Zapis stenograficzny

– posiedzenie Komisji Zdrowia (63.)

w dniu 16 stycznia 2018 r.

Porządek obrad:

1. Rozpatrzenie ustawy budżetowej na rok 2018 w częściach właściwych przedmiotowemu zakresowi działania komisji: 46 – Zdrowie; 66 – Rzecznik Praw Pacjenta; 83 – Rezerwy celowe; 85 – Budżety wojewodów ogółem, a także plany finansowe: Profilaktycznego Domu Zdrowia w Juracie; Funduszu Rozwiązywania Problemów Hazardowych; Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji (druk senacki nr 700, druki sejmowe nr 1876, 2073 i 2073-A).

(Początek posiedzenia o godzinie 9 minut 04)

(Posiedzeniu przewodniczy przewodniczący Waldemar Kraska)

Przewodniczący Waldemar Kraska:

Dzień dobry państwu. Witam państwa na kolejnym posiedzeniu senackiej Komisji Zdrowia.

Punkt 1. porządku obrad: Rozpatrzenie ustawy budżetowej na rok 2018 w częściach właściwych przedmiotowemu zakresowi działania komisji: 46 – Zdrowie; 66 – Rzecznik Praw Pacjenta; 83 – Rezerwy celowe; 85 – Budżety wojewodów ogółem, a także plany finansowe: Profilaktycznego Domu Zdrowia w Juracie; Funduszu Rozwiązywania Problemów Hazardowych; Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji (druk senacki nr 700, druki sejmowe nr 1876, 2073 i 2073-A)

Dzisiejsze nasze posiedzenie dotyczyć będzie rozpatrzenia ustawy budżetowej na rok 2018 w częściach właściwych, w zakresie ochrony zdrowia.

Witam bardzo serdecznie państwa senatorów. Witam panią minister Katarzynę Głowalę wraz z liczną grupą współpracowników. Witam panią Sylwię Michalec z Ministerstwa Finansów wraz ze współpracownikami. Witam panią Olgę Adamską z Naczelnej Izby Lekarskiej oraz pana Grzegorza Błażewicza, zastępcę rzecznika praw pacjenta.

Pani Minister, oddaję pani głos i proszę o krótkie przedstawienie, w miarę syntetyczny sposób, ustawy budżetowej na rok 2018 w zakresie ochrony zdrowia.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia Katarzyna Głowala:

Szanowny Panie Przewodniczący! Szanowni Państwo Senatorowie! Panie Ministrze!

Jeżeli państwo pozwolą, nie będę omawiać bardzo szczegółowych wydatków i zadań, lecz przedstawię wyłącznie najistotniejsze dane dotyczące wydatków planowanych w ochronie zdrowia, szczególnie w części 46 „Zdrowie”.

W ramach działu „Ochrona zdrowia” realizowanego z różnych części budżetowych zaplanowane zostały w budżecie państwa na 2018 r. wydatki na poziomie 7,3 miliarda zł. Łącznie z rezerwami celowymi jest to kwota 8,5 miliarda zł.

Wydatki ministra zdrowia w części 46 zaplanowane zostały w wysokości ponad 5 miliardów zł i są wyższe o 3% od środków zaplanowanych na ten cel w ustawie budżetowej na rok 2017. Z powyższej kwoty ponad 3 miliardy zł przeznaczone są na finansowanie zadań w ramach działu „Ochrona zdrowia”. Zadania te związane są z realizacją programów polityki zdrowotnej, świadczeń wysokospecjalistycznych, ratownictwa medycznego, z finansowaniem bezpłatnych leków dla osób po siedemdziesiątym piątym roku życia, zadaniami inspekcji sanitarnej, inspekcji farmaceutycznej, Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych oraz innych jednostek realizujących zadania ochrony zdrowia, w tym dotyczące zdrowia publicznego. W tym dziale znajdują się również środki na poprawę i rozwój infrastruktury ochrony zdrowia.

W kontekście środków wydatkowanych z budżetu ministra zdrowia należy zwrócić uwagę na zabezpieczenie środków na realizację nowych zadań. Chodzi m.in. o zwiększenie limitu przyjęć na uczelnie medyczne na kierunek „Pielęgniarstwo” oraz rozpoczęcie realizacji 2 nowych inwestycyjnych programów wieloletnich. Pierwszym programem wieloletnim jest „Drugi etap budowy Centrum Kliniczno-Dydaktycznego Uniwersytetu Medycznego w Łodzi wraz z Akademickim Ośrodkiem Onkologicznym” o wartości kosztorysowej inwestycji 474 milionów – nakłady z budżetu państwa wynoszą 453 miliony zł i są planowane do poniesienia w latach 2018–2023, a środki własne wynoszą 20 milionów. Na 2018 r. zaplanowano na realizację tego programu środki w kwocie 15 milionów. Drugim nowym programem wieloletnim jest „Wieloletni program medyczny – rozbudowa i modernizacja Szpitala Uniwersyteckiego nr 2 im. dr. Jana Biziela w Bydgoszczy” o wartości kosztorysowej 360 milionów, z czego nakłady z budżetu państwa wynoszą 348 milionów, nakłady ze środków POIiŚ 10 milionów, a ze środków własnych – 1 milion 320. Na 2018 r. zaplanowano na realizację tego programu środki w wysokości 4,5 miliona. Dodatkowo ze środków przeznaczonych na obronę narodową zostanie rozpoczęta realizacja programu wieloletniego związanego z zapobieganiem negatywnym skutkom deficytu pilotów w Śmigłowcowej Służbie Ratownictwa Medycznego oraz modernizacją samolotowego zespołu transportowego w Lotniczym Pogotowiu Ratunkowym w Warszawie. W 2018 r. planuje się przeznaczenie na ten cel środków w wysokości prawie 40 milionów zł.

Podczas prac nad projektem w Sejmie zostały dokonane następujące zmiany w ramach środków dotyczących ochrony zdrowia. W części 46 „Zdrowie” zostały uwzględnione dodatkowe środki w wysokości 16 milionów 277 tysięcy z przeznaczeniem na: dofinansowanie wydatków osobowych Uniwersytetu Zielonogórskiego, kierunek lekarski; dofinansowanie projektu „Budowa Centralnego Laboratorium Chemii i Biochemii Uniwersytetu Medycznego w Łodzi”; zakup sondy przełykowej do echokardiografu dla Uniwersyteckiego Centrum Medycyny Morskiej i Tropikalnej; zakup inkubatora zamkniętego dla oddziału intensywnej terapii dzieci w Uniwersyteckim Szpitalu Dziecięcym w Lublinie; dotację dla Uniwersyteckiego Szpitala Dziecięcego w Lublinie na zakup 1 inkubatora zamkniętego, 2 inkubatorów otwartych, nieinwazyjnego monitora hermodynamiki – łącznie 4 sztuk; dotację na zakup aparatury echokardiograficznej dla II Katedry Kardiologii Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego; zakup 4 sztuk respiratorów dla Oddziału Anestezjologii i Intensywnej Terapii Uniwersyteckiego Szpitala Dziecięcego w Lublinie; modernizację systemu informatycznego, tzn. wymianę serwerów, Regionalnego Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Raciborzu; program kompleksowej ochrony zdrowia prokreacyjnego; roboty budowlane w budynkach Uniwersytetu Medycznego w Łodzi, Wydziału Nauk o Zdrowiu; zakup zestawu automatycznych defibrylatorów zewnętrznych dla Kliniki Kardiologii i Elektroterapii Serca Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego w Gdańsku, a także dofinansowanie w ramach obowiązujących procedur i wymogów prawnych zadań inwestycyjnych realizowanych przez Warszawski Uniwersytet Medyczny.

