lata protestowali przeciwko jakby upośledzeniu zabytków na Dolnym Śląsku, który zawsze jest poszkodowany, a posiada najwięcej zabytków w Polsce. Na tym terenie jest najwięcej zabytków. Co prawda, często to są zabytki, które rzeczywiście są jakby obcego pochodzenia – nie wiem, może to jest jakiś problem dla tego rządu – ale ja zwracam uwagę, że w tej chwili to są nasze zabytki, w ogóle zabytki. Jeśli chodzi o klasę tych zabytków, ona jest niezwykle wysoka. Ja nie pierwszy raz pytam o Dolny Śląsk i w ogóle o te ziemie tzw. zachodnie czy odzyskane, gdzie szło mniej pieniędzy. Tak że skoro nie ma pana ministra, poproszę o przedstawienie na piśmie…

(Dyrektor Departamentu Finansowego w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego Wojciech Kwiatkowski: Dobrze.)

…polityki państwa odnośnie do ochrony zabytków na Dolnym Śląsku. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Jerzy Fedorowicz:

Dziękuję bardzo.

Nie ma więcej chętnych.

Proszę państwa, przechodzimy w takim razie do głosowania.

W pierwszej kolejności pytam, czy ktoś zgłasza poprawki do projektu tego budżetu.

Skoro nikt nie zgłasza poprawek, proszę o pozytywne zaopiniowanie rozpatrzonych części ustawy budżetowej na rok 2018.

Kto jest za? (7)

Kto jest przeciw? (0)

Kto się wstrzymał? (2)

Dziękuję bardzo. Dziękuję państwu.

Chcę, żeby do protokołu poszła informacja – to jest bardzo ważne… Chciałbym, żeby jednak odbywało się to w takiej…

(Dyrektor Departamentu Finansowego w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego Wojciech Kwiatkowski: Panie Przewodniczący, czy można?)

Za chwilę oddam panu głos, chcę tylko zakończyć.

Nie bardzo sobie wyobrażam, żeby w sytuacji, kiedy jest 4 wiceministrów, na takim posiedzeniu, na którym opiniuje się budżet, nie było przedstawiciela ministerstwa, poza oczywiście panem dyrektorem. I zgłaszam to…

(Senator Barbara Borys-Damięcka: Ja uważam…)

…Kolego Przewodniczący…

(Senator Barbara Borys-Damięcka: Przepraszam bardzo, przepraszam…)

…żeby pan swoich upomniał.

(Senator Barbara Borys-Damięcka: Ja uważam, że…)

Proszę nie mówić, kiedy ja mówię, tylko kiedy pozwolę. Proszę bardzo.

(Senator Barbara Borys-Damięcka: Dobrze.)

Bo nie da się inaczej.

(Senator Barbara Borys-Damięcka: Dobrze, dobrze, w porządku. Czy już?)

Tak, Pani Senator. Bardzo proszę.

Senator Barbara Borys-Damięcka:

Wydaje mi się, że tego typu sytuacja powinna być zasygnalizowana przez pana przewodniczącego komisji, w imieniu całej komisji, marszałkowi Senatu. To są rzeczy niespotykane i niemające racji bytu, żeby minister kompetentny, z całym szacunkiem dla pana dyrektora, którego znamy od wielu lat i wiemy, jak profesjonalnie potrafi przedstawiać budżet… Ale minister ma obowiązek – nie używam żadnych innych epitetów do słowa „obowiązek” – być obecny na tego typu posiedzeniu komisji.

Panie Przewodniczący, w imieniu całej komisji – myślę, że wszyscy się na to zgodzimy – wnoszę o pismo do pana marszałka informujące o tego typu karygodnej sytuacji. Dziękuję.

Przewodniczący Jerzy Fedorowicz:

Dobrze, wniosek będzie zrealizowany przez prezydium.

Panie Przewodniczący, chce pan coś powiedzieć?

(Senator Jan Maria Jackowski: Tak.)

Bardzo proszę.

Senator Jan Maria Jackowski:

Ja chciałbym jednak, abyśmy jako komisja skierowali pismo w tej sprawie także do pana premiera Glińskiego, ponieważ… No, automatycznie uzupełnijmy ten wniosek, dlatego że faktycznie…

(Senator Barbara Borys-Damięcka: Ale najpierw do marszałka?)

Tak jest. No, ja chociaż reprezentuję tutaj obóz rządzący, rozumiem, że jeśli nie było usprawiedliwienia, jakiejś nadzwyczajnej sytuacji, to przedstawiciel kierownictwa resortu przynajmniej w randze podsekretarza stanu powinien tu być. Z całym szacunkiem dla pana dyrektora i kompetencji pana dyrektora, które cała komisja bardzo wysoko ceni, ale jednak ktoś spośród przedstawicieli kierownictwa resortu powinien być obecny przy omawianiu, bądź co bądź, najważniejszej ustawy, jaka jest corocznie procedowana w parlamencie.