Ponadto zwiększone zostały środki w części 42 „Sprawy wewnętrzne” o kwotę 400 tysięcy zł z przeznaczeniem na zakup wyposażenia dla nowej sterylizatorni w szpitalu MSWiA w Lublinie. Ponadto zwiększenia dotyczyły środków zabezpieczonych w rezerwach celowych – o kwotę 11 milionów 200 tysięcy – z przeznaczeniem na: sfinansowanie wyposażenia w gabinetach stomatologicznych w szkołach w związku z projektem ustawy o opiece zdrowotnej nad uczniami; kontynuację zadań inwestycyjnych realizowanych przez Warszawski Uniwersytet Medyczny w Warszawie – chodzi o program wieloletni dotyczący Kampusu Lindleya; powstanie Śląskiego Ośrodka Kliniczno-Naukowego Zapobiegania i Leczenia Chorób Środowiskowych, Cywilizacyjnych i Wieku Podeszłego im. prof. Zbigniew Religi. Ten ostatni to również jest program wieloletni.

Dodatkowo w części 85 „Budżety wojewodów” zwiększono środki w rezerwie o kwotę 7 milionów 100 z przeznaczeniem na: dofinansowanie szpitalnych oddziałów ratunkowych – chodzi o szpitale we Wrocławiu, Trzebnicy; zakup karetki pogotowia w Oleśnicy; dofinansowanie zakupu karetki pogotowia dla stacji ratownictwa medycznego w Łukowie; zakup urządzenia medycznego, myjni-dezynfektora wraz z oprogramowaniem, dla Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego im. Stefana Kardynała Wyszyńskiego w Lublinie… Tu jest jeszcze wiele innych zakupów inwestycyjnych, głównie dotyczących szpitali powiatowych, jak i zakładów opiekuńczo-leczniczych.

Na uwagę zasługuje również znaczny wzrost środków na finansowanie kształcenia podyplomowego lekarzy, lekarzy dentystów, pielęgniarek i położnych. W projekcie ustawy budżetowej na rok 2018 w planie finansowym Funduszu Pracy ujęto na ten cel środki w wysokości 1 miliarda 179 milionów, tj. na poziomie 114,2% planu z roku 2017. Środki te pozwolą na: sfinansowanie obowiązkowego stażu podyplomowego dla ponad 4,5 tysiąca lekarzy, lekarzy dentystów, którzy podjęli staż w 2017 r. i w latach poprzednich, a także dla ponad 4 tysięcy 200 przyszłorocznych absolwentów wydziałów lekarskich, lekarsko-dentystycznych, z uwzględnieniem skutków podwyższenia w 2017 r. i 2018 r. wynagrodzeń zasadniczych stażystów; dofinansowanie około 22 tysięcy rezydentur w wysokości ponad 958 milionów zł z uwzględnieniem skutków podwyższenia w latach 2017–2018 wynagrodzeń zasadniczych rezydentów. W roku 2018 planowane jest uruchomienie 600 rezydentur w wiosennym postępowaniu kwalifikacyjnym oraz 3 tysięcy 600 rezydentur w jesiennym postępowaniu kwalifikacyjnym, a także dofinansowanie minimum 7 tysięcy 143 miejsc szkoleniowych dla pielęgniarek i położnych rozpoczynających specjalizację.

Należy również zauważyć, że w rezerwach celowych zabezpieczone zostały środki na podwyżki wynagrodzeń dla pielęgniarek i położnych zatrudnionych w jednostkach podległych ministrowi zdrowia i przez niego nadzorowanych, a także środki dla wojewodów na podwyżki wynagrodzeń dla pielęgniarek i położnych zatrudnionych w stacjach sanitarno-epidemiologicznych oraz dla ratowników medycznych, dyspozytorów medycznych oraz pielęgniarek i położnych zatrudnionych w zespołach ratownictwa medycznego. Zabezpieczone zostały również środki na podwyżki wynikające z ustawy z 8 czerwca 2017 r. o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego pracowników wykonujących zawody medyczne zatrudnionych w podmiotach leczniczych działających w formie jednostek budżetowych.

To wszystko. Jestem do dyspozycji w razie pytań. Dziękuję.

Przewodniczący Waldemar Kraska:

Dziękuję, Pani Minister, za to syntetyczne przedstawienie budżetu w ochronie zdrowia.

Czy państwo senatorowie mają jakieś pytania do pani minister?

Proszę bardzo, pan senator Stanisławek.

Senator Andrzej Stanisławek:

Dziękuję bardzo, Panie Przewodniczący.

Cieszę się… I tu dziękuję panu byłemu ministrowi za zwiększenie, i to znaczne, budżetu. Mam pytanie, czy w tym budżecie są zabezpieczone pieniądze na powstanie, bo w zasadzie my jeszcze go nie mamy, narodowego instytutu onkologii. Czy są na tyle zabezpieczone pieniądze, że on będzie mógł powstać? Dziękuję.

Przewodniczący Waldemar Kraska:

Proszę, Pani Minister.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia Katarzyna Głowala:

Nie ma zabezpieczonych żadnych środków na powstanie narodowego instytutu onkologii.

Przewodniczący Waldemar Kraska:

Dziękuję bardzo.

Pan senator. Proszę.

Senator Tomasz Grodzki:

Dziękuję bardzo, Panie Przewodniczący.

Pani Minister, w resorcie są już dość zaawansowane prace na temat badań przesiewowych, skriningowych, dotyczących wykrywania nowotworów. Czy mogłaby nas pani minister oświecić, czy to jest z tego działu budżetowego, czy to idzie z funduszy unijnych? Jakie są perspektywy finansowania tych programów skriningowych na rok 2018?

Przewodniczący Waldemar Kraska:

Proszę, Pani Minister.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia Katarzyna Głowala:

Szanowny Panie Przewodniczący! Szanowny Panie Senatorze!

Jeżeli chodzi o te badania skriningowe, to w budżecie na rok 2018 zostały zabezpieczone środki w budżecie krajowym, czyli w ramach narodowego programu walki z nowotworami. Większa część środków została zabezpieczona… W większej części będzie to finansowane ze środków unijnych. Zgodnie z dokumentem „Policy paper” programy badań przesiewowych, które będą finansowane w ramach środków unijnych, mają być uzupełnieniem badań, które są finansowane w ramach środków krajowych.

Przewodniczący Waldemar Kraska:

Pan senator Czarnobaj. Proszę.

Senator Leszek Czarnobaj:

Panie Przewodniczący! Pani Minister!

Pan senator Stanisławek mówił o znacznym wzroście budżetu. Ja nie pamiętam… Czy mogłaby pani porównać budżet z roku 2017 i budżet z roku 2018? To jest pierwsze pytanie.

Drugie. Pani minister wymieniała tutaj różnego rodzaju przedsięwzięcia, mówiła o wyposażeniu np. sterylizatorni, zakupach różnego rodzaju urządzeń dla SOR poprzez budżet wojewody czy po prostu dla szpitali. Proszę powiedzieć, jaka była technologia doboru, wyboru konkretnej inwestycji – nie chodzi mi o jakąś konkretną, tylko o sam mechanizm wyboru – do dofinansowania. W jaki sposób te a nie inne inwestycje znalazły się w budżecie? I jeszcze jedno: czy był to, że tak powiem, nabór publiczny, czyli została uruchomiona jakaś akcja dla szpitali na zasadzie, nie wiem, „proszę składać do nas wnioski, a my je przeanalizujemy według systemu, który został przyjęty w ministerstwie, i wytypujemy te najlepsze”? Czy tak zostało to zrealizowane? To na początek tyle.

Przewodniczący Waldemar Kraska:

Proszę, Pani Minister, o odpowiedzi.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia Katarzyna Głowala:

Jeżeli chodzi o pytanie dotyczące tego, jak kształtowały się wydatki budżetowe… Ja mówię cały czas o budżecie, ponieważ przedmiotem prac jest budżet państwa, i nie odnoszę się do środków zabezpieczonych w planie finansowym NFZ. Tak że jeżeli chodzi o rok 2018, to w ustawie przyjętej przez Sejm – tak jak wcześniej wspominałam, były poprawki dotyczące ochrony zdrowia – jest kwota 8 miliardów 480 milionów. Chodzi tu o dział „Ochrona zdrowia” wraz z rezerwami celowymi. W 2017 r. była to kwota 8 miliardów 229 milionów.

(Głos z sali: Czyli wzrosła…)

Jest wzrost.

Drugie pytanie dotyczyło zakupu sprzętu. To, co przeczytałam, to były poprawki poselskie – to nie była decyzja ministra zdrowia, który zabezpieczył te środki w budżecie. Te wszystkie inwestycje, o których powiedziałam, to były poprawki poselskie, które zostały zgłoszone podczas czytań ustawy budżetowej w Sejmie.

Jeżeli chodzi o nasze… Jak budżet zostanie przyjęty… Wnioski są jeszcze zbierane, analizowane. Po tym, jak budżet zostanie podpisany przez prezydenta i kiedy będziemy rozdzielać środki pomiędzy dysponentów, zespół, który funkcjonuje przy Ministerstwie Zdrowia, będzie analizował wnioski. Taki wniosek musi również mieć tzw. ocenę IOWISZ. Są jasno sprecyzowane procedury, które opisują dokonanie wyboru danej inwestycji. To, co przeczytałam, tak jak powiedziałam, zostało zgłoszone do budżetu poprzez poprawki poselskie.

Przewodniczący Waldemar Kraska:

Pan senator chce dopytać, tak? Proszę.

Senator Leszek Czarnobaj:

Panie Przewodniczący! Pani Minister!

Mam jeszcze pytanie. Czy w momencie zgłaszania tychże poprawek… Na pewno wiele z nich, choć przecież nie mamy możliwości ich oceny, a może i wszystkie są słuszne. Pytanie jest następujące: czy państwo jako ministerstwo wyrażaliście opinię wobec wnoszonych poprawek? Bo jak my wnosimy tu w Senacie jakąkolwiek poprawkę, to prowadzący senator zawsze mówi: proszę o stanowisko ministerstwa. Tak że to jest pierwsze pytanie: czy była państwa opinia w zakresie wnoszonych poprawek inwestycyjnych?

I drugie: czy te przedsięwzięcia były poddane właśnie tej IOWISZ-owej ocenie? Ja osobiście uważam, że mechanizm powinien być zupełnie inny, bo jeżeli z jednej strony coś się wrzuca, a z drugiej strony poddaje się tej ocenie IOWISZ… Może zróbcie państwo inaczej: rozwiążcie ten zespół i… Każdy z nas zna Polskę jak długa i szeroka i każdy z nas na tej samej zasadzie może wnieść… I nie będziecie musieli państwo tyle pracować, jeśli chodzi o plan inwestycyjny. Ja rozumiałem to tak, że system inwestycji, pod czym się głęboko podpisuję… Ja nie jestem za państwem centralnie sterującym, ale uważam, że system inwestycji w ochronie zdrowia powinien być centralnie sterowany. I nie powinno być tak, że różnego rodzaju grupy nacisku wnoszą o coś, bo kogoś – nie mówię kogo, bo nie wiem kogo – znają i potem znajduje się to w budżecie. To powinien być pewien system, nad którym czuwa minister zdrowia. Ale to jest tylko moja opinia.

Tak że mam te 2 pytania. Czy państwo te poprawki opiniowaliście i czy te wnoszone wnioski przeszły ocenę IOWISZ? Pani minister mówiła, że te, które będą, będą poddane analizie IOWISZ-owej… Czy one są słuszne, jeśli chodzi o inwestowanie z budżetu państwa?

Przewodniczący Waldemar Kraska:

Proszę, Pani Minister.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia Katarzyna Głowala:

Jeżeli chodzi o pytanie pierwsze, to przypominam, że podczas prac w Komisji Finansów Publicznych – tam nad każdą poprawką było osobne głosowanie – upoważnionym do prezentowania stanowiska rządu był minister finansów. Minister finansów mówił o stanowisku pozytywnym bądź negatywnym do danej poprawki. Minister zdrowia został tylko poinformowany o tych poprawkach.

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Panie Senatorze, o ile te duże inwestycje, te duże programy inwestycyjne mają ocenę IOWISZ – inwestycja dotycząca Kampusu Lindleya i inwestycja dotycząca budowy śląskiego centrum mają ocenę pozytywną IOWISZ – o tyle te drobne inwestycje nie podlegają ocenie IOWISZ. To są małe, drobne inwestycje. Dopiero w nowej ustawie, która jest jeszcze na etapie prac rządowych… Chcemy, aby te drobne inwestycje też podlegały ocenie zasadności, celowości i efektywności wydatkowania środków.

Przewodniczący Waldemar Kraska:

Dziękuję, Pani Minister.

Pan senator Grodzki.

Senator Tomasz Grodzki:

Dziękuję bardzo.

Tak jak siedzimy z panem prof. Stanisławkiem… No, rozumiemy, że te, że tak powiem, drobiazgi typu 1 inkubator, jakiś tam aparat do znieczulenia czy coś, to wszystko zapewne jest potrzebne. Cały czas mówimy o tym, żeby odpolityczniać resort zdrowia, a gdyby przejrzeć, kto zgłaszał te poprawki, to pewnie ani jednej poprawki opozycji by się tam nie znalazło, bo takie zapewne zostały odrzucone. Apelujemy do resortu, żeby to przejrzeć… Bo potem kupują respirator – ja to z własnego doświadczenia pamiętam – który w ciągu roku raz będzie użyty. Tak było w jednym ze szpitali powiatowych. No, takie… Każdy poseł chce zaistnieć w swoim okręgu wyborczym i przypisać sobie zasługę pozyskania tego czy owego sprzętu, ale chyba nie możemy tak larga manu – no, jest dobra sytuacja gospodarcza, więc może są pieniądze – i bezrefleksyjnie… Przeraziły nas słowa pani minister, że wy jako resort zostaliście o tym jedynie poinformowani. No tak nie może być. Resort powinien…

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Są przecież mapy potrzeb zdrowotnych, są jakieś wskaźniki epidemiologiczne. Staramy się to wszystko usystematyzować i nadać temu ramy racjonalne, a tymczasem resort nie ma na to wpływu, tylko dostaje informację, że gdzieś coś zostało przegłosowane. Nie bardzo nam się to podoba i apelujemy, żeby nad tym jakoś zapanować poprzez nasze odpowiednie, oczywiście doskonałe, departamenty.

(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia Katarzyna Głowala: Można?)

Przewodniczący Waldemar Kraska:

Proszę, Pani Minister.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia Katarzyna Głowala:

Panie Senatorze, ja bym tylko chciała zaznaczyć, że przed ostatecznym podziałem kwoty te wszystkie inwestycje będą jeszcze dokładnie analizowane. One nie dostaną finansowania, jeżeli nie zostaną przeanalizowane. Chcę też zaznaczyć, że część tych inwestycji to są inwestycje, które, że tak powiem, są u wojewodów. Budżety wojewodów stanowią odrębną część budżetową. Minister zdrowia nie ma wpływu na budżet wojewody – wojewoda jest odrębnym dysponentem środków. Część z tych inwestycji to właśnie są inwestycje, które są w budżetach wojewodów.

Przewodniczący Waldemar Kraska:

Pan senator Czarnobaj. Proszę.