Tak że uzupełniłbym to, co pani senator proponowała, o pismo skierowane do premiera, nie wiem, czy to samo, czy odrębne, w każdym razie zwracające uwagę na coś takiego. Dziękuję.

Przewodniczący Jerzy Fedorowicz:

Dziękuję bardzo.

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Wiem, Panie Dyrektorze, oddam panu głos.

Ja rozumiem, że pewnie było posiedzenie rządu lub coś w tym rodzaju, ale mamy kilku wiceministrów. No, pan mi zgłaszał tę informację, ale…

Bardzo proszę.

Dyrektor Departamentu Finansowego w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego Wojciech Kwiatkowski:

Panie Przewodniczący, Szanowni Państwo, ja chciałbym państwa bardzo przeprosić w imieniu ministra Sellina, ale dzisiaj zastępuje on premiera Glińskiego, który jest na urlopie. Dzisiaj były obrady Rady Ministrów, posiedzenie Komitetu Stałego czy inne, nie wiem…

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Ale jeżeli…

(Przewodniczący Jerzy Fedorowicz: Jest pani minister Gawin i…)

Jeżeli mogę jeszcze coś powiedzieć, to dodam, że pan minister Sellin zadzwonił na komórkę i zapytał, czy ma przyjeżdżać, ale to było już w trakcie odpowiedzi na pytania, więc go powstrzymaliśmy.

Przewodniczący Jerzy Fedorowicz:

Panie Dyrektorze, pan powiedział, my powiedzieliśmy. Sprawa idzie dalej, normalnym trybem. Chcemy, żeby Senat był potraktowany poważnie. Kiedyś odwołałem posiedzenie komisji, bo spóźniał się prezes telewizji, nawet mnie o tym nie poinformował. W związku z tym… przygotowujemy to dla przyszłych senatorów i pokoleń, aby było jasne, że jesteśmy w tym dosyć ważnym miejscu. Bardzo dziękuję.

A teraz pytanie, czy Ministerstwo Finansów ma do mnie jakieś…

(Głos z sali: …pretensje.)

…pretensje. Nie ma.

(Senator Jan Maria Jackowski: No ale pan minister…)

Trzeba wyznaczyć sprawozdawcę.

Poczekajcie…

(Senator Jan Maria Jackowski: …chodząca kultura.)

…2 minuty. Chodzi o sprawozdawcę. Proszę o zgłoszenie senatora sprawozdawcy. Będzie musiał opiniować dzisiaj na posiedzeniu komisji finansów o 17.00. Proszę bardzo, kogo zgłaszamy?

(Senator Barbara Zdrojewska: Pana przewodniczącego.)

(Senator Jan Maria Jackowski: Pana przewodniczącego.)

Wyrażam zgodę. Będę opiniował o 17.00. Dziękuję.

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Punkt 2. porządku obrad: sprawy różne

Zaczekaj chwilę, bo jest bardzo ważna sprawa, króciusieńka.

Nie zamykam posiedzenia, bo są sprawy różne.

(Senator Barbara Borys-Damięcka: Ja też w sprawach różnych…)

Dobrze.

Obiecałem to pani profesor Puzyninie, z którą przygotowaliśmy list na temat języka polityki. Wygłosiłem to oświadczenie do naszego marszałka Senatu i otrzymałem od pana marszałka odpowiedź. Ponieważ to nabiera wagi dokumentu i jest w internecie, chciałbym…

(Rozmowy na sali)

Proszę wyłączyć mikrofon, Panie Dyrektorze.

Chciałbym odczytać ten list, również z szacunku dla pani profesor, 94-letniej, niezwykłej osoby. I teraz szybciutko przeczytam ten list do mnie, ale skierowany do wszystkich senatorów: „Odpowiadając na oświadczenie złożone przez Pana Senatora” itd. Pan marszałek odpowiada: „uprzejmie informuję, że – podobnie jak Pan – w pełni podzielam poglądy Szanownych Pań: Jadwigi Puzyniny, Joanny Cegiełły, przewodniczącej i wiceprzewodniczącej Zespołu Etyki Słowa Rady Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk. Podobnie jak autorki listu (…) jestem głęboko zaniepokojony procesem pogłębiającego się zjawiska zaniku kultury wypowiedzi, dostrzegalnego zwłaszcza w kręgach opiniotwórczych. To zjawisko nie jest nowe, ma ono swoją historię, ale przeraża to, że udział w nim mają niektórzy prezydenci, marszałkowie, premierzy, ministrowie, parlamentarzyści, profesorowie, aktorzy, dziennikarze, nauczyciele, a nawet uczniowie… Liczne przykłady nagannych wypowiedzi można przywoływać bez końca. Odpowiedzialność za ten stan rzeczy spada na nas wszystkich, ale szczególną odpowiedzialność ponoszą ci, którym – jak to ujął Jan Kochanowski – «…ludzi paść poruczono // I zwierzchności nad stadem bożym zwierzono». Marszałek Senatu jednakże może tylko apelować o to, by w życiu publicznym nie było gorszących wypowiedzi. Chcę zapewnić i Pana Senatora – czyli mnie i państwa też oczywiście – i Panie Przewodniczące, że apelowałem, apeluję i będę apelował o powściągliwość w sięganiu po określenia poniżające, lekceważące, deprecjonujące, dyskredytujące, degradujące, dezawuujące, zniesławiające, wyszydzające, słowem: po mowę określaną mianem mowy nienawiści. Z poważaniem, Stanisław Karczewski”. List jest dostępny w protokołach senackich.

A teraz udzielam głosu pani senator Barbarze Zdrojewskiej.

(Senator Barbara Borys-Damięcka: Zdrojewskiej czy Borys-Damięckiej? Troszkę się różnimy.)

Ach, bo spojrzałem w kierunku…

(Senator Barbara Borys-Damięcka: Dobrze, dobrze. Dobrze.

Proszę o zabranie głosu panią Barbarę Borys-Damięcką.

Senator Barbara Borys-Damięcka:

Do naszej komisji, tak jak i do Komisji Emigracji i Łączności z Polakami za Granicą, wpłynęło pismo od pani Elżbiety Zapolskiej-Chapelle z Paryża w sprawie uznania…

(Rozmowy na sali)

Panie Senatorze Jackowski, to jest nieeleganckie, żeby w trakcie…

(Wypowiedź poza mikrofonem)

(Przewodniczący Jerzy Fedorowicz: Nie, nie, bo ja chciałem…)

Ja rozumiem, ale ponieważ państwo tu są, nie będę przedłużać.

Powtarzam: pismo z Paryża od pani Zapolskiej-Chapelle, która jest szefową organizacji zajmującej się sprawami kultury. Zresztą, tak jak mnie poinformowała, wszyscy państwo senatorowie dostali to pismo. Jest to pismo w sprawie podjęcia przez komisję kultury oraz Komisję Emigracji i Łączności z Polakami za Granicą decyzji uznającej rok 2019 Rokiem Marii Szymanowskiej, uznanej za kobietę Europy, za kompozytorkę równą Chopinowi. To pismo zostało zgłoszone na ręce pana przewodniczącego tej komisji, jak i komisji emigracji. Komisja emigracji będzie rozpatrywać tę sprawę na najbliższym swoim posiedzeniu, ponieważ dzisiaj zajęłoby to dużo czasu. Chciałabym zgłosić podjęcie zastanowienia się nad tymi wszystkimi dokumentami. Ja w razie czego, ponieważ spotkałam się z panią Chapelle w Warszawie – nie w Paryżu, tylko tu, w Warszawie – i ona dodatkowo dostarczyła dokumenty związane z tą osobą, jestem gotowa przekazać je na ręce pana przewodniczącego czy do sekretariatu komisji, tak żebyśmy mogli wprowadzić to do porządku. Jako taką sprawę do omówienia, czy obie komisje podjęłyby decyzję o takie zgłoszenie, jeśli chodzi o rok 2019.

Przewodniczący Jerzy Fedorowicz:

Tak, są specjalne procedury i te procedury zastosujemy.

(Senator Barbara Borys-Damięcka: Dobrze. Ja zgłaszam ten problem. Dziękuję.)

Tak, tak. Dziękuję bardzo.

Pan senator Jackowski.

Senator Jan Maria Jackowski:

Panie Przewodniczący, ja chciałbym tylko wyjaśnić pani senator Barbarze Borys-Damięckiej. Ja sugerowałem panu przewodniczącemu, kiedy pani przemawiała, żeby zwolnić przedstawicieli ministerstwa finansów i kultury, bo to są już takie nasze wewnętrzne sprawy, a więc to nie było przeszkadzanie…

(Senator Barbara Borys-Damięcka: Tak, tak, ale…)

…to miało umożliwić, ulepszyć naszą wewnętrzną dyskusję.

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Tak że, jeśli pani poczuła się urażona, to…

(Przewodniczący Jerzy Fedorowicz: Ja czytałem ten list od pani Chapelle…)

…ja przepraszam, ale intencja była merytoryczna. Tak że dziękuję.

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Przewodniczący Jerzy Fedorowicz:

Dziękuję bardzo. Dziękuję państwu.

Zamykam posiedzenie Komisji Kultury i Środków Przekazu Senatu RP.

(Koniec posiedzenia o godzinie 14 minut 12)