Senator Leszek Czarnobaj:

Rozpocznę od tego, co pani minister powiedziała na końcu. Im więcej mówimy, tym bardziej wchodzimy w temat. Pani Minister, przecież to nie o to chodzi, że pani minister ma dyrygować, na co i jak pan wojewoda ma wydać te pieniądze. No przecież my nie o tym mówimy. I proszę nam nie tłumaczyć, przepraszam, że pan wojewoda jest odrębnym organem, bo my to rozumiemy. Ale przecież zanim pan wojewoda dostanie pieniądze, cały ten budżet przechodzi przez rząd, każde ministerstwo i przez różnego rodzaju komisje, w tym komisje senackie. Nam chodzi o to, żebyście państwo… No dobrze, no stało się, trudno. Chodzi o to, żeby ministerstwo wypracowało następującą metodę pracy, pod którą się podpisywaliśmy jeszcze wcześniej, i 2 lata temu, i teraz się podpisujemy. Mamy pulę pieniędzy. Prawda? Ogłośmy zatem, jaki przyjmujemy w związku z tym sposób postępowania. A nie tak, że na posiedzeniach komisji senatorowie i posłowie wnoszą o różne rzeczy… Cokolwiek by powiedzieć o mądrości nas wszystkich, przyznać trzeba, że to zawsze będzie obarczone jakimś błędem. Nie we wszystkich, ale w dużych… Dlatego chciałbym, żeby te pieniądze, które są, były dzielone w sposób przemyślany – od góry do dołu i oczywiście z uwzględnieniem potrzeb, a nie odwrotnie. Państwo jako firma odpowiadająca za efektywność wydawania pieniędzy i za jakość ochrony zdrowia w Polsce – to jest najważniejsze przedsięwzięcie w tej dziedzinie –mówicie, że dostaliście od Ministerstwa Finansów wytyczne, co należy w budżecie umieścić. Ja mówię tylko o mechanizmie, nie kwestionuję tego, że te rzeczy są zasadne. No, sposób ich wprowadzania do budżetu jest co najmniej niepoprawny.

(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia Katarzyna Głowala: Czy mogę?)

Przewodniczący Waldemar Kraska:

Proszę. Pani minister jeszcze raz.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia Katarzyna Głowala:

Ja tylko jeszcze raz mogę zapewnić, że każdy wniosek… Po uchwaleniu budżetu będziemy każdą inwestycję analizować.

(Senator Leszek Czarnobaj: Cieszy mnie to.)

Przewodniczący Waldemar Kraska:

Dziękuję, Pani Minister. Myślę, że ten temat już wyczerpaliśmy.

Pan senator Stanisławek. Proszę.

Senator Andrzej Stanisławek:

Dziękuję bardzo, Panie Przewodniczący.

Pani Minister, wspólnie z panem prof. Grodzkim będziemy wnosili poprawkę, wniosek o przyznanie 200 milionów zł na narodowe centrum onkologii. Tylko że nie wiemy, z których pieniędzy przesunąć… Gdyby pani minister nam pomogła, to byłoby nam znacznie łatwiej. Chcemy się tu ustosunkować zarówno do exposé pana premiera, jak i do potrzeb zdrowotnych Polski. Jeżeli nie ma zabezpieczonych żadnych pieniędzy na narodowe centrum onkologii, no to ono po prostu nie powstanie. Dziękuję.

Przewodniczący Waldemar Kraska:

Czy pani minister chce odpowiedzieć?

(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia Katarzyna Głowala: Mogę się odnieść.)

Proszę bardzo.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia Katarzyna Głowala:

Szanowny Panie Senatorze, ja tylko chciałabym zaznaczyć, że z punktu widzenia, powiedzmy, logistycznego warto by było w tym roku zrobić koncepcję. Skoro budżet już jest, powiedzmy, uchwalony… Ja na dzień dzisiejszy nie jestem w stanie wskazać źródła sfinansowania takiego wydatku. Myślę, że powinniśmy zacząć od stworzenia pewnej koncepcji, a dopiero w 2019… Myślę, że jest zasadne, żeby zabezpieczyć środki dopiero w 2019 r. 200 milionów na ten rok to jest za dużo, tym bardziej że… Zdaniem moim czy ministra zdrowia najpierw trzeba opracować koncepcję całościową, a dopiero później przyjrzeć się finansowaniu.

Przewodniczący Waldemar Kraska:

Jeszcze senator Stanisławek.

Senator Andrzej Stanisławek:

Pani Minister, no dobrze, ale na koncepcję też będą potrzebne pieniądze. No to zabezpieczmy środki tylko na koncepcję, na działanie zespołów, na ekspertyzy, bo na pewno takie będą potrzebne. Jeżeli nie będzie nic, to nawet i koncepcja nie powstanie. Zabezpieczmy jakąś minimalną kwotę. Panie Przewodniczący, jak pan przewodniczący myśli?

Przewodniczący Waldemar Kraska:

Ja myślę, że pan premier taką kwotę przeznaczy, jeżeli będzie na to…

Pan senator Czarnobaj.

Senator Leszek Czarnobaj:

Dobrze, że pani minister upiera się przy tym, o czym rozmawialiśmy parę sekund wcześniej, że jednak tak to powinno się robić. A co do prac koncepcyjnych, to w porządku… Myślę, że warto się nad tym zastanowić.

Pani Minister, chodzi mi o rezerwę w poz. 75 „Środki na leki dla osób, które ukończyły 75 rok życia”. Tutaj mamy 443 miliony. Czy w stosunku do ubiegłego roku to jest większa kwota? To pierwsze pytanie.

I drugie pytanie z tym związane. Czy ta kwota 443 milionów jest pochodną możliwości budżetowych, czy to jest kwota, która w całości pokryje zapotrzebowanie osób korzystających z tego dofinansowania, czyli osób po siedemdziesiątym piątym roku życia?

Przewodniczący Waldemar Kraska:

Proszę, Pani Minister.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia Katarzyna Głowala:

Szanowny Panie Senatorze, ja bym chciała tylko wspomnieć, że kwota 443 milionów została zabezpieczona w rezerwie 75, natomiast w budżecie w części 46 jest jeszcze kwota 200 milionów. Kwota ogółem, która została zabezpieczona, wynosi 643 miliony i ona wynika z oceny skutków regulacji do ustawy wprowadzającej leki 75+. Te środki zostały w sposób racjonalny przemyślane, a ponadto, tak jak to odbyło się w roku 2017… Przy każdej nowelizacji listy refundacyjnej wprowadzane były nowe leki. Miesięczny wzrost wynosi około 30, 40 milionów. Przy każdej nowelizacji listy refundacyjnej nowe leki były wprowadzane. I tak to zostało zaplanowane na rok 2018.

(Senator Leszek Czarnobaj: Jeśli mogę, Panie Przewodniczący…)

Przewodniczący Waldemar Kraska:

Proszę, Panie Senatorze, dopytać.

Senator Leszek Czarnobaj:

Panie Przewodniczący! Pani Minister!

Mechanizm rozumiem, natomiast chodzi mi… Czy macie państwo odpowiedź na pytanie, czy ta łączna kwota 643 milionów w tych dwóch pozycjach to jest kwota, która, według państwa oceny oczywiście, zabezpieczy te potrzeby? Jak szacujecie, czy jest kwota za duża, czy jednak spodziewamy się, że potrzebna kwota będzie większa? To po pierwsze.

I po drugie, czy macie państwo informację, jaka kwota została zrealizowana w roku 2017 w stosunku do potrzeb, które były zgłaszane? Czy jest takowa analiza? Jeśli nie… W ciągu roku może będzie potrzebne trochę więcej informacji w tym temacie. Jeśli państwo macie teraz na ten temat jakiekolwiek informacje, prosiłbym o ich przedstawienie.

Przewodniczący Waldemar Kraska:

Proszę, Pani Minister.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia Katarzyna Głowala:

Kwota, która została zabezpieczona w ustawie budżetowej na rok 2018, zabezpiecza to zapotrzebowanie. Jeżeli chodzi o wykonanie z roku 2017, to jest to kwota około 500 milionów – taka jest wydatkowana kwota na dzień dzisiejszy. Ta kwota może się zmienić, bo w grę wchodzi jeszcze kwestia rozliczania środków w NFZ. W związku z tym na dzień dzisiejszy na 100% nie mogę powiedzieć, jakie będzie ostateczne wykonanie.

Senator Leszek Czarnobaj:

Panie Przewodniczący! Pani Minister!

I jeszcze jedno pytanie, takie ogólne. Ja nie jestem lekarzem, w związku z tym moje pytania mogą dotyczyć tego, co jest w przestrzeni publicznej. Ja tutaj reprezentuję nie środowisko lekarskie, tylko…

(Głos z sali: Drugą stronę barykady.)

Tak, drugą stronę barykady, dziękuję bardzo. Jeśli chodzi o statystyki, to oczywiście nie należymy do krajów o dużej liczbie lekarzy przypadającej na 100 tysięcy mieszkańców. Moje pytanie jest następujące. Pani minister powiedziała tutaj o pielęgniarstwie, o wsparciu przedsięwzięć związanych ze szkolnictwem wyższym chyba na Uniwersytecie Zielonogórskim. Czy w tym budżecie – a jeśli nie, to czy rodzi się taka koncepcja – zawiera się… Chodzi o to, co zrobić, żeby liczba lekarzy w Polsce się zwiększyła. Oczywiście ja rozumiem, że ona się nie zwiększy w roku 2018, ale sądzę, że jeżeli ten proces rozpoczniemy w 2018 r., to – taką mam nadzieję – w 2023 r. będziemy mieli lepsze wskaźniki. Czy państwo macie taki program ogólny? To jest jedno pytanie. I czy ten program jest w jakikolwiek sposób zaznaczony w tym budżecie?

Przewodniczący Waldemar Kraska:

Proszę, Pani Minister.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia Katarzyna Głowala:

Szanowny Panie Senatorze, ja tylko chciałabym zaznaczyć, że… Pan słusznie powiedział, że z dnia na dzień nie zwiększymy liczby lekarzy. Przypominam, że odkąd rząd Prawa i Sprawiedliwości objął rządy… Już w budżecie na rok 2016 został zwiększony limit przyjęć na studia lekarskie. I to się odbywa od roku… W 2016 r. został zwiększony limit przyjęć na studia lekarskie, w 2017 r. także, w tym roku również zwiększamy limit przyjęć na studia lekarskie. Oprócz tego, jeśli chodzi o budżet, zwiększyliśmy limit przyjęć na studia pielęgniarskie, bo zdajemy sobie sprawę z tego, że pielęgniarek też jest za mało. Tak że w związku z tym w tym roku, oprócz zwiększenia limitu przyjęć na studia lekarskie, zwiększyliśmy limit przyjęć na studia pielęgniarskie. To jest mniej więcej 531 miejsc pielęgniarskich. A jeżeli chodzi o przyrost limitu przyjęć na studia stacjonarne w języku polskim na kierunku lekarskim, to w roku akademickim 2015/2016 przyrost limitu przyjęć rok do roku dotyczył 191 osób, a w 2016/2017 – 468 osób. Tak więc rząd konsekwentnie zwiększa limity przyjęć na studia lekarskie.

Przewodniczący Waldemar Kraska:

Pan senator Łyczak. Proszę.

Senator Józef Łyczak:

Dziękuję bardzo, Panie Przewodniczący.

Chciałbym kontynuować myśl mojego przedmówcy. Polacy żyją w wielkiej bojaźni, która wynika z braku lekarzy. Są zastraszające informacje… Ostatnio była informacja o szpitalu, który zamyka oddział bodajże wewnętrzny. Dyrektor tego szpitala w telewizji był prezentowany, jak proponuje 15 tysięcy plus mieszkanie… Ale nie ma chętnych. Ja chciałbym zapytać… Może najpierw stwierdzenie. Ta ucieczka naszych polskich lekarzy, znakomicie wykształconych, do innych krajów… Tym ruchem sprawiliśmy prezent tym najbogatszym krajom. Około 30 miliardów to nas kosztowało. Czy w resorcie rozważa się coś takiego, że jak lekarz, bardzo dobrze wykształcony, bardzo drogo, za nasze pieniądze, podatników, chce wyjechać, to owszem, ma taką możliwość, ma taką zgodę, tylko że jego potencjalny pracodawca musi zwrócić koszty studiów? Czy coś takiego jest rozważane?

I słowo, jeżeli chodzi o wynagrodzenia. No, ten dyrektor proponuje 15 tysięcy. A jaka górna granica może być? Bo normalnego Polaka taka kwota poraża. Prawda?

I kolejne, nietypowe pytanie. Prosił mnie lekarz, Tunezyjczyk pracujący w Polsce… On leciał samolotem na Kubę. No, to jest lot dość długi. On mówił, że 12 godzin…

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Leci się krócej… No ale może akurat tyle leciał. Na pokładzie jedna pani zasłabła i stewardessa klasycznie zapytała, czy na pokładzie jest lekarz. On się zgłosił i popędził, żeby udzielić pomocy. No ale okazało się, że w tym dużym rejsowym samolocie nie ma żadnego sprzętu, nawet do mierzenia ciśnienia. Czy LOT się zwracał do resortu z prośbą, nie wiem, o wytypowanie… No, takie sytuacje są karygodne i nie mogą mieć miejsca. Jak o tym usłyszałem…

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Proszę? …To wierzyć nie chciałem. On mówił im: jestem lekarzem, proszę podać mi…

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Ale wszyscy rozłożyli ręce… Jak miałem ratować? – pytał. I mówił też: miałem przy sobie tabletki na zbicie bądź na podwyższenie ciśnienia, ale nie wiedziałem, jakie dać, no bo przecież nie można było zmierzyć tego ciśnienia. Czy w ogóle do ministerstwa docierają takie sygnały? Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Waldemar Kraska:

Dziękuję, Panie Senatorze.

Pan senator Grodzki chyba leciał tym samolotem, bo chce coś powiedzieć.

Senator Tomasz Grodzki:

Ja chciałbym wesprzeć panią minister… Ja leciałem tego typu samolotem…

(Przewodniczący Waldemar Kraska: Ale nie tym?)

…nie tym konkretnym, tylko LOT-owskim dreamlinerem. I tam wszystko było, łącznie z butlą tlenową do podania tlenu. Tak że podstawowe zaopatrzenie medyczne na pokładzie się znajdowało. Zresztą przepisy IATA tego wymagają. Nie sądzę, że samolot zostałby dopuszczony do ruchu, jeżeliby takiego zestawu nie posiadał.

Przewodniczący Waldemar Kraska:

Sprawy lotnicze mamy wyjaśnione.

Pani Minister, proszę.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia Katarzyna Głowala:

Szanowny Panie Senatorze, jeżeli chodzi o pierwsze pytanie, to chciałabym zaznaczyć, że w Ministerstwie Zdrowia trwają prace nad nowelizacją ustawy o zawodzie lekarza i lekarza dentysty. Szczegółów wolałabym na razie nie zdradzać, ponieważ jest to projekt, który jest jeszcze w Ministerstwie Zdrowia.

A jeżeli chodzi o kwestię wynagrodzeń, to chciałabym przypomnieć, że o wynagrodzeniach lekarzy decyduje dyrektor podmiotu leczniczego. Minister zdrowia nie może narzucać górnej granicy wysokości wynagrodzeń lekarzy. Tak że to wszystko. Dziękuję.

Przewodniczący Waldemar Kraska:

Dziękuję, Pani Minister.

Pan senator Stanisławek jeszcze? Proszę.

Senator Andrzej Stanisławek:

Tak. Ja konsekwentnie o tej poprawce… Zmniejszamy sumę, która będzie potrzebna. Tak więc zgłaszam taką poprawkę. Chodzi o opracowanie koncepcji narodowego instytutu onkologii i zabezpieczenie na to kwoty 10 milionów zł.

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Myślę, że wszyscy się pod tym podpiszą. Dziękuję.

Przewodniczący Waldemar Kraska:

Panie Senatorze, ale to trzeba formalnie zgłosić, zaznaczyć, skąd te pieniądze mają być i w jakiej dokładnie kwocie.

(Wypowiedzi w tle nagrania)

Myślę, Panie Senatorze, że może w czasie debaty łatwiej będzie to zgłosić.

(Senator Andrzej Stanisławek: Tak, Panie Przewodniczący, ale bym chciał, przepraszam bardzo, żeby pani minister nam pomogła, bo ja nie wiem, skąd mam wziąć te pieniądze. Dziękuję bardzo.)

(Senator Leszek Czarnobaj: My ci pomożemy.)

Myślę, że po posiedzeniu komisji w kuluarach, wraz z panią minister…

(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia Katarzyna Głowala: Mogę?)

Proszę, Pani Minister.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia Katarzyna Głowala:

Zacznijmy od tego, że żeby zabezpieczyć środki, musi być podstawa prawna do danego wydatku. Ja nie widzę podstawy prawnej w budżecie, na podstawie której moglibyśmy zabezpieczyć te środki.

Przewodniczący Waldemar Kraska:

Dziękuję, Pani Minister.

Pan senator Czarnobaj. Proszę.

Senator Leszek Czarnobaj:

Dwie kwestie. Pani Minister, w trakcie postępowania w Sejmie znaleźliśmy prostą drogę do tego, żeby te różne rzeczy tu upychać. Myślę, że jeżeli utworzy się nową rezerwę, to też się znajdzie droga prawna… To byłoby utworzenie nowej rezerwy na opracowanie tej koncepcji. Tak że drogi prawne na pewno są, proszę nas nie straszyć. Cieszę się, że panowie profesorowie zreflektowali się… Krytykując to, co było w Sejmie… No, zreflektowali się podczas posiedzenia komisji i idą tą drogą, że najpierw trzeba opracować koncepcję, założenia, a później opisać funkcjonowanie i dać większe pieniądze.

Druga kwestia, może niezwiązana z budżetem. Myślę, że zbliżamy się do końca… Panie Przewodniczący, ja od razu, bo później zapomnę, chciałby zgłosić do pana przewodniczącego taki wniosek, żebyśmy, nie wiem, podczas jednego z najbliższych posiedzeń – niekoniecznie najbliższego, ale może w pierwszym kwartale, może w pierwszym półroczu – zrobili spotkanie na temat tego, jaka jest polityka rządu, polityka ministerstwa w zakresie polityki kadrowej. Ja nie chciałbym tego tematu rozwijać – mam dzisiaj dużo innych pytań, może niekoniecznie związanych z budżetem – ale myślę, że warto, żebyśmy sobie na ten temat porozmawiali i jako opozycja zgłosili kilka rozwiązań, które może nie pójdą do kosza, tylko, dobrym przykładem, zostaną wzięte pod uwagę. Myślę, że warto taką debatę tu w naszej komisji przeprowadzić.

Przewodniczący Waldemar Kraska:

Panie Przewodniczący, oczywiście, że coś takiego możemy zorganizować. To jest kwestia techniczna, kiedy i w jakim gronie to omówimy. Myślę, że jest to kwestia przyszłości.

Rozumiem, że do pani minister więcej pytań nie ma.

Jest z nami pan zastępca rzecznika praw pacjenta, a w porządku obrad jest informacja dotycząca części 66, budżetu rzecznika praw pacjenta.

Proszę, Panie Ministrze, o zabranie głosu.

Zastępca Rzecznika Praw Pacjenta Grzegorz Błażewicz:

Dzień dobry, witam państwa.

Szanowny Panie Przewodniczący! Szanowni Państwo!

Rzecznik praw pacjenta jest dysponentem części 66 budżetu państwa. Rzecznik jest dysponentem głównym i dysponentem trzeciego stopnia środków budżetowych w zakresie pobierania dochodów i dokonywania wydatków określonych w planie finansowym. Wykonuje swoje zadania przy pomocy Biura Rzecznika Praw Pacjenta i nie posiada jednostek podległych będących dysponentami drugiego i trzeciego stopnia środków budżetu państwa.

W roku 2018 rzecznik praw pacjenta nie planuje realizacji wydatków finansowych ze środków europejskich. Jeżeli chodzi o dochody w części 66 budżetu państwa „Rzecznik Praw Pacjenta”, to na 2018 r. zostały one zaplanowane w wysokości 27 tysięcy zł, w tym: §057 „Wpływy z tytułu grzywien, mandatów i innych kar pieniężnych od osób fizycznych” – 5 tysięcy zł; §058 „Wpływy z tytułu grzywien i innych kar pieniężnych od osób prawnych i innych jednostek organizacyjnych” – 20 tysięcy zł; §063 „Wpływy z tytułu opłat i kosztów sądowych oraz innych opłat uiszczanych na rzecz Skarbu Państwa z tytułu postępowania sądowego i prokuratorskiego” – 1 tysiąc zł; §097 „Wpływy z różnych dochodów” – 1 tysiąc zł. Wielkość zaplanowanych dochodów budżetowych została utrzymana na poziomie z roku poprzedniego.

W roku 2018 główną pozycją dochodów budżetowych planowanych do realizacji będą kary nakładane na podmioty lecznicze udzielające świadczeń zdrowotnych. W przypadku stwierdzenia przez rzecznika praw pacjenta naruszenia zbiorowych praw pacjenta na podstawie przepisu art. 68 oraz art. 69 ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta rzecznik nie tyle może, co ma prawny obowiązek nałożyć karę pieniężną na podmiot leczniczy w związku z prowadzonym postępowaniem w sprawie praktyk naruszających zbiorowe prawa pacjentów.

Wydatki bieżące. Wydatki w części 66 sklasyfikowane zostały w dziale 750 „Administracja publiczna” rozdział 75001 „Urzędy naczelnych i centralnych organów administracji rządowej”. Wydatki zaplanowane na rok 2018 przez rzecznika praw pacjenta wyniosą ogółem 13 milionów 498 tysięcy zł. W stosunku do ustawy budżetowej z 2017 r. kształtują się one na poziomie 98,59% i są niższe, na co chciałbym zwrócić uwagę, o kwotę 193 tysięcy zł. Wydatki bieżące zaplanowane w kwocie 13 milionów 483 tysięcy zł są niższe o 195 tysięcy w stosunku do 2017 r. W grupie wydatków bieżących 77% stanowią wydatki na wynagrodzenia osobowe wraz z pochodnymi na łączną kwotę 10 milionów 405 tysięcy zł, w tym 651 tysięcy zł na dodatkowe wynagrodzenie roczne za 2017 r. Wydatki płacowe w stosunku do roku 2018 wzrosły o kwotę 15 tysięcy zł, w tym jest 11 tysięcy zł na dodatkowe wynagrodzenie roczne oraz 4 tysiące zł na pochodne od wynagrodzeń.

W Biurze Rzecznika Praw Pacjenta na rok 2018 planuje się zatrudnienie na poziomie z roku 2017, tj. na poziomie 148 etatów. Osoby nie objęte mnożnikowymi systemami wynagrodzeń – 12 etatów; członkowie korpusu służby cywilnej – 133 etaty; osoby zajmujące kierownicze stanowiska państwowe – 3 etaty.

Bieżące wydatki pozapłacowe są niższe od zaplanowanych na rok 2017 o kwotę 210 tysięcy zł i wynoszą 3 miliony 68 tysięcy zł. W grupie bieżących wydatków pozapłacowych największą pozycję stanowią wydatki dotyczące zakupu towarów i usług – 2 miliony 719 tysięcy zł. Przeznaczone są one m.in. na zakup materiałów i wyposażenia biurowego, zakup energii, zakup usług telekomunikacyjnych, czynsz z tytułu wynajmu powierzchni biurowej, zakup usług remontowych, opłaty pocztowe, sprzątanie, ochronę budynku, zakup usług obejmujących wykonanie ekspertyz, analiz i opinii.

Jeżeli chodzi o świadczenia na rzecz osób fizycznych, to na świadczenia te w 2018 r. rzecznik praw pacjenta planuje przeznaczyć kwotę 25 tysięcy zł, tj. o 2 tysiące więcej niż w roku ubiegłym. Na powyższe składają się głównie wydatki wynikające z przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, jak również wydatki związane z pracami komisji lekarskiej działającej przy rzeczniku praw pacjenta. A jeśli chodzi o wydatki majątkowe, to rzecznik nie planuje realizacji wydatków majątkowych w roku 2018.

Planowanie w układzie zadaniowym na 2018 r. Zgodnie z układem zadaniowym wyróżniamy 2 podzadania. Pierwsze stanowią podzadania realizowane przez rzecznika praw pacjenta obejmujące rozpatrywanie wniosków skierowanych do rzecznika praw pacjenta, w tym m.in. prowadzenie postępowań wyjaśniających, wskazywanie przysługujących środków prawnych, nadzór nad przestrzeganiem praw pacjenta szpitala psychiatrycznego, działania informacyjno-edukacyjne w zakresie praw pacjenta oraz podejmowanie interwencji przez rzecznika i prowadzenie postępowań z własnej inicjatywy w obszarze praw pacjenta. Ponadto w ramach realizowanego podzadania przy rzeczniku praw pacjenta działa komisja lekarska powoływana de facto ad hoc, do rozpatrywania konkretnego sprzeciwu bądź sprzeciwów wobec opinii lub orzeczenia lekarza wnoszonych przez pacjentów lub przedstawiciela ustawowego.

Godny podkreślenia jest fakt, że w siedzibie biura utworzone są stanowiska do obsługi interesantów, w tym przystosowane do potrzeb rodziców z dziećmi – np. kącik dla dziecka czy miejsce dla kobiet karmiących. W 2018 r. zamierzamy utrzymać wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych powyżej 10% przy wymaganym poziomie 6%. W dalszym ciągu nie zamierzamy zatrudniać pracowników na tzw. umowy śmieciowe.

Najważniejsze działania planowane do realizacji w 2018 r. Podstawowym aktem prawnym regulującym działalność rzecznika praw pacjenta jest ustawa z 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta. Art. 47 tej ustawy określa katalog kompetencji rzecznika, działań, które może podejmować, działając w sprawach ochrony praw pacjentów. W roku 2018 rzecznik będzie realizował zadania wynikające z przytoczonego powyżej przepisu, w tym m.in. poprzez prowadzenie postępowań w sprawach praktyk naruszających zbiorowe prawa pacjentów czy prowadzenie postępowań wyjaśniających indywidualnych.

Odnosząc się do działalności informacyjno-edukacyjnej, chciałbym powiedzieć, że istotną częścią działań rzecznika praw pacjenta jest realizacja projektów informacyjno-edukacyjnych, których celem jest popularyzowanie wiedzy o prawach pacjenta oraz możliwościach ich dochodzenia. Podnoszenie poziomu świadomości na temat praw pacjentów jest niezwykle istotne, ponieważ pacjenci, którzy znają swoje prawa, mają szansę dostrzec pewne nieprawidłowości i w porę zareagować. Obywatel czy pacjent znający swoje prawa to partner w trakcie udzielania świadczeń zdrowotnych, a pacjent nieuświadomiony – tak to obserwujemy – jest jedynie biernym obserwatorem całego procesu leczenia. Dlatego też realizowane przez biuro działania informacyjno-edukacyjne skoncentrowane są na stałym poszerzaniu wiedzy pacjentów o przysługujących im prawach oraz budowaniu świadomości, że w sytuacji, gdy czują, że prawa te są w jakiś sposób naruszane, mogą zwrócić się każdorazowo do rzecznika praw pacjenta. W 2018 r. rzecznik planuje podjąć wiele działań informacyjno-edukacyjnych w tym zakresie. Wskażę przykładowe. Chcielibyśmy przeprowadzić kampanię informacyjno-promocyjną w środkach masowego przekazu, wydać materiały informacyjno-promocyjne, w tym m.in. „Wakacyjny poradnik pacjenta”, kontynuować akcję dotyczącą ulotki „Prawa pacjenta w szpitalu psychiatrycznym”, a także dodrukować, dokupić już istniejące, przygotowane materiały. Kontynuujemy spotkania z organizacjami pozarządowymi i społecznymi działającymi w obszarze ochrony praw pacjenta. Chcielibyśmy również kontynuować akcję wychodzenia pracowników zza biurek i stawiać na bezpośredni kontakt z obywatelami poprzez wyjazdy pracowników biura na imprezy pomocowo-zdrowotne, poprzez organizację stoisk informacyjnych rzecznika praw pacjenta.

W 2018 r. rzecznik praw pacjenta zamierza kontynuować działalność infolinii, która cieszy się ogromnym zainteresowaniem obywateli. Ta ogólnopolska bezpłatna infolinia dostępna jest dla dzwoniących z telefonów stacjonarnych i komórkowych od poniedziałku do piątku w godzinach 9.00 – 21.00. Stanowi ona jedno z narzędzi rzecznika praw pacjenta służące podnoszeniu świadomości prawnej obywateli w zakresie przysługujących im praw. Dzięki szerokiemu dostępowi i łatwości nawiązania kontaktu z urzędem infolinia, poprzez wszechstronną możliwość przekazywania informacji, stanowi skuteczną formę wsparcia systemu ochrony praw pacjenta i kompetencji rzecznika. Infolinia pełni wiele funkcji, m.in. informacyjną, doradczą, edukacyjną, badawczą, a w wyjątkowych sytuacjach także interwencyjną.

Działalność rzeczników praw pacjenta szpitala psychiatrycznego również zasługuje na krótkie przedstawienie. Rzecznicy praw pacjenta szpitala psychiatrycznego są pracownikami Biura Rzecznika Praw Pacjenta, którzy wykonują swoje zadania na terenie podmiotów leczniczych sprawujących całodobową opiekę psychiatryczną. Do zadań rzeczników praw pacjenta szpitala psychiatrycznego należy w szczególności zapewnienie osobom z zaburzeniami psychicznymi pomocy w dochodzeniu ich praw w sprawach związanych z przyjęciem, leczeniem, warunkami pobytu i wypisaniem ze szpitala psychiatrycznego. Ponadto wskazani pracownicy biura wyjaśniają lub udzielają pomocy w wyjaśnianiu ustnych i pisemnych skarg tych osób. Współpracują z ich rodzinami, przedstawicielami ustawowymi, opiekunami prawnymi lub faktycznymi oraz inicjują i prowadzą działalność edukacyjno-informacyjną w zakresie praw osób korzystających ze świadczeń zdrowotnych udzielanych przez szpital psychiatryczny.

W 2018 r. rzecznik praw pacjenta planuje zwiększenie liczby placówek z zakresu opieki psychiatrycznej i leczenia uzależnień objętych działalnością rzeczników praw pacjenta szpitala psychiatrycznego – ze 114 do 218. To jest wzrost o ponad 90%. Biuro Rzecznika Praw Pacjenta stale podejmuje działania w celu zatrudnienia nowych pracowników. Obecnie prowadzone są postępowania konkursowe w celu objęcia działalnością na stałe dodatkowych 29 podmiotów psychiatrycznych.

Przewodniczący Waldemar Kraska:

Dziękuję, Panie Ministrze.

Czy ktoś z państwa senatorów…

Pan senator Czarnobaj. Proszę.

Senator Leszek Czarnobaj:

Panie Przewodniczący! Panie Rzeczniku!

Na posiedzeniach komisji budżetowej, której jestem członkiem, przy okazji wizyt przedstawicieli różnego rodzaju instytucji zadajemy podobne pytania. Pan rzecznik pozwoli, że te same… Po pierwsze, Panie Rzeczniku, jaka jest średnia płac u pana w firmie? Po drugie, nie ma żadnych wydatków majątkowych, które byłyby planowane na rok 2018. Czy nie ma takowej potrzeby, czy po prostu dostaliście państwo limit, w którym należało się zmieścić?

I po trzecie, to, co dotyczy zmniejszenia… Przy inflacji 2%, 2% zmniejszenia… Tych pieniędzy realnie będzie trochę mniej w roku 2018. Czego pan nie zrealizuje w roku 2018 w stosunku do 2017 r.?

A swoją drogą – na koniec naszła mnie taka refleksja – długość wystąpienia nie jest wprost proporcjonalna do wielkości budżetu, jak zauważyłem. Ale w ujęciu matematycznym. Dziękuję.

Przewodniczący Waldemar Kraska:

Dziękuję, Panie Senatorze.

Proszę, Panie Ministrze.

Zastępca Rzecznika Praw Pacjenta Grzegorz Błażewicz:

Panie Senatorze, jeżeli chodzi o średnie wynagrodzenie, to ono kształtuje się w okolicach 5 tysięcy 600 zł brutto. Chciałbym zauważyć, że już w roku 2017 zauważyliśmy realne problemy z zatrudnieniem pracowników. Jest coraz większa fluktuacja kadr. Urzędy administracji publicznej, w tym rządowej, w tym również nasze biuro, muszą walczyć o tego pracownika. Mamy obiektywne problemy, aby zaproponować naszym pracownikom adekwatne, oczekiwane wynagrodzenia, a więc staramy się, chociażby poprzez tworzenie przyjaznego środowiska pracy i ruchomy czas pracy, tych pracowników do nas przekonywać.

Jeżeli chodzi o oszczędności, to będziemy oszczędzać na obsłudze administracyjnej, na papierze, na drukarkach, na delegacjach. Oczywiście jesteśmy związani dyscypliną finansów publicznych. Tak jak wskazywaliśmy w poprzednich latach, ten budżet w naszej opinii, naszym zdaniem powinien być troszeczkę większy. Moglibyśmy wtedy jeszcze intensywniej dbać o prawa pacjenta. Tak jak mówię, odczuwamy te braki kadrowe. Pomijam już to, że brakuje nam etatów. Na chwilę obecną po takiej analizie kadrowej mogę powiedzieć, że tych 10–12 etatów nam brakuje. Oprócz tego są wakaty, które ciężko zapełnić.

Jeżeli chodzi o wydatki majątkowe, to, tak jak mówię… My wynajmujemy siedzibę. Mogę sobie wyobrazić sytuację, że w pewnym roku budżetowym dostalibyśmy kwotę na pozyskanie jakiejś siedziby, ale to jest temat na odrębną dyskusję.

Przewodniczący Waldemar Kraska:

Pan senator Czarnobaj chce dopytać.

Senator Leszek Czarnobaj:

Panie Rzeczniku, ja już bez pytania, tylko dwa słowa komentarza. To nie jest pomysł nowy… W poprzedniej kadencji mimo usilnych starań i przychylności rządzących nie udało nam się tego pomysłu zrealizować. Może w tej kadencji? Jest prosty pomysł na to, jak nie mieć problemów kadrowych i móc wykonywać zadania przy mniejszym budżecie. 5 tysięcy 600 to nie jest atrakcyjna propozycja w Warszawie, ale 5 tysięcy 600 na prowincji, z której pochodzę, jest co najmniej atrakcyjne.

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Proszę?

(Senator Tomasz Grodzki: Superatrakcyjne.)

Tak, jest superatrakcyjne. Dlatego ten pomysł, który się parę lat temu zrodził wśród samorządowców, dotyczący demonopolizacji Warszawy i rozrzucenia urzędów po Polsce… Z tego, co się orientuję na podstawie sprawozdania pana rzecznika, wynika, że gros kontaktów z pacjentami odbywa się dzisiaj drogą elektroniczną. Ja rozumiem, że to może być pomysł na najbliższe 100 lat, ale myślę, że warto go mieć. Pani minister się uśmiecha… Nigdy w tym kontekście nie mówiliśmy o Ministerstwie Zdrowia, absolutnie takiego pomysłu nie było.

Tak całkiem lokalnie patrząc… Ja pochodzę z Kwidzyna, gdzie się produkuje papier, Panie Rzeczniku, i bym prosił, żeby jednak zużycia papieru nie ograniczać, bo to będzie miało olbrzymi wpływ na stan finansów mojego kochanego miasta. Tak że proszę szukać gdzieś indziej tych oszczędności.

Zastępca Rzecznika Praw Pacjenta Grzegorz Błażewicz:

Panie Senatorze, z przykrością muszę stwierdzić, że w naszym urzędzie funkcjonuje elektroniczny obieg dokumentacji, a więc siłą rzeczy wykorzystanie papieru zostało zminimalizowane.

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Jeżeli chodzi o komunikację z obywatelem, to staramy się dostosować te kanały do tego, czego oczekują pacjenci. A więc jeżeli ktoś się zwraca do nas drogą elektroniczną, to my się staramy tą samą drogą sprawę załatwić i przekazać informację do pacjenta, do obywatela. Oczywiście wszystko musi się odbywać w granicach zdrowego rozsądku.

Jeżeli chodzi o koncepcję decentralizacji, to, tak jak mówię, zadania i kompetencje rzecznika są bardzo szerokie – one są zawarte w art. 47 ustawy – i ciężko sobie wyobrazić, z mojej perspektywy, zmniejszenie kadrowe, powiedzmy, w centrali. Przygotowaliśmy taką koncepcję…

(Senator Leszek Czarnobaj: Centrali by nie było. I centralę byśmy przenieśli, Panie Rzeczniku… Ale to tylko taki wątek poboczny.)

Ja wiem, ale… Tak na szybko robię kwerendę, że tak powiem, systemu administracji publicznej i rządowej w Polsce i nie znajduję urzędu, który działałby bez centrali.

(Senator Leszek Czarnobaj: O!)

Ale to może tylko mój wniosek.

(Senator Leszek Czarnobaj: Rekomendacja…)

No, może bylibyśmy pierwszym takim urzędem…

(Senator Leszek Czarnobaj: Rzecznik mógłby działać np. w Gdańsku, bez centrali w Warszawie.)

Panie Senatorze, chcę powiedzieć, powracając na poważnie do tematu, że opracowaliśmy swojego czasu koncepcję takich oddziałów terenowych, przedstawicieli terenowych rzecznika praw pacjenta. Można więc powiedzieć, że ona jest gotowa, tylko że jest determinowana finansami.

Przewodniczący Waldemar Kraska:

Dziękuję bardzo.

Do zadania pytania zgłaszał się jeszcze pan senator Łyczak.

Proszę.

Senator Józef Łyczak:

Panie Przewodniczący! Szanowni Państwo!

Ja tylko chciałbym sprostować informację dotyczącą braku sprzętu medycznego w samolocie. Taka sytuacja na pewno miała miejsce na trasie lotu Warszawa – Malaga, ale samolot nie był własnością LOT.

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Linii, właściciela nie będę podawał, żeby państwa nie straszyć.

Przewodniczący Waldemar Kraska:

Dziękuję bardzo. Widzę, że nie ma więcej pytań.

Teraz głos ma pani legislator. Czy ma pani jakieś uwagi?

(Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Bożena Langner: Nie.)

Pani nie zgłasza uwag.

Zgłaszam wniosek o przyjęcie ustawy budżetowej w części dotyczącej zdrowia bez poprawek.

Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem tej ustawy bez poprawek? (3)

Kto jest przeciw? (2)

Kto się wstrzymał? (0)

Ustawa została przyjęta przez Komisję Zdrowia bez poprawek.

Dziękuję bardzo.

Zamykam posiedzenie senackiej Komisji Zdrowia.

(Koniec posiedzenia o godzinie 10 minut 02)